📣شماره مردادماه 1400 ماهنامه رصدی «نهاد دین در جهان» منتشر شد. 🔹 این ماهنامه که با تلاش میز نهادهای اندیشکده مرصاد گرد آمده است، در پی آن است که شکاف عمیق میان فضای رسانه‌ای فارسی با حوزه مطالعات «نهاد دین» را اندکی پر کرده و با بازتاب اخبار و تحلیل‌های روزآمد از منابع دست اول عربی و انگلیسی، دغدغه‌مندان این عرصه را از پویایی‌های نهادهای گوناگون دینی، به ويژه در گستره جهان اسلام، آگاه سازد. 👈برای تهیه این محصول می‌توانید با شمارۀ ۰۲۵۳۷۸۳۰۵۵۳ یا آی دی @mers_ad در پیام‌رسان‌های تلگرام، بله و ایتا تماس حاصل فرمایید. 🔗 لینک خبر ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

💢در پیشگفتار این اثر چنین آمده است: 🔹با پیچیده شدن جوامع و دگرگونی‌های شگرف در زیست اجتماعی مردم، با رشد جهانی‌شدن و کم‌رنگ شدن مرزها و گسترش ارتباطات، دوران مدرن چهره‌هایی تازه از زیست اجتماعی ادیان را به نمایش گذاشته است. در روزگار ما با قدرتمندتر شدن دولت‌ها و رشد ابزارهای کنترلی و توانایی دخالت آن‌ها بر نهادهای اجتماعی، «مناسبات دولت و دین» به‌شدت به نفع دولت‌ها موازنه را عوض کرده است. تأثیر پروژه‌های «رسمی‌سازی دین» روزبه‌روز شدیدتر شده و بر حوزه‌های تازه‌ای از «دین غیررسمی» دست می‌اندازند. در بسیاری از کشورهای اسلامی اوقاف و خیرات، فتوا، آموزش دینی، اداره مساجد، خطابه و تبلیغ، قضاوت و مانند این‌ها، از سوی دولت‌های عرفی در پرچین وزارت‌‌های اوقاف و ارشاد، سازمان‌های دیانت و تبلیغات، هیئت‌های امربه‌معروف و نهی از منکر، دارالافتاها، دانشگاه‌های اسلامی، سازمان‌های قضایی و دیگر نهادهای این‌چنین، محصور و مدیریت شده‌اند. 🔹از دیگر سو، هرچند اگر تجربه انقلاب موفق دین بر دولت در ایران، تاکنون نمونه‌ای یکتا باشد، اما دست‌کم بوده‌اند تجربه‌های دیگری که به‌هرروی دین توانسته برتری یا موازنه‌ای نسبی را باقدرت سیاسی برقرار کند؛ چه قدرت گرفتن انصارالله در بخش اعظم یمن، چه حکومت کوتاه اخوان‌المسلمین یا برتری نسبی الازهر در دوران پساکودتای سیسی در مصر، یا روزگار خوش نه چندان دور سلفیت در عربستان، یا مشارکت حزب‌های اسلامی در دموکراسی‌های تونس و لبنان و عراق، یا قدرت گرفتن اسلام جهادی در سایه ضعف دولت‌های مرکزی در تجربه داعش در سوریه و عراق و طالبان در افغانستان. همین نشانگر الگوهای گوناگون «حکمرانی دینی» و پاسخ‌ها و واکنش‌های متنوع فرهنگ‌های مختلف دینی به پرسش‌های نسبتاً مشابه است. 🔹اگر دولتی بی‌ملت بتواند سرپا بماند، بی‌شک نمی‌توان اقتدار دین‌سالاران را بدون دین‌داران تصور نمود. سویه‌ی مناسبات مرجعیت و رهبری با مقلدان و بدنه دینداران نیز امروزه پیچیدگی‌های تازه‌ای را به خود دیده است؛ اگر تا پیش از این منش اخلاقی و مردم‌داری یک شخصیت مذهبی، عاملی مهم در «اقتدار دینی» او نزد پیروانش بود، امروزه باید عناصری نوپدید همچون میزان حضور مؤثر در رسانه‌های اجتماعی یا جایگزین شدن «بیوت» با تشکیلات دینی سازمان‌مند را نیز دارای اثراتی عمیق و گسترده برای «مرجعیت» و قدرت دینی دانست. سبک‌های گوناگون «اقتصاد نهاد دین» یا چگونگی رشد و زیست «سازمان‌های مردم‌نهاد دینی» در همین گونه‌های مناسبات رهبری و بدنه معنا می‌یابد. 🔹گذشته از این دوسویه‌ی دولت و مردم، نهاد دین را دست‌کم در سه ساحت دیگر نیز می‌توان مطالعه کرد؛ نخست «پویایی‌های درونی نهاد دین» که مسائلی همچون چگونگی «بازتولید دین» را پیش چشم می‌آورد. ساحت دیگر «فرهنگ دینی» جوامع که بسته به ماهیت آن صنف خاصی از علما همچون فقها یا شیوخ صوفی را سیادت می‌بخشد، جلوه‌های متفاوتی از ابزارهای اقتدار دینی مانند فتوا یا تقدیس (مقدس‌سازی) را پررنگ می‌کند و تأثیراتی دیگر ازاین‌دست را بر نهاد دین می‌گذارد. ساحت سوم نیز «روابط بینانهادی» در گستره یک دین یا در بستر بیناادیانی است. «دیپلماسی مذهبی» که در توافقات و پروژه‌های مشترک بین نهادهای دینی نمود می‌یابد یا شکل سازمان‌یافته آن را می‌توان در «سازمان‌های علمایی بین‌المللی» یافت، مسئله مهمی است که در این حوزه باید نگریسته شود. این همه تنها گوشه‌ای از موضوع پردامنه‌ی «نهاد دین» است که چه بسا برای ما دغدغه‌مندان انقلاب اسلامی، مطالعات روشمند در این حوزه ما را به دانشی نو همپای دانش‌هایی همچون «علوم سیاسی» و «جامعه‌شناسی دین» رهنمون شود. 🔹ماهنامه‌ی رصدی «نهاد دین در جهان» با اندیشه‌ی مطالعه در مسائلی از جنس آنچه گفته شد، سامان یافته است و امید دارد تا شکاف عمیق میان فضای رسانه‌ای فارسی با حوزه مطالعات «نهاد دین» را اندکی پر کرده و با بازتاب اخبار و تحلیل‌های روزآمد از منابع دست اول عربی و انگلیسی، دغدغه‌مندان این عرصه را از پویایی‌های نهادهای گوناگون دینی، به‌ویژه در گستره جهان اسلام، آگاه سازد. 🔹این ماهنامه با حمایت مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه و به همت اعضای میز نهادها در اندیشکده حوزوی مرصاد گرد می‌آید. امید است که این کوشش مورد توجه نخبگان و فرهیختگان قرار گرفته و با بیان دیدگاه‌های سازنده خویش، در پیشبرد و پیشرفت این مهم ما را یاری رسانند. 👈برای تهیه این محصول می‌توانید با شمارۀ ۰۲۵۳۷۸۳۰۵۵۳ یا آی دی @mers_ad در پیام‌رسان‌های تلگرام، بله و ایتا تماس حاصل فرمایید. 🔗 لینک خبر ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

🎙گفتگو با دکتر مرداسی در مورد اقتصاد سیاسی روابط ایران و ترکیه 🔹قریب به یک سال است که مطالعاتی بر روی پروندۀ #اقتصاد_سیاسی و اسلام بازار آغاز نموده‌ایم. در این چهارچوب، ترکیه یکی از نقاط کلیدی در اقتصاد سیاسی روابط ما با جهان اسلام تلقی می شود؛ به‌عنوان کشوری که می‌تواند نماینده اسلام بازار در جهان باشد آناتولی چه در سطح دولتی و چه در لایۀ فرودولتی سوژه‌ای مهم برای مطالعه و سیاست‌پردازی است. 🔹مسعود صدرمحمدی و حمید عظیمی از کارشناسان اندیشکده، گفتگویی ترتیب داده اند با یکی از چهره‌هایی که هم در سطح نظری و هم در سطح عملی ورود جدی به حوزۀ تجارت و روابط اقتصادی ایران و ترکیه دارد. 🔹میهمان این گفتگو آقای فیصل مرداسی، دکتری مدیریت راهبردی و پژوهشگر حوزه اقتصاد است که تا سال 1390 ریاست مركز ملي فرش ایران را نیز در کارنامه داشته است. او در سال‌های اخیر یکی از صداهای منتقد مسیر روابط اقتصادی #ایران و #ترکیه بوده است. گفتگوی چالشی پیش رو تلاشی است برای در کنار هم قراردادن دیدگاه‌های مختلفی که می‌تواند به پدیدۀ اقتصاد و اسلام آناتولیایی در کشور وجود داشته باشد. 🔗 متن کامل این گفتگو را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss

✍️اختلاف میان دو همپیمان دیرینه؛ روابط ریاض-واشنگتن به چه سمتی می‌رود؟ 👤 سید هاشم رضوی 📌 بخشی از متن: 🔹شدت گرفتن این واگرایی در پرونده‌های منطقه ای و بین المللی به حدی بوده که سعودی ها از افغانستان گرفته تا لبنان تردید دارند خود را با سیاست های ایالات متحده همراه کنند. این درحالی است که اختلاف نظر در مورد برنامه هسته ای ایران، تحولات تونس و پرونده ایغورهای چین مواضع دو طرف را سرشار از اختلاف کرده است. 🔹از جمله تنش هایی که پس از روی کار آمدن دمکرات ها در آمریکا و بی توجهی آنان به سعودی ها رخ داد، چرخش عربستان به سوی شرق به خصوص روسیه و چین بود، آن هم در زمانی که بایدن توان دولتش را برای کنترل نفوذ این دو قدرت به کار گرفته بود. #عربستان #آمریکا 🔗 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣 گزارش راهبردی «ویلٌ للمُطَبِّعین!» تحلیلی به مناسبت سالگرد عادی‌سازی روابط میان امارات متحده‌ی عربی و رژیم صهیونیستی به قلم وحید اخوت منتشر گردید. 🔹درست یک سال پیش، یعنی 15 سپتامبر 2020، دونالد ترامپ به همراه عبدالله بن زاید، عبداللطیف الزیانی و بنیامین نتانیاهو در محوطه چمن حیاط جنوبی کاخ سفید برای امضای توافق‌نامه‌ی بحث برانگیز ابراهیم دور هم گرد آمدند. توافقی که خبرش را ترامپ در 13اوت همان سال، در حالی که جارد کوشنر در سمت راست او ایستاده بود در دفتر بیضی کاخ سفید اعلام کرده بود. 🔹توافق‌نامه‌ی عادی‌سازی میان امارات و رژیم صهیونیستی را با هیچ یک از موارد مشابه قبلی و بعدی نمی‌توان مقایسه کرد. چه اینکه مصر و اردن هر دو در پی شکست در یک دور درگیری مجبور به عادی‌سازی شدند و سودان و مراکش و بحرین پس از عادی‌سازی، کنش قابل‌توجهی در برقراری ارتباط با رژیم صهیونیستی انجام ندادند و امتیاز قابل‌توجهی از آمریکا دریافت کردند. (مغرب تأیید حاکمیت این کشور بر صحرای غربی را گرفت و سودان از لیست کشورهای حامی تروریسم درآمد.) یادمان نرود که هماهنگ‌کننده‌ی اصلی عادی‌سازی روابط، میان رژیم صهیونیستی با بحرین و سودان و مغرب نیز خود امارات بود. 🔹پس از اعلام عادی‌شدن روابط امارات و رژیم صهیونیستی، توافقات سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی میان دو طرف به طرز چشمگیر و غیر قابل باوری افزایش یافت. 🔹توصیف چگونگی و تحلیل چرایی این تحول مهم که شاید بتوان آن را یکی از مهم‌ترین تحولات دهه‌ی اخیر دانست، کلید فهم خیلی از روابط و رویدادها در حال و آینده‌ی غرب آسیا خواهد بود. فهمی که البته نباید آن را در تحلیل‌های روزمره‌ی رسانه‌ای جستجو کرد؛ چه اینکه پرتکرارترین تحلیل رسانه‌ای در مورد چرایی عادی‌سازی روابط میان رژیم صهیونیستی و امارات «تهدید ایران» بود. 🔹سناریوی ایران‌هراسی و به تبع آن پناه بردن به دامان رژیم صهیونیستی برای ما البته چندان جدید نیست؛ حاکمان باکو سال‌ها پیش، برای توجیه روابط خود با رژیم صهیونیستی کم از این داستان‌سرایی‌ها نکردند. اما کیست که نداند انگیزه‌ی این اقدامات در آذربایجان، غلبه بر ایروان بود، نه مقابله با «تهدید ایران»! غول بی شاخ و دم لابی ارمنی در آمریکا را تنها غول بی شاخ و دم‌ تری مانند لابی صهیونیستی می‌توانست از میدان به در کند. 🔹در این گزارش راهبردی قصد داریم، پس از توصیفی دقیق از چگونگی به سر انجام رسیدن توافق ابراهیم، نشان دهیم که تبیین چرایی این توافق بر اساس «تهدید ایران» یک دیدگاه ناقص و غلط‌انداز است. اساساً این توافقنامه برای طرف‌های مختلف درگیر در آن، یعنی امارات و رژیم صهیونیستی و آمریکا، معنای متفاوتی دارد و نمی‌توان تنها از یک دیدگاه به آن نگریست. برقراری این توافق در لایه انگیزه‌ها، منافع و اهداف هر یک از این سه حکومت، در جایگاه متفاوتی نسبت به دیگری قرار می‌گیرد. 📌این #گزارش_راهبردی در ۵۵ صفحه از سوی اندیشکده مرصاد جهت استفادۀ کارشناسان و نهادهای مرتبط منتشر شده است. 👈برای تهیۀ این اثر می توانید با شمارۀ ۰۲۵۳۷۸۳۰۵۵۳ یا آی دی @Mers_ad تماس حاصل فرمایید. #امارات #رژیم_صهیونیستی #تطبیع 🔗 لینک خبر ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

🎙اندیشکده مرصاد ، پلی بین حوزه معرفتی شیعه و حوزه اجراست 🔺حمید عظیمی، مدیر اندیشکده، چندی پیش در مصاحبه با خبرگزاری حوزه به معرفی اندیشکده، اهداف، فعالیت‌ها و دستاوردهای این مجموعه و به ویژه نسبت این اندیشکده با نهاد حوزه پرداخت. 🔹 متن کامل این گفتگو را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

💢بخشی از مصاحبه خبرگزاری حوزه با حمید عظیمی، مدیر اندیشکده 🔹اعتقاد ما این است که در حوزه بیش‌ازاندازه به این سمت رفته‌ایم که پژوهشکده‌ها تورم پیدا کرد و کرسی‌های پژوهشی به‌سرعت در مقطعی به‌صورت قارچی در حال رشد بود، ولی به‌تناسب همین ما نمی‌بینیم که مجموعه‌هایی که این گسل را پر کنند، رشد داشته باشند. یک سؤال اساسی که در این عرصه وجود دارد، این است که به فرض می‌تواند گسیخته از واقعیت دانشی تولید شود، آیا نهادی هست که بتواند این دانش‌ها را به عرصه اجرا تسری و جریان دهد یا خیر؟ این مأموریتی است که ما در قالب نهاد اندیشکده دنبال آن هستیم و تلاش داریم پلی بین حوزه معرفتی شیعه و بین قم و تهران باشیم و سعی کنیم فهم نظریه‌پرداز با واقعیت و واقعیت را با حوزه نظری آشتی بدهیم. اگر این اتفاق رخ دهد، حرکتی ارزشمند و مهم خواهد بود. 🔹چیزی که مجموعه را واقعاً پیوسته می‌کند، ایده و فکر است و اگر نتواند در نقطه فکر و محتوا و ایده منسجم شود، منابع مالی و تعهدات حقوقی نمی‌تواند ما را منسجم کند. ازاین‌جهت خیلی استقبال می‌کنیم از اینکه ستاد ما بیهوده بزرگ نشود. این عطش در برخی تشکل‌ها وجود دارد که علاقه‌مند به این هستند که سریع انبساط پیدا کنند. ولی این تورم موجب می‌شود که دچار فروپاشی شوند. 🔹در این سال‌ها در حوزه بین‌الملل، ما دو تا پرونده کلان داشتیم. یک پرونده به نام نهضت‌های دینی و اسلامی و پرونده دیگر، نهادهای دینی و اسلامی. دو جور ظهور دین و اسلام در عرصه جامعه مسئله ماست که بر روی آن کار می‌کنیم. یکی آنجا که دین تبدیل به سازمان و نهاد می‌شود، مانند نهاد حوزه و هیئت در ایران یا الازهر مصر در عرصه بین‌الملل؛ و دیگری زمانی که مبدل به جنبش ها و جریان های دینی مانند سلفیت و اخوان می گردد. 🔹واقعیت این است که هنوز حوزه متوجه اهمیت این قالب نشده است و عمده فعالیت‌های اندیشکده هایی که در قم فعال است، چه آن‌ها که پروژه‌ای کار می‌کنند و چه آن‌ها که حمایتی کار می‌کنند، با حمایت تهران و برای جنس مسائل حاکم در تهران است. 🔹 متن کامل این گفتگو را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

✍️ یک سالگی خیانت به فلسطین 👤 وحید اخوت و امیرحسین صالحی 📌 برش‌هایی از متن مقاله: 🔹پس از اعلام عادی‌شدن روابط امارات و اسرائیل، توافقات سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی میان دو طرف به طرز چشمگیر و غیر قابل باوری افزایش داشت. بر خلاف دو تجربه‌ی گذشته از عادی سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، یعنی مصر و اردن که هر دو در پی شکست در یک دور درگیری مجبور به عادی‌سازی شدند، این اولین روندی بود که یک کشور عربی به اختیار خود وارد آن می‌شود و از این رو مختصات متفاوتی با موارد قبلی داشت. به تناسب همین نکته، شرایطی نیز که پس از عادی‌سازی به وجود آمد، با نمونه‌های پیشین فاصله‌ی زیادی داشت. 🔹فرصت‌ها و چالش‌هایی که در سال گذشته در جریان عادی‌سازی روابط شکل گرفت را می‌توان در سه قسمت بررسی کرد. قسمت اول مربوط به روابطی متنوعی است که میان طرفین برقرار شد. قسمت دوم سرنوشت امتیازات سیاسی و نظامی برجسته‌ای است که امارات متحده‌ی عربی در زمان انعقاد توافق اعلام کرد به دست آورده است: یعنی خرید جنگنده اف-35 و الغای طرح الحاق. قسمت سوم نیز مربوط به جنگ غزه است که مهم‌ترین چالشی است که در این یک سال ایجاد شد. 🔹دستاوردهایی که امارات متحده‌ی عربی در ابتدای توافق برای خود اعلام کرد، دو سو داشت. از یک سو امارات می‌خواست «الغای طرح الحاق سرزمین‌های کرانه‌ی باختری به رژیم صهیونیستی» را دستاوردی در راستای منافع مردم فلسطین معرفی کند که به واسطه‌ی توافق ابراهیم به دست آمده است و مدیون فعالیت دیپلماتیک آنهاست و از سوی دیگر «دستیابی به جنگنده‌ی اف-35 و پهپادها و تسلیحات به روز» را در راستای منافع ملی و تأمین امنیت خود به رخ بکشد. اما هر دو مورد در مدت کوتاهی به سرنوشت بد و نامعلومی گرفتار آمد. 🔹اما مهم‌ترین چالشی که در یکسال گذشته بر سر راه توافق ابراهیم قرار گرفت، جنگ غزه بود. جنگی که با درگیری‌های قبلی، تفاوت‌های اساسی و مهمی داشت که توضیح آنها در این مقال نمی‌گنجد. برای اشاره همین بس که جرقه‌ی این دور از درگیری‌ها نه در غزه، که در قدس و در محله‌ی شیخ جراح زده شد و غزاوی‌ها این بار در حمایت از ضفاوی‌ها دست به شلیک راکت زدند و این امر سبب به وجود آمدن انسجام کم سابقه‌ای در مسأله‌ی فلسطین، حداقل در سطح مردمی شد. 🔹واکنش امارات متحده‌ی عربی به جنگ غزه را می‌توان در دو لایه مورد بررسی قرار داد. لایه‌ی اول، موضع‌گیری‌های رسمی مقامات مسئول و لایه‌ی دوم، اظهارنظر افراد تأثیرگذار و مورد حمایت حکومت. #امارات #رژیم_صهیونیستی #فلسطین #تطبیع 🔗 متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

🔻«مفتی سلطان» پای صحابه را به پروژه کنترل جمعیت سیسی کشاند!

⭕ مفتی سلطان پای صحابه را به پروژه کنترل جمعیت سیسی کشاند! ✍️ حامد دهقانی 🔹چند روز پیش و درست یک روز پس از صحبت‌های #سیسی پیرامون خطرات رشد جمعیت در مصر و اینکه با وجود چنین نرخ رشد جمعیتی شهروندان هیچ پیشرفتی در زندگی خود احساس نخواهند کرد، #شوقی_علام، مفتی اعظم مصر، از لزوم کنترل جمعیت سخن گفت و استدلال کرد که «صحابه پیامبر(ص) نیز “عزل” می‌کردند، یعنی آنها نیز از وسایلی که در اختیار داشتند استفاده می‌کردند تا تخمک را با اسپرم بارور نکنند»! 🔹همین کافی بود که باز در شبکه‌های اجتماعی #مصر انتقادها به علام بالا بگیرد و با «#مفتی_سلطان» خواندن او، این «#فتواهای_سیاسی» را نتیجه کنار زدن الازهر از دار الافتای مصر بدانند. 🔹کنار زدن #الازهر از #دار_الافتاء به چند روز پیش از این ماجرا، یعنی ۱۲ اوت گذشته، روز تولد ۶۰ سالگی شوقی علام، روز بازنشستگی قانونی او و البته روز انتصاب دوباره وی به مقام «مفتی اعظم» مصر بازمی‌گردد. شوقی علام که می‌بایست طبق قانون با رسیدن به سن بازنشستگی کنار گذاشته می‌شد، یک روز پیش از آن، سیسی فرمانی صادر کرد که مطابق آن دار الافتای مصر از ذیل قانون خدمات کشوری خارج شد و به او اختیار کامل در تعیین مفتی اعظم را اعطا کرد. 🔹بدین ترتیب انتخاب مفتی اعظم نیز در فهرست اختیارات سیسی جای گرفت و او در ۱۲ اوت علام را برای یک سال دیگر به عنوان مفتی اعظم مصر گماشت تا #احمد_الطیب، شیخ الازهر، تنها مقامی باشد که از سوی او انتخاب نشده است. این در حالی است که پیش از آن هیئت #کبار_العلماء_الازهر مفتی را انتخاب کرده و سپس به تايید رئیس جمهور می‌رسید. 🔹هیئت کبار العلماء از فتوحات احمد الطیب در دوران خوش پس از انقلاب مصر بود؛ او توانست این هیئت را در ۱۷ جولای ۲۰۱۲ بار دیگر، پس از انحلال آن در زمان جمال عبدالناصر در ۱۹۶۱، برپا کند و آن را به تصویب نخست وزیر و شورای عالی نیروهای مسلح برساند. انتخاب شیخ الازهر و مفتی اعظم از اختیارات اصلی این هیئت تعیین شد و در ماده ۴ قانون اساسی ۲۰۱۲ مصر مرجعیت تصمیم‌گیری در تمامی امور مربوط به شریعت اسلامی نیز به اختیارات این هیئت اضافه شد. با کودتای ۲۰۱۳، سیسی ماده ۴ را حذف کرد و تنها همان اختیارات انتخاب شیخ الازهر و #مفتی_اعظم باقی ماند. 🔹اما پروژه تصاحب دار الافتاء را سیسی از سال گذشته به راه انداخت و قرار بود قانون جدیدی که اختیارات را از الازهر می‌گرفت، در پارلمان مصر به تصویب برسد، اما با ورود شدید شیخ الازهر به ماجرا، تصمیم‌گیری برای مدت نامشخصی به تعویق افتاد. ۲۲ فوریه ۲۰۲۱ موعد ریاست شوقی علام سرآمد، اما سیسی آن را تا زمان بازنشستگی تمدید کرد. دو روز بعد هیئت کبار العلماء جلسه‌ای تشکیل داد و با رأی‌گیری مخفیانه گزینه خود را انتخاب و به رئیس جمهور پیشنهاد کرد و از زحمات شوقی علام در این سالها تشکر کرد. اما سر رسیدن موعد بازنشستگی علام و در حالی که بسیار از گمانه‌ها گزینه هیئت کبار را «محمد الضويني» می‌دانستند، سیسی کار را تمام کرد و الازهر را به کلی کنار گذاشته و خود شوقی علام را ابقا کرد. 🔹از زمان کودتای ژوئیه 2013، سیسی از دار الافتاء و وزارت اوقاف در درگیری خود با الازهر استفاده کرد و جبهه‌ای رسمی تشکیل داد تا با عنوان «تجدید گفتمان دینی»، بازوی مذهبی قدرت برای حمایت از تصمیمات وی، به ویژه تصمیمات مربوط به امور دینی یا حتی مسائل سیاسی باشد. 🔹شوقی علام در این سالها به خوبی پروژه سیسی را جلو برده و حتی اگر روزی از #تجدید_گفتمان_دینی و تبلیغ علیه #اخوان سخن نمی‌گفت، به گونه‌ای دیگر کوتاهی خود را جبران می‌کرد؛ به ترکیه و اردوغان و فتح قسطنطنیه حمله می‌برد، از درام ترکی «ارطغرل» انتقاد می‌کند یا در مقابل دار الافتاء از سریال مصری «الاختیار» که از ارتش مصر تجلیل می‌کند، می‌ستاید. او که خود برای نخستین بار با تأیید مرسی مفتی اعظم شد، حکم اعدام وی را تأیید می‌کند، هم‌راستا با سخنان سیسی، بسیاری از مسلمانان اروپا را در بحبوحه انتقادات به مکرون، تروریست می‌خواند و هم‌زمان با فتاوای علمای سعودی و اماراتی، پیوستن به اخوان را حرام شرعی می‌داند. سیسی از مردم می‌خواهد برای صندوق «تحیا مصر» که برای اجرای پروژه‌های توسعه ملی اختصاص یافته تبرعات دهند و علام فتوا می‌دهد که دادن #زکات به این صندوق جائز است. 🔹اینها و بسیاری دیگر، شوقی علام را به عنصری صرفا سیاسی نزد بسیاری از دینداران مصر تبدیل کرده است و انتقادها چنان گسترده شده که خود او بارها مجبور شده اتهام عالم و مفتی سلطان بودن را رد کرده و آن را تهمت اخوانی‌ها بشمرد، اما دست کم نظرسنجی سال گذشته دار الافتاء در صفحه فیسبوک خود نشان داد که این انتقادها محدود به اخوانی‌ها نیست، چرا که ۷۰ درصد شرکت‌کنندگان، «گوگل» را نخستین منبع خود برای جستجوی فتاوا اعلام کردند و نه سایت دار الافتاء. #اسلام_رسمی #دین_دولت @dolatedin

💢نشست راهبردی میز عراق و شامات اندیشکده مرصاد ✳️ با عنوان 🔷 پیاده‌روی اربعین؛ از مناسک مذهبی تا مناسک هویتی (با نگاهی به مناسبات دو بیت شیعی ایران و عراق) 👤 با ارائه دکتر هادی معصومی زارع، مدیر میز عراق و شامات 🗓 شنبه 3 مهر ساعت 17 👈 پخش از کانال تلگرام اندیشکده و صفحه اینستاگرام شعوبا ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

✍️موسم تغییر؛ مرجعیت بیت حکیم در گذار به نسل جدید 👤 محمدباقر صداقت 🔹طبق سنتی نانوشته در خاندان‌های علمی فعال در حوزه علمیه نجف، چهارچوب فکری، مبانی نظری و منش عملی در امور مهم همواره توسط بزرگان آن خاندان تعیین می‌شده است، به گونه‌ای که نسل جوان‌تر کمتر در حضور بزرگ خاندان امکان اظهار تفکراتی متفاوت و یا منش‌های رفتاری جدید را می‌یافته است. 🔹این امر به خصوص در عراق به دلیل وجود ساختار عشیره‌ای در جامعه آن کشور و تاثیر آن بر خاندان‌های موجود در نجف اشرف می‌باشد که موجب ایجاد دشواری‌هایی در به وجود آمدن نقطه عطف‌های نظری و عملی در داخل یک خاندان به خصوص در زمان حیات بزرگان آن شده است. به دلیل وجود چنین شرایطی، رحلت زعیم یک خاندان امکان به وجود آمدن دوره گذار از مسلک قدیم که مورد پذیرش طبقه زعامت بوده است به تفکری جدید که نسل جدید خواهان گرایش به آن می‌باشد را فراهم می‌کند. چنین شرایطی، بستری را برای تلاش‌ها جهت تغییر بینش و منش خاندان‌های علمی از سوی بازیگران درون و برون دینی فراهم می‌سازد. #عراق #مرجعیت #آیت_الله_حکیم 🔗 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

✍️ زاویه نشینان میدان جنگ؛ مناسبات و پویایی‌های سیاسی اجتماعی متصوفه یمن 👤 ایمان محمدی 🔹تصوف در یمن با توجه به پراکندگی، سابقه تاریخی و کنش‎گری اجتماعی قوی، دارای نقش تاثیرگذاری در جامعه این کشور و به عنوان یک فرصت مطرح است. همین امر باعث شده، بازیگران سیاسی سعی ‎کنند این جریان مذهبی را در راستای اهداف خود به کارگیری کنند. ضدیت اجتماعی سلفیه از جهت اعتقادی و فعالیت‌های نظامی تکفیری‎ها بر علیه صوفیان، سبب شده این گرایش مذهبی از دولت هادی و عربستان به عنوان حامی اصلی تفکر سلفیه در یمن فاصله بگیرد؛ اما أبوظبی و دولت نجات ملی در صنعا به خوبی توانسته‎اند از این گرایش مذهبی در راستای منافع خود استفاده کنند. 🔹 تحرکات سلفیه و حزب اصلاح و القاعده برعلیه صوفیان در یمن و صبغه تاریخی این تفکر بر علیه صوفیان سبب شده این گرایش مذهبی از پیروان تفکر سلفی فاصله بگیرد. اقداماتی همچون قتل و ترور شیوخ ، تخریب زاویه و رباط‎ها و همچنین قبور بزگان، منع برگزاری جلسات و مناسک مربوط به اهل تصوف و تلاش عربستان برای تاسیس مدارس سلفیت برای تغییر ترکیب مذهبی در مناطق حضور تاریخی این مذهب باعث فاصله گرفتن صوفیان از دولت هادی و عربستان به عنوان حامیان اصلی حزب اصلاح و سلفیه شده است. #یمن #صوفیه #مذهب #زیدیه #امارات 🔗 متن کامل این یاداشت را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣شماره شهریورماه 1400 ماهنامه رصدی «دین و بین‌الملل» منتشر شد. 🔹 این ماهنامه که از سوی «مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه» و با تلاش «میز نهادهای اندیشکده #مرصاد» گرد آمده است، در پی آن است که شکاف عمیق میان فضای رسانه‌ای فارسی با حوزه مطالعات «#نهاد_دین» را اندکی پر کرده و با بازتاب اخبار و تحلیل‌های روزآمد از منابع دست اول عربی و انگلیسی، دغدغه‌مندان این عرصه را از پویایی‌های نهادهای گوناگون دینی، به ويژه در گستره جهان اسلام، آگاه سازد. #دین_و_بین‌الملل #ماهنامه ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

💢 الگوی BIT در بازسازی اقتصادسیاسی روابط ایران و ترکیه 👤 حمید عظیمی #اقتصاد_سیاسی #ایران #ترکیه ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📝 گزارش نشست پیاده‌روی اربعین؛ از مناسک مذهبی تا مناسک هویتی (با نگاهی به مناسبات دو بیت شیعی ایران و عراق) 🔹نشست راهبردی میز عراق و شامات اندیشکده مرصاد با عنوان "پیاده‌روی اربعین؛ از مناسک مذهبی تا مناسک هویتی (با نگاهی به مناسبات دو بیت شیعی ایران و عراق)" با ارائه دکتر هادی معصومی زارع، مدیر میز عراق و شامات، روز شنبه 3 مهرماه 1400 در محل اندیشکده برگزار گردید. 🔹در این نشست دکتر هادی معصومی زارع با دسته‌بندی پیاده‌روی اربعین به پنج دسته دوران پیشا حزب بعث، حاکمیت حزب بعث، سال 2003 تا 2014، سال 2014 تا 2017 و درنهایت از سال 2017 تاکنون، به بررسی دلالت‌های اجتماعی، سیاسی و هویتی هریک از این دوره‌های پیاده‌روی اربعین پرداخته و در ذیل آن مناسبات دو بیت شیعی ایران و عراق را مورد بررسی قرار داد. 📌 خلاصه مطالب ارائه شده در این نشست را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

✍️انتخابات پارلمانی عراق؛ نه چندان زودهنگام و نه چندان مطلوبِ تشرین 👤 محمدباقر صداقت 🔹10 اکتبر موعد برگزاری انتخابات نه چندان زودهنگام پارلمان پنجم در عراق است. این انتخابات از این رو اهمیت بیشتری نسبت به انتخابات گذشته عراق دارد که در پی اعتراضات و ناآرامی های رخ داده از ماه اکتبر 2019 و درخواست جمعی از فعالین شبکه های اجتماعی برای برگزاری انتخابات زودهنگام و کنار زدن احزاب سابق و به خصوص احزاب اسلام گرا برگزار خواهد شد. درخواستی که ابتدا از سوی چهره های وابسته به سفارت و کنسولگری های امریکا در عراق مطرح و از سوی تظاهرکنندگان نیز با استقبال روبرو شد. با این وجود به نظر می رسد نتایج آن اختلاف قابل ملاحظه ای با انتخابات گذشته و به ویژه انتخابات 2018 نداشته باشد. #عراق #انتخابات_عراق 🔗 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣 انتشار متن گزارش راهبردی "سعودی، برجـام، و انتخاب‌های سخت رویکردی نو به گزینه‌های ج.ا. ایران در دیپلماسی منطقه‌ای" 🔹همزمان با داغ شدن موضوع مذاکرات ایران و عربسان در رسانه ها بازخوانی گزارش راهبردی "سعودی، برجـام، و انتخاب‌های سخت رویکردی نو به گزینه‌های ج.ا. ایران در دیپلماسی منطقه‌ای" که در سال 94 و در بحبوحه مذاکرات ایران و 5+1 با هدف بررسی موضع عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس نسبت به مذاکرات برجام تولید شد خالی از لطف نیست. #برجام #عربستان 🔗 متن کامل این گزارش راهبردی را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣 گزارش نشست "دوران پسا جنگ قره‌باغ و فرصت راهبردی برای ایران" منتشر شد. 🔹جنگ قره‌باغ در سال 1399 و آزادسازی بخش‌های زیادی از این منطقه توسط ارتش جمهوری آذربایجان با همراهی ترکیه بار دیگر موجب داغ شدن موضوع قفقاز و مطرح شدن نقدها به سیاست خارجی جمهوری اسلامی در قبال منطقه قفقاز و جمهوری آذربایجان در دو دهه گذشته شده است. 🔹نشست "دوران پسا جنگ قره‌باغ و فرصت راهبردی برای ایران" عنوان نشستی است که آذرماه 1399 با ارائه دکتر مسعود صدرمحمدی و با حضور دو تن از کارشناسان حوزه قفقاز در اندیشکده مرصاد برگزار گردید. 🔹با داغ شدن دوباره این موضوع در هفته های اخیر، متن گزارش این نشست شامل متن پیشنهاد سیاستی آقای صدرمحمدی و نقد این پیشنهاد جهت استفاده کارشناسان آماده شده است. #قره_باغ #ترکیه #آذربایجان 👈برای تهیۀ این گزارش می توانید با شمارۀ ۰۲۵۳۷۸۳۰۵۵۳ یا آی دی @Mers_ad تماس حاصل فرمایید. 🔗 لینک خبر ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

⭕️ فوری ⭕️ 📣 فراخوان جذب 🔳 میز عراق و شامات اندیشکده مرصاد به منظور انجام پروژه "جمع آوری و تحلیل سازو کار های کمّی حوزه علمیه نجف" در قالب طرح شهید احمدی‌روشن بنیاد ملی نخبگان بر اساس جدول بالا از میان دانشجویان و طلاب علاقمند به صورت پاره وقت ( 60 ساعت در ماه ) دعوت به همکاری می‌کند. ⚜️ مزایای طرح 🔹 دریافت کمک هزینه 🔹 دریافت تا ۱۰۰ امتیاز فعالیت‌های نخبگانی در جوایز مختلف بنیاد ملی نخبگان (نظام وظیفه، جایزه تحصیلی، جایزه شهید احدی و ...) 📆 آخرین مهلت ارسال رزومه تا پایان جمعه 30 مهر ماه 📌 پژوهشگرانی که به طور مستقیم با حوزه علمیه نجف آشنایی داشته و یا به زبان عربی مسلط باشند در اولویت همکاری قرار دارند. ✅ علاقمندان برای دریافت طرحنامه پروژه ، رزومه خود را به آیدی @mersad_IRQ ارسال کنند. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣گزارش راهبردی “جمهوری اسلامی و جنبش‌های اسلام‌گرای شیعی: ماهیت ضدسیستمی- نقش‌آفرینی سیستمی (تجربه ۱۷ ساله عراق)” منتشر شد. 🔹در این گزارش راهبردی که به قلم هادی معصومی زارع تالیف شده، نویسنده اقدام به طرح نظریه خود در باب آسیب شناسی کلان راهبرد ج.اا در سیاست منطقه ای و به ویژه کشور عراق پرداخته و نقش آفرینی ویترینی آن و همپیمانانش در ساختار سیاسی مسدود و مهندسی شده عراق پسابعث را منجر به خلق تناقض میان ماهیت ضدسیستمی و عملکرد سیستمی آن عنوان نموده است. 🔹وی در مقدمه ضمن اشاره به الگوی نظری ضدسیستمی انقلاب اسلامی، رویکرد نوسانی جمهوری اسلامی در قبال نظم های موجود منطقه‌ای خلال دهه های هشتاد میلادی تاکنون را مورد بحث و بررسی قرار داده و سپس تجربه نقش آفرینی سیستمی جمهوری اسلامی و همپیمانان آن در عراق (شامل احزاب موسوم به اسلام گرا و برخی از فصائل مقاومت) را مورد تحلیل و بررسی قرار داد. 📌اهم فصول این گزارش را می توان به صورت ذیل فهرست کرد: 1️⃣ جایگاه و هویت ضدسیستمی؛ نقش آفرینی سیستمی: آوردگاه تضاد 2️⃣ گذار از مبارزه سخت به تعایش/مشارکت انتقادی 3️⃣ مطالعه موردی رفتار سیستمی در عراق 1.3. مقدمه 2.3. مختصات سیاسی و اجتماعی زمانه ورود به ساختار سیاسی پسابعث 3.3. مختصات سیاسی و اجتماعی جامعه عراق 4.3. مختصات منطقه‌ای و بین المللی مؤثر بر عراق پسابعث 5.3. گزینه‌های فراروی ج اا و گروه‌های موسوم به اسلام گرا 6.3. واکنش امریکایی نسبت به حضور گروه‌های موسوم به اسلام گرا در ساختار قدرت عراق 1.6.3. گام نخست: محروم سازی کمّی و کیفی 2.6.3. گام دوم: خلق انسداد ساختاری و فرایند ادراک سازی (تله امریکایی) 4️⃣ اشکالات و راه حل‌ها در بخش نهایی این گزارش می خوانیم: 1. عدم ادراک و تصور پیشینی و البته تفصیلی در خصوص تضاد میان جایگاه-هویت ضدسیستمی و نقش‌آفرینی سیستمی و یا لااقل چگونگی جمع میان آن دو و ورود به چنین عرصه‌ای بدون طراحی و تامل پیشینی را می‌بایست اصلی‌‌ترین و اساسی‌‌ترین اشکال وارده به گروه‌های اسلام گرای شیعی و تا اندازه‌ای نیز جمهوری اسلامی عنوان کرد... 2. با توجه به رویکرد انسدادی ایالات متحده در عراق ، قبول نقش آفرینی ویترینی و علنی در چنان ساختار مسدودی دومین اشکال وارده بر ایشان به حساب می‌آید. واقعیت آن است که حتی اگر به دلایل متعددی امکان کناره گرفتن از ساختار سیاسی جدید وجود نمی‌داشت، لااقل ایشان می‌بایست نقشی نامرئی تر و نامحسوس تر ایفا می‌کردند. به ویژه آن‌که تجربه نشان داده است محور اسلام گرا-مقاومت از حیث قدرت اقناع سازی رسانه‌ای اساسا در ضعف شدیدی به سر می‌برد و... 3. اشکال سوم وارده به شخصیت ها ، گروه‌ها و احزاب موسوم به اسلام گرا همانا تحول رفتاری اکثریت ایشان و ورود به بازی قدرت و فسادهای مرسوم آن است. متاسفانه می‌بایست با صدای بلند اعتراف کرد که بخش معظم ایشان از سال های دهه نود میلادی و به طور ویژه در سال‌های پس از اشغال به ویروس فساد ، زدوبند و لابی گری ، رابطه سالاری ، خوشاوندسالاری ، رفاه طلبی و راحت طلبی ، فاصله‌گیری از مردم و... آلوده شده و بخش مهمی از سرمایه اجتماعی خود را به همین دلیل سوزاندند... 4. دو اشکال بعدی به اندازه زیادی به عملکرد جمهوری اسلامی بازگشت دارد: اشکال نخست به بی‌توجهی آن به دیپلماسی عمومی و اهمیت سرمایه اجتماعی و تلاش برای پیشبرد تمامی یا اکثر امورات خود از کانال احزاب ، گروه‌ها و فصائل معین بازگشت دارد. اشکال بعدی به فقدان توازن در مولفه های قدرت ج اا و به تبع آن همپیمانان عراقی آن بازگشت دارد: مزیت نسبی در حوزه های نظامی و امنیتی و ضعف آشکار و مزمنی در حوزه ادراک سازی ، اقناع سازی و جهت دهی به افکار عمومی 5. مخلّص کلام آن‌که در سیستم‌های سیاسی موجود به دلیل قوت طرف‌های مقابل و دوپینگ سیاسی ایشان از سوی قدرت‌های منطقه ای و فرامنطقه‌ای از یک سو و ماهیت ضدسیستمی و ضعف‌های مفرط ج اا و گروه‌های اسلام گرا در حوزه‌های مختلف رسانه‌ای و سیاسی ، ایشان نمی‌توانند بازی‌سازان جامع و موفقی باشند. بازی‌ساز کسی است که یا رکنِ ساختار (همچون قدرت‌های غربی ، روسیه و چین) یا تابعِ ساختار (همچون امارات متحده عربی و عربستان سعودی) است. از همین روست که موفق‌‌ترین تجارب ج اا و همپیمانان آن نه در برساختن و خلق بازی‌ها که در برهم زدن بازی‌ طرف مقابل و خلق «نظم‌آشوب‌»ها بوده است. این درست برآمده از منطق ماهیت ضدسیستمی این دست از بازیگران است. 📌این #گزارش_راهبردی از سوی اندیشکده مرصاد جهت استفادۀ کارشناسان و نهادهای مرتبط منتشر شده است. #عراق #ایران 👈برای تهیۀ این گزارش می توانید با شمارۀ ۰۲۵۳۷۸۳۰۵۵۳ یا آی دی @Mers_ad تماس حاصل فرمایید. 🔗 لینک خبر ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣 گزارش راهبردی « از تقریب اقناعی تا تقریب ساختاری » منتشر گردید. 🖋 هادی معصومی زارع در این پژوهش ضمن آسیب شناسی تجربه کنونی تقریب به بررسی راه‌‌حل برون رفت از این آسیب ها و مشکلات می پردازد. 🔹اساسا تقریب در حوزه مذهبی، نتیجه و خروجی تقریب در حوزه‌های سیاسی است و تا این حل نشود، نمی توان توفیق چندانی برای پروژه تقریب متصور بود. تقریب در حوزه مذهبی بدون تقریب در حوزه سیاسی از تجارب موفقی در تاریخ برخوردار نبوده است. از این رو تقریب را می‌بایست پروژه حکومت ها دانست! 🔹از طرفی دیگر می‌بایست تقریب را نه به عنوان طرحی دستوری و نظری که پویشی تاسیسی و انضمامی دنبال کرد. برای تحقق امر تقریب می‌بایست ساختارهای سیاسی و اقتصادی همگرا در انداخته شوند و از فراخور آن تنش‌ها در عرصه مذهبی کنترل شود. 🔹براساس یافته‌های این پژوهش، نقطه عزیمت تمامی تلاش‌های وحدت‌گرا می‌بایست متمرکز بر تشبیک معاش طرفین تقریب باشد. این نه شرط کافی، که شرط لازم توفیق در پویش تقریب است. چه آن‌که فارغ از تمامی چالش‌های تاریخی موجود، ریشه اصلی مشکلات فیمابین طرفین تقریب را می‌بایست در هیمنه حالت ذهنی و روانی خاصی به نام «استغناء» در میان طرفین دنبال کرد. 🔹استغناء یا احساس استغناء، عنصر بسیار مهمی است که در بحث‌های مرتبط با تقریب معمولا از آن غفلت می‌شود. استغناء یا احساس آن درست همان چیزی است که می تواند (وعموما هم همین گونه است) به خلق «چرخه طغیان» در مناسبات فیمابین طرفین منجر شود. 📌سیر متن این گزارش در قالب فصول زیر تنظیم شده است: خلاصه سیاستی 1- آسیب شناسی دکترین تقریب آسیب نخست: ابهام مفهومی واژه تقریب آسیب دوم: دنبال شدن تقریب از کانال مذهب آسیب سوم: متولی تقریب آسیب چهارم: تقریب؛ دستوری-نظری یا تاسیسی-انضمامی آسیب پنجم: تقریب در ذیل الگوی دولت-ملت آسیب ششم: تقریب از کدام لایه؟ سکولارها یا اسلام گرایان؟ 2- تقریب و چالش اعتماد متقابل 3- استغناء به مثابه زمینه اصلی واگرایی 4- نیازمندی در حوزه سیاسات علیا یا سیاسات سفلی؟ 5- تجانس ساختاری؛ پیش شرط توفیق کامل در همگرایی 👈این #گزارش_راهبردی جهت استفادۀ کارشناسان و نهادهای مرتبط آماده شده است. برای تهیۀ این اثر می توانید با شمارۀ ۰۲۵۳۷۸۳۰۵۵۳ و یا آی دی @Mers_ad تماس حاصل بفرمایید. 🔗 لینک خبر ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

💢 نشست نقد گزارش راهبردی «از تقریب اقناعی تا تقریب ساختاری» 👤 با ارائه هادی معصومی زارع، مدیر روابط خارجی اندیشکده مرصاد 🔹 نقد و ارزیابی: 👤 دکتر مختار شيخ حسینی، مدیر گروه علوم سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 👤 دکتر رسول نوروزی، استادیار گروه مطالعات تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 🗓 شنبه 1 آبان ساعت 15 👈 پخش از کانال تلگرام اندیشکده مرصاد به آدرس https://t.me/mersadcss ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣شماره مهرماه 1400 ماهنامه رصدی «دین و بین‌الملل» منتشر شد. 🔹 این ماهنامه که از سوی «مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه» و با تلاش «میز نهادهای اندیشکده #مرصاد» گرد آمده است، در پی آن است که شکاف عمیق میان فضای رسانه‌ای فارسی با حوزه مطالعات «#نهاد_دین» را اندکی پر کرده و با بازتاب اخبار و تحلیل‌های روزآمد از منابع دست اول عربی و انگلیسی، دغدغه‌مندان این عرصه را از پویایی‌های نهادهای گوناگون دینی، به ويژه در گستره جهان اسلام، آگاه سازد. #دین_و_بین‌الملل #ماهنامه ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣شماره مهرماه 1400 ماهنامه رصدی «دین و بین‌الملل» منتشر شد. 🔹 این ماهنامه که از سوی «مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه» و با تلاش «میز نهادهای اندیشکده #مرصاد» گرد آمده است، در پی آن است که شکاف عمیق میان فضای رسانه‌ای فارسی با حوزه مطالعات «#نهاد_دین» را اندکی پر کرده و با بازتاب اخبار و تحلیل‌های روزآمد از منابع دست اول عربی و انگلیسی، دغدغه‌مندان این عرصه را از پویایی‌های نهادهای گوناگون دینی، به ويژه در گستره جهان اسلام، آگاه سازد. #دین_و_بین‌الملل #ماهنامه ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷