تاکتیک ایران در خاورمیانه، نقش بازیگرهای اصلی و فرعی در قفقاز و دکترین سیاست امریکا، ایران و روسیه محمد ندیمی

‍ ♨️پروژه راهبردی "جاده توسعه" با مشارکت دو کشور خلیج فارس 🔻وزیران حمل‌و‌نقل و زیرساخت عراق، ترکیه، امارات و قطر، روز دوشنبه ۳ اردیبهشت در بغداد یادداشت‌تفاهم همکاری چهارجانبه پیرامون ترسیم چارچوب‌های لازم برای اجرای پروژه «جاده توسعه» را امضا کردند. 🔻این پروژه ۱۷ میلیارد دلاری، باهدف ارتقاء همکاری‌های اقتصادی و امنیتی میان این کشورها، و همچنین ایجاد ارتباط بین مردم و فرهنگ‌های منطقه، از بندر فاو در بصره آغاز شده و با احادث یک جاده و راه‌آهن به طول ۱۲۰۰ کیلومتر در خاک عراق، به شبکه ریلی ترکیه متصل می‌شود. 🔻این پروژه که شامل قطار سریع‌السیر، جاده، اتوبان، ده‌ها پایانه، و خطوط لوله نفت و گاز نیز است، امارات، قطر و عراق را به اروپا پیوند می‌دهد؛ و از همین‌رو، توجه این اتحادیه را نیز به خود جلب کرده، و به شدت درپی تسریع اجرای آن است. 🔻پروژه جاده توسعه، که «کانال خشک» و «جاده ابریشم عراقی» نیز نامیده شده، جابجایی ۴۰۰ هزار کانتینر در فاز دوم را هدف‌گذاری کرده؛ و قرار است فاز نخست در ۲۰۲۸، فاز دوم در ۲۰۳۳ و فاز پایانی در ۲۰۵۰ به بهره‌برداری برسد. 🔻جاده توسعه همچنین مستلزم تکمیل پروژه توسعه بندر فاو عراق است؛ و در همین راستا، چند روز پیش شرکت بنادر ابوظبی و شرکت بنادر عراق توافقی به منظور اداره و توسعه این بندر امضا کردند. 🔻این مسیر را با خودور می‌توان در ۱۲ تا ۱۶ ساعت پیمود؛ همچنان که مدت زمان جابجایی کالا از شانگهای به روتردام را از ۳۳ روز به ۱۵ روز کاهش می‌دهد. پروژه‌های موازی 🔻جاده توسعه به موازات چند پروژه مشابه دیگر قرار دارد؛ ازجمله امارات و ترکیه یک پروژه نیز از طریق ایران دارند که بندر شارجه را به بندرعباس و سپس ترکیه و بندر اسکندرون متصل می‌کند؛ این پروژه نیز مسیر دریایی ۳۰ روزه از کانال سوئز را به ۷ روز کاهش می‌دهد. از دیگر سو، جاده توسعه همچنین رقیبی برای پروژه هند-خاورمیانه-اروپا تحت نظارت ایالات متحده به شمار می‌رود؛ که خود، رقیب «کمربند و جاده» چین است. 🔹از آنجا که بخش عمده این پروژه در خاک عراق واقع شده، و باتوجه به وضعیت نامطلوب زیرساخت‌های این کشور و هزینه‌های بالای پروژه، احتمالا دیگر کشورهای خلیج فارس (غیر از امارات و قطر) و ترکیه و احتمالا چین و اروپا (باتوجه به اهمیت پروژه) نیز به آن خواهند پیوست؛ یا دست‌کم از آن حمایت می‌کنند. 🔹موضوع دیگری که می‌تواند این روند، که در واقع به نوعی، دور زدن ایران به شمار می‌رود را تقویت کند، رویکرد گسترده‌تر کشورهای عربی -و همچنین آمریکا و غرب- برای جذب عراق و کاهش وابستگی این کشور به ایران است؛ ذکر این نکته نیز در اینجا جالب توجه است که عراق تاکنون نشان داده تمایلی به تکمیل پروژه اتصال خط آهن شلمچه-بصره ندارد، و یا دست‌کم آن را صرفاً باهدف مسافری ( و نه حمل کالا) می‌داند. #امارات #قطر

♨️نخستین واکنش رسمی قطر به گمانه‌زنی‌ها درباره خروج حماس از دوحه 🔻مجید الانصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه قطر روز سه‌شنبه گفت در حالی که تلاش‌های میانجی‌گری در جنگ غزه همچنان ادامه دارد که هیچ توجیهی برای پایان دادن به حضور دفتر جنبش حماس در دوحه وجود ندارد. 🔻وی افزود: قطر همچنان پایبند به میانجیگری است اما در سایه «ناامیدی از هجمه‌ها علیه قطر» در نقش بازنگری می‌کند. 🔻در همین راستا، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز گفت فکر می‌کند که جنبش حماس قطر را ترک کند. 🔻او افزود هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه دوحه خواهان خروج این جنبش باشد، ندیده است. 🔻پیش از این برخی رسانه‌های غربی گزارش داده بودند به دنبال فشارها بر قطر، حماس درپی خروج از قطر و درحال رایزنی با دست‌کم دو کشور دیگر (عمان یا ترکیه) است. 🔻قطر به ویژه در جریان میانجیگری بین حماس و اسرائیل به شدت تحت فشار و هجمه‌ مقامات و رسانه‌های غربی و صهیونیستی بوده است تا به میزبانی دفتر حماس در دوحه پایان دهد. #قطر

‍ ♨️تقاضای فزاینده پهپاد در خلیج فارس/ قبضه بازار توسط چین و ترکیه 🔻سفارش گسترده پهپاد در منطقه خلیج فارس نشان‌دهنده تقاضای رو به رشد انواع پهپاد، بازار رقابتی فزاینده و ظهور بازیگران داخلی است. 🔻ایالات متحده با بکارگیری گسترده چنین سامانه‌هایی در اوایل دهه ۲۰۰۰، توجه و علاقه کشورهای حاشیه خلیج فارس به پهپادها را برانگیخت؛ اما نگرانی واشنگتن درباره احتمال انتقال فناوری، راه را برای ورود چین و ترکیه، و به تازگی ظهور بازار ساخت داخلی در این شیخ‌نشینان باز کرد. 🔻برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، پس از یک دوره خرید گزینشی، به یکی از فعال‌ترین خریداران پهپاد تبدیل شده‌اند. 🔻امارات به تنهایی در سال‌های اخیر نزدیک ۵۰۰ پهپاد سفارش داده است؛ که ازجمله قرارداد خرید ۶۰ پهپاد بیرقدار و ۶۰ پهپاد آکینجی از ترکیه را در بر می‌گیرد. 🔻عربستان سعودی سال گذشته بزرگ‌ترین سفارش تاریخ پهپاد ترکیه را در قراردادی به ارزش ۳ میلیارد دلار رقم زد. 🔻دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز به این سامانه‌ها رو آورده‌اند؛ تا سال ۲۰۱۷، تنها امارات و عربستان سعودی در این بازار بودند؛ اما از آن پس، کویت، عمان و قطر نیز برای پهپادهای ترکیه یا چین، اگرچه به تعداد کمتر، سفارش خرید دادند. 🔻این الگوهای خرید پهپاد در میان کشورهای خلیج فارس، نشان‌دهنده تلاش آنها برای خودداری از بازی در زمین بازیگران بزرگ منطقه‌ای و نیز بلندپروازی برای اتکای بیشتر به تجهیزات نظامی است. 🔻در سایه خودداری آمریکا از فروش پهپاد، چین از سال ۲۰۱۰ این خلأ را پر کرده و اکنون به تأمین‌کننده غالب تبدیل شده است؛ اگرچه به تازگی پای یک بازیگر دیگر نیز به این بازار باز شده است: ترکیه! 🔻با این حال، امارات و عربستان که دیگر به سامانه‌های وارداتی قانع نیستند، ساخت داخلی را کلید زدند؛ شرکت EDGE امارات در مرحله نهایی ساخت پهپاد Reaech-S خود است؛ که نسخه دیگری از آن با نام Reach-M در نمایشگاه هوایی دبی ۲۰۲۳ رونمایی شد. 🔻عربستان نیز تلاش‌های مشابهی را برای ساخت پهپاد از طریق شرکت‌هایی مانند Unmanned X، Serb، INTRA و... دنبال می‌کند. اینترا یک کارخانه ساخت پهپاد در ریاض با توان تولید ۱۲۰ دستگاه در سال راه‌اندازی کرده است. #عربستان #امارات #کویت #بحرین #عمان #قطر 🌐 IISS

♨️سطح سواد نظامیان سعودی سوژه کاربران فضای مجازی شد 🔺انتشار این ویدئو نظامیان را سعودی را با چالش جدیدی روبرو کرده و آن هم سطح سواد نیروهای مسلح در عربستان است. 🔺برخی کاربران در واکنش به این ویدئو، نداشتن آموزش و انگیزه را عمده دلایل ناکارآمدی نظامیان سعودی عنوان کرده‌اند. 🔺در ویدئوی فوق، نظامی سعودی از خواندن متن تقدیرنامه ای که وی اعطا شده عاجز است. #عربستان

♨️مصرف بالای دخانیات در میان کودکان و نوجوانان عربستانی 🔻 روزنامه سعودی "الوطن" در گزارشی به آمار مصرف دخانیات در میان کودکان و نوجوانان سعودی پرداخته است. بر اساس این گزارش، 28.5% از کودکان این گروه سنی سیگارهای الکترونیکی، 26% سیگارهای معمولی و 11.4% نیز قلیان مصرف می‌کنند. 🔻 در این کشور، کودکان استان ریاض با ۷۹٪ مصرف سیگارهای الکترونیک در جایگاه اول قرار دارند. کودکان استان‌های جازان و الجوف نیز با ۵۰٪ بیشترین مصرف قلیان را ثبت کرده‌اند. استان عسیر همچنین با رقم ۸۶٪ در صدر آمار مصرف سیگار توسط کودکان و نوجوانان قرار دارد. در این زمینه استان تبوک با ۸۱٪ در رتبه دوم است. 🔻 در این گزارش، ضعف خانواده‌ها در توجه و تربیت فرزندان، وجود دوستان ناسالم و عدم مراقبت اخلاقی و روانی از کودکان، مهم‌ترین عوامل گرایش آن‌ها به استعمال دخانیات دانسته شده است. #عربستان 🌐 الوطن

♨️عربستان؛ بیشترین بودجه نظامی خاورمیانه

♨️عربستان؛ بیشترین بودجه نظامی خاورمیانه 🔻بر اساس آمارها، عربستان سعودی، اسرائیل و ترکیه بیشترین هزینه‌های نظامی را در سال 2023 داشته اند. 🔻عربستان با تخصیص ۷۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار نه تنها در منطقه خاورمیانه در رده نخست قرار دارد، بلکه در جهان هم بعد از ایالات متحده آمریکا، چین، روسیه و هند در جایگاه پنجم ایستاده است. 🔻بعد از عربستان، اسرائیل با صرف ۲۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در جایگاه دوم در منطقه خاورمیانه و پانزدهم جهان ایستاده است. ترکیه نیز با ۱۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در رده بیست و دوم دنیا قرار دارد. 🔻 توجه: در پرتو درگیری‌های منطقه‌ای شامل جنگ غزه و همچنین تحولات دریای سرخ و تنگه باب‌المندب، کشورهای غربی به ویژه آلمان، فرانسه و انگلیس، فروش تسلیحات به عربستان را افزایش داده و یا از سر گرفتند (تعدادی از کشورها از جمله انگلیس پس از فاجعه قتل خاشقچی، از فروش تسلیحات به پادشاهی سعودی خودداری کرده بودند). در همین راستا به نظر می‌رسد با وجود تمرکز عربستان بر تامین هزینه‌های پروژه ۲۰۳۰، بودجه نظامی از اولویت بسیار بالایی برخوردار بوده است‌. همچنین شرط عربستان برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل مبنی بر امضای توافقنامه‌ی امنیتی مشابه ناتو با امریکا، نشان می‌دهد که بودجه هنگفت‌تری در این حوزه را نیز می‌توان انتظار داشت. 🔻 در مجموع می‌توان گفت نزدیکی بیشتر عربستان به غرب، تسلیحاتی‌تر شدن منطقه را در پی خواهد داشت. #عربستان

♨️ناخرسندی کویتی‌ها از جاماندن از پروژه جاده توسعه 🔻"حذف" کویت از پروژه «جاده توسعه» که دوشنبه گذشته در بغداد به امضای عراق، ترکیه، امارات و قطر رسید، ناخرسندی نمایندگان پارلمان کویت را برانگیخته است. 🔻شماری از نمایندگان با انتقاد از دولت، بی‌ثباتی سیاسی و خلأ برخی سمت‌های اجرایی را باعث کوتاهی در پروژه‌های عمرانی کشور و زیان گسترده به اقتصاد کویت دانستند. 🔻بدر العنزی، نماینده پارلمان کویت در شبکه X نوشت: درحالی که دولت مشغول ایجاد بی‌ثباتی سیاسی در کشور و بی‌چشم‌اندازی است، کشورهای منطقه توافقات اقتصادی امضا می‌کنند.. 🔻وی پرسیده: دولت چه اقداماتی درباره پروژه جاده توسعه انجام داده؟ و موضع کویت درباره این پروژه چیست؟ چه منافع اقتصادی و امنیتی از دست می‌دهیم و چه تأثیری بر بندر "مبارک" دارد؟ 🔻عبدالله المضف، دیگر نماینده کویتی نیز نوشت: بی‌ثباتی سیاسی و کوتاهی در توسعه کشور، به ازدست‌رفتن بیشتر فرصت‌ها می‌انجامد؛ و دولت جدید باید همه این پرونده‌ها را حل کند. 🔻عبدالکریم الکندری نوشت: ..دیروز بورس، امروز بندر مبارک، و فردا معلوم نیست چه بر سرمان خواهد آمد.. #کویت

♨️زخم دیرین بین دو همسایه 🔻گذرگاه آبی خورعبدالله همواره در کانون اختلافات مرزی کویت و عراق بوده است؛ مشکل خورعبدالله از سال ۲۰۱۰ و زمانی که عراق تصمیم گرفت با هزینه‌ای نزدیک به ۴.۶ میلیارد یورو، یکی از بزرگ‌ترین بنادر منطقه را در منطقه فاو تأسیس نماید، شدت گرفت. کویتی‌ها در واکنش به این اقدام عراق، پروژه بندر بزرگ مبارک را در جزیره بوبیان در دستورکار خود قرار دادند. 🔻این دو بندر در مقابل یکدیگر واقع شده‌اند؛ و اکنون فاو به یکی از ایستگاه‌های کلیدی پروژه بزرگ جاده توسعه تبدیل شده؛ که عراق با کمک و حمایت امارات، قطر و ترکیه، درپی توسعه بیشتر آن است؛ تا بازارهای آسیایی و اروپایی را به هم پیوند دهد. 🔻از دیگر سو اما، روند ساخت بندر مبارک که قرار بوده با ده‌ها اسکله، یکی از بزرگ‌ترین بنادر خلیج فارس شود، به کندی پیش رفته؛ که عمدتاً ریشه در بحران سیاسی داشته است؛ چنان که برخی نمایندگان پارلمان، عدم توسعه این بندر -علیرغم اختصاص میلیون‌ها دینار بودجه به آن- را یکی از عوامل اصلی کنار گذاشته شدن کویت از پروژه جاده توسعه دانسته‌اند