#شرح_حکمت ۱۴۰
❣امیر المومنین _علی علیه السلام _می فرماید :
✨مَا عَالَ مَنِ اقْتَصَدَ
💠«كسى كه در هزينه كردن ميانه روى كند هرگز فقير نخواهد شد»
✍این معنا امروز هم در مقیاس کوچک خانواده و هم در مقیاس وسیع جامعه ثابت شده است که اگر از اسراف و تبذير پرهيز شود و در هزينه كردن سرمايه ها صرف جويى و ميانه روى گردد بسيارى از مشكلات حل مى شود;
🔹مشكل زمانى براى فرد يا جامعه پيدا مى شود كه حساب دقيقى براى هزينه ها و نيازها در نظر نگيرد و يا بى حساب و كتاب آنچه را دارد هزينه كند كه به يقين زمانى فرا مى رسد كه فرد يا جامعه در فقر فرو مى روند.
#شرح_حکمت ۲۱
❣ امیرالمؤمنین علی علیهالسلام میفرمایند:
✨ قُرِنَتِ الْهَيْبَةُ بِالْخَيْبَةِ، وَ الْحَيَاءُ بِالْحِرْمَانِ؛ وَ الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ
💠 ترس قرين يأس، و كم رويى همراه با محروميت است. فرصت به مانند ابر گذرا مى گذرد، پس فرصت هاى نيك را غنيمت دانيد.
✍ امام(ع) در این سخن پرمعناى خود به سه نکته مهم اشاره میکند.
1⃣ ترسِ منطقى موهبتی الهى براى حفظ انسان از خطرات است؛ ولى ترسِ نابجا که ناشى از توهم یا ضعف نفس یا عدم مقاومت در مقابل مشکلات باشد، مذموم و نکوهیده است و انسان را از رسیدن به مقاصد عالیه باز میدارد.
2⃣ حیایی ارزشمند است که انسان از هر کار زشت و گناه و آنچه مخالف عقل و شرع است، بازدارد؛ ولی حیاى ضدِ ارزش یا کم رویی، انسان را از فراگرفتن علوم و دانشها و یا سؤال کردن از چیزهایى که نمى داند یا احقاق حق در نزد قاضى و جز او باز میدارد و انسان را گرفتار محرومیت ها میسازد.
3⃣ تمام مواهب الهى که در دنیا نصیب انسان مىشود فرصت هاى زودگذر هستند؛ جوانى، تندرستى، امنیت، آمادگى روح و فکر، بلکه عمر و حیات انسان همگى فرصت هاى زودگذرى هستند که اگر آنها را غنیمت نشمریم و بهره کافى نگیریم نتیجهاى اندوهبار خواهد داشت.
═══✙❆♡❆✙══
#شرح_حکمت ۲۵
❣ امیرالمؤمنین علی علیهالسلام میفرمایند:
✨ يَا ابْنَ آدَمَ، إِذَا رَأَيْتَ رَبَّكَ سُبْحَانَهُ يُتَابِعُ عَلَيْكَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تَعْصِيهِ، فَاحْذَرْهُ
💠 اى فرزند آدم! هنگامى که مىبينى پروردگارت نعمتهايش را پى درپى بر تو مىفرستد در حالى که تو معصيت او را مىکنى از او بترس.
✍ گنهکاران سه دسته اند: گروهى آلودگى کمى دارند و یا اعمال نیک بسیار توأم با صفاى دل. خداوند این گروه را در همین جهان گرفتار مجازاتهایى مىکند تا پاک شوند و پاک از جهان بروند.
🔹 گروه دیگرى گناهان سنگین تر و مجازات بیشترى دارند که خداوند به آنها فرمان توبه داده و اگر توبه نکنند در آخرت گرفتارند.
🔹 گروه سومى هستند که طغیان و سرکشى را به حد اعلى رساندهاند؛ خداوند آنها را در همین دنیا گرفتار عذاب استدراج مى کند. یعنی توفیق را از آنها سلب مىکند و هر روز نعمت بیشترى به آنها مىدهد تا پشت آنها از بار گناه سنگین گردد. ناگهان مجازات سنگین و دردناکى به سراغشان مىآید و آنها را در هم مىکوبد.
✔️ توفیقات الهى بر اثر لیاقت هاست؛ گاه افرادى چنان مست و مغرور و سرکش مىشوند که هر گونه شایستگى هدایت را از دست مىدهند و در واقع اعمال آنهاست که آنها را آن قدر از خدا دور کرده که حتى لیاقت هشدار ندارند.
#شرح_حکمت ۲۶
❣ امیرالمؤمنین علی علیهالسلام میفرمایند:
✨ مَا أَضْمَرَ أَحَدٌ شَيْئاً، إِلَّا ظَهَرَ فِي فَلَتَاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجْهِهِ
💠 هيچكس چيزى را در دل نهان ننمود، مگر آنكه، در سخن نابجايى كه از دهانش مى پرد، يا در صفحات چهره اش، هويدا شود.
✍ این پدیده قانونى در روانشناسى است که به وسیله آن بسیارى از مجرمان را به اعتراف وا مىدارند و مطالبى را که اصرار بر اخفایش دارند آشکار مىسازند. امام على(ع) این قانون مهم را در عبارتى کوتاه و بسیار پرمعنا در بالا بیان فرموده است.
🔹این نکته مسلم است که اعمال انسان بازتاب نیات، خواستهها و سجایاى اوست که به صورت طبیعى ظاهر مىگردد؛ امّا گاه مىشود انسان چیزى در درون دارد که نمىخواهد آن را آشکار کند در این صورت سعى مىکند دوگانگى در میان سخن و کردار خود با آنچه در درون دارد ایجاد کند.
✔️ این دوگانگى در آنجا که انسان هشیار و مراقب باشد ممکن است ظاهر نشود، اما به هنگام غفلت و عدم توجه، آنچه در درون است خود را در عمل یا سخن هاى نیندیشیده ظاهر مىکند. به علاوه پنهان کردن بخش غیر اختیارى مانند آثارى که در چهره انسان نمایان مى شود کار آسانى نیست.
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۲۸
❣ امیرالمؤمنین علی علیهالسلام میفرمایند:
✨ أَفْضَلُ الزُّهْدِ، إِخْفَاءُ الزُّهْدِ
💠 برترين پارساييها آن است كه در نهان باشد
✍ این سخن اشاره به برنامهاى است که زاهدان ریایى در آن عصر و این عصر براى جلب قلوب مردم انتخاب مىکردند. بسیار مىشد که زندگانى درونى و بیرونى آنها با هم بسیار متفاوت بود و با توجه به این که ریاکارى نوعى شرک و خودپرستى است آنها گرچه ظاهرا زاهد ولى در باطن مشرک بودند.
✔️ شخص زاهد باید در مجامع مانند دیگران رفتار کند؛ مثلاً اگر سر سفرهاى است که غذاهاى مختلف در آن است مقدارى از هر کدام تناول کند نه این که همه غذاها را کنار بزند مثلا به نان و پنیرى قناعت نماید و از نظر لباس، لباس ساده معمولى بپوشد نه لباس غیر متعارف زاهدانه و به این ترتیب مىتواند در باطن زاهد باشد و در ظاهر فردى معمولى.
✔️ نکته دیگر این که هر گاه زاهد به زهدش افتخار کند و آن را اظهار نماید در واقع زاهد نیست، چرا که دلبستگى به زهد و افتخار به آن و جلب نظر مردم از این طریق خود عین رغبت در دنیا و بر ضد زهد است.
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۸۲
🔻قسمت پنجم
❣️امير المومنين _عليه السلام _مي فرمايد :
✨وَعَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ، فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الاِْیمَانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ، وَلاَ خَیْرَ فِی جَسَد لاَ رَأْسَ مَعَهُ، وَلاَ فِی إِیمَان لاَ صَبْرَ مَعَهُ
💠«بر شما باد که صبر و استقامت را پیشه کنید، زیرا صبر و استقامت در برابر ایمان همچون سر است در برابر تن. تن بى سر فایده اى ندارد همچنین ایمان بدون صبر و استقامت»
🔹مى دانیم مهم ترین حواس انسان در سر اوست: بینایى، شنوایى، چشایى و بویایى و مهم ترین ابزار ارتباط انسان با دیگران که زبان است در سر قرار دارد. دروازه ورود غذا به بدن; یعنى دهان نیز جزء این پیکر است. از همه مهم تر، فرمانده تمام اعضا که مغز است در وسط جمجمه قرار دارد که اگر کمترین آسیبى به آن برسد بخشى از فعالیت هاى بدن تعطیل مى شود. در سکته مغزى که گاه نیمى از بدن انسان فلج مى گردد عامل اصلى خونریزى بعضى از رگ هاى مغز است که آن بخش را از کار انداخته است.
🔹همه اینها در سر قرار دارد; اگر سر از بدن جدا شود، انسان دست و پاى مذبوحانه اى مى زند و پس از چند دقیقه تمام دستگاه ها تعطیل مى شود. صبر و استقامت نسبت به ایمان نیز چنین است. اگر از ایمان جدا شود دوام و بقایى براى ایمان نخواهد بود، زیرا نه در برابر گناه تاب تحمل ترک دارد، نه در برابر مشکلات اطاعت، توانى در خود مى بیند و نه در مصائب صبر مى کند.
🔹به همین دلیل هنگامى که فرشتگان رحمت به استقبال بهشتیان مى آیند به آنها مى گویند: این همه نعمت در برابر صبر و استقامتى است که به خرج دادید
پایان.
═══✙❆♡❆✙═══
@mesbah_family907
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۲۱۲
❣امیرالمومنین علیهالسلام مى فرماید:
✨عُجْبُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ أَحَدُ حُسَّادِ عَقْلِهِ
💠خودپسندىِ انسان يكى از حسودان عقل اوست
✍مى دانيم حسود كسى است كه به نعمت هايى كه به انسان رسيده رشك مى ورزد و آرزوى زوال آن را دارد و همين امر سبب مى شود به دشمنى با او برخيزد و هر كارى از دستش ساخته است، در اين راه انجام دهد، چهره او را در جامعه نازيبا نشان دهد، عيوب او را فاش سازد، افراد را از طريق شايعه پراكنى از وى دور كند و حتى به خانواده و فرزندان او دشمنى ورزد، اگر بتواند، كسب و كار و مقام او را از وى بگيرد و اگر نتواند در مسير آن مانع تراشى كند. اينها كارهايى است كه يك حسودِ عنود انجام مى دهد. خودپسندى در برابر عقل انسان نيز همين كارها را انجام مى دهد; قدرت عقل را از انسان مى گيرد و او را به خطا مى افكند، عيب انسان را ظاهر مى سازد، مردم را از او متنفر مى كند، حتى خانواده او را گرفتار مشكلات مى كند، جاه و مقام او را متزلزل مى سازد و گاه اموال و ثروت او را از دستش مى گيرد، چرا كه مردم هرگز حاضر به همكارى با افراد خودپسند و خودخواه نيستند.
✔️ بنابراين، اين تعبير كه «خودپسندى يكى از حاسدان عقل انسان است» تعبيرى بسيار رساست كه تمام نكاتى را كه در بالا گفته شد در بر دارد و اين است معناى فصاحت و بلاغت كه انسان در ضمن عبارت كوتاهى حقايق فراوانى را بيان نمايد.
═══✙❆♡❆✙═══
@mesbah_family907
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت 232
❣امیرالمومنین علیهالسلام مى فرماید:
✨مَنْ یُعْطِ بِالْیَدِ الْقَصِیرَةِ یُعْطَ بِالْیَدِ الطَّوِیلَةِ
🟤کسى که با دست کوتاه ببخشد با دست بلند به او بخشیده مى شود
✍مرحوم سید رضى در اینجا شرح نسبتاً مفصلى براى این سخن آورده، مى گوید: «معناى این کلام این است که آنچه انسان از اموال خود در راه خیر و نیکى انفاق مى کند هرچند کم باشد خدا پاداش او را بسیار مى دهد و منظور از دو دست (دست کوتاه و بلند) در اینجا دو نعمت است که امام(علیه السلام) میان نعمت پروردگار و نعمت انسان را با کوتاهى و بلندى فرق گذاشته است; نعمت و بخشش از سوى بنده را کوتاه و آنچه را از ناحیه خداوند است بلند شمرده است و این بدان جهت است که نعمت خدا همواره چندین برابر نعمت مخلوق است، زیرا نعمت هاى الهى اصل و اساس تمام نعمت هاست; تمام نعمت ها به او باز مى گردد و از سوى او سرچشمه گرفته مى شود (حتى نعمتى که انسان آن را به دیگرى مى بخشد آن هم از سوى خداست و با توفیق الهى بذل و بخشش مى شود
📘#حکمت_232
@mesbah_family907
#شرح_حکمت 233
❣امیرالمومنین علیهالسلام مى فرماید:
▫️لاَ تَدْعُوَنَّ إِلَى مُبَارَزَة، وَإِنْ دُعِيتَ إِلَيْهَا فَأَجِبْ، فَإِنَّ الدَّاعِيَ إِلَيْهَا بَاغ، وَالْبَاغِيَ مَصْرُوعٌ
💠هرگز كسى را به مبارزه دعوت مكن (و آغازگر جنگ مباش) ولى اگر كسى تو را به مبارزه فراخواند اجابت كن (و سستى در جهاد با دشمن مكن) زيرا دعوت كننده به مبارزه ستمكار و ستمكار در هر حال مغلوب است
✍«مبارزة» به معناى جنگ تن به تن است و «باغى» به معناى ستمگر و «مصروع» به معناى شكست خورده بر زمين افتاده است. شايد بعضى از شارحان چنين پنداشته اند كه اين سخن اشاره به جنگ هاى تن به تن در بيرون از دايره جهاد است در حالى كه هرگز چنين نيست. هرگاه كسى ما را در غير ميدان جهاد به مبارزه طلبد نه تنها پذيرش دعوت او مطلوب نيست بلكه حرام است، زيرا القاى نفس در تهلكه است تنها جايى كه مى توان دعوت به مبارزه را پذيرفت ميدان جهاد است، زيرا در بسيارى از ميدان هاى جهاد در آغاز، جنگ هاى تن به تن انجام مى شد; كسى از لشكر دشمن بيرون مى آمد و مبارز مى طلبيد، ديگرى در برابر او قرار مى گرفت و سرانجام يكى از آن دو بر خاك مى افتاد.
🔹مسلمانان دستور داشتند آغازگر مبارزه در ميدان هاى جنگ نباشند; ولى در صورتى كه كسى از لشكر دشمن در وسط ميدان قرار گرفت و مبارز طلبيد، سكوت در برابر او جايز نيست، زيرا چنين سكوتى مساوى با شكست به شمار مى آيد و مى دانيم اميرمؤمنان(عليه السلام) كرارا در ميدان هاى جنگ با دشمنان اسلام به مبارزه طلبيده شد و امام(عليه السلام) در برابر حريف خود قرار گرفت و او را از پاى در آورد كه بارزترين نمونه آن ميدان جنگ خندق و قرار گرفتن در مقابل «عمرو بن عبدود» است
═══✙❆♡❆✙═══
@mesbah_family907
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۲۴۱
❣امیرالمومنین علیهالسلام مى فرماید:
▫️یَوْمُ آلْمَظْلُومِ عَلَى الظَّالِمِ أَشَدُّ مِنْ یَوْمِ الظَّالِمِ عَلَى آلْمَظْلُومِ
💠روز انتقام مظلوم از ظالم، شدیدتر از روز ستم کردن ظالم بر مظلوم است
✍جمعى از شارحان نهج البلاغه این سخن را اشاره به انتقام الهى در روز قیامت دانسته اند. در این صورت شدیدتر بودن روز انتقام مظلوم آشکار است، زیرا مظلوم مثلاً یک بار به دست ظالم کشته یا مجروح مى شود ولى کیفر ظالم در روز قیامت مکرر خواهد بود و به آسانى پایان نمى یابد.
در حالى که بعضى دیگر آن را اشاره به انتقامهاى الهى در دنیا و آخرت، هر دو دانسته اند، زیرا تجربه نشان مى دهد که گروه زیادى از ظالمان، پیش از گرفتار شدن به مجازات الهى در آخرت، در همین دنیا کیفر شدیدى مى بینند. اگر تاریخ را مطالعه کنیم مصداقهاى زیادى براى این مطلب دیده مى شود. در طول عمر خود نیز بسیارى از ظالمان را دیده ایم که به چه روز سیاهى نشستند و گرفتار چه عقوبتهاى دردناکى شدند؛ افزون بر رسوایى هاى فراوان و اهانتهاى شدید که دامان آنها را گرفت.
═══✙❆♡❆✙═══
@mesbah_family907
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۲۴۹
❣امیرالمومنین علیهالسلام مى فرماید:
▫️عَرَفْتُ آللّهَ سُبْحَانَهُ بِفَسْخِ العَزَائِمِ، وَحَلِّ آلْعُقُودِ، وَنَقْضِ آلْهِمَمِ
💠 خداوند را بهوسيله بَرهم خوردن تصميمها، فسخ پيمانها و نقض ارادهها شناختم
✍اشاره به اينكه، بسيار مىشود انسان تصميم محكمى به انجام كارى مىگيرد، اما ناگهان اراده او تغيير پيدا مىكند بىآنكه عاملى براى آن تغيير بشناسد! اين نشان مىدهد كه ارادهاى از بيرون به آن تعلّق گرفته بود كه اراده اين شخص فسخ شود وگرنه دليلى ندارد كه انسان با داشتن تصميم قوى بر كارى ناگهان منصرف شود. اين تفسير مطابق همان روايت صدوق است كه در شرح سند اين حكمت آمده است.
✅تفسير ديگرى نيز براى اين كلام نورانى شده است كه بسيار مىشود انسان تصميم محكمى بر كارى مىگيرد؛ ولى تقديرات الهى مانع از آن مىگردد وانسان ناچار عقبنشينى مىكند و از آن چنين مىفهمد كه مافوق اراده او اراده ديگرى است كه اگر تعلق به چيزى گيرد هرچه برخلاف آن است دَرهم مىريزد و از بين مىرود. كوتاه سخن اينكه اگر انسان، فعّالٌ ما يَشاء بود و هرچه مىخواست مىتوانست انجام دهد ممكن بود در وجود خدا شك كنيم؛ اما اينكه مىبيند مافوق اراده او، ارادهاى است كه در بسيارى از مواقع اراده او را بَرهم مىزند يا مانع تحقق مراد او مىشود مىفهمد عالَم، مدبّر قادر و توانايى دارد كه آن را بر طبق اراده حكيمانهاش تدبير و اداره مىكند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 •┈┈•❀🕊🍃🌺🍃🕊❀•┈┈•
👈🔴به #مصباح_خانواده ۹۰۷ بپیوندید
https://eitaa.com/mesbah_family907
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۱۱۴
❣ امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨إِذَا اسْتَوْلَى الصَّلاَحُ عَلَى الزَّمَانِ وَأَهْلِهِ، ثُمَّ أَسَاءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُل لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ حَوْبَةٌ فَقَدْ ظَلَمَ! وَإِذَا اسْتَوْلَى الْفَسَادُ عَلَى الزَّمَانِ وَأَهْلِهِ، فَأَحْسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُل فَقَدْ غَرَّرَ✨
💠«هنگامى كه صلاح و نيكى بر زمان و اهلش ظاهر گردد اگر كسى در اين حال گمان بد به ديگرى برد كه از او گناهى ظاهر نشده به او ستم كرده است و هنگامى كه فساد بر زمان و اهلش مستولى گردد هر كس گمان خوب به ديگرى ببرد خود را فريب داده است
✍اصل در جامعه اسلامى بر حسن ظن است، ولی
این به زمانى است كه چهره اسلام در محيط نمايان باشد و غالب مردم راه صلاح بپويند;
🔷اما زمانى كه فساد، غالب بر زمان شد و اكثر مردم به راه خلاف مى روند حسن ظن نسبت به افراد سبب مى شود انسان خودش را فريب دهد و بايد جانب احتياط را نگه دارد تا گرفتار توطئه ها و مفسده ها نگردد.
🔷اين بدان معنا نيست كه انسان سوء ظن خود را به اشخاص آشكار سازد و آنها را متهم كند، بلكه منظور اين است كه بدون اين كه عكس العمل منفى كه سبب اهانت به مؤمن مى شود ظاهر سازد، در عمل جانب احتياط را از دست ندهد.
✔️ گاه افرادى كه در يك زمان زندگى مى كنند با هم متفاوتند; بعضى سوابق خوبى دارند كه بايد به آنها حسن ظن داشت و بعضى داراى سوابق سوءاند كه بايد درباره آنها جانب احتياط را رعايت كرد، بنابراین معیار , فساد تمام مردم زمان نیست
═══✙❆♡❆✙═══
https://eitaa.com/mesbah_family907
═══✙❆♡❆✙═══