✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_46
🌹 آیه ۴۵ سوره مائده
وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَآ أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَ الْأَنفَ بِالْأَنفِ وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَآ أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالمُونَ
#ترجمه: و در آن (تورات) برایشان مقرر کردیم كه (در قصاص) جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بینى در برابر بینى و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان باشد و همه ى زخم ها قصاص است.
پس هر كه آن را صدقه دهد، كفّاره ى گناهانش محسوب شود و كسانى كه به آنچه خدا نازل فرموده حكم نكنند، پس آنان همان ستمگرانند.
🌷 #كَتَبْنَا: نوشتیم، مقرر کردیم
🌷 #النَّفْسِ: جان
🌷 #الْعَيْن: چشم
🌷 #الْأَنْف: بینی
🌷ِ #الْأُذُن: گوش
🌷 #السِّنِّ: دندان
🌷 #الْجُرُوح: زخم ها
🌷 #قِصَاص: مقابله به مثل در جنایت عمدی. قص و قصص به معنی تعقیب است چون انتقام در تعقیب جنایت است لذا آن را قصاص گفته اند.
🌷 #تَصَدَّقَ: صدقه دهد
🌷 #كَفَّارَة: کفاره گناه - کفاره گناه یعنی عملی است که گناه را پوشانیده و از بین می برد.
اين آيه قسمتی از احكام قصاص و حدود الهى تورات را شرح مى دهد، که می فرماید: در تورات قانون #قصاص را مقرّر داشتيم كه اگر كسى عمداً بی گناهى را به قتل برساند اولياى مقتول مى توانند قاتل را در مقابل اعدام نمايند» « وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ؛ و در آن برایشان مقرر کردیم که جان در برابر جان قصاص است. » منظور از فیها (در آن) تورات می باشد.
در #تورات آمده که اگر کسی به طور عمد بی گناهی را به قتل برساند اولیای مقتول می توانند قاتل را در مقابل اعدام نمایند.
و اگر كسى عمدا آسيب به چشم ديگرى برساند و آن را از بين ببرد او نيز مى تواند، چشم او را از بين ببرد «وَ الْعَيْنَ بِالْعَيْنِ: #چشم در برابر چشم. و همچنين اگر کسی عمدا به بينى کسی آسیب برساند، جايز است بينى جانى هم آسیب دیده شود. « وَ الْأَنْفَ بِالْأَنْفِ؛ و #بینی در برابر بینی » و نيز در مقابل بريدن گوش، بريدن گوش طرف، مجاز است» « وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ: و #گوش در برابر گوش » و اگر كسى دندان ديگرى را عمدا بشكند او مىتواند دندان جانى را در مقابل بشكند « وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ؛ و #دندان در برابر دندان »
و بطور كلى هر كسی جراحت و زخمى به ديگرى بزند، در مقابل مىتوان #قصاص كرد «وَ الْجُرُوحَ قِصاصٌ: و همه ی زخم ها قصاص است»
بنابراين، حكم قصاص بطور عادلانه و بدون هيچ گونه تفاوت از نظر نژاد و طبقه اجتماعى و طايفه و شخصيّت اجرا مى گردد. ولى براى آن كه اين توهّم پيش نيايد كه خداوند قصاص كردن را الزامى شمرده و دعوت به مقابله به مثل نموده است، به دنبال اين حكم مى فرمايد: « فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفّارَةٌ لَهُ؛ پس هر که آن را صدقه دهد، کفاره ی گناهانش محسوب شود. » منظور از #صدقه در اینجا یعنی عفو کند. و در پايان آيه مى فرمايد: « وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الظّالِمُونَ؛ و کسانی که به آنچه خدا نازل فرموده حکم نکنند، پس آنان همان ستمگرانند» اینهایی که بیان شد در تورات آمده و #دیه نیست، مجرم یا قصاص مى شود یا عفو. امّا در #اسلام، دیه به عنوان راه سوّم مطرح است.
🔹پيام های آیه ۴۵ سوره مائده 🔹
✅ همه ى انسان ها، از هر نژاد و قبیله، فقیر و غنى، در مقابل قانون یكسانند، و خون كسى رنگین تر از دیگرى نیست.
✅ #قصاص، در ادیان پیشین هم بوده است.
✅ #صدقه، تنها انفاق مالى نیست، عفو و گذشت از مجرم هم نوعى صدقه است.
✅ عفو ما از #مجرم، عفو الهى را به دنبال دارد.
✅ در #اسلام همراه مسایل كیفرى، مسایل اخلاقى هم مطرح است.
✅ جریمه ى مالى و زندان، به تنهایى نمى تواند عاملى براى بازداشتن #مجرم از جرم باشد.
✅ اگر حكم خدا جارى نشود، ظلم جامعه را فرا مى گیرد. البتّه میان زن ومرد در حكم قصاص، تفاوت هاى حكیمانه اى در كتب فقهى بیان شده است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_85
🌹 آیه ۸۹ سوره مائده
💥لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَٰكِنْ يُؤَاخِذُكُمْ بِمَا عَقَّدْتُمُ الْأَيْمَانَ ۖ فَكَفَّارَتُهُٓ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ۚ ذَٰلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ ۚ وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
#ترجمه: خدا شما را به خاطر سوگندهای لغوتان مجازات نمی كند، ولی به سبب شكستنِ سوگند هایی كه به طور جدّی و با قصد خورده اید، مؤاخذه می كند؛ پس كفّاره شكستن این گونه سوگندها، طعام دادن به ده نفر مسكین از غذاهای متوسّطی است كه به خانواده خود می خورانید، یا لباس پوشاندن بر آن ده نفر، یا آزاد كردن یک برده. و كسی كه قدرت هیچ یک را نداشته باشد كفّارهاش سه روز روزه است. این است كفّاره سوگندهایتان زمانی كه سوگند خوردید و آن را شكستید. لازم است سوگندهای خود را حفظ كنید. این گونه خدا آیاتش را برای شما بیان میكند تا سپاس گزارید.
این آیه همانند سایر آیات سوره مائده در مدینه نازل شده است.
در اين آيه درباره قسم هايى كه در زمينه تحريم حلال و غير آن یاد مى شود، بطور كلّى بحث كرده و قسم ها را به دو قسمت تقسيم مى كند:
نخست مى فرماید: «لا يُؤاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمانِكُمْ؛ خدا شما را به خاطر قسم های لغوتان مجازات نمی کند»
منظور از قسمِ لغو، چنانكه مفسّران و فقها گفته اند قسم هایی است كه داراى هدف مشخّص نيست و از روى اراده و تصميم سر نمى زند.
قسمت دوّم از قسم ها، قسم هایی است كه از روى اراده و تصميم و بطور جدّى ياد مى شود، درباره اين نوع قَسَمها، قرآن در ادامه آيه چنين مىگويد: «وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَيْمانَ؛ ولی به سبب شکستن قسم هایی که به طور جدی و با قصد خورده اید، مؤاخذه می کند»
البتّه جدّى بودن قسم به تنهايى براى صحّت آن كافى نيست بلكه بايد محتواى قسم لااقل يک امر مباح بوده باشد و بايد دانست كه سوگند جز به نام خدا معتبر نيست.
بنابراين اگر كسى به نام خدا سوگند ياد كند #واجب است به سوگند خود عمل كند و اگر آن را شكست #كفّاره دارد. و كفاره چنين سوگندى يكى از سه چيز است:
1⃣ #نخست: «فَكَفّارَتُهُ إِطْعامُ عَشَرَةِ مَساكِينَ؛ پس کفاره اش، طعام دادن به ده نفر مسکین»
اما براى اين كه بعضى چنين استفاده نكنند كه مىتوان از هر نوع غذای كم ارزشى براى كفّاره استفاده كرد، تصريح مى كند كه اين غذا بايد لااقل يک غذاى حدّ وسط بوده باشد كه معمولاً در خانواده خود از آن تغذيه مىكنيد «مِنْ أَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ؛ از غذاهای متوسطی است که به خانواده خود می خورانید»
2⃣ #دوّم: «أَوْ كِسْوَتُهُمْ؛ یا لباس پوشاندن بر آن ده نفر»
البتّه ظاهر آيه اين است كه لباسى بوده باشد كه بطور معمول بدن را بپوشاند و بر حسب فصل ها و مكان ها و زمان ها تفاوت پيدا مى كند.
در اين كه آيا از نظر كيفيّت، حدّاقل كافى است و يا در اينجا نيز بايد حدّ وسط مراعات شود، به مقتضاى اطلاق آيه هر گونه لباس كافى است.
3⃣ #سوم: «أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ؛ یا آزاد کردن یک برده»
4⃣ #چهارم: امّا ممكن است كسانى باشند كه قدرت بر هيچ يک از اين ها نداشته باشند و لذا بعد از بيان اين دستور مى فرمايد: «فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ ثَلاثَةِ أَيّامٍ؛ و کسی که قدرت هیچ یک را نداشته باشد کفاره اش سه روز روزه است»
سپس براى تأكيد مى فرمايد: «ذلِكَ كَفّارَةُ أَيْمانِكُمْ إِذا حَلَفْتُمْ؛ این است کفاره قسم هایتان زمانی که قسم خوردید و آن را شکستید» ولى براى اين كه كسى تصوّر نكند با دادن كفّاره، شكستن سوگندهاى صحيح حرام نيست مى فرماید: «وَ احْفَظُوا أَيْمانَكُمْ؛ و قسم های خود را حفظ کنید»
و در پايان آيه مى فرمايد: «كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ این گونه خدا آیاتش را برای شما بیان می کند تا سپاس گزارید»
🔹پیامهای آیه ۸۹ سوره مائده🔹
✅ #اسلام دین آسان است و برای قسم های غیر جدی، کفاره قرار نداده است.
✅ قوانین اسلام در مسیر فقرزدایی است و احکام فردی اسلام با مصالح جامعه هماهنگ است.
✅ #اسلام از هر فرصتی برای آزادی بردگان استفاده کرده است حتی برای جبران و کفاره برخی اعمال، دستور به آزادی برده داده است.
✅ برای نام مقدس #خداوند، ارزش قائل شویم یا قسم نخوریم یا حتما عمل کنیم یا با پرداخت کفاره جبران کنیم.
✅ عمل کردن به #احکام بهترین شکر است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
🌹تفسیر سوره مائده، آیه ۹۵
#تفسیر_قران_جلسه_91
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءامَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ ۚ وَمَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّدًا فَجَزَآءٌ مِثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَوْ عَدْلُ ذَٰلِكَ صِيَامًا لِيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ ۗ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ ۚ وَمَنْ عَادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ
#ترجمه: ای کسانی که ایمان آوردید! در حالی كه در احرام [حجّ یا عمره] هستید، شكار را نكُشید. و هر كسی از شما عمداً آن را بكُشد، كفّاره ای همانند آن از جنس چهارپایانِ [اهلی] بر عهده اوست؛ كه [همانند بودن آن را] دو عادل از خودتان حکم کننند، و به عنوان قربانی به [حریم] كعبه رسد، یا به كفّاره به نیازمندان طعام دهد، یا برابر تعداد نیازمندی كه طعام می دهد روزه بگیرد، تا كیفر كار خود را بچشد. خدا از [گناه] كشتن شكارهایی كه قبل از این حكم انجام گرفته درگذشت. و هر كه به شكار كردن بازگردد، خدا از او انتقام می گیرد؛ و خدا توانای شكست ناپذیر و صاحب انتقام است.
🌷 #لَا_تَقْتُلُوا: نکشید
🌷 #الصَّيْد: شکار
🌷 #حُرُمٌ: کسانی که در حال احرام حج یا عمره هستند
🌷 #النَّعَم: چهارپایان« منظور گاو ، گوسفند و شتر است »
🌷 #ذَوَا_عَدْل: دو عادل
🌷 #هَدْيًا: قربانی مکه
🌷 #مَسَاكِين: نیازمندان
🌷 #عَدْل: برابری
🌷 #صِيَام: روزه
🌷 #لِيَذُوق: تا بچشد
🌷 #وبَال: کیفر و عذاب، عقوبت
🌷 #عَفَا: در گذشت
🌷 #سَلَفَ: گذشت
🌷 #عَادَ: بازگشت
🌷 #عَزِيز: توانای شکست ناپذیر
🌷 #ذُو_انْتِقَام: صاحب انتقام
موضوع این آیه در ادامه آیه قبلی است.
در اين آيه با صراحت و قاطعيّت بيشتر و به طور عموم دستور حرام بودن شکار را در حال #احرام حج یا عمره صادر كرده و مى فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ ءامَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ؛ ای کسانی که ایمان آوردید! در حالی که در احرام [حج یا عمره] هستید، شکار را نکشید»
سپس به #كفّاره صيد در حال احرام اشاره كرده، مى فرماید: «وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ؛ و هر کسی از شما عمدا آن را بکشد، کفاره ای همانند آن از جنس چهارپایان اهلی بر عهده اوست» یعنی کسی که به طور عمد صیدی را به قتل برساند، باید کفاره ای همانند آن از چهار پایان بدهد یعنی گاو یا شتر یا گوسفندی را قربانی کرده و گوشت آن را به نیازمندان بدهد.
در اينجا منظور از «مثل» همانندى در شكل و اندازه #حيوان است به اين معنى كه مثلاً اگر كسى حيوان وحشى بزرگى را همانند شترمرغ صيد كند، بايد كفّاره آن را شتر انتخاب كند و يا اگر آهو صيد كند بايد گوسفند كه تقريباً به اندازه آن است قربانى کند. و از آنجا كه ممكن است موضوع همانندى براى بعضى مورد شك و ترديد واقع شود، #قرآن در اين زمينه دستور داده است كه بايد اين موضوع زير نظر دو نفر از افراد مطّلع و عادل انجام پذيرد «يَحْكُمُ بِهِ ذَوا عَدْلٍ مِنْكُمْ؛ دو عادل از خودتان از میان خودتان حکم کنند» و درباره اين كه اين كفّاره در كجا بايد ذبح شود، دستور مى دهد كه به صورت قربانى و اهدا به كعبه شود و به سرزمين كعبه برسد «هَدْياً بالِغَ الْكَعْبَةِ؛ و به عنوان قربانی به حریم کعبه برسد»
سپس اضافه مى كند كه، لازم نيست حتماً #كفّاره به صورت قربانى باشد، بلكه دو چيز ديگر نيز هر يک مىتوانند جانشين آن شوند، نخست اين كه معادل پول آن را در راه #اطعام_مساكين مصرف كند «أَوْ كَفّارَةٌ طَعامُ مَساكِينَ: یا به کفاره به نیازمندان طعام دهد» «أَوْ عَدْلُ ذلِكَ صِياماً: یا برابر تعداد نیازمندی که طعام می دهد روزه بگیرد» این به خاطر آن است «لِيَذُوقَ وَبالَ أَمْرِهِ: تا کیفر کار خود را بچشد» امّا از آنجايى كه هيچ حكمى معمولاً شامل گذشته نمى شود، تصريح مىكند كه «عَفَا اللّهُ عَمّا سَلَفَ: #خدا از گناه کشتن شکارهایی که قبل از این حکم انجام گرفته درگذشت» و هر گاه كسى به اين اخطارهاى مكرّر و حكم كفّاره اعتنا نكند و باز هم مرتكب صيد در حال احرام شود، خداوند از چنين كسى انتقام خواهد گرفت «وَ مَنْ عادَ فَيَنْتَقِمُ اللّهُ مِنْهُ وَ اللّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقامٍ؛ و هر که به شکار کردن بازگردد، خدا از او انتقام می گیرد و خدا توانای شکست ناپذیر و صاحب انتقام است»
🔹پیام های آیه ۹۵ سوره مائده🔹
✅ #امنیت در حال احرام، حتی برای حیوانات نیز باید حفظ شود.
✅ #کیفر باید عادلانه باشد.
✅ #اسلام به عدالت در همه جا توجه دارد.
✅ #اسلام به هر مناسبتی به مسئله گرسنگان و فقر زدایی توجه دارد.
✅ اصرار بر گناه و تکرار آن، بسیار خطرناک و عقوبت سختی در پی دارد.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری