✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_85
🌹 آیه ۸۹ سوره مائده
💥لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَٰكِنْ يُؤَاخِذُكُمْ بِمَا عَقَّدْتُمُ الْأَيْمَانَ ۖ فَكَفَّارَتُهُٓ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ۚ ذَٰلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ ۚ وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
#ترجمه: خدا شما را به خاطر سوگندهای لغوتان مجازات نمی كند، ولی به سبب شكستنِ سوگند هایی كه به طور جدّی و با قصد خورده اید، مؤاخذه می كند؛ پس كفّاره شكستن این گونه سوگندها، طعام دادن به ده نفر مسكین از غذاهای متوسّطی است كه به خانواده خود می خورانید، یا لباس پوشاندن بر آن ده نفر، یا آزاد كردن یک برده. و كسی كه قدرت هیچ یک را نداشته باشد كفّاره‌‌اش سه روز روزه است. این است كفّاره سوگندهایتان زمانی كه سوگند خوردید و آن را شكستید. لازم است سوگندهای خود را حفظ كنید. این گونه خدا آیاتش را برای شما بیان می‌كند تا سپاس گزارید.
این آیه همانند سایر آیات سوره مائده در مدینه نازل شده است.
در اين آيه درباره قسم هايى كه در زمينه تحريم حلال و غير آن یاد مى شود، بطور كلّى بحث كرده و قسم ها را به دو قسمت تقسيم مى كند:
نخست مى فرماید: «لا يُؤاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمانِكُمْ؛ خدا شما را به خاطر قسم های لغوتان مجازات نمی کند»
منظور از قسمِ لغو، چنانكه مفسّران و فقها گفته اند قسم هایی است كه داراى هدف مشخّص نيست و از روى اراده و تصميم سر نمى زند.
قسمت دوّم از قسم ها، قسم هایی است كه از روى اراده و تصميم و بطور جدّى ياد مى شود، درباره اين نوع قَسَمها، قرآن در ادامه آيه چنين مى‌گويد: «وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَيْمانَ؛ ولی به سبب شکستن قسم هایی که به طور جدی و با قصد خورده اید، مؤاخذه می کند»
البتّه جدّى بودن قسم به تنهايى براى صحّت آن كافى نيست بلكه بايد محتواى قسم لااقل يک امر مباح بوده باشد و بايد دانست كه سوگند جز به نام خدا معتبر نيست.
بنابراين اگر كسى به نام خدا سوگند ياد كند #واجب است به سوگند خود عمل كند و اگر آن را شكست #كفّاره دارد. و كفاره چنين سوگندى يكى از سه چيز است:
1⃣ #نخست: «فَكَفّارَتُهُ إِطْعامُ عَشَرَةِ مَساكِينَ؛ پس کفاره اش، طعام دادن به ده نفر مسکین»
اما براى اين كه بعضى چنين استفاده نكنند كه مى‌توان از هر نوع غذای كم ارزشى براى كفّاره استفاده كرد، تصريح مى كند كه اين غذا بايد لااقل يک غذاى حدّ وسط بوده باشد كه معمولاً در خانواده خود از آن تغذيه مى‌كنيد «مِنْ أَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ؛ از غذاهای متوسطی است که به خانواده خود می خورانید»
2⃣ #دوّم: «أَوْ كِسْوَتُهُمْ؛ یا لباس پوشاندن بر آن ده نفر»
البتّه ظاهر آيه اين است كه لباسى بوده باشد كه بطور معمول بدن را بپوشاند و بر حسب فصل ها و مكان ها و زمان ها تفاوت پيدا مى كند.
در اين كه آيا از نظر كيفيّت، حدّاقل كافى است و يا در اينجا نيز بايد حدّ وسط مراعات شود، به مقتضاى اطلاق آيه هر گونه لباس كافى است.
3⃣ #سوم: «أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ؛ یا آزاد کردن یک برده»
4⃣ #چهارم: امّا ممكن است كسانى باشند كه قدرت بر هيچ يک از اين ها نداشته باشند و لذا بعد از بيان اين دستور مى فرمايد: «فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ ثَلاثَةِ أَيّامٍ؛ و کسی که قدرت هیچ یک را نداشته باشد کفاره اش سه روز روزه است»
سپس براى تأكيد مى فرمايد: «ذلِكَ كَفّارَةُ أَيْمانِكُمْ إِذا حَلَفْتُمْ؛ این است کفاره قسم هایتان زمانی که قسم خوردید و آن را شکستید» ولى براى اين كه كسى تصوّر نكند با دادن كفّاره، شكستن سوگندهاى صحيح حرام نيست مى فرماید: «وَ احْفَظُوا أَيْمانَكُمْ؛ و قسم های خود را حفظ کنید»
و در پايان آيه مى فرمايد: «كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ این گونه خدا آیاتش را برای شما بیان می کند تا سپاس گزارید»
🔹پیامهای آیه ۸۹ سوره مائده🔹
✅ #اسلام دین آسان است و برای قسم های غیر جدی، کفاره قرار نداده است.
✅ قوانین اسلام در مسیر فقرزدایی است و احکام فردی اسلام با مصالح جامعه هماهنگ است.
✅ #اسلام از هر فرصتی برای آزادی بردگان استفاده کرده است حتی برای جبران و کفاره برخی اعمال، دستور به آزادی برده داده است.
✅ برای نام مقدس #خداوند، ارزش قائل شویم یا قسم نخوریم یا حتما عمل کنیم یا با پرداخت کفاره جبران کنیم.
✅ عمل کردن به #احکام بهترین شکر است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
