📌 در آمدی بر بنیانهای معرفتی فقه الاجتماع
✍ سید مهدی موسوی
♦️بخش سوم
🔹 یکی از ثمرات اتخاذ #رویکرد اجتماعی و حکومتی به فقه، توسعهی قلمرو فقه است. توضیح اینکه پس از خروج از رویکرد فردی و میانفردی و اهمیت یافتن ساختارهای اجتماعی و مسائل چند حیثیتی و پیچیده جدید، موضوعات و مسائل جدیدی برای فقیه مطرح میشود که در ابواب موجود دانش فقه یا اصلا مطرح نبوده است و یا اینکه در یک محدوده کوچک و از یک حیثیت به آن پرداخته شده است. همین موجب شکل گیری مجموعهای از مسائل جدیدتری میشود.
🔸 با گسترش مسائل جدید و توجه به حیثیتهای مختلف موضوعات، به تدریج سخن از گسترش و توسعه ابواب فقهی مطرح شد و ضرورت شکل گیری رشتههای فقهی جدید و تدوین طبقهبندی نوین ابواب مورد قبول بسیاری واقع شده است و امروز در حوزههای علمیه رشتههای فقهی جدیدی به عنوان فقه معاصر، مسائل مستحدثه، فقه نظامات، فقه موضوعات مختلف مطرح شده است.
🔹 در زمانهی ما، آیت الله شهید مرتضی مطهری پیش از همه به این تحول اجتماعی پی برد و تلاشی وسیع برای توسعهی قلمرو فقه انجام داد. او با حدامثری استفاده از تراث فقهی و منهجی موجود به بازسازی #فقه_خانواده پرداخت و آثار متعددی در زمینهی نظام حقوق زن در اسلام و نظام خانوده در اسلام تالیف و تقریر کرد.
🔸 آیت الله شهید سید محمدباقر صدر به اهمیت #نظام_اقتصادی پی برد و کتاب #اقتصادنا و چند اثر دیگر را برای تاسیس نظام اقتصاد اسلامی با استفاده از میراث فقهی تالیف کرد. البته شخصیتهای دیگری چون شهید بهشتی، سید موسی صدر و شهید مطهری نیز در این زمینه آثار ارزشمندی تالیف کردند.
🔹 شاید بیش از ابن دو رشتهی جدید، این موضوع #نظام_سیاسی و حاکمیتی اسلام بود که از بیشترین اقبال در نزد حوزویان برخوردار بود و قبلتر به آن پرداخته شد. رسائل مشروطه علما و فقهای تهران و نجف و بخصوص کتاب تتبیه الامه و تتزیه المله مرحوم آیت الله نائینی سرآغاز یک حرکت جدید در فقه شیعه بود که بعدها توسط امام خمینی به کمال رسید و در مباحث ولایت فقیه به نظریهی سیاسی و حاکمیتی تبدیل شد. بعد از انقلاب اسلامی آثار مختلفی در ابن زمینه تدوین شد که جامعتربن آنها ۱. درسات في ولایه الفقیه در زمینه فقه دولت اثر آیت الله منتظری و ۲. فقه سیاسی اثر آیت الله عمید زنجانی است.
🔸 در سالهای اخیر (دههی نود) موج جدیدی از تاسیس فقههای جدید و معاصر در حوزه شکل گرفته است و اساتید و طلاب فراوانی درصدد راهاندازی فقه جدیدی برآمده اند که نوعا اضافه فقه به یکی از دانشهای جدید (همچون: فقه روابط بین الملل، فقه رسانه، فقه هنر، فقه اخلاق، فقه پزشکی) است یا اضافه به بک پدیدهی انسانی است(همچون: فقه پول، فقه هستهای، فقه فرهنگ، فقه تمدن، فقه هجرت، فقه تقریب، فقه محیط زیست، فقه زیارت).
🔹 شکل گیری سریع و رشد با عجلهی فقههای جدید هرچند نوید بخش حرکتی بدیع و رو به جلو است اما نگرانیهایی را هم به دنبال دارد:
۱. نداشتن ضابطه و روششناسی اجتهادی متقن و مناسب؛
۲. عدم توجه کافی به میراث فقهی و اجتهادی و صرف اکتفا به ظهور اولیه چند روایت همراه با ارائه چند شاهد تجربی و تاریخی؛
۳. سطحینگری و ساده اندیشی در تحلیل موضوعات جدید و استتباط احکام؛
۴. التقاط و حاشیهنگاری به ظاهر فقهی در اطراف دانشهای حقوقی و علوم انسانی غربی بدون آنکه به بنیانهای فکری و فلسفی و تمایزات جوهری آنها با جریان حکمت و فقاهت اسلامی توجه شود.
۵. تشتت، جزیرهگرایی و منطقهاندیشی بدون توجه به جامعیت فقه و نگرش شبکهای و هماهنگ به همهی بخشها.
🔸 از میان اشکالات فوق، آخرین اشکال و آسیب بیش از بقیه نیازمند توضیح و علاج است. چرا که شاید منشأ بقیه اشکالات هم همین مورد باشد. بخشینگری، جزیرهنگری و منطقهگرایی موجب میشود که از روح و حقیقت دانش فقه و رسالت تتظبمگری و هماهنگکنندگی آن غفلت شود و هر بخش بدون لحاظ سایر بخشها مسیری متفاوت را طی و نتایج متمایزی را اخذ کند در حالیکه در بخشهای دیگر، خلاف آن نتیجهگیری شده است. این موجب تشتت در دانش فقه و ایجاد تعارض در مقام عمل و اجزا میشود و موجبات بیاعتمادی به فقه را در جامعه فراهم میکند. از اینرو، تلاشهایی که برای ارتقا نقش فقه و پیشبرد جامعه انجام گرفته عملا به ضد خود تبدیل شود.
🔹 راه حل چیست؟
یکی از مهمترین راهحلها توجه به آن بحث محوری و بنیادی است که در همهی این فقهها حضور دارد و نقش زیرساختی و مبنایی را بر عهده دارد که اگر قواعد عام و احکام شامل آن به درستی شناخته شود به باقی بخشها نظام میدهد.
🔴 ادامه دارد ...
🌿•✾•••┈┈•
💐 باما همراه باشید:
📣کانال رسمی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد عليه و علیهم السلام
╔═🦋🌸════╗
🆔 @mfaam_razavi
╚════🌼🦋═╝
📌 در آمدی بر بنیانهای معرفتی فقه الاجتماع
✍ سید مهدی موسوی
♦️بخش چهارم
🔹 زمانی که به همهی فقههای معاصر و موضوعات جدید که مضاف الیه فقه واقع شدهاند خوب بنگریم این نکته آشکار میشود که ناظر به #جامعه و زندگی اجتماعی انسان است به نحوی که موجب انتظام اجتماع و سامان یافتن امورات انسانی در جامعهی نظام یافته شود. توجه به کلیتی نظمیافته به نام جامعه که هویتی جدید به فعالیتهای انسان و روابط میانفردی انسانها میدهد و نوع خاصی از سیاست، اقتصاد، رسانه و ... را در پی دارد همان نخ تسبیح و بنیاد مشترک همهی فقههای معاصر و موضوعات جدید است که میبابست قبل از پرداختن به هر موضوعي به آن پرداخته شود. قوانین جامعه و تکالیف انسان در برابر جامعه نقش زیربنایی و سرنوشت ساز در موضوعات سیاسی، اقتصادی، تربیتی، رسانهای و امثال آنها دارد. شاید به همین جهت است که استاد شهید مطهری بحث از جامعه و تاریخ را اوجب واجبات مدرسان حوزه و طلاب میداند و شهید صدر صورتبندی مجتمعنا را منطقا مقدم بر اقتصادها معرفی میکند.
🔸 از آنجا که جامعه از امور اعتباری و محصول کنش انسانی و وابسته به آگاهی و ارادهی جمعی انسان است و انسان در نسبت با آن از حقوق و تکالیفی برخوردار است. لذا جامعه میتواند موضوع دانش فقه قرار گیرد چرا که موضوع علم فقه، افعال، حقوق و تکالیف انسان است.
🔹 از جهت دیگری نیز بحث از جامعه مقدم بر همهی افعال، حقوق و تکالیف انسان است. آن جهت این استکه در عصر ما، هیچ یک از افعال و امورات انسانی از دایرهی ساختارها و ضوابط کلان اجتماعی مستقل و بیارتباط نیست. نکته دیگر اینکه، هر ساختار و سازماندهی اجتماعی اقتضای یک سلسله ار افعال، شیوهها و امورات انسانی را دارد و اینگونه نیست که هر فعل و تکلیفی در هر ساختار اجتماعی امکان وقوع را داشته باشد و اگر واقع شد از یک روح و معنای واحدی برخوردار باشد. لذا انجام فعل و تکلیف شرعی متوقف بر جامعه و ساختارهای دینی است که از آن پشتیبانی و حمایت کند. با توجه به این مقدمات، روشن میشود که برای رعایت حقوق و انجام تکالیف شرعی نیازمند به ساخت ساختارهای اجتماعی مناسب و تغییر و اصلاح ساختارهای نامناسب هستیم. بحث از حدود و مرزهاي ساختارهای سالم و ناسالم اجتماعی، و نحوه تغییر و اصلاح، یا حفاظت و ثبات آنها و تکالیف افراد نسبت به آنها برعهده دانش فقه است. که در رشته تخصصی #فقه_الاجتماع به آن پرداخته میشود.
🔸 بعد از اینگونه از مباحث عام و شامل است که نوبت به حیثیتهای تخصصی ساختار و سازماندهی اجتماعی مانند سیاسی، اقتصادی، تربیتی، رسانهای میرسد.
🔹 فقه الاجتماع دانش تجویزی و دستوری است اما بر توصیف و تبیین علمی از جامعه و ساختارهای اجتماعی استوار است. از این رو، همواره بر حکمت عملی و جامعهشناسی توصیفی و تبیینی استوار است و مسائل خود را از آنجا اخذ میکند.
✔️ حکمت عملی عهدهدار توصیف و تبیین امکانهای انسان و جامعهی مطلوب و مدینهی فاضله و تمایز آن از سایر جوامع ممکن است. از اینرو، در حکمت عملی زیرساختهای فلسفی و الهیاتی فقهالاجتماع یعنی هستیشناسی اجتماعی، انسانشناسی اجتماعی و فلسفهی تاریخ ساخته و پرداخته میشود.
✔️ جامعهشناسی عهدهدار توصیف و تبیین کنش انضمامی انسان در جامعه و ساختارهای موجودی است که بر حیات بشری استیلا جسته و به کنشها و فعالیتهای او معنا و نظام داده است. بر این اساس، جامعهشناسی مسائل فقهالاجتماع را کشف و صورتبندی نظری میکند و حیثیتهای تخصصی افعال و پدیدههای اجتماعی را برای فقیه آشکار میسازد.
🔹 شیوه و فرایند تولید فقه الاجتماع
برای تولید فقه الاجتماع سه شیوه متصور است:
۱. انتخاب فهرستی از مباحث و مسائل موجود در علم جامعهشناسی و پرداختن فقهی به آنها.
۲. جستجو در مباحث فقهی و گزینش مباحث و مسائل فقهی که بیشترین قرابت را با مباحث کلان اجتماع و ساختاری دارند یا اینکه دارای دلالتهای و نتایح مرتبط با جامعه را دارند.
۳. بر خلاف دو شیوه قبل که حرکت از جزء به کل است، در شیوه سوم حرکت از کل به جزء است به این معنا که فقیه با بهرهگیری از مباحث حکمت عملی ابتدا به سراغ منابع دینی (آیات و روایات و عقل) میرود و از طرح کلان حیات و ساختار اجتماع پرسش میکند و به یک صورتبندی کلان فلسفی _ الهیاتی دست پیدا میکند و با نظریهپردازی کلامی و فقهی، چارچوبی نظری و مفهومی را برای استنباط نظامات اجتماعی و احکام فقهی بنا میکند. در مرحلهی بعد، اقتضائات و دلالتهای آن را به صورت مسائل طراحی و ترسیم میکند و به آنها پاسخ فقهی میدهد.
🔸 هریک از این شیوهها، نتایج مثبتی میتواند داشته باشد اما بهتر استکه همواره از سه شیوه و طریق استفاده شود یعنی هرگامی که با هر شیوه برداشته میشود با سایر شیوهها سنجیده شود تا به تکامل و جامعیت بیشتر منتهی شود.
╔═🦋🌸════╗
🆔 @mfaam_razavi
╚════🌼🦋═╝
فیش جامع رمضان.apk
20.76M
🌙#به_استقبال_رمضان
🔖برنامه اندروید🔖
#فیش_جامع_رمضان
🔸نسخه ۳ 🔸
📌محتوای ناب #ماه_رمضان
👈 بیش از 2000 سخنرانی روشمند/ مکتوب / کامل و کوتاه #ماه_مبارک_رمضان
🔸 برخی از محتواهای برنامه 👇
📮منبرویژه
📮فیش منبر
📮فیش مرثیه
📮فیش احکام
📮توشه تبلیغی
📮تجربیات تبلیغی
📮مراسم قرآن بسر
📮سوژه های سخنرانی
📮فیش منبرجهش تولید
📮کتابخانه pdf رمضانیه
📮منبرهای تفسیری متنوع
📮منبرهای کوتاه وکاربردی
📮متن مراسمات شبهای قدر
📮متن خطبه های عید فطر
📮متن سخنرانان مشهور کشوری
📮محتوای مناسبتهای ماه رمضان
🔻دانلود مستقیم 👇
http://talabeyar.ir/1399/01/2140
🔻دانلود از ایتا👇
https://eitaa.com/fish_apk/233
🔸نرم افزار اندروید تلفن همراه جامع و کامل (پیشنهاد نصب)
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
عالم ربانی مرحوم #آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
نماز جماعت در مسجد ملاحیدر مشهد
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
#اینفوگرافیک | مروری بر زندگی آیت الله حاج میرزا حسنعلی مروارید(ره)
#آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
از علمای برجسته مکتب معارفی خراسان بود که در سال ۱۳۲۹ قمری در مشهد مقدس به دنیا آمد. ایشان تحصیلات خود را در مشهدمقدس سپری نمود و سالیان متمادی به تدریس خارج فقه، تفسیر و اخلاق و معارف وحیانی و تربیت شاگردان برجسته اهتمام ورزید و مدارس علمیهای را نیز تاسیس نمود.
وی از برجستگان مکتب معارفی خراسان و از اساتید اخلاق و معارف در حوزه علمیه مشهد بود که در مسائل سیاسی و اجتماعی نیز حضور فعال و تاثیرگذاری داشت.
این متاله قرآنی سرانجام در سال ۱۳۸۳ شمسی دار فانی را وداع گفت و در رواق دارالسرور حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد.
🌹 #در_کلام_مقام_معظم_رهبری:
درگذشت عالم ربانی و عبدصالح آيتالله آقای حاج ميرزا حسنعلی مرواريد (طاب ثراه) را به حضرت بقيةالله ارواحنا فداه و نيز به علما اعلام و حوزة علميه و عموم مردم متدين و وفادار مشهد مقدس و بهويژه به فرزندان مكرم و معزز و ديگر افراد خاندان محترم ايشان صميمانه تسليت عرض میكنم.
اين عالم جليلالقدر عمر پربركت خود را يكسره با پرهيزگاری و صلاح و سداد گذرانيد و در طول ساليان متمادی با رفتار و منش علمی و عملی خويش چهرهای نورانی و فراموشنشدنی از خود در خاطرة همة كسانی كه با ايشان آشنا بودند، باقی گذاشتند.
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
عالم ربانی مرحوم #آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
نماز جماعت در مسجد ملاحیدر مشهد
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
عالم ربانی مرحوم #آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
دیدار با مقام معظم رهبری(دامت برکاته)
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
عالم ربانی مرحوم #آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
حضرات آیات:
#بهجت
#مروارید
#شیرازی
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
عالم ربانی مرحوم #آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
دیدار بیت مرحوم آیت الله مروارید با مقام معظم رهبری با حضور مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
عالم ربانی مرحوم #آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
دیدار مرحوم آیت الله مروارید و علما و طلاب مشهد با مرحوم امام خمینی در سال ۱۳۴۲
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
عالم ربانی مرحوم #آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
حضرات آیات:
#مروارید
#موسوی_شاهرودی
#سیدان
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹
عالم ربانی مرحوم #آیت_الله_میرزا_حسنعلی_مروارید
نماز جماعت در مسجد ملاحیدر مشهد
🔹 فرهنگی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه و علیهم السلام 🔹