#ادمین: نکته‌هایی درباره #آثار_فلسفۀ_روش تقدیم شد. گفته شد که هماهنگیِ بین «معرفت‌های دینی و معرفت‌های علمی و معرفت‌های تجربی»، نيازمند هماهنگیِ روش‌ها و متدلوژی‌های آنهاست، و هماهنگیِ روش‌ها نیازمند فلسفۀ روش است. به‌ تعبیر دیگر، یکی از کارکردهای فلسفۀ روش این است که نظام روش تحقیق را به‌گونه‌ای بازطراحی می‌کند که حضور و نقش‌آفرینیِ دین را در ساحت علم و تجربه بپذیرد. برای اینکه فلسفۀ روش چنین کارکردی را ایفا کند، باید به پرسش‌های مختلفی درباره چیستی معرفت، چیستی تجربه و جهت‌داری یا عدم جهت‌داری آنها و پرسش‌های دیگر پاسخ دهد. برای نمونه، نکته‌های کوتاهی دربارۀ جهت‌داری علم و تجربه مطرح شد. 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 در ادامه، دربارۀ روش‌های سه‌گانه و بروندادِ این روش‌ها، به‌ویژه #حکمت، گزیده‌هایی عرضه خواهد شد.

⚡️ فلسفۀ روش را به سه گونه می‌توان تعریف کرد: ۱. تعریف به #روند؛ ۲. تعریف به #ارکان؛ ۳. تعریف به #آثار. 🔵 علامه سید منیرالدین حسینی الهاشمی: «مثل هر شیء دیگری، «فلسفۀ روش» را می‌توان یا به «آثار»، یا «ارکان»، یا «روند»، تعريف کرد. #تعريف_به_آثار تعريف به بهره‌وری است؛ تعريف به آثار اين است اين شی را برای چه می‌خواهيم و چه ثمره‌اي دارد؟ براي كساني كه بيرون [از مجموعه، و ناآشنا با مباحث] هستند، همين مقدار كافی است. #تعریف_به_ارکان تعریف به آن اموری است که می‌توانند اين بهره را ايجاد كنند. #تعریف_به_روند، داستان طولاني از روند دست‌یابی به ارکان است و سيري است که طی شده است. اركان، حاصل این روند است و آثار، حاصل اركان. براي دیگران اين سؤال مطرح است که اين فلسفه چيست؟ روشن است که آنها در ابتدا می‌توانند این منظومه را از طریق آثارش بشناسند. اینجا اگر اركان را بگوييم براي آنها چندان مفهوم نيست، چه رسد به اينكه روند ایجاد آن را بیان کنیم.» (۱۳۷۹/۶/۱۶) (با حذف مثال‌ها و کمی تلخیص) 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 ☑️ @mirbaqer_ir

📋 مصاحبه نشریه علوم انسانی صدرا با استاد میرباقری، ۱۳‌۹۴/۴/۱۱ 🔍 هماهنگی علوم از پایگاه روش و فلسفه دلالت 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | تفاوت عقل متعبد و عقل غیرمتعبد ⚡️ ما عقل را منکر نیستیم. بحث دربارۀ جایگاه عقل است. ⚡️ جایگاه عقل، در ابزارسازی برای بندگی خودش است، نه در توصیف نظام عالَم. ⚡️ نقش‌ندادن به عقل در توصیف نظام عالَم، به‌معنایِ انکار عقل نیست. جایگاه عقل این است که فلسفۀ روش تحقیق بسازد. این سهم، غیر از سهمی است که فیلسوفان رایج به عقل می‌دهند. ⚡️ عقل متعبد، در کیفیت فهم خودش، روش‌سازی می‌کند. عقل ابتدا باید منطق تعبد خودش را طراحی کند و بعد با آن منطق، به سراغ دریافت معرفت‌های دیگر برود. ⚡️ عقل حق دارد در بندگی، ابزار سنجشی درست کند؛ البته خود این ابزار را هم در قدم بعد، وقتی به ابزار استنباط رسید باید دوباره با ادله چک کند و ببیند آیا واقعاً ادله، این روش را قبول دارند یا ندارند؟ عقل در یک جریانِ سیر دوری، کار خودش را هم بهینه می‌کند؛ این‌گونه نیست که بگوید من این روش را درست کردم، دیگر تمام شد! 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 #حکمت_کاربردی ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | فلسفۀ وحیانی (حکمت) ⚡️ به گمان ما آن منطقي که بايد حاکم بر همه منطق‌ها باشد، منطق تبعيت از اديان الهي است. ⚡️ به يک معنا فلسفه بايد زيرمجموعه وحي قرار بگيرد. نبايد يک دستگاه موازي با دستگاه انبيا به نام فلسفه در عالم داشته باشيم. لذا جايگاه فلسفه نسبت به دين يک جايگاه موازي نيست که بگوييد يک حوزه، کار عقلي است و يک حوزه، کار نقلي است و اين دو موازي هم هستند. اين طور نيست. به گمان ما بايد فلسفه زيرمجموعه دين قرار بگيرد. 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 #حکمت_کاربردی ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری، سال 1372 | شکوفایی عقل در پرتو ولایت دین ⚡️ دين با رسول آغاز می‌شود و با رسول ختم می‌شود. دين با ولي آغاز و با سرپرست ختم مي‌شود. اوست كه به قلب و حس و عقل، جان مي‌دهد و همه وامدار او هستند. ⚡️ دين دعوت به حيات جديد مي‌كند و آن را در جان‌ها مي‌پرورد و با حيات جديد، حس و عقل و قلب را شکوفا مي‌كند. چنين نيست كه دين، ولایت ذهن بشر را رها كند و بگويد با پيش‌فرض‌هايي كه از هر فلسفه و مكتبي مي‌گيري، چيزي بساز و بعد با آن به سراغ دين بيا و ببين تا كجا به دين محتاجي! خير. رسول است كه فكر را مي‌شكافد و احساس را در قلب زنده مي‌كند و ديد را ديد ديگري مي‌كند. 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 #حکمت_کاربردی ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ فلسفه (حکمت) در طول وحی است، نه در عرض وحی. 💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری: «آیا برای حل معضلات علمی باید به دانشمند رجوع كرد؟ بله. آیا نیاز داریم به هوشمندی؟ بله. آیا نیاز داریم به محاسبات نظری؟ بله. آیا نیاز داریم به شهود؟ بله. ولی آیا‌‌ این‌ها مستقل از انبیاء هستند؟ هرگز. بلكه معیار صحتشان به تبع وحی تعریف می‌شود. گاهی کسانی، سه طبقهٔ مرجع و‌ موازی در کنار انبیاء تعریف می‌کنند: عرفا، فلاسفه و دانشمندان. ‌عرفا طبقهٔ مرجع در شهودند؛ فلاسفه طبقهٔ مرجع در علوم عقلی و علوم نظری هستند؛ و دانشمندان هم طبقهٔ مرجع در كارآمدی‌های علمی هستند. این نحوه طبقه‌بندی پذیرفتنی نیست. ما طبقه موازی در کنار انبیاء تعریف نمی‌كنیم.‌ این‌ها باید در طول انبیاء قرار بگیرند. در دستگاه حق، همه‌‌ این‌ها زیرمجموعه انبیا تعریف می‌شوند. البته آن دستگاه منطقی كه می‌خواهد صحت را كنترل كند باید حتماً منطقش به حجیت و به تبعیت از وحی برسد. معنای این حرف آن نیست كه همه علوم، نقلی بشود. علم دینی این نیست كه در آیات و روایات بگردیم و یك گزاره‌ای پیدا كنیم که در باب مسائل علوم باشد و بعد بگوییم این گزاره دینی است. معیار دینی بودن این است كه جریان فرهنگ دین و زبان دین در حوزه علوم وارد شود.» (۱۳‌۸۴) 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 #حکمت_کاربردی ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ «فلسفۀ روش» را پیش از استنباط، تولید می‌کنید و «حکمت» را پس از استنباط 💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری: 🔸 «کار عقل بندگي در روش تعقل است. عقل، تنها در اين حوزه که «خودش را چگونه تسليم کند» مي‌تواند تلاش کند. تشيّع در روش به توليد عقل متعبّد ختم مي‌شود تا با آن بتوانيم به دنبال وحي برويم و در آن‌جا، به #حکمت_حکومتي، عرفان حکومتي و فقه حکومتی می‌رسیم.» 🔸 «فلسفۀ روش، ناظر به توليد روش تحقيق است. کاري که شما #پيش_از_استنباط مي‌توانيد انجام دهيد اين است که روش تحقيق را توليد کنيد؛ پس از آن مي‌توانيد در حوزه تفقه ديني گام بگذاريد و «عرفان حکومتي، حکمت حکومتي و فقه حکومتي» (مکتب) را استنباط کنید. بدون تفقه ديني نمی‌توانید #حکمت بسازيد. حکمت چيزي نيست که عقل بتواند آن را بسازد. اين‌که من «تعبد خودم در فهم» را قاعده‌مند کنم مقبول است، اما اين‌که مستقلاً همۀ نظام جهان را بفهمم مقبول نيست. به بيان ديگر، اينکه تأمل کنيم که خرد جمعي در مقام تحقيق را چگونه مي‌توان در خدمت اسلام قرار داد غير از اين است که مستقل از وحي به توليد حکمت بپردازیم.» 🔸 «فلسفه روش یا فلسفه چگونگی اسلامی، ريشه و پايه‌ای است که بر اساس آن مي‏‌توان «منطق تولی» را مطرح کرد و سه منطق «حجيت، معادله، اداره» را هماهنگ کرد و به تکامل رساند، اما «حکمت»، ذيل تفقه دينی قرار دارد.» 🔸 «به طور کلی، سه شاخصۀ «تعبد، عقلانیت، کارآمدی» روي همديگر، در هر دانشي، متناسب با خود آن دانش، #شاخصه‌هاي_صحت هستند. در هر دانشي، هم «تعبد» به وحي ضروري است، هم «انسجام عقلاني» و هم «کارآمدي». منتها کارآمدي هر دانشي، متناسب با خودش است؛ مثلاً کارآمدي فلسفه فقه، در فقه است و کارآمدی فقه در حوزه عمل است و لازم نيست فلسفه فقه، کارآمدي مستقيم در حوزه عمل داشته باشد، يا کارآمدي روش تحقيق در تحقيق است نه در عمل؛ يعني از طريق علوم، ارتباط با عمل پيدا می‌کند. قيد تعبد به وحي هم در علوم مختلف، سطوح مختلفی پيدا می‌کند.» (منبع: از جلسات مختلف علمی) 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 #حکمت_کاربردی ☑️ @mirbaqeri_ir

🔻به اطلاع می‌رساند کلیه دروس استاد میرباقری تا اطلاع ثانوی (احتمالا تا پایان هفته آینده) به‌صورت مجازی برقرار خواهد بود. لینک پخش زنده در آپارات: https://www.aparat.com/Mirbaqeri_hadith/live

🎧 استاد میرباقری | #شرح_اصول_کافی، جلسه یازدهم، ۳ آذر ۱۳‌۹۹ ⚡️ ارتباط مصلحت و مفسده با توحید و شرک https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3374 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ پذیرفتنِ اخبار و حقایق غیبی، مدار زندگی انسان را متحول می‌کند. 🎙 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3409 📺 http://www.telewebion.com/episode/2425057 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ زیارت، «سفر الی الله» و «هجرت الی الله» و «فرار الی الله» از وادی امام است. 🎙 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3409 📺 http://www.telewebion.com/episode/2425057 ☑️ @mirbaqeri_ir

ولادت باسعادت امام حسن عسکری(ع) مبارک باد 🌺

🎧 استاد میرباقری | #شرح_اصول_کافی، جلسه دوازدهم، ۴ آذر ۱۳‌۹۹ ⚡️ ارتباط مصلحت و مفسده با توحید و شرک / فراگیر بودن تناسبات بندگی نسبت به همه ساحت های زندگی انسان / ارتباط مصلحت و مفسده با ولایت حقه و ولایت اولیاء طاغوت https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3374 ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | #شرح_اصول_کافی، جلسه سیزدهم، ۵ آذر ۱۳‌۹۹ ⚡️ نکاتی درباره روش شرح حدیث و درایة الحدیث / ارتباط مصلحت و مفسده با ولایت حقه و ولایت اولیاء طاغوت https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3374 ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | مقامات حضرت معصومه (سلام الله علیها)، ۱۳۹۹/۹/۵ 📺 http://www.telewebion.com/episode/2434268 ☑️ @mirbaqeri_ir

🔗 انتشار صوت و متن جلسات "تفسیر سوره مبارکه حجرات" در پایگاه اطلاع رسانی استاد میرباقری 🔸جلسه اول تفسیر سوره حجرات/ جریان اعرابی گری در مقابل جریان نبی اکرم صلی الله علیه و آله 🔹https://b2n.ir/894163 🔸جلسه دوم تفسیر سوره حجرات/ معنای «مومنین»، «تقدم» و «تقوا» در آیه اول سوره 🔹https://b2n.ir/028668 🔸جلسه سوم تفسیر سوره حجرات/ نکاتی از آیه اول و دوم سوره/ خدای متعال، مؤدِب بی واسطه نبی اکرم 🔹https://b2n.ir/526961 🔸جلسه چهارم تفسیر سوره حجرات/ معنای رفعت صوت و جهر به قول در برابر نبی اکرم در آیه دوم سوره 🔹https://b2n.ir/783111 🔸جلسه پنجم تفسیر سوره حجرات/ تبیین مقام تقوای قلب و شرط رسیدن به آن در آیه سوم سوره 🔹https://b2n.ir/160312 🔸جلسه ششم تفسیر سوره حجرات/ توصیف امیرالمومنین در سوره و بیان معانی آن 🔹https://b2n.ir/524871 🔸جلسه هفتم تفسیر سوره حجرات/ بیان معنای تقوای قلب و شرط رسیدن به غض صوت و تحمل علم حقیقی 🔹https://b2n.ir/935338 🔸جلسه هشتم تفسیر سوره حجرات/ لزوم هجرت به سوی نبی اکرم/ تبیین معنای خبر فاسق 🔹https://b2n.ir/491252 🔸جلسه نهم تفسیر سوره حجرات/ خصوصیات فاسق در قرآن/ محتوای خبر فاسق و مقصود فاسق از انتشار اخبار 🔹https://b2n.ir/912340 🔸جلسه دهم تفسیر سوره حجرات/ کارکرد های خبر در عالم؛ امت سازی و پرستش 🔹https://b2n.ir/536871 🔸جلسه یازدهم تفسیر سوره حجرات/ کارکرد های خبر در عالم/ تغییر بیم و امیدها با سیاست های تنظیم خبر 🔹https://b2n.ir/694124 🔸جلسه دوازدهم تفسیر سوره حجرات/ نحوه تَبَیُّن از خبر فاسق/ جایگاه عقل در نجات از فتنه شیاطین 🔹https://b2n.ir/314408 🔸جلسه سیزدهم تفسیر سوره حجرات/ حب و بغض؛ سرمایه انسان در برابر خبر فاسق/پیامدهای همراهی و عدم همراهی با نبی اکرم 🔹https://b2n.ir/110622 ✔ 15 جلسه دیگر نیز بزودی بارگذاری خواهد شد (مجموعا 28 جلسه) ☑️ @mirbaqeri_ir

🔰 رابطۀ فقاهت و حکمت 💥 باید دامنۀ #فقاهت گسترش پیدا کند تا بتواند #حکمت را هم پوشش دهد. 💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری: «چه در #حکمت، چه در عرفان و چه در فقه، باید دامنه تفقه دینی گسترش پیدا کند و این گسترش، منوط به #گسترش_روش است و این روش، نباید جدای از روش تحقیق در سایر حوزه‌های عقلانیت باشد. باید یک منظومه روش تحقیقی پیدا شود که مقیاس مطالعه آن، «فرد، جامعه و تاریخ» و روشش هم روش تعبد باشد و هماهنگی بین حوزه‌های مطالعاتی را هم ببیند. کمااینکه الان در ایجاد وحدت رویه در دانش‌های مدرن، طبقه‌بندی‌ها و روش تحقیق‌ها و بلکه شبکه تحقیقاتی ایجاد کرده‌اند تا منظومه کهکشانی تحقیقات را به وحدت برساند؛ یعنی مثلاً حرفی که در حوزه شیمی کاربردی زده می‌شود، با فیزیک نظری هماهنگ باشد. معنای #شبکه_تحقیقات، همین است. ما می‌خواهیم در شبکه تحقیقات، یک امر جدید دیگری را هم داخل کنیم و آن، تفقه عام دینی است. باید تفقه دینی را درون این منظومه تعریف کرد و در روش تحقق و سپس در شبکه تحقیقات برد و در همه این مراحل باید تفقه دینی را #متغیر_اصلی قرار داد. اگر نتوان تفقه دینی را متغیر اصلی قرار داد و تعبد به وحی را در همه عرصه‌ها جاری کرد، معرفت‌های دینی به‌نفع عقلانیت‌های دیگری منحل خواهند شد. بنابراین، هم مجموعه عقلانیت، باید عقلانیت متعبد شود و به‌صورت یک منظومه در بیاید و هم اینکه باید محور این منظومه کیهانی، معرفت‌های دینی باشد. معرفت‌های دینی باید از احکام موضوعی، گسترش پیدا کنند و هم وارد عرصه احکام نسبت‌ها و احکام جهت شده و هم وارد احکام کلان و توسعه شوند.» 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 #حکمت_کاربردی #فقاهت_و_حکمت ☑️ @mirbaqeri_ir

💥 انديشۀ استوارِ علامه سید منیرالدین حسینی اين بود که ما در حوزه‌هاي علمیه نیازمند سه رکنِ «حکمت حکومتی، فقه حکومتی و اخلاق حکومتی» هستیم. 💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری: «انديشۀ استوارِ استاد سید منیرالدین حسینی اين بود که ما در حوزه‌هاي علمیه نیازمند سه رکن «حکمت حکومتي، فقه حکومتي و اخلاق حکومتي» هستیم. گرچه معارف ما در حوزه فردي و نظري که عهده‌دار بازسازي اعتقادات و نگاه فردي انسان به جهان است، موفق است، ولی ازآنجاکه تاريخ به اين منزلت از قرب به ظهور نرسيده بود، سؤال بزرگان گذشته ما ضرورت و چگونگی تولید نرم‌افزارهای حکومتی نبوده است. پي‌ريزي اين سه رکن و ارتقاء نظام فکري شیعی، محتاج به تکامل روشي است که به‌وسيله آن تجزيه‌وتحليل مي‌کنيم؛ البته روشي که بر پايه #تعبد و #قاعده‌مندی و #تفاهم باشد؛ نه بر پايۀ تأويلات حسي و روش‌هايي مثل ديناميسم قرآن، هرمنوتيک و... که عينيت را اصل قرار دهند و دين را بر آن پايه، تفسير و تحریف کنند. به‌عبارت‌دیگر، توسعه و تکامل #معرفت_دینی و فرهنگ اسلامی محتاج به تکامل روش بر پايه «تعبد، قاعده‌مندي و تفاهم اجتماعي» است که مبناي #علم_اصول در حوزه‌ها، همين است. سپس بايد اين روشِ تکامل‌يافته در اختيار محققان قرار گيرد تا به‌وسيله آن، در حوزة اخلاق حکومتی، #حکمت_حکومتي و فقه حکومتي (فقه کلان و فقه توسعه نه صرفاً فقه خُرد) به تحقيق بپردازند. همچنین باید #علوم_کاربردي جديدي را سامان داد که به‌گونه ديگري مناسبات عالم را تفسير کند؛ هم کارآمدي داشته باشد و هم پيشفرض‌ها و نتايج آن هماهنگ با دين باشد. در محدودۀ اجرا نيز روش #برنامه‌ريزي_اجتماعي نبايد برخاسته از فلسفه‌هاي حسي باشد. گاهی ما در دفاع از دين، کوتاهی کرده‌ایم و گفته‌ایم که دين در حوزۀ «هست‌»ها و دانش‌ها دخالت نمي‌کند و دانش، اسلامي و غيراسلامي ندارد؛ از حضور دين در حوزه دانش عقب‌نشيني کرديم؛ نگفتيم که دين، عقل و حس را هدايت مي‌کند. ولی آنها (غربی‌ها) گفتند اگر شما به دانش‌هاي ما معتقد باشيد، دانش ما ارزش‌هاي خاص خود را مي‌آورد! ارزش‌هاي دینی شما سنتي، غیرقابل‌تحقّق و کهنه است! جسارت نباشد؛ ابوموسي اشعري از روی نفاق، اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) را عزل و معاويه را نصب کرد؛ ما از روي غفلت و کم‌توجهی، دين را از حوزه دانش‌ها حذف کرديم و طرفداران علوم سکولار غربي و شرقي از کرسي دانش خودشان ارزش‌هاي سکولاريته را نصب کرده و گفتند اين دانش سکولار، ارزش‌هاي سکولار را مي‌طلبد!» 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 #حکمت_کاربردی #حکمت #علم #برنامه ☑️ @mirbaqeri_ir