#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️«مير فهمي #استرآبادي» قرن 10هـ.ق. 🟢درباره‌ي شاعر و اديب قرن دهم هـ. ق.، «مير فهمي #استرآبادي» همين‌قدر مي‌دانيم که اشعاري دلنشين، شامل ترجيع‌بند، ترکيب‌بند، قصايد و غزليات سروده است. روي‌هم رفته، او را شاعري خوش ذوق توصيف کرده‌اند. ليکن در شرح احوالش مطلب مهمي ننگاشته‌اند. 📜آثار ديوان اين ديوان به زبان فارسي و شامل همه‌ي اشعار قابل دسترس فهمي استرآبادي است. ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️«#قابوس_بن_وشمگير» 366-403هـ.ق. 🟢«شمس‌المعالي ابوالحسن #قابوس_بن_وشمگير»، پادشاهي جنگجو و اديبي فاضل از خاندان «آل‌زيار» است. 🔸«آل‌زيار» يکي از سلسله‌هاي پادشاهان ايراني تبار برخاسته از شمال «ايران» هستند. آنها در حدود سال‌هاي 316 تا 483هـ.ق. بر قسمتي از سرزمين‌هاي شمال «ايران» شامل: «#گرگان»، «مازندران»، «گيلان»، «قزوين»، «ري»، «اصفهان» و حتي زماني «خوزستان» فرمانروايي کردند. 🔹«زياريان» حاکماني فرهنگ دوست و ادب‌پرور بودند. در حکمراني پادشاهان زياري، خصوصاً در زمان شمس‌المعالي قابوس بن وشمگير و «عنصرالمعالي کيکاوس بن اسکندر»، علم و ادب گسترش يافت و فرهنگ ايراني زنده شد. سر سلسله‌ي آنان «مرداويچ بن زيار» متوفاي 323هـ.ق. بود. مرداويچ و برادرش وشمگير، از دهقانان شمال «ايران» بودند که در اثر کفايت و درايت، به مقام فرماندهي و سپس حکمراني رسيدند. 🍃قابوس_بن_وشمگير، چهارمين پادشاه زياري بود. او را پادشاهي اديب و شاعري توانا، هنرپروري متفکر توصيف مي‌کنند. قابوس به دو زبان فارسي و عربي شعر مي‌سرود. در نوشتن زبردست بود. خطي خوش داشت و در نجوم و دانش‌هاي ديگر صاحب نظر بود. دربارش را تبديل به محفل علمي و محل تجمع علما و دانشمندان کرده بود. 🌿«ابوريحان محمد بن احمد بيروني»، متوفاي 440هـ.ق.، کتاب «الآثار الباقية» را به سال 391هـ.ق. در «#گرگان» و به نام #قابوس نوشت. «ابن‌سينا» در زمان فرمانروايي قابوس، به «#گرگان» هجرت کرد. هر چند موفق به ديدار قابوس نشد، ليکن در سايه‌ي پادشاهان زياري به معالجه رايگان بيماران همت گماشت و کتاب «قانون» را نگاشت. 👈بناي «#برج_قابوس» در «#گنبدکاووس» يکي از شاهکار‌هاي معماري قرن چهارم هـ. ق. است که مدت هزار سال در مقابل انواع حوادث دوام آورده و هم‌چنان با شکوه و عظمت ايستاده است. اين بنا به دستور #قابوس ساخته شده است و او در همين مکان مدفون است. 📜آثار 1. تذکرة الادباء (بخشي از) 2. ديوان 3. سير الملوک 4. قصايد شمس المعالي 5. کمال البلاغة 6. مجموعه قصائد و مخمس 7. منشات قابوس ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️«#محمد_استرآبادي» قرن ؟هـ.ق. 🟢 مرحوم «آقابزرگ»، در «الذريعه»، کتابي با عنوان «صيغ النکاح و الطلاق» را به شخصي با نام، ميرزا «#محمد_استرآبادی» نسبت داده است، اما درباره‌ي شخصيت و شرح‌حال آن سکوت کرده است. 🔸تحقيق نگارنده نيز به جايي نرسيد و نتوانست تشخيص دهد که اين ميرزا محمد #استرآبادي کيست و در چه زماني مي‌زيست. ليکن دو احتمال وجود دارد. از آنجا که دو تن از علما و بزرگان «#استرآباد» ، کتابي با عنوان «صيغ العقود النکاح و الطلاق» يا «صيغ العقود و الايقاعات» دارند، و نام هردو تن، با کلمه‌ي «محمد» آغاز مي‌گردد، ممکن است اشتباهي رخ داده و واژه‌ي دوم نام نويسنده در هنگام يادداشت‌برداري از قلم افتاده است. 🍃اين دو تن، «ملا محمدجعفر شريعتمدار #استرآبادي» و «ملا محمديوسف حائري #استرآبادي» هستند. به آثار و تاليفات هر کدام از آنان در مدخل مربوط، اشاره خواهد شد. 🔹در صورت درستي اين احتمال، اثر ياد شده‌ي فوق، متعلق به قرن سيزدهم هـ. ق. خواهد بود؛ زيرا هردو شخصيت ياد شده از بزرگان قرن سيزدهم هستند. احتمال دوم به اين شرح است: 🔸از آنجا که برخي از علماي « #استرآباد» از شهر خود دور شده و به شهرها و کشورهاي اسلامي هجرت کردند، در آن سرزمين‌ها به درستي شناخته نشده‌اند. از اين‌رو ممکن است ميرزا محمد #استرآبادي نيز به کشور «مصر» رفته باشد و در آنجا اين تاليف را از خود برجاي نهاده است. خصوصاً که نسخه‌ي خطي کتاب وي را مرحوم «آقابزرگ» در دارالکتب «مصر» گزارش کرده است. 📜آثار صيغ النکاح و الطلاق ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐https://eitaa.com/mirdamad_org/279 ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️ «#شمس‌الدين_محمد_عجيبي_گرگاني» قرن6هـ.ق. 🟢درباره‌ي نسبت «شمس‌الدين محمد عجيبي»، و اينکه جرجاني يا جوزجاني است، اختلاف نظر وجود دارد. قديمي‌ترين شرح‌حال‌نگار درباره‌ي او، «عوفي» در «لباب الالباب»، است که او را جوزجاني مي‌نامد. با وجود اينکه عوفي تقريباً با عجيبي معاصر و به زمان حياتش نزديک بود، اما مطلب زيادي درباره‌ي وي ننوشته است. فقط عجيبي را شاعري صاحب ذوق توصيف کرده است. 🍃«آقابزرگ» نام او را «#شمس‌الدين_محمد_عجيبي_جرجاني» ثبت کرده است. اگر تشخيص مرحوم «آقابزرگ» در تعيين نسبت جرجاني را بپذيريم، در آن صورت يکي از شاعران «#جرجان» محسوب مي‌گردد. 🔸براساس استنباطي که نويسندگان «دانشنامه ادب فارسي در افغانستان» از اشعار عجيبي کرده‌اند، معتقد هستند که وي از شاعران دربار سلجوقيان است. گويا مديحه‌گوي «بهاء‌الدين سام بن حسين غوري» (544-546هـ.ق.) بوده است. همين «دانشنامه» تصريح دارد که «سعيد نفيسي» در «تاريخ نظم و نثر»، شمس‌الدين محمد عجيبي را به اشتباه، شاعر سده‌ي دهم هـ. ق. و مداح «سام ميرزاي صفوي» تصور کرده است. 📜آثار ديوان ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️ «#محمد_جرجاني_جهرمي» قرن 13هـ.ق. 🟢به‌نظر نمي‌رسد «#محمد_جرجاني_جهرمي»، در زمره‌ي نويسندگان و مولفان «#جرجان» و «#استرآباد» قرار بگيرد. هرچند نويسندگان کتاب «اثرآفرينان جهرم» به نقل از پايگاه اينترنتي کتابخانه‌ي بزرگ حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)، او را در شمار صاحبان اثر تاليفي جهرم نوشته‌اند؛ زيرا آنچه از محمد جرجاني جهرمي در دست داريم، گزارشي است که در فهرست مشترک نسخه‌هاي خطي فارسي «پاکستان»، بدان اشاره شده است. در اين فهرست، يک جزوه‌ي مختصر، به عنوان «مکتوبات محمد جرجاني جهرمي» معرفي شده است. از آنجا که مشخصات بيشتري از اين نسخه و محتواي آن در دست نيست، اين احتمال وجود دارد که محمد جرجاني جهرمي کاتب بوده و مطالبي را يادداشت کرده است. اما آيا منظور از «مکتوبات» نامه‌هاي او يا مطالب يادداشت شده به عنوان تاليف بوده يا نه؟ هيچ آگاهي نداريم. 📜آثار مکتوبات ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️«#سلطان_محمد_صدقي #استرآبادي» 000-952هـ.ق. 🟢«مولانا سلطان محمد» متخلّص به «صدقي» يا «ساقي»، #استرآبادي، از علما و شعراي قرن دهم هـ. ق. است. او در نيمه‌ي دوم قرن نهم هـ. ق. در «#استرآباد» ديده به جهان گشود. در همانجا رشد کرد و علم و ادب را از استادان فاضل «استرآباد» فراگرفت. 🔸به درستي دانسته نيست که در چه زماني «#استرآباد» را به قصد حوزه‌هاي علميه‌ي «اصفهان» و «کاشان» ترک گفت. ليکن همين‌قدر مسلم است که اواخر عمر را در «کاشان» بسر برد. 🔹 صدقي پيش از آنکه شاعر باشد، عالم و فقيه بود. ليکن غزل و قصيده را خوب مي‌سرود. در شعر «صدقي» تخلّص مي‌کرد. برخي منابع تخلص وي را «ساقي» تصور کرده‌اند. شايد به دليل «ساقي‌نامه‌»، تخلص وي را ساقي نوشته‌اند. براي او اين افتخار کافي است که شاگردي چون «#محتشم_کاشاني» را پروريد. 🔸منابع شرح‌حال‌نگاري، تصريح کرده‌اند که وي در «کاشان» کرسي تدريس فقه و اصول داشت. مرحوم «افندي» نام او را به اشتباه «جان محمد» نوشته است. وي مي‌گويد: مولانا جان محمد متخلّص به «صدقي»، معاصر «ميرزا مخدوم» «سني» است. اين در حالي است که پيش‌تر او را با نام سلطان محمد معرفي کرده بود. 🔹چند شخصيت ديگري با نام «سلطان محمد استرآبادي» در منابع مذکور است که مطالب مفصل را به ذيل مدخل «سلطان محمد بن حسن» موکول مي‌نماييم. 🔸به هر حال از بيان «سام ميرزا» در «تحفه‌ي سامي» چنين استفاده مي‌شود که گويا مولانا صدقي، منبر مي‌رفت و به افاده‌ي علوم ديني و نشر معارف اسلامي اشتغال داشت. صدقي سرانجام به سال 952 يا 945هـ.ق. در ديار «کاشان» تن به خاک سپرد. 📜آثار 1. ديوان قصايد و غزليات 2. ساقي نامه 3. شرح مطالع الانوار ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️«#محمد_مروزي_استرآبادي» قرن 7هـ.ق. 🟢 «ابوجعفر محمد مروزي استرآبادي»، معروف به «قبه»، شايد از علماي «شافعي» مذهب «#استرآباد» در قرن هفتم هـ. ق. است. از شرح احوال و آثار وي، فقط گزارش يک اثر را در دست داريم که «جامع الاصول لاحاديث الرسول» را خلاصه کرده است. 📜آثار مختصر جامع الاصول لاحاديث الرسول (ص) بنا به گزارش «حاجي خليفه» در «کشف الظنون»، ابوجعفر محمد مروزي استرآبادي، کتاب «جامع الاصول» «مبارک بن محمد» معروف به «ابن‌اثير جزري» متوفاي 606هـ.ق. را به همان نسق کتاب اصلي خلاصه کرده است. اين خلاصه به سال 682هـ.ق. به پايان رسيده است. محمد مروزي استرآبادي هنگام پايان دادن اين اثر، حدود 62 سال داشت. ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️ «#محمد_نامي_استرآبادي» 000-1238هـ.ق. 🟢«ميرزا محمد نامي استرآبادي کرمانشاهي»، از ادبا، شعرا و فضلاي استرآبادي الاصل «کرمانشاه» است. 🔸شرح‌حال‌نگاران، محمد نامي را از احفاد «ميرزا مهدي خان» منشي «نادرشاه افشار» معرفي کرده‌اند. از آنجا که پدر و جدش در دستگاه حکومتي خدمت مي‌ کرد، مجبور به هجرت به ديگر شهرهاي «ايران» شدند. 🔹پدرش در «کرمانشاه» خدمت مي‌کرد و ميرزا محمد در آنجا ديده به جهان گشود. خودش در دستگاه حکومت «محمدعلي ميرزا دولتشاه» صاحب مقام و منزلت بود. 🔸«ميرزا احمد ديوان بيگي شيرازي» در «حديقة الشعرا»، نامي را از شاعران فاضل و رئيس ادبا توصيف کرده است. 🔹او مي‌گويد: در زمان توقف در «کرمانشاه» دو نسخه از اشعار او را ديدم. سپس توضيح مي‌دهد که يکي از آنها را يکي از شاگردانش تغيير داده و پس از تصرفاتي به نام خود کرده است. نسخه‌ي ديگر هم ناتمام بود. 🔸اما «فرشيد يوسفي» در «باغ هزار گل» مي‌نويسد: «ديوان نامي را چندين سال پيش نگارنده ملاحظه نمود که با خط بسيار زيبا تهيه و تدوين شده بود...» 🔹برخي منابع مانند «تاريخ مشاهير کُرد»، نامي کرمانشاهي را از طايفه‌ي «کلهر» تصور کرده و در زمره‌ي شعراي کُرد آورده‌ است. «لغت‌نامه‌ي‌ دهخدا»، «نامي کلهري» را با «نامي کرمانشاهي» يکي دانسته و او را «نامي کرمانشاهي کلهري» فرض کرده است. 🔸به‌نظر نمي‌رسد منظور «تاريخ مشاهير کرد»، از «نامي کلهري»، همان نامي کرمانشاهي استرآبادي باشد. خصوصاً که «نامي کلهري» را از مقربان و نزديکان «الله قليخان زنگنه» حاکم «کرمانشاه» معرفي کرده است. 🔹در هر حال نامي استرآبادي کرمانشاهي، از شعرايي است که قصايد و غزليات در مدح رسول اکرم (ص) و ائمه‌ي اطهار (ع) بسيار سروده و اشعارش از مهارت و قدرت طبع او حکايت دارد. 🔸ميرزا محمد استرآبادي کرمانشاهي ظاهراً در همان «کرمانشاه» زيست و هم در آنجا به سال 1238هـ.ق. بدرود حيات گفت. 🔹نام پدر نامي کرمانشاهي به دست نيامد. ليکن فرزندش «ميرزا عبدالمجيد» متخلّص به «منظر» و نوه‌اش «ميرزا حسن» متخلّص به «کوثر» است. 📜آثار: ديوان ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️ «#محمدبن_اسماعيل_لامعي_گرگاني» 000-392هـ.ق. 🟢«ابوالحسن بن محمد بن اسماعيل دهستاني لامعي #گرگاني»، از شعراي صاحب نام «#جرجان» در قرن چهارم هـ. ق. است. برخي نام او را به اشتباه ابوالحسن ثبت کرده‌اند. ليکن صحيح اين است که ابوالحسن کنيه‌ي اوست. 🔸او در «بکرآباد» «جرجان» گام بر گيتي نهاد و در «#جرجان» تحصيل کرد. از نوجواني به شعر سرودن پرداخت. اشعارش ساده و در وصف طبيعت است. ابوالحسن در شعر «#لامعي» تخلّص مي‌کرد. 🔹لامعي مداح «خواجه نظام‌الملک طوسي» (-485هـ.ق.)، وزير «آلپ‌ارسلان» (- ۴۶۵ هـ.ق.) و «ملکشاه سلجوقي» (-485هـ.ق.) بود و پيش از وي «عميدالملک کندري» (-455هـ.ق.) را مدح گفته بود. 🔸هرچند لامعي را شاعري تقليدگرا توصيف کرده‌اند، ليکن در عين تقليد از شعراي پيشين، باريک‌بين، نکته سنج و نوآور بود. 🔹اشعار لامعي #گرگاني، با ترکيب‌هاي زيباي عربي جايگاه خاصي دارد. او از تشبيه‌هاي عربي نيز بهره جسته است. در اين زمينه از «منوچهري دامغاني، ابوالنجم احمد بن قوص» متوفاي 432هـ.ق. تقليد مي‌کرد. 🔸گفته‌اند، در سرودن اشعار بلند و وصف طبيعت، از «فرخي سيستاني، ابوالحسن علي بن جولوغ» متوفاي 429هـ.ق. پيروي مي‌کرد. 🔹برخي شرح‌حال نويسان براين باورند که لامعي در «خراسان» از« #محمدغزالي» علوم حکمي و ادبي را فراگرفت. اما اين نظر چندان صحيح به‌نظر نمي‌رسد. 📜 آثار: ديوان شعر اين ديوان، حدود هزار بيت از اشعار فارسي #لامعي #گرگاني را شامل مي‌گردد. مطلع يک قصيده از او چنين است: در جويبارها، که نوشت اين نگارها که ايدون پر نگار شده جويبارها ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️« #محمد_بن_جعفر_خزاعي_جرجاني» 332-408هـ.ق. 🟢«ابوالفضل محمد بن جعفر بن عبدالکريم بن بديل خزاعي #جرجاني»، اديب و متخصص در علم قرائت قرآن است 🔸گويا نام اصلي وي «کميل» بوده است. شايد براي اينکه با همشهري خويش «کميل بن جعفر بکرآبادي جرجاني» «حنفي» متوفاي 336هـ.ق. تشابه اسمي پيدا نکند، نام خويش را به محمد تغيير داده است. 🔹«خطيب» در «تاريخ بغداد»، او را يکي از زحمت‌کشان در علم قرائت توصيف کرده است. 🔸برخي منابع خزاعي جرجاني را توثيق و برخي تضعيف کرده‌اند. به هر حال محمد بن جعفر #جرجاني، براي فراگيري همه‌ي آرا و نظريات قاريان مشهور عصر خود، سفرها کرد و استادان بسياري را ديد. 🔹نزد «علي حسن بن سعيد مطوعي» و «علي احمد بن نصر شذائي» و بسياري ديگر در «عراق»، «مصر» و «خراسان» تحصيل کرد. از «ابوبکر اسماعيلي»، «يوسف بجيرمي»، «ابوبکر قطيعي» و «ابوعلي بن حبش» حديث شنيد. 🔸«ابوالقاسم تنوخي»، «ابوالعلا واسطي»، «احمد بن فضل باطرقاني»، «ابوالحسن بن داوود داراني» و «عبدالله بن شبيب اصفهاني» از وي روايت نقل مي‌کنند. 📜آثار: 1. الابانة في الوقف و الابتداء 2. اسانيد القراءات 3. تهذيب الاداء في السبع 4. المنتهي في قرائات العشر 5. الواضح في التاريخ ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان 🌐 https://eitaa.com/mirdamad_org ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️« #محمد_بن_حسن_استرآبادي» قرن؟هـ.ق. 🟢درباره‌ي «محمد بن حسن شريف #استرآبادي»، جز يک گزارش از اثر وي در فهرست نسخه‌هاي خطي مرکز احياء التراث اسلامي «قم»، هيچ اطلاع ديگري در دست نيست. اگر اين گزارش را صحيح فرض کنيم، بايد او را در شمار علما قرار دهيم؛ زيرا کتاب وي به زبان عربي و در موضوع اخلاق است. 📜آثار الرسالة السعدية في الحکمة العلمية و العملية اين اثر در اخلاق و به زبان عربي نوشته شده است. ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان #گرگان #استرآباد #موسسه_فرهنگی_میرداماد #نورمفیدی 🌐لینک صفحات #موسسه_فرهنگی_میرداماد در شبکه های اجتماعی👇 تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر l l سایت ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#مشاهیر_استرآباد_و_جرجان ⭐️« #محمد_بن_حسن_ختن_استرآبادي» 311-386هـ.ق 🟢 «ابوعبدالله محمد بن حسن بن ابراهيم استرآبادي»، معروف به «خَتَن»، از فقهاي «شافعي» مذهب «#جرجان» و «#استرآباد» است. 🔸محمد بن حسن ختن را اديب، آگاه بر اصول قرائت و عالم بر ابواب فقه «شافعي» توصيف کرده‌اند. 🔹او به سال 311هـ.ق. در «#جرجان» ديده به جهان گشود. پس از تحصيل مقدمات، به فراگيري علوم حديث پرداخت. 🔸از «عبدالملک بن محمد بن عدي»، «عبدالله بن جعفر بن فارس»، «ابوالعباس اصم»، «ابوالقاسم طبري»، «دعلج بن احمد» و ديگران، در «جرجان»، «نيشابور»، «اصفهان» و «عراق»، حديث شنيد. 🔹«حمزه بن يوسف سهمي» از وي در تاريخ «جرجان» روايت نقل مي‌کند. 🔸محمد بن حسن جرجاني مدت زمان طولاني به تدريس اشتغال داشت و شاگردان زيادي در محضرش فقه «شافعي» را آموختند. 📜 آثار شرح التلخيص ✅منبع: کتاب #اثرآفرینان_استرآباد_و_جرجان #گرگان #استرآباد #موسسه_فرهنگی_میرداماد #نورمفیدی تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر l سایت ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛