📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 1⃣
🔸در هر جامعه ای، سیاستمداران از هر جنس، جایگاه ویژه ای داشته، طبعا بر سرنوشت آن جامعه اثرگذارند. در سپهر سیاست، از دیرباز تا کنون، خاطرات سیاستمداران، مورد توجه بوده، استفاده از این خاطرات، به عنوان تجربیات مفید و بعضا عبرت های درس آموز، می تواند چراغ راه محققان باشد.
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای (خاطرات و یادداشتهای دکتر حسن روحانی از زمان مسئولیت پرونده و مذاکرات هسته ای ایران) از آن دست خاطراتی است که می تواند ضمن به دست دادن شرح احوال و تجربیات، در آشنایی با اندیشه ها و افکار وی نیز مؤثر باشد. در زیر، بخشی از این کتاب را مرور می کنیم🔸
◀️ پررنگ نشان دادن نقش دولت آقای هاشمی در پیشرفت صنعت هسته ای ▶️
⬅️اگر چه بحث غني سازي در سالهاي 1366-1367 در زمان دولت مهندس موسوي کم و بيش با شدت و ضعف مطرح بود و در اين مورد بحثهاي زيادي صورت گرفت و تصميماتي نيز اتخاذ شد، اما عملاً کار چنداني انجام نگرفت؛ در واقع در دورة رياست جمهوري آقاي هاشمي رفسنجاني، اين موضوع بيشتر مورد توجه قرار گرفت. (ص 35)
⬅️در دورة رياست جمهوري آقای هاشمي، پس از مذاکره با برخي کشورهاي اروپايي از جمله اسپانيا، براي تکميل نيروگاه بوشهر و عدم توافق در اين زمينه، دولت با روسيه وارد مذاکره شد. در آن مقطع، کشور ديگري حاضر به تکميل اين نيروگاه نبود. چينيها هم به لحاظ تکنولوژي هستهاي در حدي نبودند که بتوانند نيروگاه بوشهر را تکميل کنند. (ص 36)
⬅️در آن بازه زماني عملا کشوري جز روسيه، آمادگي تکميل نيروگاه بوشهر را نداشت. البته اولويت دولت، عقد قرارداد با کشورهاي اروپايي بود، ولي آنها حاضر نشدند با ايران در اين زمينه توافق کنند، لاجرم دولت براي تکميل نيروگاه بوشهر با روسيه قرارداد منعقد نمود. (ص 37)
⬅️دلايل توجه بيشتر کشور به بحث هستهاي در دوره آقاي هاشمي از اين قرار بود:
1. استفاده از انرژي هستهاي به دليل عمر طولاني اين نوع نيروگاهها (بيش از پنجاه سال) و عدم آلودگي محيط زيست؛
2. کاهش شديد ذخاير نفت کشور تا چند دهة ديگر؛
3. استفاده بسياري از کشورهاي پيشرفته جهان از انرژي هستهاي؛
4. تحريک کننده بودن ادعاي غرب مبني بر اينکه چون ايران منابع نفت و گاز در اختيار دارد، پس نبايد نيروگاه هستهاي داشته باشد و اعلام اينکه حاضر نيستند به ايران نيروگاه اتمي بدهند؛
5. ضربه به غرور ملي پس از پرداخت هزينههاي هنگفت براي احداث نيروگاه بوشهر در صورت عدم تکميل آن؛
6. و بالاخره کاهش شديد صادرات نفت با روند افزايش سالانة مصرف سوخت فسيلي در کشور و در نتيجه، کاهش بسيار شديد درآمد ارزي کشور.
بنابراين، برنامهريزي شد تا بخشي از انرژي مورد نياز کشور، از انرژي هستهاي تأمين شود. (ص 39)
⬅️دولت آقاي هاشمي نخستين دولتي بود که پس از مباحث تئوريک و سياسي دولت آقاي موسوي در زمان حضرت امام(ره)، با شتاب مناسبي در پي دستيابي به اين تکنولوژي برآمد. ايشان نسبت به تکميل نيروگاه بوشهر و توليد سوخت در داخل کشور، مصمم بودند و به شدت آن را پيگيري ميکردند. در واقع، توانمندي فني نسبت به اصل اين فناوري، در دولت ايشان به دست آمد. (ص 43)
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 5⃣
🔸در هر جامعه ای، سیاستمداران از هر جنس، جایگاه ویژه ای داشته، طبعا بر سرنوشت آن جامعه اثرگذارند. در سپهر سیاست، از دیرباز تا کنون، خاطرات سیاستمداران، مورد توجه بوده، استفاده از این خاطرات، به عنوان تجربیات مفید و بعضا عبرت های درس آموز، می تواند چراغ راه محققان باشد.
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای (خاطرات و یادداشتهای دکتر حسن روحانی از زمان مسئولیت پرونده و مذاکرات هسته ای ایران) از آن دست خاطراتی است که می تواند ضمن به دست دادن شرح احوال و تجربیات، در آشنایی با اندیشه ها و افکار وی نیز مؤثر باشد. در زیر، بخشی از این کتاب را مرور می کنیم🔸
◀️چالش های تصمیم سازی و تصمیم گیری در ایران ▶️
🔸 در حال حاضر ساختار تصميم گيري در کشور، تا حد زيادي نظام مند شده است، ولي چالش تصميم سازي به معناي جمع آوري اطلاعات ضروري، دسته بندي و تحليل آنها و ارائه راهکارهاي مربوطه و گزارش دهي به مسئولين براي تصميم گيري به موقع همچنان مرتفع نشده است. در اين ارتباط، مسئله فقط حجم و وسعت اطلاعات هم نيست، بلکه فهم اطلاعات هم خود موضوعي بسيار مهم است. (ص 67)
🔸 در جمهوري اسلامي ايران، گاهي تصميمات جنبه حيثيتي پيدا مي کند. فکر مي کنيم اعتراف به هر گونه اشتباهي به معناي پذيرش شکست خواهد بود. اين يکي از بزرگ ترين اشکالات در نظام تصميم گيري کشور است و متأسفانه هنوز در جامعه ما انتقاد، جايگاه خود را پيدا نکرده است. فکر مي کنيم وارد آوردن اشکال به يک تصميم، مساوي با جهل و يا حتي خيانت تصميم گيرنده است؛ در حالي که بايد بپذيريم معمولاً تصميمات با نقص و خطا همراه است. بايد انتقاد به يک «معروف» و کار شايسته تبديل شود و انتقاد کننده در انتظار تشويق باشد و نه تنبيه. تا به اين نقطه نرسيم، به ناچار بايد شاهد ادامة تصميمات اشتباه مسئولين باشيم. (ص 69)
🔸 يکي از مشکلات ديگر در افکار عمومي جامعه و مسئولين، بحث آينده نظام است. هميشه در ذهن برخي از مسئولين، گويي نوعي اضطراب وجود دارد که دشمنان قوي پنجه مشغول توطئه و برنامه ريزي عليه نظام اسلامي هستند و همواره براي بقاي نظام، احساس خطر مي کنند. گويي همواره در خصوص ثبات و استحکام نظام، شک و ترديد وجود دارد و اين ترديدها باعث مي شود اقداماتي که انجام مي گيرد، گاهي به حد کافي مناسب و يا دقيق نباشد؛ در حالي که در بيشتر کشورها، وضع چنين نيست. در بسياري از کشورها تصميم گيران نسبت به اصل نظام حاکم نگراني ندارند؛ بلکه بيشتر بحث پيروزي يا شکست حزب حاکم مطرح است، ولي استحکام و ثبات اصل نظام، محل بحث نيست. (ص 70)
🔸 مسئله ديگر که در نظام تصميم گيري دخالت دارد، اين است که گاهي تصميم گيران مي خواهند با اتخاذ تصميم هايي در داخل کشور با مخالفان يا رقبا، تسويه حساب کنند. براي نمونه، در بحث هسته اي در سالهاي اخير بسياري از شعارها و بحثها، تسويه حساب کنند. براي نمونه، در بحث هستهاي در سالهاي اخير بسياري از شعارها و بحثها، تسويه حساب با دولت اصلاحات بود. به عبارتي، به جاي اينکه در انديشه منافع ملي و آينده کشور باشيم، عده اي بيشتر به فکر منافع جناحي هستند. (ص 71)
🔸 متأسفانه گاهي در کشور، توهمات، مبناي تصميم گيري قرار ميگيرد. مثلاً اين تفکر که غرب به فروپاشي کامل رسيده و نظرات علمي اقتصادي و سياسي غرب به بن بست رسيده و خود آنها هم فهميده اند که ديگر راهي ندارند و راه نجات را تنها ايران مي دانند و مي گويند تنها ايران مي تواند راه حل بدهد! يا اين سخن که ما مي خواهيم جهان را اداره کنيم و چشم جهان به ما دوخته شده است و همه مي خواهند بدانند که ما چه کار مي کنيم. بي ترديد اين گونه ادعاها آرمان نيست؛ بلکه توهمات ناشي از خودشيفتگي و کم تجربگي است. (ص 77)
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 6⃣
🔸در هر جامعه ای، سیاستمداران از هر جنس، جایگاه ویژه ای داشته، طبعا بر سرنوشت آن جامعه اثرگذارند. در سپهر سیاست، از دیرباز تا کنون، خاطرات سیاستمداران، مورد توجه بوده، استفاده از این خاطرات، به عنوان تجربیات مفید و بعضا عبرت های درس آموز، می تواند چراغ راه محققان باشد. #امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای (خاطرات و یادداشتهای دکتر حسن روحانی از زمان مسئولیت پرونده و مذاکرات هسته ای ایران) از آن دست خاطراتی است که می تواند ضمن به دست دادن شرح احوال و تجربیات، در آشنایی با اندیشه ها و افکار وی نیز مؤثر باشد. در زیر، بخشی از این کتاب را مرور می کنیم🔸
◀️آرمان گرایی در سیاست نظام جمهوری اسلامی
هيچ گاه در نظام جمهوري اسلامي ايران چنين تفکري حاکم نبود که ما چطور جهان را اداره کنيم. اين افراد تنها با کلمات بازي مي کنند. اين حرف هاي شعاري جزو آرمان ها و اميدهاي ما نيست که مثلاً بخواهيم دنيا را اداره کنيم. آرمان گرايي اصيل در نظام جمهوري اسلامي ايران با آرمان گرايي شعاري سال هاي اخير تفاوت مبنايي دارد. آرمان گرايي فعلي، شعاري و عوام فريبانه است، ولي آرمان گرايي نظام جمهوري اسلامي ايران در چارچوب وظايف اسلامي و انساني در يک بازة زماني معقول تعريف شده است.
در آرمان گرايي اصيل نظام، هميشه امکانات کشور و شرايط داخلي و بين المللي مد نظر قرار مي گيرد و تناسب آرمان ها با امکانات در همه موارد از جمله در مناطقي که بحران هاي کلان ايجاد مي گردد، مراعات مي شود. بنابراين، ساختارها بايد در خدمت ايجاد تناسب بين آرمان ها و امکانات باشند و در صورتي که آرمان ها با امکانات و وضعيت موجود در جهان تقابل و تضاد پيدا کنند، امکانات و شرايط موجود، نحوة دستيابي به آرمان ها و چگونگي تنظيم سياست خارجي و امنيتي را تعيين مي کنند. (ص 78)
ما بايد اين اصل را هميشه مدنظر قرار دهيم که آرمان ها را به اهم و مهم تقسيم کنيم و براي آن چيزي که اهم است، در صورت لزوم مهم را قرباني کنيم. (ص 80)
◀️ برخورد با قدرت های جهان، در شرایط مختلف فرق می کند
قرآن در زماني که وضع مسلمانان از لحاظ روحيه، عالي بود، مي گويد يک به ده، يعني اگر دشمنان شما ده برابر شما بودند، مي توانيد با آنها بجنگيد؛ اما اگر مثلاً بيست برابر شما بودند، ديگر حق حمله را نداريد. پس از مدتي هم قرآن فرمود شما فعلاً شرايط روز اول را نداريد، بنابراين يک به دو و تنها در صورتي که دشمن حداکثر دو برابر شما بود، اجازه حمله داريد. اين آيات همراه با سيره پيامبر نشان مي دهد که برخورد با قدرت هاي جهان در شرايط متفاوت، فرق مي کند و تصميمات بايد بر اساس توانمندي نيروهاي خودي و ميزان قدرت دشمن ايجاد شود. متأسفانه، پيرامون اين مباحث ريشه اي و اسلامي به اندازه کافي بحث نشده و هنوز هم مسائلي به صورت لاينحل باقي مانده است. (ص 82)
◀️اول دیپلماسی و مذاکره، سپس ابزارهای دیگر
همواره نظرم اين بود که در مورد تصميمات تندي که داراي تبعات منفي است و فرصت هم از دست نمي رود، نبايد عجله کرد. امروز اگر تصميم تندي بگيريم، ممکن است پيامدهايي داشته باشد که نتوانيم آن را جبران کنيم، پس بايد تصميم را به تأخير بيندازيم. (ص 85)
در روابط خارجي، در مرحله نخست، ديپلماسي، يعني مذاکره و نوعي توافق و در صورت ضرورت، به کارگيري ابزار تهديد است. (ص 86)
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 7⃣
🔸در هر جامعه ای، سیاستمداران از هر جنس، جایگاه ویژه ای داشته، طبعا بر سرنوشت آن جامعه اثرگذارند. در سپهر سیاست، از دیرباز تا کنون، خاطرات سیاستمداران، مورد توجه بوده، استفاده از این خاطرات، به عنوان تجربیات مفید و بعضا عبرت های درس آموز، می تواند چراغ راه محققان باشد. #امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای (خاطرات و یادداشتهای دکتر حسن روحانی از زمان مسئولیت پرونده و مذاکرات هسته ای ایران) از آن دست خاطراتی است که می تواند ضمن به دست دادن شرح احوال و تجربیات، در آشنایی با اندیشه ها و افکار وی نیز مؤثر باشد. در زیر، بخشی از این کتاب را مرور می کنیم🔸
◀️ روند تصمیم سازی و تصمیم گیری در دبیرخانه شورا ▶️
🔸در مجموع در دوران تصدي من، کمتر لازم مي ديديم نظرات احزاب و گروه ها را مورد بحث قرار دهيم. عمدتاً در شوراي عالي امنيت ملي، نظرات کارشناسي مطرح مي شد.
🔸در تصميم سازي و تصميم گيري معمولاً توجه چنداني به همة گفتمان هاي مختلف نداشتيم. براي نمونه گفتماني که به گروه کوچکي تعلق داشت يا نظريه اي که تنها نظر جمع خاصي بود، در دستور کار ما قرار نمي گرفت تا به اجماع نظر برسيم. آنچه در شورايعالي امنيت ملي بسيار تأثير گذار بود، گفتمان مقام معظم رهبري و رئيس جمهور و اکثريت مردم بود که در تصميم سازي و تصميم گيري تأثيرگذار بودند. هم اکنون نيز نظرات رئيس جمهور معمولاً در جلسات شوراي عالي امنيت ملي تأثيرگذار است؛ چون معمولاً رئيس جمهور نظر وزرا را هم همراه خود دارد، زيرا وزراي اطلاعات، خارجه، کشور و رئيس سازمان مديريت عضو شورا هستند؛ بنابراين رئيس جمهور غالباً مي تواند رأي اکثريت را کسب کند.
◀️ تعامل با سازمان ها و نهادهای بین المللی ▶️
🔸در کشور ما هيچ گاه اعتماد و اميدي به سازمان هاي بين المللي وجود نداشته است. اين هم به حوادث سال هاي اول انقلاب و جنگ تحميلي و عکس العمل آن سازمان ها برمي گردد. بنابراين، هيچ گاه انتظار نداشتيم سازمان هاي بين المللي به ما کمک کنند؛ معمولاً هم مصوبات آنها را حق نمي دانستيم و قضاوت آنها را هم عادلانه نمي شمرديم. در اين سي و چند سال هم کمتر قبول کرديم که سازمان ملل نسبت به مسئله اي تصميم عادلانه اي گرفته باشد. هم اکنون نيز در بحث هسته اي يا موضوع حقوق بشر در ايران، مي بينيم اين مراجع تصميمات عادلانه اي اتخاذ نمي کنند. معمولاً تصميمات اين نهادها جانبدارانه، ناعادلانه و تحت تأثير قدرت هاي بزرگ دنياست.
🔸شوراي امنيت سازمان ملل با توجه به نحوه عملکرد و ترکيب اعضاي آن و نفوذ آمريکا در آن معمولاً از نظر ما فاقد عدالت و بي طرفي ارزيابي شده است.
🔸اساساً در زمينة تعامل با محيط بين المللي نظرات متفاوتي وجود دارد. برخي معتقدند تعامل با غرب امکان پذير است و برخي هم بر اين باورند که اين امر به هيچ روي امکان پذير نيست. در ماجراي هسته اي هم به نظرات مختلفي برخورد مي کرديم. برخي مي گفتند اينکه شما مي خواهيد مسائل را با آژانس حل و فصل کنيد، از بنيان داراي اشکال است، چون آژانس به عنوان ابزار غرب در پي آن است که شما را فريب دهد و برخي ديگر تنها راه حل مسئله را کار با آژانس مي دانستند.
🔸اگر از سوي محيط بين المللي، فضاي مثبتي احساس شود، مي توان سياست خارجي را به سمت متعادل تري پيش برد. در هر موضوعي که خرد جمعي در تصميم گيري هاي سياست خارجي ما فعال بوده، بيشتر موفق بوده ايم و از خارج هم پاسخ مناسب تري دريافت کرده ايم. برعکس در مواردي که خرد جمعي حاکم نبوده و رويکردها بيشتر بر تصميم گيري جناحي مبتني شده است، رفتارها تهاجمي تر و متقابلاً پاسخ نظام بين الملل هم تندتر بوده است.
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 8⃣
🔸در هر جامعه ای، سیاستمداران از هر جنس، جایگاه ویژه ای داشته، طبعا بر سرنوشت آن جامعه اثرگذارند. در سپهر سیاست، از دیرباز تا کنون، خاطرات سیاستمداران، مورد توجه بوده، استفاده از این خاطرات، به عنوان تجربیات مفید و بعضا عبرت های درس آموز، می تواند چراغ راه محققان باشد. #امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای (خاطرات و یادداشتهای دکتر حسن روحانی از زمان مسئولیت پرونده و مذاکرات هسته ای ایران) از آن دست خاطراتی است که می تواند ضمن به دست دادن شرح احوال و تجربیات، در آشنایی با اندیشه ها و افکار وی نیز مؤثر باشد. در زیر، بخشی از این کتاب را مرور می کنیم🔸
◀️ پرونده هسته ای/ بخش اول ▶️
🔸موفقيت و عملکرد شايسته دبيرخانه شورايعالي امنيت ملي در مسائل حساس افغانستان و عراق موجب شد که سران نظام براي پذيرش مسئوليت پرونده هسته اي توسط اينجانب اصرار ورزند.
🔸در ماجراي هسته اي عملاً به جاي جلسه شورايعالي امنيت ملي، تصميم نهايي به عهده جلسه سران نظام بود که البته اکثريت قاطع اعضاي شورايعالي امنيت ملي هم در آن جلسه عضويت داشتند. در موضوع هسته اي، دبيرخانه شورايعالي مثل هميشه، تصميم سازي يا هماهنگي را بر عهده داشت.
🔸وزارت امور خارجه از پيش به ديپلمات هاي خود براي مذاکره و يا ارائة مشورت، مسئوليت داده بود و در جلسة کميته عالي هسته اي نيز همان افراد براي ادامه کار مورد تأييد قرار گرفتند و آقايان دکتر ولايتي و دکتر خرازي آنان را به عنوان بهترين ديپلمات هاي وزارت امور خارجه معرفي کردند و قرار شد به کار خود ادامه دهند و من هم به ترتيب تيم مذاکره دست نزدم، البته بعداً چند نفر به آنها اضافه شدند.
🔸در موضوع هسته اي، پيش از آنکه من مسئوليت را برعهده گيرم، ساختار جديدي با عنوان جلسه سران به وجود آمده بود که من هم عضو آن جلسه بودم. جلسه رده بعد نيز در دبيرخانه تشکيل مي شد که در آن جلسه هم عضويت داشتم. جلسات رده پايين تر هم به عنوان جلسات کارشناسي سياسي و کارشناسي فني تشکيل مي شدند. تنها موضوع مورد بحث در آن مقطع، اين بود که فردي مسئوليت مذاکرات مربوط به پرونده هسته اي را برعهده گيرد و بخش هاي اجرايي مختلف را هماهنگ کند تا همه دستگاه ها در مقام عمل کاملاً هماهنگ باشند.
🔸فعاليت اينجانب و تيم مذاکراتي در چارچوب مصوبات جلسه سران و کميته عالي هسته اي انجام مي شد که اعضاي آن کميته را هم سران نظام انتخاب کرده بودند. در نتيجه، در پذيرش پروتکل الحاقي و در پاسخ به پرسش هاي آژانس و تعليق، صرفاً تا حدي جلو رفتيم که جلسه سران مشخص کرده بود.
🔸مقام معظم رهبري در اجلاس زمستان 1384 مجلس خبرگان رهبري، به صراحت فرمودند که در موضوع هسته اي تصميم فردي در کار نبوده و ما همه با هم تصميم گرفتيم و البته آقاي روحاني در اين داستان زحمت زيادي کشيدند.
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 9⃣
🔸در هر جامعه ای، سیاستمداران از هر جنس، جایگاه ویژه ای داشته، طبعا بر سرنوشت آن جامعه اثرگذارند. در سپهر سیاست، از دیرباز تا کنون، خاطرات سیاستمداران، مورد توجه بوده، استفاده از این خاطرات، به عنوان تجربیات مفید و بعضا عبرت های درس آموز، می تواند چراغ راه محققان باشد. #امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای (خاطرات و یادداشتهای دکتر حسن روحانی از زمان مسئولیت پرونده و مذاکرات هسته ای ایران) از آن دست خاطراتی است که می تواند ضمن به دست دادن شرح احوال و تجربیات، در آشنایی با اندیشه ها و افکار وی نیز مؤثر باشد. در زیر، بخشی از این کتاب را مرور می کنیم🔸
◀️ پرونده هسته ای/ بخش دوم ▶️
🔸پس از صدور بيانيه توسط شوراي حکام برخلاف سازمان انرژي اتمي، وزارت امور خارجه معتقد بود اين بيانيه، غيرقابل انتظار و نامناسب بوده و در اجلاس بعدي قاعدتاً عليه ما قطعنامه اي صادر خواهد شد. علاوه بر اين، در اين بيانيه از ما خواسته شده بود پروتکل الحاقي را امضاء کنيم. در نتيجه موضوع پذيرش پروتکل الحاقي به بحث اصلي کشور تبديل شد. عده اي مي گفتند پذيرش آن خيانت است، اما عده ديگري مي گفتند اين امر يک ضرورت است. در اجلاس وزيران اروپا پيرامون مواد مخدر که آقاي خرازي وزير امور خارجه ايران، هم در آن شرکت کرده بود، همه شرکت کنندگان به او تأکيد کرده بودند که لازم است ايران پروتکل را امضاء کند. نظر وزارت امور خارجه هم اين بود که بايد هر چه سريع تر پروتکل امضاء شود.
🔸در عرصة بين المللي، پيروزي آمريکا در عراق نقش زيادي در اوج گرفتن مسئله هسته اي ايران داشت، به ويژه آنکه برخي تندروها در آمريکا و برخي از سران رژيم صهيونيستي، پيش از حمله به عراق اين مسئله را مطرح کرده بودند که آيا اول به عراق حمله شود يا به ايران. بوش در ژانويه 2003 در سخنراني سالانه خود تحت عنوان «وضعيت کشور» در کنگره، سه کشور عراق و ايران و کره شمالي را به عنوان «محور شرارت» معرفي کرده بود. بهانة حمله آمريکا به عراق هم وجود سلاح کشتار جمعي در آن کشور بود. آنها در آن مقطع ايران را نيز متهم به داشتن رابطه با القاعده (تروريسم) و ساخت سلاح اتمي (سلاح کشتار جمعي) مي کردند.
🔸نامه سه وزير اروپايي و روز بعد هم نامه وزير امور خارجه روسيه به وزير امور خارجه ايران که در آنها درخواست توقف کامل برنامه غني سازي (و نه تنها تعليق) مطرح شده بود، نگران کننده بود. چون در آن مقطع بيانيه شوراي حکام آژانس تنها ما را به تعليق غني سازي تشويق کرده بود.
🔸اوايل شهريور 1382، وزارت امور خارجه، نامه اي را آماده کرد تا آقاي خاتمي پيش از آغاز اجلاس شوراي حکام آژانس، براي رؤساي کشورهاي مهم عضو شوراي حکام ارسال نمايند. در اين نامه تأکيد شده بود که برنامه هسته اي ايران صلح آميز است و ما در حال بررسي الحاق به پروتکل الحاقي هستيم. چند نفر از مسئولين کشور هم اعلام کرده بودند که با نظر مثبت در حال بررسي پروتکل الحاقي هستيم.
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 🔟
🔸در هر جامعه ای، سیاستمداران از هر جنس، جایگاه ویژه ای داشته، طبعا بر سرنوشت آن جامعه اثرگذارند. در سپهر سیاست، از دیرباز تا کنون، خاطرات سیاستمداران، مورد توجه بوده، استفاده از این خاطرات، به عنوان تجربیات مفید و بعضا عبرت های درس آموز، می تواند چراغ راه محققان باشد. #امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای (خاطرات و یادداشتهای دکتر حسن روحانی از زمان مسئولیت پرونده و مذاکرات هسته ای ایران) از آن دست خاطراتی است که می تواند ضمن به دست دادن شرح احوال و تجربیات، در آشنایی با اندیشه ها و افکار وی نیز مؤثر باشد. در زیر، بخشی از این کتاب را مرور می کنیم🔸
◀️ پرونده هسته ای/ بخش سوم ▶️
🔸در داخل کشور هم، بحث خطر شوراي امنيت بسيار جدي شده و حتي اين بحث ها به مجلس هم کشيده شده بود و نمايندگان نيز اظهار نگراني مي کردند، به طوري که برخي از آنها طي تحرکاتي به دنبال طرح سه فوريتي براي الزام دولت به پذيرش پروتکل الحاقي بودند. آنها مي گفتند برنامه هسته اي پرهزينه و براي امنيت ملي مخاطره آميز است و هزينه انجام شده در اين زمينه نيز بي ثمر بوده است و لذا بايد کنار گذاشته شود و يا حداقل به نحوي مديريت شود و با دنيا به نحوي تعامل گردد. (ص 128)
🔸وزير امور خارجه معتقد بود که اين مسئله با روند فعلي به حل و فصل نمي رسد و ادامه آن کشور را دچار مشکل مي کند و لذا بايد يک نفر با اختيار تام مسئوليت اين پرونده را برعهده گيرد و اينجانب را به عنوان مسئول پرونده پيشنهاد کرد. آقاي خاتمي و آقاي هاشمي و دير اعضاي جلسه نيز اين پيشنهاد را تأييد کردند، ولي من نپذيرفتم. در واقع، وزارت خارجه از سویی نگران پیامدهای شدید پرونده هسته ای بود و از سوی دیگر، با سازمان که مسئول مستقیم پرونده در آن مقطع بود، اختلافاتی جدی داشت. يکي از معاونان وزارت امور خارجه گفته بود اين پرونده نياز به يک قرباني دارد و خوب است دبيرخانه شورايعالي امنيت ملي، قرباني آن باشد تا وزارت امور خارجه از تيررس خارج شود. (ص 129)
🔸ديپلماسي قدرت هاي بزرگ در مورد برنامه هسته اي ايران، از ابتداي سال 1382 بر چند محور استوار بود:
1⃣ ضرورت امضاي پروتکل الحاقي براي اعتمادسازي و اجازه بازديد آژانس؛
2⃣ عدم توجيه اقتصادي برنامه چرخه سوخت در ايران؛
3⃣ دليل اختفاي برنامه در طول 18 سال گذشته؛
4⃣ لزوم توقف برنامه غني سازي. (ص 130)
🔸در آن زمان، نظرات مقامات ديگر کشورها هم جدي گرفته نمي شد. براي نمونه، وزير خارجه انگليس در تاريخ 1382/4/8 به وزير امور خارجه ايران گفته بود که مطمئن نيستم ايران مترصد انجام معامله اي هست يا خير؛ اما معامله آن گونه که مورد نظر شماست، امکان پذير نخواهد بود. يا اينکه البرادعي در تاريخ 1382/6/26 طي ديداري خصوصي با رئيس سازمان انرژي اتمي گفته بود شما بر سر يک دوراهي قرار داريد. بدين معني که اروپا بر غني سازي و آمريکا بر همه فعاليت هسته اي شما متمرکز شده اند؛ يا بايد از طريق تعامل با اروپا، نقشة آمريکا را خنثي کنيد يا بايد با آمريکا مذاکره کنيد؛ در غير اين صورت همه چيز را از دست خواهيد داد. (ص 132)
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 1⃣1⃣
◀️ پرونده هسته ای/ بخش چهارم ▶️
🔸انتخاب اروپا به عنوان طرف مذاکره، اين سؤال را هم در پي داشت که ايا انتخاب محور اروپا، يک انتخاب بود يا اجبار؟ بايد گفت در آن شرايط، راه بهتري وجود نداشت. گرچه انتخاب اول برخي، آمريکا بود، ولي با توجه به اينکه انتخاب مزبور غيرممکن بود، راهي جز رفتن به سوي اروپا و غيرمتعهدها نداشتيم. (ص 132)
🔸در مورد اينکه آيا با اروپا وارد مذاکرات جدي شويم يا نه، پاسخ مثبت بود؛ با اين استدلال که اروپا قدرت دوم جهان است و مي تواند نقش مؤثري در شوراي حکام آژانس داشته باشد، لذا چاره اي جز همکاري با آنها نبود. در آن مقطع، اعتقاد بر اين بود که با مذاکره با اروپا مي توانيم نقشه هاي آمريکا را تا حد زيادي خنثي کنيم. هدف از مذاکرات با اروپا هم اين بود که اولاً براي تکميل اجزاي مختلف برنامه هسته اي خود فرصت کافي به دست آوريم، ثانياً در اين فاصله آنها قانع شوند ما در پي ساخت بمب اتمي نيستيم و غني سازي در ايران به عنوان فعاليتي قانوني بر مبناي NPT پذيرفته و به رسميت شناخته شود. (ص 132)
🔸برخي از ما مي پرسند که چرا دنبال اعتماد سازي با کشورهاي اروپايي بوديم؟ پاسخ اين است که ما با اروپا روند تعامل و ايجاد اعتماد متقابل را پيگيري مي کرديم تا آنها در مقابل، در حل مشکلات حقوقي و بين المللي و در مقابل فشار آمريکا، تا حد امکان با ما همراه شوند و در فناوري و نيازهاي هسته اي نيز با توجه به سوابق همکاري آنها در موضوع هسته اي در رژيم گذشته، با ما به نوعي به تعامل برسند. ديپلماسي، همين بده بستان است، منتهي بايد نتيجه اين معامله به گونه اي باشد که منافع ملي کشور را تأمين کند. ما با توجه به عدم رابطه با آمريکا و آژانس و نيز به دليل دريافت نامة آنها پيش از صدور قطعنامه سپتامبر و سابقه روابط ايران و اروپا، رويکرد مذاکره با اروپا را انتخاب کرديم. (ص 133)
🔸يکي از دلايل انتخاب اروپا براي مذاکرات در اين راهبرد، اين بود که از خود غربي ها صداي ديگري شنيده شود تا از طريق رسانه ها، اظهارنظرها و رفت و آمدها، به افکار عمومي منطقه و دنيا نشان داده شود که آنچه آمريکا به تنهايي عليه ايران تبليغ مي کند، نمي تواند درست باشد. (ص 133)
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 2⃣1⃣
◀️ پرونده هسته ای/ بخش پنجم ▶️
🔸چون حمله آمريکا به عراق، در واقع، به بهانه وجود سلاح کشتار جمعي در آن کشور صورت گرفته بود، تشابه اتهامات وارده عليه ايران با عراق، نگراني هايي را به وجود آورده بود. بنابراين، تحرک اروپا تا حدي ايجاد اميد مي کرد و چنين به اذهان متبادر مي شد که اروپا در اين مسئله جدي است و مي خواهد رفتاري متفاوت با رفتار آمريکا با ما داشته باشد و يا دست کم مخالف حمله نظامي به ايران است و اروپايي ها مي خواهند حتي الامکان مسئله هسته اي ايران در آژانس حل و فصل شود. (ص 133-134)
🔸نظر عده اي از جمله خود من اين بود که با تعيين چارچوبي پروتکل را بپذيريم، مثلاً مشروط بر اينکه امنيت ملي، منافع و مصالح ملي ما را خدشه دار نکند. در نهايت، جلسه [سران]، پروتکل را با شروطي پذيرفت. در مصوبات ابلاغي آن جلسه راجع به پروتکل الحاقي آمده است که پروتکل را مي پذيريم، به شرط اينکه شرايط مورد نظر ما، که هم براي دنيا و هم براي افکار عمومي قابل قبول است، در نظر گرفته شود. آن شرايط عبارتند از:
الف. پذيرش پروتکل و اجراي آن با مصالح و امنيت ملي ما تعارض پيدا نکند.
ب. ملاحظات سياسي، امنيتي و مذهبي ما رعايت شود و به عزت ملي و ارزش هاي ما تعرضي صورت نگيرد.
ج. پروتکل الحاقي طبق قانون اساسي مسير قانونگذاري را طي کند واجراي داوطلبانة آن، که اکنون نيز عمل مي شود، ادامه يابد.
اين مصوبه که پيش از مسئوليت من ابلاغ شده بود، عيناً در مذاکرات و بيانيه تهران منعکس شد. (ص 135-136)
🔸بنابراين پروتکل الحاقي در زمان مسئوليت آقاي آقازاده و توسط جلسه سران پذيرفته شد و هنگامي که من مسئوليت پرونده هسته اي را بر عهده گرفتم، از پيش نسبت به امضاء و اجراي پروتکل الحاقي، مصوبه اي رسمي وجود داشت. (ص 136)
🔸برخی سران کشور، اصرار داشتند تا اینجانب مسئولیت پرونده هسته ای را بپذیرم؛ ولی من قبول نمی کردم... وزير امور خارجه اين پيشنهاد [پذيرش مسئوليت پرونده هسته اي] را در جلسه سران مطرح نمود. پس از آن چند نوبت آقاي خاتمي حضوري و تلفني با من تماس گرفتند و حتي يک بار يادداشتي خصوصي در اين زمينه برايم فرستادند، ولي من نپذيرفتم. تا اينکه غروب روز 13 مهر 1382 در يک نامه دست نويس خصوصي حکمي را در اين زمينه براي من ارسال کردند، که من آن نامه را در کشوي ميزم گذاشتم تا فردا حضوراً دلايل امتناع خود را با ايشان در ميان بگذارم.
آن شب با مقام معظم رهبري برنامه ملاقات داشتم. ملاقات با ايشان طبق روال معمول بود، چون من براي ارائه گزارش هاي لازم به صورت نوبه اي خدمت ايشان مي رسيدم. وقت ملاقات بعد از نماز مغرب و عشا بود. در پايان آن ملاقات، مقام معظم رهبري به من فرمودند چرا مسئوليت پرونده هسته اي را نمي پذيريد؟ حالا که همه مسئولين متفق القول هستند که شما مسئوليت را بپذيريد و اقاي رئيس جمهور هم به شما حکم داده اند، «خذها بقوه» (با همه نيرو آن را در اختيار بگيريد). من در پاسخ، دلايل خود را براي نپذيرفتن مسئوليت توضيح دادم. ايشان فرمودند: «اين باري است بر دوش من، بگير بر دوش خودت!» لحظه اي سکوت کردم و سپس گفتم حالا که نظر شماست، مي پذيرم. ايشان دعا کردند و تشکر نمودند. در واقع، با همان نامه دست نويس خصوصي با توجه به نظر رهبر معظم انقلاب، از فرداي آن روز کار را آغاز کردم. (ص 137)
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 3⃣1⃣
◀️ پرونده هسته ای/ بخش ششم ▶️
🔸در تاريخ 1382/7/9 در جلسه سران، آقايان خاتمي، خرازي و هاشمي رفسنجاني گفتند ضروري است که ايشان (اينجانب) مسئوليت را بپذيرد و بقيه اعضاء هم تأکيد کردند. روز پنج شنبه 1382/7/10 آقاي خاتمي تلفني تأکيد کردند که سريع تر مسئوليت را بپذيرم که در پاسخ به ايشان گفتم به هيچ عنوان مسئوليت پرونده هسته اي را نمي پذيرم. صبح شنبه /7/121382 در جلسه مجمع تشخيص مصلحت نظام، ايشان طي يادداشتي مجدداً بر پذيرش مسئوليت تأکيد کردند. من پاسخ دادم که به دلايلي که تلفني گفته ام، نمي توانم آن را بپذيرم. بعداز ظهر همان روز به رئيس جمهور ابلاغ مي شود که ايشان (اينجانب) را براي پذيرش مسئوليت موظف کنيد. آقاي خاتمي عصر 1382/7/13 حکم دست نويس را برايم فرستادند که من نپذيرفتم، ولي همان شب با تأکيد مقام معظم رهبري مسئوليت را قبول کردم و بدين ترتيب از صبح 1382/7/14 مسئوليت جديدم آغاز شد. (ص 139)
🔸يک بار در جلسه کميته عالي هسته اي در زماني که هنوز مسئوليت با سازمان انرژي اتمي بود، آقاي دکتر ولايتي راجع به فقدان مهارت هاي لازم ديپلماتيک در سازمان انرژي اتمي صحبت کرد و گفت آقايان دکتر ظريف، دکتر البرزي و مهندس ناصري توانمندترين افراد ما در موضوعات بين المللي هستند. دکتر خرازي وزير امور خارجه هم گفت اين سه نفر در موضوعات بين المللي بهترين افراد وزرات امور خارجه هستند. در واقع، از همين جا هسته اصلي تيم مذاکراتي شکل گرفت که در دوران مسئوليت من نيز به کار خود ادامه دادند. (ص 141)
🔸در تاريخ 1382/7/14 (روز آغاز مسئوليتم)، در زمينه فناوري هسته اي، شرايط به شرح زير بود:
1. در اصفهان ساختمان سازي و نصب دستگاه ها در بخش هاي مختلف ادامه داشت. در واقع، هم نصب دستگاه ها و هم تکميل ساختمان در حال انجام بود. اصفهان هنوز کليد نخورده بود و هنوز آماده راه اندازي نبود. ما حتي قادر نبوديم يک گرم UF4 يا UF6 توليد کنيم و اصلاً نمي توانستيم مجتمع اصفهان چه زماني به مرحلة توليد مي رسد. بنابراين، در چند نوبت هيئتي از متخصصين و صاحب نظران اين حوزه را به اصفهان فرستادم تا بررسي کنند چه زماني اصفهان مي تواند آماده توليد شود. رئيس اين هيئت، مسئول بخش فناوري رياست جمهوري بود که عده اي از اساتيد دانشگاه، وي را همراهي مي کردند.
2. در نطنز، عمدتاً کار ساختماني ادامه داشت. اسکلت ساختمان زيرزمين تقريباً تکميل شده بود، ولي هيچ تأسيساتي وجود نداشت. يک سالن به نام S8 در قالب سوره اي در طبقة هم سطح فعال بود. در آن سالن، تنها ده دستگاه سانتريفيوژ به صورت يک زنجيره کوچک کار مي کردند. معمولاً هم هر چند روز يک بار، يکي از سانتريفيوژها از دور خارج مي شد. تعدادي سانتريفيوژ هم توليد شده بود و قصد داشتيم يک زنجيره 164 تايي را در ماه هاي آينده فعال کنيم. لذا در بخش فني کاستي هاي فراواني وجود داشت و نياز به فعاليت گسترده اي داشتيم.
به لحاظ حقوقي، عمدتاً به دليل دو اتهامِ آلودگي سطح بالا و مخفي کاري، توسط قطنامه شهريور 1382 آژانس محکوم شده بوديم. اگر قطعنامه شوراي حکام در ماه نوامبر مساعد نبود، به احتمال زياد پرونده ما به شوراي امنيت ارجاع مي شد، از همين رو، در اين زمينه نگراني هايي وجود داشت. اقتصاد کشور نيز دچار رکود شده بود و به لحاظ شرايط سياسي هم وضع ما در جهان چندان مناسب نبود.
در مجموع، در زمان تحويل پرونده هسته اي (14/7/1382) به اينجانب، کشور از لحاظ سياسي، حقوقي، اقتصادي، اجتماعي و فناوري هسته اي در وضع مطلوبي قرار نداشت. (ص 143)
🔸کشور به لحاظ وضع سياسي، اقتصادي و حقوقي، دچار چالش هاي شديدي شده بود. با توجه به وضعيت اقتصادي کشور، تهديدات بوش عليه ايران و وقايعي که مردم در عراق شاهد آن بودند؛ به نظر مي رسيد موضوع هسته اي را با اين گونه تهديدات گره خورده و لذا تصميم گيري براي مهار و عبور از اين بحران پيچيده شده است. (148)
🔸مي توان گفت اکثريت اعضاي دولت و مجلس بر اين اعتقاد بودند که به خاطر غني سازي نبايد کشور وارد بحران شود. (148)
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 4⃣1⃣
◀️ پرونده هسته ای/ بخش هفتم ▶️
🔸البرادعي در سفر به تهران در جلسه اي خصوصي به من گفت «من مسلمان و برادر شما هستم و پيشنهادي دارم. شما با اين کاري که کرديد، براي خودتان مشکل درست کرديد. اما شرايط خوبي هم برايتان پيش آمده و آن اينکه تا کنون غرب حاضر نبود به شما نيروگاه اتمي بدهد؛ روسيه هم که معلوم نيست در نهايت چه کار مي¬کند؛ الآن در شرايطي هستيد که اروپا آماده معامله با شماست؛ هر تعدد رآکتور هسته اي مورد نياز شما باشد، اروپا آمادگي تحويل آن را دارد. اگر شما اعلام کنيد که تا اطلاع ثانوي غني سازي را متوقف مي کنيد، همه اين مشکلات حل مي شود. سر و صداها مي خوابد و چند سال بعد در فضاي آرام به تدريج مي توانيد غني سازي را شروع کنيد». راجع به تأمين سوخت اتمي نيز مي گفت: «اگر شما راجع به تأمين سوخت نيروگاه اتمي در دهه هاي آينده ترديدي داريد، مي توان قطعنامه اي را در شوراي امنيت به تصويب رساند تا سوخت رآکتورهاي ايران براي هميشه تضمين شود». (ص 148)
🔸برخي نمايندگان مجلس و برخي وزرا هم نظير همين بحث ها را مطرح مي کردند که از غرب نيروگاه و امتيازات اقتصادي بگيريم و غني سازي را فعلاً براي مدتي متوقف کنيم. اروپايي ها حاضر بودند رأکتور آب سبک به ما بدهند. خود روس ها هم مي گفتند اگر شما غني سازي را فعلاً کنار بگذاريد، ما هر تعداد نيروگاه بخواهيد، براي شما مي سازيم و سوخت آن را هم تضمين مي کنيم. (ص 149)
🔸از ابتداي مسئوليتم، خطري که بيشتر احساس مي شد و وزارت امور خارجه هم بر آن تأکيد داشت، اين بود که اگر حساب شده عمل نکنيم، ممکن است پرونده به شوراي امنيت ارجاع شود. ارجاع پرونده به شوراي امنيت در آن شرايط واقعاً مشکل آفرين و خطرناک بود. (ص 149)
🔸با توجه به نگراني هاي مزبور، نامه اي به سران نظام نوشتم که اگر پرونده به شوراي امنيت ارجاع شود، بحث صرفاً تحريم يا به احتمال ضعيف، حمله نظامي نيست، بلکه مسئله مهم تر اين است که ممکن است دستاوردهاي هسته اي ما نيز در معرض خطر قرار گيرد و توقف فعاليت هاي هسته اي به نحوي الزامي شود. (ص 150)
🔸در مورد مذاکره با آمريکا در زمينة هسته اي هم بحث هايي وجود داشت که در نهايت مورد موافقت قرار نگرفت. استدلال موافقان اين بود که در ماجراي افغانستان و عراق، با آمريکا مذاکره کرديم – درست است که با حضور نماينده سازمان ملل بود – پس سومين مورد آن هم مي تواند موضوع هسته اي باشد و از آنجا که اروپايي ها قدرت دست دوم جهان هستند، لذا ممکن است راحت تر بتوانيم با آمريکايي ها به توافق برسيم. استدلال مخالفان نيز اين بود که به صداقت آمريکا نمي توان اطميناني داشت؛ چه اينکه پس از پيروزي انقلاب اسلامي همواره عليه نظام فعال بوده است. در جلسه سران هم اين موضوع مورد بحث قرار گرفت، اما در نهايت گزينه اروپا تصويب شد. (ص 151)
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 5⃣1⃣
◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش اول ▶️
🔸ذهنيت عده اي از مسئولين اين بود که مسائل ما با آژانس هيچ گاه حل نخواهد شد و از اين رو، مذاکره و کار با آژانس را بي ثمر مي دانستند. آنها مذاکره با اروپا را هم بي نتيجه مي دانستند؛ به دليل اينکه خواست نايي اروپا توقف غني سازي در ايران بود. البته ذهنيت بدبينانه ديگري هم وجود داشت، مبني بر اينکه آمريکا همواره به دنبال تحريم ايران و يا حتي حمله نظامي است و موضوع هسته اي بهانه اي است که آن را رها نخواهد کرد.
🔸تحرکات سه کشور اروپايي (EU3) هم در واقع با نامة مشترک سه وزير امور خارجه و پيش از دوره مسئوليت من يعني در تاريخ 1382/5/15 آغاز شده بود. در آن نامه به وضوح، امضاء و اجراي پروتکل الحاقي و توقف غني سازي درخواست شده بود. در مقابل، خواست سه کشور ديگر معروف به گروه 3 (G3)، يعني آمريکا و کانادا و استراليا هم اين بود که پرونده ايران به شوراي امنيت ارجاع شود.
🔸تمام شرايط نشان مي داد که از خرداد تا شهريور 1382 اوضاع بين المللي، به شدت به ضرر ايران در حال تغيير بود.
اولين بحث جلسه [کميته عالي هسته اي 14 مهر 82] در مورد پروتکل الحاقي بود که تصميم بر اين شد که طبق مصوبه سران نظام، پروتکل را تا مرحلة امضاء پيش ببريم و اجراي آن را که قبلاً آغاز شده بود، ادامه دهيم، ولي بررسي مراحل بعد که تدوين لايحه و تقديم آن به مجلس است، به فرصت هاي بعدي موکول شود.
بحث دوم جلسه در مورد تعليق بود که نظر بر اين شد که تعليق را طوري مديريت کنيم تا از يک سو احتمالاً به توافق جامع با اروپا و آژانس برسيم و از سوي ديگر به تکميل فناوري دست يابيم. خط قرمز ما در تعليق هم، مواردي بود که فناوري آنها هنوز تکميل نشده بود.
🔸 فعالیت دیپلماتیک سه وجهی
بر اساس استراتژی تحدید، معتقد بودیم که در کنار اروپا، دو قدرت دیگر، یعنی چین و روسیه را نیز باید همراه کنیم.
در مذاکرات با روس ها، به ویژه در سفر دوم به روسیه (زمستان 1383) که ملاقاتی طولانی با پوتین داشتم، وی گفت: ما به شما کمک می کنیم؛ ولی در قایق شما نمی نشینیم... بعد افزود: اگر تعلیق را بشکنید، از ما توقعی نداشته باشید که ما در برابر دنیا بایستیم. گفت ما با هم همسایه هستیم؛ ولی نمی توانیم منافع خود را به خطر بیندازیم.
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 6⃣1⃣
◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش دوم ▶️
🔸فعاليت ديپلماتيک ما يک سياست سه وجهي داشت؛ يعني همزمان از طريق مذاکرات با اروپا، با روس ها و چيني ها و همچنين کشورهاي غيرمتعهد، مشغول رايزني بوديم.
🔸به نظر مي آمد که در حوزه بين الملل، موضوع را بيشتر در حوزه قدرت هاي بزرگ مطرح کنيم. اين سياست و استراتژي که از حوزه قدرت هاي بزرگ به حوزه معادلات قدرت ها، يعني معادلات نظام بين الملل وارد نشويم، سياست بسيار دقيقي بود. زيرا اگر بحثي يا موضوعي وارد حوزه معادلات قدرت ها شود، معنايش اين است که در پيچيده ترين شکل آن در روابط بين الملل مطرح است.
🔸راهبرد مورد نظر من اين بود که بايد به گونه اي رفتار کنيم تا ضمن جلب اعتماد بين المللي، پروژه هاي ناتمام برنامه هسته اي را تکميل کنيم و با رعايت خطوط قرمز، تا آنجا که ممکن است، از ارجاع پرونده به شوراي امنيت جلوگيري کنيم.
🔸 اگر در آن پانزده روز (از 1382/7/14 تا 1382/7/29) پرونده هسته اي به صورت عاقلانه و مدبرانه اي مديريت نمي شد و اجلاس سه وزير در تهران به شکست مي انجاميد، به احتمال قريب به يقين پرونده در اجلاس بعدي شوراي حکام آژانس (آذر) به شوراي امنيت ارجاع مي شد.
🔸در برخي از رسانه ها گفته مي شد که تيم هسته اي از شوراي امنيت مي ترسد؛ در حالي که ما شوراي امنيت را يک واقعيت سياسي روابط بين الملل، هر چند نهادي غيرعادلانه و سياست زده مي دانستيم و لذا نهايت سعي خود را مي کرديم تا پرونده هسته اي به اين شورا ارجاع نشود.
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 7⃣1⃣
◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش سوم ▶️
🔸البرادعي در جلسه خصوصي به من گفت کشورهاي اروپايي و حتي انگليس از تصميمات احتمالي آمريکا بسيار نگران هستند و مي دانيد که اسرائيلي ها تهاجم تبليغاتي وسيعي عليه شما به راه انداخته اند و اين فناوري جديد شما را مساوي با نابودي خودشان مي دانند. او گفت در اروپا، با فيشر و جک استراو صحبت کرده و همه آنها نگرانند که فاجعه ديگري در منطقه رخ دهد و حتي انگليس هم اين نگراني را دارد. وي افزود که اوضاع، خطرناک است و بايد کاري کنيم تا از اين خطر عبور کنيم. البرادعي اضافه کرد اگر اقدامي جدي صورت نگيرد، در اجلاس بعدي اين خطر وجود دارد که پرونده هسته اي شما به شوراي امنيت ارجاع شود و ممکن است در آنجا قطعنامه اي تصويب شودد که شما را از همه فعاليت هاي هسته اي محروم کند و حتي احتمال دارد دست روس ها را هم براي تکميل نيروگاه بوشهر ببندد.
🔸راجع به پروتکل الحاقي هم اظهار داشت اين اظهاراتِ توأم با نگراني شما براي چيست؟ هشتاد کشور از جمله کشورهايي مانند ژاپن و کانادا، پروتکل را امضاء کرده اند؛ چند ماه ديگر اتحاديه اروپا هم به اين پروتکل ملحق خواهد شد و ملزم به اجراي مفاد آن خواهد بود. اگر اجراي پروتکل نگراني داشت که اين همه کشور آن را امضاء و تصويب نمي کردند. چرا مطبوعات شما از پروتکل غولي ساخته و مردم را نگران کرده اند؟
البرادعي افزود: شرايط فعلي فرصت خوبي براي شما ايجاد کرده است که مي توانيد تمامي تکنولوژي هاي لازم در زمينه انرژي هسته اي از جمله نيروگاه هاي اتمي را از غرب بگيريد. اين براي شما فرصتي طلايي است. قبلاً هيچ کشور اروپايي حاضر نبود به شما نيروگاه اتمي بدهد؛ اما اکنون معامله خوبي مي تواند صورت گيرد. شما فعاليت غني سازي ابتدايي را کنار بگذاريد و در عوض، فناوري هاي بهتري دريافت کنيد. اين معامله پرسودي براي شما خواهد بود. اگر نسبت به نيات اروپايي ها در مورد تحويل نيروگاه هاي اتمي و سوخت آن شک داريد، من حاضرم توافق شما و اروپا را به شوراي امنيت ببرم؛ تا در آنجا به صورت قطعنامه الزامي تصويب شود که شما نگراني نداشته باشيد. هر تضميني مي خواهيد من براي شما آماده مي کنم.
🔸به او گفتم هيچ دولتي در ايران حاضر نيست و نمي تواند اين تکنولوژي را کنار بگذارد. اين خواست ملي است. از سوي ديگر، شرايط کشور ما بسيار حساس است، به ويژه آنکه سال بعد، انتخابات مجلس و سال پس از آن انتخابات رياست جمهوري در پيش است. شما بايد در گزارش خود و روند کار آژانس کاري کنيد که بحثي از موضوع گزارش دهي به شوراي امنيت سازمان ملل مطرح نشود. البرادعي گفت من به اين امر مايل هستم، ولي بايد بدانيد اين کار بدون حمايت اروپا امکان پذير نيست و لازم است يکي از قدرت ها از من حمايت کند. بايد دست کم اروپا حامي من باشد، والا به تنهايي نمي توانم اين کار را انجام دهم.
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای
📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 8⃣1⃣
◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش چهارم ▶️
🔸البرادعي در جلسه با مهندس آقا زاده و به نوعي هم در ملاقات با آقاي خاتمي گفته بود برخورد شما در برابر آژانس، از دو حالت خارج نيست: يا همه موارد را در گزارشي کامل اعلام مي کنيد که به نوعي به دليل مخفي کاري طولاني مدت تحت فشار قرار خواهيد گرفت يا بخشي از آنها را مطرح نمي کنيد که در آن صورت کشورتان را با خطر مواجه مي سازيد و به شوراي امنيت خواهيد رفت؛ بنابراين، معلوم بود گفتن و نگفتن چه مشکلاتي دارد. ارائه گزارش، شمشيري دو لبه بود.
🔸آژانس در خصوص موضوع چشمه نوتروني (پلونيوم) هم که در گزارش سازمان ذکر از آن به ميان نيامده بود، اعتراض کرد. آژانس به کارشناسان ما اطلاع داد که گزارش مربوط به پلونيوم در فلان اتاق سازمان انرژي اتمي ايران موجود است.
🔸هنگام ارائه گزارش کامل به البرادعي، آژانس پس از بررسي اعلام کرد آنچه ايران گفته همان چيزهايي است که ما پيشتر از طرق ديگر مطلع بوديم و بنابراين هيچ موردي در اين گزارش نيامده است که براي ما تازگي داشته باشد. پس مواردي که گمان مي شد براي نخستين بار به آژانس گزارش داده شود، قبلاً از سوي منابع اطلاعاتي غرب به اطلاع آن رسيده بود؛ زيرا سرويس هاي غربي سال ها روي مسائل هسته اي ايران تمرکز داشتند. با توجه به تمامي اين مسائل، وضعيت به شدت بغرنج و پيچيده بود.
🔸در بين مديران سياسي سه کشور، نقش منفي جان ساورز مدير سياسي امور خارجه انگليس، کاملاً مشهود بود. وي هم در جلسة کارشناسان و هم در جلسه وزرا مانع پيشرفت سريع مذاکرات بود. (جان ساورز که از دستياران ارشد توني بلر، نخست وزير انگليس بود، متعاقباً سفير و نماينده دائم انگليس در سازمان ملل متحد و سپس رئيس MI6 شد).
وزرا هم پيغام داده بودند که اگر ايران حاضر به پذيرش تعليق در هيچ سطحي نيست، بهتر است سفر انجام نشود. کارشناسان وزارت امور خارجه هم معتقد بودند چون قطعنامه، تعليق کامل را از ما خواسته است، نمي توان بحث تعليق را به طور کلي کنار گذاشت؛ بنابراين، به ناچار بايد اصل تعليق را ولو به صورت محدود و موقت بپذيريم.
در مذاکرات مديران کل سه کشور با تيم مذاکراتي ما علي رغم تشکيل جلسات متعدد، در مسائل مهم به ويژه در مورد تعليق به توافقي دست نيافتند. آنها اصرار داشتند صرفا در مورد اجراي بندهاي قطعنامه بحث کنند، در حالي که ايران قطعنامه را رد کرده بود. ضمناً تيم مذاکراتي ما هم اختياري نداشت که بخواهد در زمينة مسائل حساسي از قبيل تعليق، قولي به آنها بدهد. در نتيجه، مديران کل هم مردد شده بودند که سفر وزرا انجام شود يا نه. وزرا به فرودگاه کشورشان رفته بودند، اما هنوز در ترديد بودند که سفر را انجام دهند يا نه و مرتب تلفني با تهران در تماس بودند. براي آنها مسئله مهم، امکان بحث بر سر مسئله تعليق بود و مي گفتند اگر قرار نيست چنين بحثي صورت بگيرد، بهتر است سفر ما لغو شود.
📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
#پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی
#امنیت_ملی_و_دیپلماسی_هسته_ای
#حسن_روحانی