✨ الحكمة ۱۸۰ ✨
🍃 التحذیر من الطمع
⚜️ قال أميرالمؤمنين على عليهالسلام:
الطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ.
✨ حکمت ۱۸۰ ✨
🍃 طمع ورزى و بردگى
⚜️ امیرالمؤمنین علی علیهالسلام فرمود:
طمع ورزى، بردگى هميشگى است.
📚 #نهج_البلاغه
✒️ ترجمه: محمد دشتی
@nahjoolbalaghah
✨ شرح حکمت ۱۸۰ ✨
🍃 بردگى جاويدان
امام عليهالسلام در اين كلام نورانى به آثار زيانبار طمع اشاره كرده مىفرمايد: «طمع بردگى جاويدان است»؛ (اَلطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ).
حقيقت طمع، علاقه شديد به امور مادى است كه در دست ديگران است و شخص طماع براى رسيدن به آن هر گونه خضوع و ذلت را مىپذيرد و به همين دليل همچون بردهاى است در برابر كسى كه طمع از او دارد و طماع غالباً اين صفت رذيله را با خود حفظ مىكند از همين رو امام عليهالسلام آن را نوعى بردگى ابدى شمرده است. افراد طمعكار انسانهاى ضعيف، زبون، دون همت و فاقد شخصيتاند و چون اعتماد به نفس ندارند سعى مىكنند از طريق وابستگى به ديگران به مقصود خود برسند. در مقابل اين صفت رذيله فضيلتى است كه از آن به عنوان «يأس عَمّا في أيدِى النّاسِ؛ قطع اميد از آنچه در دست ديگران است» تعبير شده و به بيان ديگر قناعت به آنچه خود دارد.
در احاديث اسلامى به اين موضوع اشاره شده است. در مورد اصل طمع مرحوم کلینى بابى در جلد دوم کافى عنوان کرده و احادیث نابى در ذیل آن آورده است؛ از جمله از امام باقر علیهالسلام نقل مىکند که فرمود: «بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ لَهُ طَمَعٌ یَقُودُهُ وَبِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدُ لَهُ رَغْبَةٌ تُذِلُّهُ؛ چه بد انسانى است آن کس که طمعى دارد که وى را به هر سو مىکشاند و چه بد انسانى است کسى که علاقه به چیزى دارد که سبب ذلت او مىشود».(۱)
در مورد قطع امید از آنچه در دست مردم است امام حسین علیهالسلام مىفرماید: «رَأَیْتُ الْخَیْرَ کُلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فی قَطْعِ الطَّمَعِ عَمّا فی أیْدِى النَّاسِ؛ تمام خوبىها را در قطع امید از آنچه در دست مردم است دیدم».(۲)
حدیثى از امام صادق علیهالسلام مىخوانیم در جواب این سؤال که چه چیز ایمان را در قلب راسخ و ثابت مىدارد مىفرماید: «الْوَرَعُ» تقوا و پرهیزگارى و در پاسخ این پرسش که چه چیز ایمان را از قلب انسان خارج مىکند مىفرماید: «الطَّمَعُ».(۳)
شخص طماع در واقع نه اعتمادى به خدا دارد و نه ایمان درستى به رزاقیت او، به همین دلیل دست نیاز به سوى این و آن دراز مىکند.
از این فراتر حدیثى است که از رسول خدا صلىاللهعلیهوآله نقل شده و مىفرماید: «الطَّمَعُ یُذْهِبُ الْحِکْمَةَ مِنْ قُلُوبِ الْعُلَماءِ؛ طمع علم و دانش را از دلهاى دانشمندان دور مىسازد».(۴)
دلیل آن این است که علم و دانش نیاز به حریت فکر و آزادمنشى دارد در حالى که شخص طماع چون اسیر خواسته هاى خویش است نمىتواند درست بیندیشد و چه بسا براى رسیدن به مقصود خود کارهاى خلاف ارباب قدرت و مقام را توجیه کند و به بیان دیگر، طمع نوعى مستى و تخدیر فکر مىآورد و به طماع اجازه نمىدهد درست بیندیشد.
براى این که بدانیم «طمع» کار انسان را به چه جایى مىرساند کافى است تاریخ طمعکاران را مطالعه و بررسى کنیم. «اشعب» یکى از طمعکاران معروف عرب است که در میان آنها به صورت ضربالمثل در آمده است. در حالات او نوشتهاند: «روزى شخصى را دید که مشغول بافتن زنبیلى است به او گفت خواهش مىکنم آن را بزرگتر بباف، گفت به تو چه مربوط است؟ گفت شاید روزى صاحب آن بخواهد براى من هدیهاى بفرستد و بیشتر در این زنبیل جاى بگیرد.
نیز درباره او گفتهاند: از اشعب طمعکارتر سگ او بود، زیرا روزى عکس ماه را در وسط چاهى دید خیال کرد گرده نانى است براى به چنگ آوردن آن خود را در چاه پرت کرد و مرد.
ابن ابى الحدید قبل از نقل این دو داستان در شرح نهج البلاغه این شعر پر معنا را نقل کرده است:
تَعَفَّفْ وَعِشْ حُرّاً ولا تَکُ طامِعاً
فَما قَطَعَ الاْعْناقُ إلاَّ المَطامِعُ
خویشتندارى پیشه کن و آزادمنش زندگى نما و طمعکار مباش چرا که چیزى جز طمعها گردن انسانها را قطع نکرده است.(۵)
📚 #نهج_البلاغه
✒️ آیتالله مکارم شیرازی
@nahjoolbalaghah
✨ ادامه شرح حکمت ۱۸۰ ✨
این سخن را با حدیثى از پیغمبر اکرم پایان مىدهیم: یکى از یاران آن حضرت به نام «ابو ایوب خالد بن زید» خدمتش رسیده عرض کرد: اى رسول خدا! اندرزى به من ده؛ اندرزى کوتاه تا بتوانم آن را حفظ کنم (و به آن عمل نمایم) پیامبر اکرم صلىاللهعلیهوآله فرمود: «أُوصیکَ بِخَمْس بِالْیَأسِ عَمّا فی أیْدِى النّاسِ فَإِنَّهُ الْغِنى وَإیّاکَ وَالطَّمَعَ فَإِنَّهُ الْفَقْرُ الْحاضِرُ وَصَلِّ صَلاةَ مُوَدِّع وَإیّاکَ وَما یُعْتَذَرُ مِنْهُ وَأحِبَّ لاِخیکَ ما تُحِبُّ لِنَفْسِکَ؛ پنج چیز را به تو سفارش مىکنم: از آنچه در دست مردم است مأیوس باش و صرف نظر کن که این همان بىنیازى حقیقى است و از طمع بپرهیز که فقر و تنگدستى حاضر است و نمازى را که مىخوانى آنچنان بخوان که گویى آخرین نماز توست و مىخواهى با دنیا وداع کنى و از کارهایى که ناچار مىشوى از آن عذرخواهى کنى بپرهیز و آنچه براى خود دوست دارى براى برادر مسلمانت نیز دوست بدار».(۶)
ا----------------------------------------
پی نوشت:
۱ . کافى . جلد ۲ . صفحه ۳۲۰
۲ . همان . صفحه ۱۴۶
۳ . همان . صفحه ۳۲۰
۴ . میزان الحکمة . حدیث ۱۱۱۸۹
۵ . شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید . جلد ۱۸ . صفحه ۴۱۳
۶ . بحارالانوار . جلد ۷۰ . صفحه ۱۶۸
📚 #نهج_البلاغه
✒️ آیتالله مکارم شیرازی
@nahjoolbalaghah
السلام علیک یا ابا صالح المهدی علیه السلام ❤️✨
دیر گاهیست که ما تشنه ی دیدار تو ایم
قد رعنا بنما جمله خریدار تو ایم
گر چه با دست و زبان موجب آزار تو ایم
گل نرگس نظرے ما همگے خار تو ایم
🌹 #اللَّهُمَّ_عَرِّفْنِےحُجَّتَڪ 🌹
تعجیل در ظهور و سلامتی مولاعج صلوات
9.55M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥دلتان را راهی کربلا کنید...
الحمدلله که تویی یارم اباعبدالله
الحمدلله که تو رو دارم اباعبدالله
#ماه_رمضان
#شب_جمعه
التماس دعا😔
11.07M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
ماجرایی که اجازه اجرا در برنامه زندگیپسزندگی را نگرفت....
ای وای برما.. خدا به دادمون برسه...
الـٰلّهُمَ؏َجــِّلِلوَلــیِّڪَاَلْفــَرَجْ