❇️ سوره یوسف ❇️
🌸 تعداد آیات: 111
🌸 مکی یا مدنی: مکی
🌸 نام های دیگر سوره: احسن القصص
✅ داستان حضرت یوسف علیه السلام قبل از اسلام و بعد از آن:
🔸«بدون شك قبل از اسلام نيز داستان يوسف در ميان مردم مشهور و معروف بوده است ، چرا كه در تـورات در چـهـارده فـصـل از سـفـر پـيـدايـش (ازفصل 37 تا 50) اين داستان مفصلا ذكر شده است .
🔸البـتـه مـطـالعـه دقـيـق ايـن چـهارده فصل نشان مى دهد كه آنچه در تورات آمده تفاوتهاى بسيارى با قرآن مجيد دارد و مقايسه اين تفاوتها نشان مى دهد كه تا چه حد آنچه در قرآن آمـده پـيـراسـته و خالص و خالى از هر گونه خرافه مى باشد و اينكه قرآن به پيامبرمـى گـويـد: پـيـش از ايـن از آن غافل بودى (بنابر اينكه منظور از احسن القصص داستان يـوسـف بـاشـد) اشاره به عدم آگاهى پيامبر از واقعيت خالص اين سرگذشت عبرت انگيزاست.
✅ از تورات كنونى چنين بر مى آيد كه يعقوب هنگامى كه پيراهن خون آلود يوسف را ديد چنين گـفـت : ايـن قـبـاى پسر من است و جانور درنده او را خورده يقين كه يوسف دريده شده است -پـس يـعـقـوب جـامه هاى خود را دريد و پلاس به كمرش بست و روزهاى بسيارى از براى پسرش نوحه گرى نمود - و تمامى پسران و تمامى دخترانش از براى تسلى دادن به اوبرخاستند، اما او را تسلى گرفتن امتناع نمود و گفت به پسر خود به قبر محزونا فرود خواهم رفت .
✅ در حالى كه قرآن مى گويد: يعقوب با هوشيارى و فراست از دروغ فرزندان آگاه شد ودر ايـن مـصـيـبـت جـزغ و فـزع و بـى تـابى نكرد، بلكه آنچنان كه سنت انبياء است با آن مـصـيبت برخورد صبورانه اى داشت هر چند قلبش مى سوخت و اشكش جارى مى شد و طبعا ازكـثـرت گـريـه چـشـمـش را از دسـت داد ولى بـه تـعـبـيـر قـرآن بـا صـبـرجميل و با خويشتن دارى (كظيم ) سعى كرد از كـارهـائى هـمـچـون دريـدن جـامـه و نـوحه گرى و پلاس به كمر بستن كه علامت عزادارى مخصوص بود خوددارى كند.
✅ به هر حال بعد از اسلام نيز اين داستان در نوشته هاى مورخين شرق و غرب گاهى با شاخ و بـرگـهـاى اضـافـى آمـده اسـت در شـعـر فـارسـى نخستين قصه يوسف و زليخا را به فردوسى نسبت مى دهند و پس از او يوسف و زليخاى شهاب الدين عمعق و مسعودى قمى است و بعد از او، يوسف و زليخاى عبدالرحمن جامى شاعر معروف قرن نهم است.
🌸🍃🌼🍃🌸
❇️❓چرا برخلاف سرگذشت های سایر انبیاء علیهم السلام داستان یوسف یکجا بیان شده است؟
✅ يكی از ويـژگـيـهـاى داسـتـان يـوسـف ايـن است كه همه آن يكجا بيان شده ، بخلاف سرگذشت سـاير پيامبران كه بصورت بخشهاى جداگانه در سوره هاى مختلف قرآن پخش گرديده است .
✅ اين ويژگى به اين دليل است كه تفكيك فرازهاى اين داستان با توجه به وضع خاصى كـه دارد پـيـونـد اسـاسـى آن را از هـم مـى بـرد، و بـراى نـتـيـجـه گـيـرى كـامـل همه بايد يكجا ذكر شود، فى المثل داستان خوب يوسف و تعبيرى كه پدر براى آن ذكر كرد كه در آغاز اين سوره آمده بدون ذكر پايان داستان مفهومى ندارد.
✅ لذا در اواخـر ايـن سـوره مى خوانيم ، هنگامى كه يعقوب و برادران يوسف به مصر آمدند ودر بـرابـر مـقـام پـر عـظـمـت او خضوع كردند، يوسف رو به پدر كرد و گفت : يا ابت هذاتـاويـل رؤ يـاى مـن قـبـل قـد جـعـلهـا ربـى حـقـا: پـدرم ! ايـن تاويل همان خوابى است كه در آغاز ديدم خداوند آن را به واقعيت پيوست.
✅ ايـن نـمـونـه پـيوند ناگسستنى آغاز و پايان اين داستان را روشن مى سازد، در حالى كه داسـتـانـهـاى پـيـامـبـران ديـگـر ايـن چـنـيـن نـيـسـت و هـر يـك از فـرازهـاى آن مـسـتـقـلاقابل درك و نتيجه گيرى است .
✅ يـكـى ديـگر از ويژگيهاى اين سوره آنست كه داستانهاى ساير پيامبران كه در قرآن آمده معمولا بيان شرح مبارزاتشان با اقوام سركش و طغيانگر است كه سرانجام گروهى ايمان مى آوردند و گروه ديگرى به مخالفت خود تا سر حد نابودى به مجازات الهى ادامه مى دادند.
✅ امـا در داسـتـان يـوسـف ، سـخـنـى از اين موضوع به ميان نيامده است بلكه بيشتر بيانگر زنـدگانى خود يوسف و عبور او از كورانهاى سخت زندگى است كه سرانجام به حكومتى نيرومند تبديل مى شود كه در نوع خود نمونه بوده است.»
📚 تفسیر نمونه ج 9 صص 361-360
🌸🍃🌼🍃🌸
❇️ فضائل سوره یوسف ❇️
✅ نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم: «سوره یوسف را به بندگان خود بیاموزید زیرا هر مسلمانی آن را بخواند و به خانواده و کنیز خود بیاموزد خداوند سکرات مرگ را بر او آسان می کند و نیرویی به وی می بخشد که به مسلمانی حسد نورزد»
📚 متن و ترجمه البرهان فی تفسیر القرآن، ج7 ، ص 181
✅عن ابی بصیر عن ابی عبدالله علیه السلام قال: سمعته یقول: من قرأ سورة یوسف فی کل یوم او فی کل لیلة بعثه الله یوم القیامة و جماله علی جمال یوسف علیه السلام و لا یصیبه یوم القیامة ما یصیب الناس [من الفزع] و کان جیرانه من عبادالله الصالحین.
📚 مستدرک الوسائل، ج4، ص342
✅ امام صادق علیه السلام فرموده اند: «هرکس این سوره را در شب ها یا روزها تلاوت کند خداوند در روز قیامت او را در حالی مبعوث می کند که جمالش مانند حضرت یوسف علیه السلام زیباست و ترس و بی تابی در قیامت به او نمی رسد و از بندگان شایسته و خوب خداوند خواهد بود.»
✅ عن ابی عبدالله علیه السلام قال: انها کانت فی التوراة مکتوبة. این سوره در تورات هم ذکر شده است.
📚 ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، مترجم ص284