مرحوم شهید مطهری در مقدمه کتاب«عدل الهی» می فرمایند: «عصر ما از نظر دینی و مذهبی عصر پراضطرابی بخصوص برای طلاب جوان است.» تاکید بر جوانان، به این دلیل است که در بحران ها و چالش های اجتماعی، قشر جوان بیشترین آسیب را می بینند.

لطفا در ابتدا بفرمایید که آیا قبول دارید جوان منتظر امروز نسبت به همسالان خود در سایر دوره ها، با آسیب ها و چالش های بسیار بیشتری روبرو است؟

مرحوم علامه طباطبایی(ره) در المیزان ذیل آیه 54 سوره مبارکه مائده «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ» می فرماید: در این آیه گروندگان به اسلام، به دو گروه تقسیم می شوند؛ 1- گروه مرتدان؛ یعنی آنها که از اصول و ارزش های دین بازمی گردند و برگشت می کنند و 2- گروهی که بر ارزش ها پابرجا می مانند. که برای این گروه دوم ویژگی های خاصی نیز در این آیه شمرده شده است.

مرحوم علامه می فرماید: «این آیه یک پیش بینی تاریخی است که اتفاق خواهد افتاد و دورانی - که ما از آن به عصر آخرالزمان تعبیر می کنیم- پیش می آید که عده ای از ارزش های دینی برمی گردند و عده ای دیگر با همان ارزش ها رشد می کنند.» امام باقر علیه السلام نیز در این رابطه می فرمایند: «ویژگی هایی که در این آیه بیان شده همان ویژگی های مردمان آخرالزمان است.»

همچنین در روایتی از امام باقرعلیه السلام نقل شده است: «وای از پدران آخرالزمان!!» عرض شد: چرا یابن رسول الله(ص)؟ آیا آنها کافرند؟ حضرت(ع) فرمودند: «نه! اتفاقا مومن هستند، اما مومنانی که فرایض دینی را به فرزندانشان یاد نمی دهند و حتی اگر فرزندان به دنبال دین بروند آنها را منع می کنند و به کالای اندکی از دنیا برای آنها راضی می شوند.» همه این مطالب در کنار هم گویای این نکته است که در آخرالزمان ما با چالش های فراوانی در مسئله دینداری روبرو خواهیم بود.

این چالش ها به طور کلی برای دوره آخرالزمان بیان شده یا تنها جوانان آخرالزمان با آن روبرو می شوند؟

مرحوم شهید مطهری در مقدمه کتاب «عدل الهی» می نویسد: «عصر ما از نظر دینی و مذهبی عصر پراضطرابی بخصوص برای طلاب جوان است.» اینکه می فرماید «خصوصا برای جوانان» به این دلیل است که در بحران ها و چالش های اجتماعی که پیش می آید قشر جوان بیشترین آسیب را می بینند. به همین دلیل ایشان می فرماید: «این عصر، خصوصا برای جوانان عصر اضطراب، دودلی و بحران است و شک و تردیدهای فراوان وجود دارد.»

تازه این مطلب مربوط به 4 دهه قبل است. امروز وقتی به جامعه نگاه می کنیم با توجه به گسترش فضای مجازی و ... در می یابیم که چالش ها، اضطراب ها، تردیدها و آسیب ها صدچندان است.

مرحوم شهید مطهری درمان این معضل را چگونه می بینند؟ آیا راه حلی هم در این رابطه ارائه می دهند؟ بله؛ شهید مطهری می فرماید: «نباید از این وضعیت ناراحت بود؛ چرا که «شک» مقدمه «یقین» و«اضطراب» مقدمه «آرامش» است البته در صورتی که شک «معبر» باشد در غیر این صورت اگر «توقفگاه» باشد توقفگاه نامناسبی خواهد بود.» و آنچه امروز مایه تاسف است این است که شک افراد را به تحقیق (یقین) نرسانیم.

مرحوم مطهری همچنین در مقاله ای با عنوان «خورشید دین هرگز غروب نمی کند» می فرماید: «علت انکار و اعراض بسیاری از افرادِ تحصیلکرده از دین آن است که مفاهیم دینی به درستی و به طرز صحیحی به آنها ارائه نشده است. در واقع آنچه آنها انکار می کنند مفهوم واقعی خدا و دین نیست، بلکه تحت تاثیر تلقینات پدران و مادران جاهل یا مبلغان و معلمان بیسواد (به لحاظ دینی) افکار ناصحیحی در زمینه مسایل دینی و مذهبی در ذهن آنها رسوخ کرده است.»

این نکته بسیار ظریفی است که شهید مطهری به آن اشاره می کنند و نسبت به آن توجه می دهند.  

به نظر شما این آسیب شناسی نسل جوان، که شهید مطهری در آن دوره داشته اند امروز هم در جامعه ما صدق می کند؟ بله! نسل جوان ما با واقعیتِ دین مشکلی ندارد بلکه مشکل این است که آنچه که ما از دین برای او بیان کرده ایم با اصل دین فاصلهِ بسیاری دارد. همان کاری که امروز موسسه سینمایی هالیوود در رابطه با مهدویت انجام می دهد؛ یعنی تلاش می کند تا امام عصر علیه السلام را که امام مهربانی هاست به عنوان امام خشونت و پادشاه وحشت معرفی کند. به عنوان کسی که انسان ها را می کشد و خون و خونریزی به راه می اندازد. درباره دین هم همین گونه است.