بهتر است از یک سنی به بعد پدر، پسرش را به محافل مردانه از هیئات تا مراکز آموزشی ببرد و مسئولیتی برای مراقبت از مادر و خواهر به پسرش درسن نوجوانی بسپرد مثل اینکه بگوید وقتی من نیستم شما باید مراقب مادر و خواهرت باشی. همه اینها غیرمستقیم اما نرم غیرت را در وجود بچه پرورش می دهد البته منظور این نیست که از کودکی مسئولیت های بزرگ به بچه ها سپرده شود بلکه براساس سن مفاهیم می بایست آموزش داده شود.

مادران توجه کنند که از یک زمانی مثل شش یا هفت سالگی بهتر است که دیگر پسرتان را به مجالس زنانه نبرید چرا که کامل در ذهنش باقی می ماند و این امر قبح و حیا را برایش در نوجوانی کمرنگ می کند حتی بهتر است مادران در همین سنین دیگر پسران را به همراه پدرانشان به مجالس مذهبی هم بفرستند و همه این ها می بایست با کلام نرم و روان همراه باشد که بچه ها را ناراحت نکند مثل اینکه:« تو دیگر بزرگ شدی و بهتر است به مجالس مردانه بروی»

آموزش غیرت با برنامه و گفتگوهای نمایشی و هدفمند گاه پیش می آید که برخی آموزش ها را می توان غیرمستقیم با ابزارهای هنری به بچه ها یاد داد اینطور مواقع پدر و مادر هماهنگ با هم یک رفتاری را در قالب نمایش و گفت وگو می توانند آموزش دهند.

همچنین امام باقر (ع) درباره انتخاب نام مناسب برای فرزندان می فرمایند که «راست‌ترین نام‌ها آن است که بر بندگی الهی دلالت کند و برترین نامها، اسامی پیامبران است.» (اصول‌کافی، ج۶، ص۱۸) بنابراین بهتر است نامی برای پسران انتخاب کنید که او را غیور و مقتدر در نوجوانی و جوانی جلوه دهد هر چند تنها نام مناسب کافی نیست منتها باز هم انتخاب نام سبک و جلف روی پسران ناشایست است.

در روایتى آمده است که روز قیامت، شخصى را مى‏ آورند که نام او محمّد است. خداوند به وى خطاب مى‏ کند: «تو که هم‌نام حبیب من هستى، شرم نکردى که عصیان مرا مرتکب شدى و حال آنکه من، شرم دارم تو راکه همنام حبیب منى، عذاب کنم ؟!» در این روایت، به خوبى روشن است که اگر نامگذارى به درستى انجام شود و به فرهنگ همراه آن توجّه شود، چه تأثیرى مى‏ تواند در زنده کردن حیا داشته باشد.بنابراین از بدو تولّد باید برای تربیت بچه ها تلاش کرد. امام سجّاد (ع) از هنگام به دنیا آمدن فرزند، مراقبت خود را شروع مى ‏کرد. مبنای حیا، والدین را دوست داشتنی و خانه را کانون عشق و احترام می کند.

موضوع پوشش والدین در مقابل بچه‌ها و پوشش بچه‌ها در کنار یکدیگر و حد این پوشش یکی از چالش‌هایی است که خیلی از پدر و مادر‌ها با آن درگیرند. بعضی از روانشناس نما‌ها می‌گویند جلوی بچه هایتان راحت بگردید تا چشم شان عادت کند. اما بالاخره حد این پوشش کجاست؟

عفت در خانواده چه معنی دارد؟ در فرهنگ اسلامی بار‌ها به داشتن عفت و حیا توصیه شده ایم، یکی از مهم‌ترین موارد داشتن عفت و حیا رعایت نوع پوشش والدین در خانه است، شاید برخی تصور کنند هر طور که دوست دارند می‌توانند در حضور بچه هایشان بگردند و لباس بپوشند، اما اینطور نیست. حریم‌ها باید حفظ شود و حد و حدودش نیز مشخص است تا بچه‌ها خدای نکرده به بلوغ زودرس جنسی یا انحرافات مختلف جنسی دچار نشوند. برخی از والدین در سنین نوجوانی و جوانی قادر به کنترل بچه هایشان نیستند و از لحاظ نوع پوشش و رفتار اجتماعی آن‌ها را خیلی با خودشان متفاوت می‌بینند، درحالی که عموما این بچه‌ها از خانواده‌هایی بیرون آمدند که در آن‌ها رعایت خیلی مسائل عفت و حیا نمی‌شده یا اینکه دوستان نامناسبی داشته اند.

پرهیز از برهنگی یا نیمه برهنگی در خانه دکتر «مجتبی امین زاده»؛ روانپزشک در این باره می‌گوید: «در دوران کودکی یعنی از سنین سه سالگی به بعد بچه‌ها ممکن است کنجکاوی جنسی داشته باشند، بنابراین اگر والدین پوشش مناسب به معنی پرهیز از برهنگی را رعایت کنند، بچه‌ها دچار تحریک یا کنجکاوی جنسی نمی‌شوند، متأسفانه برخی والدین تصور می‌کنند این به معنای متمدن یا مدرن بودن است که هرطور دلشان بخواهد در منزل لباس بپوشند، در حالی که کودک در حال رشد دارند و باید بدانند که پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان و رعایت نکردن پوشش مناسب ممکن است باعث برانگیخته شدن کنجکاوی بچه‌ها و از بین رفتن آرامش ذهنی آن‌ها شود.»

والدینی که دارای فرزند دختر و پسر هستند، این مسائل را بیشتر از پدر و مادر‌هایی که فرزندانی از یک جنس دارند باید رعایت کنند. مثلا دختر و پسرشان را با هم به حمام نفرستند، از سن سه ـ چهار سالگی به بعد پسر‌ها با پدرشان و دختران با مادرشان به حمام بروند یا لباس هایشان توسط والد همجنسشان تعویض شود.

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «عفت و پاکدامنی اشخاص به اندازه شرم و حیای آنهاست.»

در کلام بی حیا نباشید «حیا فقط در پوشش نیست. حیا در نوع حرف زدن هم هست. وقتی در حال صحبت کردن با نامحرم هستیم چقدر حیا را رعایت می‌کنیم؟ در جوک گفتن و شوخی کردن در جمع‌های صمیمی و خودمانی و در ارتباط با نامحرم‌های فامیل چقدر جانب حیا را رعایت می‌کنیم؟ حتی در حرف زدن در جمع خانواده خودمان. باحیا بودن بچه‌های ما از همین چیز‌های ساده شروع می‌شود. اینکه حتی در جمع خودمانی چهار پنج نفره خودمان مراقب کلماتی که از دهانمان در گفتگو‌های روزانه خارج می‌شود باشیم. الفاظی که به کار می‌بریم. نوع گفت وگویمان با همسر. پرهیز از بدزبانی. ما نباید بی‌پروا، رک و صریح حرف بزنیم و در صورت کسی نگاه کنیم و هر حرفی دوست داشتیم به او بگوییم. تک تک این رفتار‌ها به چشم بچه‌های کوچک ما می‌آید.»

حیا را در نگاه رعایت می‌کنید؟ جمع فامیل جمع است. هر هفته خانه یکی جمع می‌شوند. رفت و آمد را هم سخت نمی‌گیرند و هر چه هست دور هم می‌خورند و حال دلشان خوش است. از خاله و دخترخاله‌ها تا دایی‌ها و دختردایی و پسردایی از یک طرف. زن داداش‌ها و برادر‌ها و خلاصه یک جمع شاد شاد. تا اینجای کار همه چیز خوب است، اما تا به حال فکر کردید در این جمع‌های خودمانی شما چقدر حیا را علاوه بر پوشش و گفتار در نگاه به نامحرم و نشست و برخاست با نامحرم‌های فامیل رعایت می‌کنید؟ این روز‌ها کم نیست جمع‌های خانوادگی که در آن اعضای فامیل با این توجیه که با هم بزرگ شدند زیادی با هم راحتند و حیا در نگاه به نامحرم را فراموش می‌کنند. بچه‌های ما حتی آن کوچکتر‌ها که فکر می‌کنیم حواسشان پی بازی خودشان هست تک تک این رفتار‌های ما را ثبت و ضبط می‌کنند.» رعایت حیا در نگاه هم یکی دیگر از مصادیقی است که حجت الاسلام الهی منش کارشناس دینی در خصوص آن به پدر و مادر‌ها نهیب می‌زند تا یک بار دیگر رفتارهایشان در جمع‌های خودماتی و غیرخودمانی را مرور کنند.

صبحت یک خانوم و آقا درمورد دخترشون و پسرشون 👇👇👇👇👇👇👇

جلوی آقاجان حتی پایمان را دراز نمی‌كردیم. او بود كه باید می‌فهمید وقت زن گرفتن یا شوهر‌كردن بچه‌ها شده است. تا آن موقع اگر از عشق دختر همسایه می‌مردیم رویمان نمی‌شد به آقاجان چیزی بگوییم. مامان اگر به دادمان می‌رسید و با آقا در میان می‌گذاشت كه چه بهتر وگرنه باید می‌سوختیم و می‌ساختیم. اگر روز ازدواج به همانی كه آرزویش را داشتیم می‌رسیدیم انگار دنیا را به ما داده بودند. یادم نمی‌رود وقتی برای خواستگاری، پدرم”‹ مرا به حضور خواست و با مامان و آقاجان تنها شدم و او از من پرسید: «پس دلت می‌خواهد زن بگیری!» چنان خجالت كشیدم كه تا بناگوشم داغ شد و فكر كردم چقدر آقا جان را توی معذوریت قرار داده‌ام، اما حالا پسرم جلوی چشم من با دوست دخترش با موبایل حرف می‌زند و قرار و مدار می‌گذارد و انگار نه انگار كه من پدرش هستم و باید كمی حیا داشته باشد.»

شاید این درددل برایتان آشنا باشد. این حرف‌ها درددل مسعود ـ الف، پدر 50 ساله‌ای است كه تنها 30 سال پیش آنقدر شرمنده پدرش شده بود كه در شرایط جنگ و سختی خواسته است ازدواج كند كه نتوانسته بود یك كلمه حرف بزند، اما حال امروز فرزندان او با گذشته خیلی متفاوت است

شرم سرخ گونه‌ها، یادش بخیر «امروز اگر سرخی‌ای به گونه‌ای باشد از رژگونه است نه خجالت!» این حرف یك مادر 45 ساله است كه دختری 23 ساله دارد. این مادر نیز مانند مسعود معتقد است مادر و پدر‌های نسل او تا حد زیادی در تربیت صحیح فرزندانشان موفق نبوده‌اند و معدود خانواده‌هایی توانسته‌اند تا حدی شرم و حیای پسندیده را میان فرزندانشان حفظ كنند. او می‌گوید: «دخترم را به مدرسه می‌فرستم برای درس خواندن. وقتی می‌روم سبزی بخرم می‌بینم توی خیابان است و موهایش را بیرون گذاشته و آرایش كرده. خدا می‌داند ما را چقدر می‌گشتند كه لوازم آرایش همراهمان نباشد.نمی‌دانم سیستم مدرسه اینها چطور است. نه معلوم است كی به مدرسه می‌روند و كی می‌آیند و نه معلوم است آنجا چطور نظم و تعهد و حیا را به آنها می‌آموزند.

من خودم اهل این كارها نیستم، اما دخترم از وقتی به دبیرستان رفته است نمی‌دانم تحت تاثیر كدام دوستانش به این كارها گرایش پیدا كرده. البته زمان ما كسی آرایش آنچنانی نمی‌كرد و لباس‌ها با اپل‌های قطور و گشاد و بلند طراحی می‌شد كه تنها زینتشان تكمه‌های بزرگ بود، اما حالا خودتان می‌دانید كه اگر نوجوان بخواهد همرنگ بقیه همسالانش شود باید چه شكلی باشد.»

من هم مثل تو یا بهتر احترام از قدرت و اهمیت و اقتدار و قابلیت‌های شخصی ناشی می‌شود. دیروز بیشترین اقتدار و اهمیت و قابلیت را در خانواده، پدر داشت. بعد از او مادر بود و اگر این دو نبودند فرزند كسی نبود كه بخواهد گردنكشی كند. بچه‌ها به والدین وابسته بودند

و هر تحرك اجتماعی آنان از پشتیبانی آنان ناشی می‌شد.

اما امروز بچه‌ها به موجودی كمیاب در خانواده بدل شده‌اند كه به خاطر این كمیابی نزد والدین و مادربزرگ و پدربزرگ‌ها عزیزترین هستند.

تربیت انسان باحیا فرآیندی تدریجی و طولانی مدت است. كسب آن مقدار از حیا كه وجهی از وجوه تقوا و مایه سعادت آدمی است، به مراقبت افكار، نیت‌ها و اعمال در طول زندگی نیاز دارد گاه بزرگ‌ترهای خانواده فرزندانشان را به خاطر برخورد با نوه‌ها ملامت می‌كنند و حتی والدین در مقابل كودك با هم همین برخورد را دارند. آنها نمی‌پوشند و كمتر می‌خورند تا بچه‌ها بهتر بپوشند و درس بخوانند و از زندگی خود لذت ببرند.

گاه بزرگ‌ترهای خانواده فرزندانشان را به خاطر برخورد با نوه‌ها ملامت می‌كنند و حتی والدین در مقابل كودك با هم همین برخورد را دارند. آنها نمی‌پوشند و كمتر می‌خورند تا بچه‌ها بهتر بپوشند و درس بخوانند و از زندگی خود لذت ببرند.

كودكان كم‌كم قدرت و اقتدار می‌یابند. آنها تصمیم می‌گیرند خانواده كجا برود و كجا نرود. آنها تصمیم می‌گیرند كجا بخوابند و به خاطر آنهاست كه خیلی از سفرها لغو یا برگزار می‌شود. حتی آنها در تغییر دكوراسیون منزل و خرید خودرو نیز نقش دارند. این است كه آنها برای خود اقتداری بیش از والدین متصور می‌شوند و با خود می‌گویند: «مادر، پدر، من هم مثل شما هستم و شاید بهتر!» بخصوص كه شكاف اطلاعاتی و مهارت‌های تكنولوژیك آنان و والدینشان روزبه‌روز بیشتر می‌شود. در مدرسه نیز معلم‌ها با فرزندان دردانه این خانواده‌ها مثل ملكه‌ رفتار می‌كنند و آنها نفر اول می‌شوند نه در درس، بلكه در خانواده و فكر می‌كنند این دیگران هستند كه باید به ایشان احترام بگذارند و همه نیازهایشان را فراهم كنند.

دانش‌آموزان امروز گاه خیره به چشم‌های معلم می‌نگرند و با جسارت تمام خطایشان را تكرار می‌كنند یا حرف زشتی می‌زنند و حقوق خود را به رخ او می‌كشند. نوع پوشش زن و مرد و روابط آنان نیز در نگاه بسیاری از مردم با آنچه حیا می‌دانند، فاصله گرفته است. در گذشته لباس‌ها حتی در خانه و مقابل محارم نیز پوشید بود، اما امروز بسیاری از افراد در حریم خانه نیمه برهنه‌اند و هر فامیل و آشنایی را محرم می‌شمارند.

حیا از كجا می‌آید تا وقتی انسان در مرحله كودكی است، زمینه‌سازی برای باحیا‌ بودن او به عهده خانواده است و پس از سن تكلیف، خود او نیز باید راه مراقبت از حیا را بشناسد و مرتبه آن را افزایش دهد.

حیا، یكی از مهم‌ترین وجه تمایزهای انسان و حیوان است. انسان است كه از گناه شرم می‌كند و در مقابل بزرگ‌تر حیا دارد. اما حیوان جز”‹ ترس”‹ و غریزه چیزی را نمی‌شناسد. تربیت انسان باحیا فرآیندی تدریجی و طولانی مدت است. كسب آن مقدار از حیا كه وجهی از وجوه تقوا و مایه سعادت آدمی است، به مراقبت افكار، نیت‌ها و اعمال در طول زندگی نیاز دارد. تا وقتی انسان در مرحله كودكی است، زمینه‌سازی برای باحیا‌ بودن او به عهده خانواده است و پس از سن تكلیف، خود او نیز باید راه مراقبت از حیارا بشناسد و مرتبه آن را افزایش دهد. مهم‌ترین میراثی كه خانواده می‌تواند به فرزند بدهد رفتار توام با احترام حرمت و حیاست. فرزندی كه ببیند پدرش به مادر احترام می‌كند احترام مادرش را نگه می‌دارد. كودكی كه می‌بیند مادرش از برادر شوهرش حجاب می‌كند معنی حجاب را خواهد فهمید.

پسری كه می‌بیند پدرش، حتی در مقابل خاله او چشمانش را پایین می‌اندازد می‌آموزد در خانواده رعایت حریم‌ها واجب است، اما اگر این اصول تنها زبانی به او دیكته شود هرگز نتیجه بخش نخواهد بود.

خنده‌های شوم وقتی دختر یا پسر كوچولوی تو بعد از در آوردن پوشكش از دستت فرار ‌كرد وبرهنه میان مهمان‌ها ‌دوید، همه ‌خندیدید، وقتی اولین فحش‌هایی را كه كودكت آموخته بود نثار تو و پدرش ‌كرد، همه ‌خندیدید. وقتی او برای بازی بر سر تو و همسرت و مادر بزرگ و پدر بزرگ خود ‌كوبید بازهم همه ‌خندیدید. اما این خنده‌ها نتیجه‌ای جز تقویت رفتار نادرست كودك نداشت و آن روز تو این را نمی‌دانستی و امروز وقتی نوجوانت

سركشی و سرپیچی می‌كند دیگر نمی‌خندی، بلكه اشك در چشمانت حلقه می‌زند.

👶🏻 #تربیت_مهدوی ۱۵ 📌 با‌ادب اما بدون تربیت! 🧕 از آنجایی که کودک در هفت سالِ نخست زندگی، بیش از همه با مادرش در ارتباط است، مادر، نخستین معلم کودک است. 👈 ما گاهی کودک را با‌ادب تربیت می‌کنیم. او را از لحاظ عاطفی و روحی سیراب می‌کنیم اما به تربیت مهدوی او توجه نمی‌کنیم. 🔻 در صورتی که اگر بخواهیم در آینده فرزندی مهدی‌یاور داشته باشیم، باید تربیت مهدوی او را از همان ابتدا شروع کنیم و نگوییم که هنوز زود است و او چیزی نمی‌فهمد. ◀️ در عین حال نباید از او توقع بی‌جا و غیر‌واقعی داشته باشیم، بلکه باید با توجه به سن و توانایی‌های کودک و با روش‌های مختلف به او آموزش دهیم. 🔰 مادر باید حس همکاری و کمک به دیگران را در کودک پرورش دهد و درسِ اخلاق (امانت‌داری، راست‌گویی، خوش‌قولی و…) را جزو دروس الزامی او بداند و از همه مهم‌تر اینکه به فرزند خود هویت مهدوی بدهد. محبت اهل بیت را در قلب او ایجاد و تقویت و از هر فرصتی برای یادآوری امام زمان استفاده کند. مادر می‌تواند در این راه، از شعر، بازی، داستان، نقاشی و… کمک بگیرد.