(جواب:) اگر از لباس پشمى براى هميشه و به منظور خودنمايى و جلوه‌گرى استفاده شود كار مذموم و ناپسندى است، امّا اگر به منظور قناعت در هزينه‌هاى زندگى، يا تواضع و فروتنى، يا حفاظت از سرما پوشيده شود اشكال ندارد. روايت زير پاسخ بالا را تأييد مى‌كند. توجّه فرماييد :

۵. طبق آنچه ابوذر غِفارى از رسول خدا صلی الله عليه و آله نقل كرده، آن حضرت فرمودند : «در آخرالزّمان گروهى در تابستان وزمستان لباس‌هاى پشمى مى‌پوشند، به گمان آنكه با اين كار بر ديگران فضيلت وبرترى خواهند داشت. ملائكه آسمان‌ها و زمين آنها را لعنت مى‌كنند».[۵] (وشايد ناميدن آنها به صوفيّه به علّت پوشيدن همين لباس‌هاى پشمى بوده كه عرب به آن صوف مى‌گويد. در ضمن لباس پشمى بر دو گونه است: بخشى از آن نرم ولطيف كه غالباً اشراف مى‌پوشيدند وبخشى ديگر، خشن ودرشت كه زاهدان واقعى وگاهى رياكاران مى‌پوشيدند).

نکته مهم 👆

لباس كتان و خز ۱. در حديثى آمده است كه اميرمؤمنان على عليه السلام فرمود: «پوشش پيامبران لباس كتان بوده است».[۶] ۲. از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «لباس كتان انسان را فربه (وداراى تناسب اندام) مى‌كند».[۷]

۳. در روايت ديگرى مى‌خوانيم كه امام سجّاد عليه السلام براى خريد لباس خز[۸] هزار يا هزار و پانصد درهم مى‌پرداخت وآن را در زمستان مى‌پوشيد وهنگام فصل بهار آن را فروخته، قيمتش را به فقرا صدقه مى‌دادند.[۹]

منبع : [۱] . كافى، ج ۶، ص ۴۵۰، ح ۲؛ دعائم الاسلام، ج ۲، ص ۱۵۳، ح ۵۵۱. [۲] . كافى، ج ۶، ص ۴۴۹، ح ۱؛ دعائم الاسلام، ج ۲، ص ۱۵۳، ح ۵۵۱. [۳] . كافى، ج ۶، ص ۴۵۰، ح ۴. [۴] . خصال، ج ۱، ص ۲۴۶؛ مكارم الأخلاق، ص ۱۱۵. [۵] . امالى طوسى، ج ۲، ص ۱۵۲؛ مكارم الأخلاق، ص ۴۷۱. [۶] . مكارم الأخلاق، ص ۱۰۴؛ كافى، ج ۶، ص ۴۴۹، باب كتان، ح ۱. [۷] . كافى، ج ۶، ص ۴۴۹، باب كتان، ح ۱؛ وسائل الشيعه، ج ۳، ص ۳۵۷، باب ۱۶، ح ۱. [۸] . خز را پيشتر تفسير كرديم. [۹] . مكارم الأخلاق، ص ۱۰۶، ودعائم الاسلام، ج ۲، ص ۱۵۴، ح ۵۵۲.

رنگ لباس (مقدّمه:) بهترين رنگ براى لباس، سفيد وسپس زرد، بعد سبز وپس از آن قرمز كم‌رنگ (صورتى) است. وپوشيدن لباس به رنگ كبود وعدسى وقرمز پررنگ، به ويژه هنگام نماز كراهت دارد. وپوشيدن لباس سياه در همه حال كراهت شديد دارد؛ البتّه عِمامه وعبا وكفش سياه[۱] از اين حكم مستثناست، هرچند كه عبا و عمامه سياه نباشد بهتر است. (به رواياتى در اين زمينه توجّه كنيد:)

لباس سفيد و زرد ۱. در احاديثى معتبر از حضرت رسول صلی الله عليه و آله نقل شده است كه فرمود: «لباس سفيد بپوشيد كه نيكوترين و پاكيزه‌ترين رنگ‌هاست. ومردگان خود را با كفن سفيد دفن كنيد».[۲]

۲. امام صادق عليه السلام روايت كرده است كه حضرت على عليه السلام در بيشتر اوقات، لباس سفيد مى‌پوشيد.[۳] ۳. حفص مؤذّن مى‌گويد: امام صادق عليه السلام را در مسجد پيامبر در بين قبر و منبر در حال نماز ديدم. آن حضرت لباسى زرد همچون رنگ بِه بر تن داشت.[۴] ۴. زراره مى‌گويد: امام باقر عليه السلام را ديدم كه لباسى گشاد وعبايى زردرنگ از خز پوشيده بود.[۵]

لباس قرمز وكبود ۱. در حديثى معتبر آمده است كه حَكَم بن عيينه خدمت امام باقر عليه السلام رسيد. حضرت لباس سرخ تيره كه با گل كافشه[۶] رنگ شده بود بر تن داشت. به حَكم فرمود: نظر تو در مورد اين لباس چيست؟ عرض كرد: چه گويم در مورد لباسى كه اگر جوانان شوخ بپوشند ما آن را عيب مى‌دانيم. حضرت فرمود: «چه كسى زينت الهى را بر بندگانش حرام كرده است؟» سپس فرمود: «چون تازه دامادم چنين لباسى پوشيده‌ام».[۷]

۲. در روايت ديگرى آمده است كه پوشيدن لباس قرمز تيره، جز براى تازه داماد، كراهت دارد.[۸]

۳. در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم كه فرمود: «جبرئيل در روز آخر ماه رمضان بعد از نماز عصر بر حضرت رسول صلی الله عليه و آله نازل شد. چون به آسمان رفت، پيامبر صلی الله عليه و آله فاطمه سلام الله علیها را خواند كه با شوهرت نزد من آييد. هنگامى كه خدمت حضرت رسيدند على عليه السلام را در جانب راست وفاطمه سلام الله علیها را در جانب چپ خود نشانيد ودست آنها را گرفت وبر دامان خويش نهاد. سپس فرمود:

دوست داريد آنچه را كه جبرئيل به من گفت به شما بگويم؟ عرض كردند: آرى اى رسول خدا. فرمود: جبرئيل گفت: در روز قيامت من در جانب راست عرش خواهم بود وخداوند دو لباس بر من مى‌پوشانَد كه يكى به رنگ سبز وديگرى سرخ همچون رنگ گل است وتو اى على، در جانب راست عرش خواهى بود وبر تو نيز دو لباس همانند لباس‌هاى من مى‌پوشانَد».

راوى به امام صادق عليه السلام عرض كرد: مردم رنگ سرخ را نمى‌پسندند. امام فرمود: «هنگامى كه خداوند حضرت عيسى را به آسمان برد، آن حضرت دو لباس به همين رنگ بر تن داشت».[۹] ۴. در روايتى معتبر آمده است كه يونس مى‌گويد: امام رضا عليه السلام را ديدم كه لباسى گشاد وبلند وكبودرنگ بر تن داشت.[۱۰]

لباس سبز سير و سياه ۱. محمّد بن على مى‌گويد: امام هفتم عليه السلام را در لباس عدسى‌رنگ ديدم.[۱۱]

۲. ابوالعلا مى‌گويد: حضرت صادق عليه السلام را در حال اِحرام با بُرد يمنى سبزرنگ ديدم.[۱۲]

۳. در حديث است كه كسى از امام صادق عليه السلام پرسيد: با كلاه سياه نماز بخوانم؟ فرمود: «لباس سياه لباس اهل جهنّم است با آن نماز نخوان».[۱۳] ۴. از پيامبر اعظم صلی الله عليه و آله روايت شده است كه فرمود: «لباس سياه كراهت دارد، مگر در سه چيز: عبا وعِمامه وكفش».[۱۴]

منبع : [۱] . ونيز عبا وچادر زنان. [۲] . كافى، ج ۶، ص ۴۴۵، ح ۱ و۲؛ وسائل الشيعه، ج ۳، ص ۳۵۵، ح ۱. [۳] . قرب الإسناد، ص ۱۳۴؛ وسائل الشيعه، ج ۳، ص ۳۵۶، ح ۶. [۴] . كافى، ج ۶، ص ۴۵۲، ح ۱۰؛ قرب الإسناد، ص ۳۰، ح ۳۷. [۵] . كافى، ج ۶، ص ۴۵۰، ح ۱؛ مكارم الأخلاق، ص ۱۰۴. [۶] . گياهى است با برگ‌هاى بيضى شكل وگل‌هاى زرد رنگ كه گل‌هاى آن را پس از خشك كردن نرم مى‌كنندوروى نان مى‌ريزند وگاه به جاى زعفران به كار مى‌برند (فرهنگ عميد). [۷] . كافى، ج ۶، ص ۴۴۶، ح ۱؛ مكارم الأخلاق، ص ۱۰۵. [۸] . كافى، ج ۶، ص ۴۴۷، ح ۵؛ مكارم الأخلاق، ص ۱۰۵. [۹] . مكارم الأخلاق، ص ۱۰۶؛ وسائل الشيعه، ج ۳، ص ۳۶۰، ح ۱۶. [۱۰] . كافى، ج ۶، ص ۴۴۸، ح ۱۱؛ مكارم الأخلاق، ص ۱۰۶. [۱۱] . كافى، ج ۶، ص ۴۴۸، ح ۱۲؛ وسائل الشيعه، ج ۳، ص ۳۵۹، ح ۹. [۱۲] . مكارم الأخلاق، ص ۱۰۵؛ كتاب من لا يحضره الفقيه، ج ۲، ص ۲۱۵، ح ۹۷۸. [۱۳] . كتاب من لا يحضره الفقيه، ج ۱، ص ۱۶۲؛ تهذيب الاحكام، ج ۲، ص ۲۲۷. [۱۴] . كافى، ج ۶، ص ۴۴۹، ح ۱؛ كتاب من لا يحضره الفقيه، ج ۱، ص ۱۶۳.گفتنى است كه چادر زنان در ميان عرب، نوعى عبا محسوب مى‌شود.

۵. برخى آداب لباس پوشيدن (مقدّمه:) پيراهن‌هاى دراز و بلند پوشيدن وآستين پيراهن را بلند كردن ولباس را براى تكبّر بر روى زمين كشيدن، مكروه وناپسند است. (به رواياتى در اين زمينه توجّه فرماييد:)

۱. از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «حضرت امير مؤمنان علی علیه السلام به بازار رفت وبا يك دينار (اشرفى) سه قطعه لباس خريد: پيراهنى كه بلنداى آن تا نزديك بند پا بود، لنگى كه طول آن تا نيمه ساق پا بود، ازارى كه از جلو تا روى سينه‌ها واز عقب تا پايين‌تر از كمر را مى‌پوشاند. حضرت پس از خريد، دست به آسمان بلند كرد وپيوسته خدا را بر اين نعمت شكر مى‌كرد تا به خانه بازگشت».[۱]

۲. ودر حديثى ديگر فرمود: «آنچه از بلنداى پيراهن از قوزك پا مى‌گذرد در آتش جهنّم است».[۲]

۳. از امام كاظم عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «خداوند به پيامبرش فرمود : (وَثِيَابَکَ فَطَهِّرْ)؛ ولباست را پاكيزه دار.[۳] لباس‌هاى پيامبر صلی الله عليه و آله پاك وپاكيزه بود، منظور خدا اين بود كه پيراهنت را كوتاه كن تا آلوده نشود».[۴]

و در روايت ديگرى آمده است كه آن را بالا بزن تا به زمين كشيده نشود.[۵] ۴. در روايت حسنه‌اى از امام باقر عليه السلام نقل شده است كه: «حضرت رسول اكرم صلی الله عليه و آله به مردى از بنى تميم چنين وصيّت كرد: مبادا پيراهن ولنگ خود را بلند ودراز كنى كه نشانه تكبّر است وخداوند متكبّران را دوست نمى‌دارد».[۶]

۵. در روايتى معتبر آمده است كه امير مؤمنان على عليه السلام هرگاه پيراهن مى‌پوشيد آستين آن را مى‌كشيد وآنچه را كه از سر انگشتانش مى‌گذشت مى‌بُريد.[۷]

۶. در حديث آمده است كه: «حضرت رسول اكرم صلی الله عليه و آله به ابوذر فرمود: هر كه از روى تكبّر، جامه‌اش را بر زمين بكشد خداوند در قيامت نظر رحمت به او نمى‌كند. واِزار مرد تا نيمه ساق پاست؛ البتّه تا بند پا هم جايز است، امّا افزون بر آن در آتش است».[۸]