🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/27)
يَنقُضونَ: نقض میکنند، میشکنند.
عَهدَ اللهِ: پيمان الهی، يعنی پيمانی که با زبان فطرت با خدا بستهاند.
ميثاقِهٖ: محکم کردن او [يعنی محکم کردن ميثاق توسط خدا] يا محکم کردن يا محکم شدن آن.
يَقطَعونَ: قطع رابطه میکنند.
اَمَرَ اللهُ بِهٖ: امر کرده است [مردم را] به آن [يعنی به ارتباط برقرار کردن با آن].
اَن يوصَلَ: که با آن پيوند و ارتباط برقرار شود.
اُولـٰٓئِكَ هُمُ الخـٰسِرونَ: فقط آنها هستند که زيان کردهاند [نه ديگران]؛ ضمير فصل و الف و لام در خبر، #حصر را میرساند.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص24
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/27)
❇️ عَن عُمَرَ بنِ زيدَ قالَ: قُلتُ لِاَبی عَبدِ اللهِ عَلَیهِ السَّلامُ «وَالَّذینَ يَصِلونَ مآ اَمَرَ اللهُ بِهٖٓ اَن يوصَلَ» قالَ نَزَلَت فی رَحِمِ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيهِ وَآلِهِ السَّلامُ وَقَد تَكونُ فی قَرابَتِكَ.
❇️ عمر بن زید گفته است: از امام صادق علیهالسلام درباره آیه «همان ها که روابطی را که خدا به پیوند آنها دستور داده، برقرار میکنند» (رعد/21) سؤال کردم. امام فرمودند: درباره ارتباط با خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده و در رابطه با خویشاوندانتان نیز صادق است.
🔸منبع: کافی، ج3، ص401
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 اؘلَّذينَ يَنقُضونَ عَهدَ اللهِ مِن بَعدِ ميثاقِهٖ وَيَقطَعونَ مآ اَمَرَ اللهُ بِهٖٓ اَن يوصَلَ وَيُفسِدونَ فِی الاَرضِ اُولـٰٓئِكَ هُمُ الخـٰسِرونَ (بقره/27)
کسانی که پیمان خدا را پس از محکم کردن آن میشکنند و روابطی را که خدا به پیوند آنها دستور داده است، قطع میکنند و در زمین به فساد روی میآورند، زیانکاران (حقیقی،) همانان هستند.
✅ مراد از پیوندهایی که خدا دستور داده، تمام چیزهایی است که خداوند به پیوند با آنها امر فرموده است؛ اعم از پیوند با پیامبر، پیوند با امام معصوم، پیوند با خویشاوندان، پیوند با برادران ایمانی، پیوند با همسایه و...
✅ هرچند این آیه از احترام به همه پیوندهای الهی سخن میگوید، ولی بدون شک، پیوندهای خویشاوندی یکی از مهمترین مصادیق است. قرآن کریم درباره کسانی که پیوند خویشاوندی را به هم میزنند، تعبیرات شدیدی دارد و احادیث اسلامی نیز آنها را سخت سرزنش کرده است. خداوند در آیه 22 سوره محمد «ص» میفرماید: «اگر (به دستورهای خدا و پیامبر) پشت کنید، آیا (جز این) از شما انتظار میرود که در زمین فساد کنید و با خویشاوندانتان قطع رابطه کنید؟» از پیامبر اسلام «ص» پرسیدند که مبغوضترین عملها در پیشگاه خداوند کدام است؟ در پاسخ فرمودند: «شرک به خدا». پرسیدند بعد از آن؟ فرمودند: «بریدن از خویشاوندان».
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص5
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/27)
💢 «اؘلَّذينَ»:
با ملاحظۀ این کلمه در خط اول آیه در تصویر ابتدایی مطلب امروز، توجهمان به حرکت فتحه جلب میشود که بهصورت #ریز در ابتدای کلمه روی همزه قرار گرفته است. چنانکه قبلا نیز گفته شد، در ضبط کمعلامت، شکل ریز حرکات کوتاه بر روی کلماتی که با همزۀ وصل شروع میشوند و در موضع ابتدا (بعد از شماره آیه یا بعد از محل وقف) قرار دارند گذاشته میشود تا به قرائتکننده برای تشخیص حرکت همزۀ وصل در ابتدا کمک کند.
✓ این همزه در ضبط #مصری به شکل «ٱ»، در ضبط #هندی بدون حرکت -به استثناء لفظ جلالۀ «الله» که با حرکت فتحهٔ کامل آمده- و در ضبط #ایرانی و #ترکی با حرکت کامل فتحه نوشته شده است.
💢 «اُولـٰٓئِكَ»:
بر اساس اتفاقنظری که میان همۀ علمای #رسم_المصحف وجود دارد؛ این کلمه در تمام متون عربی، اعمّ از قرآن و غیر قرآن، به این شکل نگارش شده و صدای الف مدی در آن، با الف کوچک نشان داده میشود.
✓ در زمینۀ قرائت این کلمه میبایست به ناخوانا بودن حرف واو، دقت ویژه داشت که دخالتی در لفظ نداشته و صدای کوتاه ضمه در الف، تبدیل به صدای کشیده واو مدی نشود. برای توضیح بیشتر اینجا ضربه بزنید.
💢 «الخـٰسِرونَ»:
بر اساس قاعدۀ رسم المصحف، کلیۀ کلماتی که مانند این کلمه، بر #جمع_سالم مذکر و مؤنث دلالت دارند با حذف الف نگارش میشوند؛ البته این قاعده دارای تبصرههایی نیز هست که در جای خود به آنها خواهیم پرداخت.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ یکشنبه 29 مهر 1403
🔅 هُوَ الَّذی خَلَقَ لَكُم ما فِی الاَرضِ جَميعًا ثُمَّ استَویٰٓ اِلَی السَّمآءِ فَسَوّىٰهُنَّ سَبعَ سَمٰوٰتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَیءٍ عَليمٌ (بقره/29)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و نهم سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: MS 0742
✓ محل نگهداری: دانشگاه #جانز_هاپکینز آمریکا. این نسخه از ابتدای قرآن تا پایان سوره کهف را دربرمیگیرد و نیمه دوم آن در کتابخانه #نور_عثمانیه ترکیه نگهداری میشود.
✓ خط: #کوفی با قلم زر (از معدود نسخههایی است که متن مصحف با رنگ طلا کتابت شده است.)
✓ نشان پایان آیات: چند خط مورب روی هم
✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء»
✓ علامت #تعشیر : یک مربع طلاییرنگ که عدد آن بر اساس حروف ابجد در داخل نوشته شده است.
✓ کادربندی صفحات: استفاده از یک کادر منقش و رنگارنگ که با یک شکل در سمت راست و چپ تزیین شده است.
✓ روش علامتگذاری: شیوه #ابوالاسود (حرکات و تنوینها با نقاط مدور آبیرنگ و همزهها با نقطه مدور قرمزرنگ مشخص شدهاند.)
✅ نسخه در اصل، فاقد #نقط_الاعجام بوده که در دوران متأخر، نقاط حروف به شکل مستطیل و با رنگ آبی اضافه شده است.
❇️ نسخه از نظر #رسم_المصحف دارای قدمتی قابل توجه است و از معدود قرآنهای به خط کوفی است که تبار آن به #مصاحف_مدینه شبیه است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/29)
استَویٰٓ اِلَی...:
مستقیما به سراغ ... رفت.
فَسَوّىٰهُنَّ:
آنها را کامل و بی کم و کاست قرار داد، مرتب کرد.
سَبعَ سَمٰوٰتٍ:
بهصورت هفتآسمان
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، صص24و25
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/29)
❇️ اَمیرُالمُؤمِنینَ عَلَیهِ السَّلامُ: «هُوَ الَّذی خَلَقَ لَکُم ما فِی الاَرضِ جَمیعًا» لِتَعتَبِروا بِهٖ وَتَتَوَصَّلوا بِهٖ اِلیٰ رِضوانِهٖ وَتَتَوَقَّوا بِهٖ مِن عَذابِ نیرانِهٖ.
❇️ امام علی علیه السلام: «خداوند، کسیست که هر آنچه را که در زمین است، برای شما آفرید» تا از آن عبرت گیرید و به سبب آن، راه بهشت را بیابید و بدانوسیله، خود را از عذاب دوزخ او حفظ کنید.
🔸منبع: بحارالانوار، ج3، ص40
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 هُوَ الَّذی خَلَقَ لَكُم ما فِی الاَرضِ جَميعًا ثُمَّ استَویٰٓ اِلَی السَّمآءِ فَسَوّىٰهُنَّ سَبعَ سَمٰوٰتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَیءٍ عَليمٌ (بقره/29)
او کسیست که هر آنچه را که در زمین است، برای شما آفرید، و (پیش از آن،) به (آفرینش) آسمانها رو کرد و آنها را در هفت آسمان مرتب کرد، و او هر چیزی را بهخوبی میداند.
✅ برخی از نکات آیه شریفه:
1- #کمال_زمین_و_آسمان در این است که در خدمت انسان باشد و #کمال_انسان در عبادت و پرستش خداوند است. خداوند در عین حال که تسخیر عالم توسط انسان را مطرح میکند، اما هدف نهایی آفرینش را #تهذیب_نفس و #عبودیت_پروردگار بازگو میکند. در روایتی با اشاره به این آیه شریفه آمده است که خداوند آنچه را در زمین است برای شما آفرید تا به واسطه آنها به خدا برسید و صلاح دنیا و آخرت خود را تأمین کنید.
2- از آیات قرآن چنین استفاده میشود که تمام ستارگان و سیارههایی که ما میبینیم، همه جزء #آسمان_اول است و در ماورای آن، شش عالَم دیگر وجود دارد که از محدوده دید و ابزارهای علمی ما بیرون است و در مجموع، هفت عالَم میشوند. شاهد این سخن آن است که قرآن در آیه 12 سوره فصلت میفرماید: «و آسمانی را که (به زمین) نزدیکتر است، با چراغهایی (از ستارگان) آراستیم.» در آیه 6 سوره صافات هم میخوانیم: «ما آسمانی را که (به زمین) نزدیکتر است، به زیور ستارگان آراستیم.»
🔸 منابع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص5؛ قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص5
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/29)
💢 «اِلَی السَّمآءِ»:
همانطور که میبینید در اتصال بین این دو کلمه، سه حرف ناخوانا به وجود آمده است که به اتفاق بررسی میکنیم:
یاء ناخوانا: در ضبط کمعلامت، برای تشخیص ناخوانا بودن این حرف در چنین شرایطی یک قاعده وجود دارد؛ طبق این قاعده، «حرف یاء بیحرکت آخر کلمه، بعد از هر حرکت و تنوین، ناخواناست؛ مانند: عَلَی ... ، فِی ... ، هُدًی ...
الف ناخوانا: الف که بعد از هر حرکتی ناخواناست اما در اینجا حرف ماقبل، بدون حرکت است! پس به حرکت حرف قبلتر نگاه میکنیم که فتحه است بنا بر این الف ناخواناست.
لام ناخوانا: حرف لام بدون حرکت صرفا در موقعیتی که قبل از حرف مشدد قرار بگیرد ناخوانا خواهد بود و در غیر این صورت اگر بدون حرکت باشد، لام، ساکن تلقی میشود.
✓ حرف یاء آخر ناخوانا در همۀ شیوههای علامتگذاری، بدون علامت است و چیزی روی آن قرار ندارد. جالب است بدانید بر اساس علامتگذاری #مصری -که امروزه به نام عثمانطه معروف است- این حرف، هنگامی که ماقبل آن مکسور باشد، یا بهعنوان حرف ناخوانا (مانند: فِی الاَرضِ) است یا بهعنوان صدای یاء مدی (مانند: فی نَفسِهٖ) که در هر دو موقعیت به یک شکل و به طور یکسان، علامتگذاری شده و تمایزی بین این دو قائل نشده و با منطق علامتگذاری سازگار نیست. در حالی که در ضبط #کم_علامت با حذف حرکت کسره همراه صدای یاء مدی (مانند «فی نَفسِهٖ») موجب تفاوت بین این دو موقعیت (مانند کلماتی شبیه به «فِی الاَرضِ») شده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ دوشنبه 30 مهر 1403
🔅 وَاِذ قالَ رَبُّكَ لِلمَلـٰٓـئِكَةِ اِنّی جاعِلٌ فِی الاَرضِ خَليفَةً قالوٓا اَتَجعَلُ فيها مَن يُفسِدُ فيها وَيَسفِكُ الدِّمآءَ وَنَحنُ نُسَبِّحُ بِحَمدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قالَ اِنّیٓ اَعلَمُ ما لاتَعلَمونَ (بقره/30)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه سیام سوره مبارکه بقره)
💢 نسخه منسوب به امیرالمؤمنین علی علیهالسلام
✓ محل نگهداری: المشهد الحسینی در #قاهره
✓ خط: #کوفی و بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش، سبک C یا D است که این خود، نسبت نسخه را به امام علی علیهالسلام بعید میسازد، چرا که احتمالاً نسخه در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم کتابت شده است.
✓ نشان پایان آیات: فاقد علامت
✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء»
✓ علامت #تعشیر : یک دایره که با نقطههای سبز و قرمز، محاط شده است.
✓ نام سورهها و تعداد آیات: با قلم زر و به خط کوفی
✓ تعداد برگههای نسخه: 508 برگ، 19×14 سانتیمتر
✓ تعداد سطور هر صفحه: 14 سطر
✓ #نقط_الاعجام : ندارد
✓ روش علامتگذاری: شیوه #ابوالاسود (نقاط قرمزرنگ)
✅ نسخه کامل بوده و از ابتدا و انتها نقصانی ندارد.
❇️ کلماتِ دارای #اختلاف_قرائت ، با دو رنگ سبز و قرمز، متمایز و به هر دو قرائت اشاره شده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹