#شرح_حکمت ۱۰۶
❣امیر المومنین_ علیه السلام _می فرماید :
✨لاَ يَتْرُكُ النَّاسُ شَيْئاً مِنْ أَمْرِ دِينِهِمْ لاِْسْتِصْلاَحِ دُنْيَاهُمْ إِلاَّ فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مَا هُوَ أَضَرُّ مِنْهُ✨
💠مردم چيزى از امور دينشان را براى اصلاح دنيايشان ترك نمى كنند مگر اين كه خداوند زيان بارتر از آن را به روى آنها مى گشايد
✍ اشاره به اين كه در بسيارى از اوقات، دستورات دينى و منافع دنيوى در برابر هم قرار مى گيرند و رعايت هر يك سبب ضايع شدن ديگرى است. انسان هاى موحد و يكتاپرستان حقيقى كه هيچ مؤثرى را در عالم جز به فرمان خدا نمى دانند به منافع دنيوى خويش پشت پا مى زنند و براى حفظ دين و ايمان و اطاعت فرمان هاى الهى مى كوشند، از اين رو رحمت الهى شامل حالشان مى شود و بهتر از آن عايدشان مى گردد.
🔹به عكس آنها كه دينشان را فداى دنيا و وظايف الهى خود را فداى منافع دنيوى مى كنند خداوند بدتر از آنچه را از آن بيم داشتند به سراغشان مى فرستد.
✔️فى المثل كسانى هستند كه حج واجب خود را كه بر طبق حكم شرع جنبه فوريت دارد به تأخير مى اندازند مبادا تشكيلات مادى آنها گرفتار ركود شود.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠چه بسيار دانشمندى كه جهلش او را كشته، در حالى كه علمش با اوست;اما به حالش سودى نمى بخشد.
📚 #حکمت ۱۰۷
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۷
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨رُبَّ عَالِم قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَعِلْمُهُ مَعَهُ لاَ يَنْفَعُهُ✨
💠چه بسيار دانشمندى كه جهلش او را كشته، در حالى كه علمش با اوست;اما به حالش سودى نمى بخشد.
✍در اين كه چگونه علم و جهل در وجود آن ها جمع مى شود تفسيرهاى مختلفى مى توان بيان كرد.
از همه روشن تر اين كه علم اگر با عمل همراه نشود همچون جهل است، بنابراين نكوهش امام عليه السلام از عالمانى است كه از علم خود بهره نمى گيرند و به آن عمل نمى كنند و سبب هلاكت مادى و معنوى آنها مى شود.
🔹 اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور از «جهل» صفات جاهلانه اى مانند غرور و تكبر و خودخواهى و سودجويى و رياكارى باشد; هر گاه علم با اين صفات نكوهيده جاهلانه همراه گردد عالم را به نابودى مى كشاند،
✔️و احتمال اینکه ظواهرى از علم دارد ولى به عمق آن نرسيده است و به تعبيرى ديگر، علم او فاقد بصيرت است.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠 «در درون سینه این انسان قطعه گوشتى است که به رگ مخصوصى آویخته شده و عجیب ترین اعضاى او .
و همان قلب وى است»
📚 #حکمت ۱۰۸
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۸
⭕️قسمت اول
❣امیرالمومنین_علیه السلام _می فرماید :
✨لَقَدْ عُلِّقَ بِنِیَاطِ هَذَا الاِْنْسَانِ بَضْعَهٌ هِیَ أَعْجَبُ مَا فِیهِ: وَذَلِکَ الْقَلْبُ✨
💠در درون سینه این انسان قطعه گوشتى است که به رگ مخصوصى آویخته شده و عجیب ترین اعضاى او و همان قلب وى است.
✍«نیاط» همان رگى است که قلب به وسیله آن در سینه انسان آویزان است که اگر قطع شود در کمترین زمان حیات انسان پایان مى یابد.
💝امام علیه السلام این قلب آدمى را که در درون سینه اش با رگى آویخته شده شگفت انگیزترین عضو بدن او مى شمرد. سپس به دلیل آن پرداخته و مى فرماید:
✨وَ ذَلِکَ أَنَّ لَهُ مَوَادَّ مِنَ الْحِکْمَهِ وَأَضْدَاداً مِنْ خِلاَفِهَا✨
🔹این شگرفى به خاطر آن است که صفاتى از حکمت و ضد حکمت در آن جمع است
✔️حکمت اشاره به فضایل اخلاقى و اضداد آن اشاره به رذایل اخلاقى است و به این ترتیب امام قلب انسان را مرکزى براى فضایل و رذایل اخلاقى مى شمرد.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠 هرگاه آرزوها (ى افراطى) در آن ظاهر شود طمع او را ذلیل و خوار مى کند ،
و هنگامى که طمع در او به هیجان آمد به دنبال آن حرص، او را به هلاکت مى کشاند.
📚 #حکمت ۱۰۸
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۸
⭕️قسمت دوم
❣امیر المومنین _علیه السلام _در ادامه می فرماید :
✨فَإِنْ سَنَحَ لَهُ الرَّجَاءُ أَذَلَّهُ الطَّمَعُ، وَإِنْ هَاجَ بِهِ الطَّمَعُ أَهْلَکَهُ الْحِرْصُ وَإِنْ مَلَکَهُ الْیَأْسُ قَتَلَهُ الاَْسَفُ✨
💠هرگاه آرزوها (ى افراطى) در آن ظاهر شود (حالت طمع به او دست مى دهد و) طمع او را ذلیل و خوار مى کند و هنگامى که طمع در او به هیجان آمد به دنبال آن حرص، او را به هلاکت مى کشاند. و هنگامى که یأس بر او قالب گردد تأسف او را از پاى در مى آورد.
✍ منظور از «رجاء» در اینجا امید افراطى به دیگران داشتن و چشم به اموال و امکانات آنها دوختن است واضح است که این امید افراطى، او را به طمع، و طمع، او را به حرص مى کشاند که همه از رذایل اخلاقى است.
🔹 منظور از «یأس» در اینجا ناامیدى افراطى در عالم اسباب است که انسان در صحنه هاى علم و تجارت و کسب و کار از موفقیت خود مأیوس باشد; اشخاص مأیوس به یقین در زندگى ضعیف و ناتوان و گاه نابود مى شوند.
✔️ حد وسط در میان امید افراطى و یأس همان حالت امیدوارى معتدل است که اگر نباشد انسان در زندگى به جایى نمى رسد.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠هرگاه غضب بر او مستولى شودخشمش فزونى مى گیرد (و دست به هر کار خلافى مى زند) و اگر بیش از حد (از کسى یا چیزى) راضى شود (و به آن اطمینان پیدا کند) جانب احتیاط را از دست مى دهد.
📚 #حکمت ۱۰۸
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۸
⭕️قسمت سوم
❣امیر المومنین علیه السلام در سومین و چهارمین صفات رذیله ای را که در حد افراط و تفریط قرار دارند بیان مى کند و مى فرماید:
✨وَإِنْ عَرَضَ لَهُ الْغَضَبُ اشْتَدَّ بِهِ الْغَیْظُ، وَإِنْ أَسْعَدَهُ الرِّضَى نَسِیَ التَّحَفُّظَ✨
💠هرگاه غضب بر او مستولى شودخشمش فزونى مى گیرد (و دست به هر کار خلافى مى زند) و اگر بیش از حد (از کسى یا چیزى) راضى شود (و به آن اطمینان پیدا کند) جانب احتیاط را از دست مى دهد.
✍به یقین هم حالت غضب که سرچشمه کارهاى نادرست مى شود جنبه افراط دارد و هم اعتماد بى حساب به افراد و اشخاص که آن هم سبب مشکلات فراوان مى گردد.
✔️ حد وسط میان این دو رضایت معتدل آمیخته با رعایت احتیاط است.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠 «هرگاه ترس بر او غالب شود احتیاط کارى (افراطى) او را به خود مشغول مى دارد و هرگاه کار بر او آسان گردد در غفلت و بى خبرى فرو مى رود»
📚 #حکمت ۱۰۸
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۸
⭕️قسمت چهارم
❣امیر المومنین علیه السلام پنجمین و ششمین رذیله اخلاقى که در طرف افراط و تفریط قرار دارند سخن مى گوید و مى فرماید:
✨وَإِنْ غَالَهُ الْخَوْفُ شَغَلَهُ الْحَذَرُ، وَإِنِ اتَّسَعَ لَهُ الاَْمْرُ اسْتَلَبَتْهُ الْغِرَّهُ✨
💠هرگاه ترس بر او غالب شود احتیاط کارى (افراطى) او را به خود مشغول مى دارد و هرگاه کار بر او آسان گردد در غفلت و بى خبرى فرو مى رود.
✍ علماى اخلاق ترس بجا و معتدل را در برابر عواقب منفى و خطرناک فضیلت مى شمرند.
در واقع خداوند آن را سپرى در برابر خطرات در وجود انسان قرار داده تا بى حساب در هر میدانى وارد نشود و دشمنانى که در کمین او هستند و خطراتى که بر سر راه رسیدن به مقصد وى را تهدید مى کنند از نظر دور ندارد;
✔️ ولى اگر این حالت جنبه افراطى به خود بگیرد صفتى رذیله به نام «جُبن» است همان گونه که اگر در جهت تفریط واقع شود و انسان بى باکانه در هر میدان و مسیرى قدم بگذارد، رذیله دیگرى است که از آن به غفلت، غرور و بى خبرى یاد مى شود.
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠هرگاه مالى به دست آورد بى نیازى او را به طغیان وا مى دارد و اگر مصیبتى به او برسد بى تابى او را رسوا مى کند و اگر فقر دامنش را بگیرد مشکلات (ناشى از آن)، او را به خود مشغول مى دارد.
📚 #حکمت ۱۰۸
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۸
⭕️قسمت پنجم
❣امیر المومنین علیه السلام در بیان هفتمین و هشتمین اوصاف شخص افراطى مى فرماید:
✨وَإِنْ أَفَادَ مَالاً أَطْغَاهُ الْغِنَى، وَإِنْ أَصَابَتْهُ مُصِیبَهٌ فَضَحَهُ الْجَزَعُ، وَإِنْ عَضَّتْهُ الْفَاقَهُ شَغَلَهُ الْبَلاَءُ✨
💠هرگاه مالى به دست آورد بى نیازى او را به طغیان وا مى دارد و اگر مصیبتى به او برسد بى تابى او را رسوا مى کند و اگر فقر دامنش را بگیرد مشکلات (ناشى از آن)، او را به خود مشغول مى دارد.
✍ امام علیه السلام طغیان به سبب فزونى مال را در برابر دو چیز قرار داده است: مصیبت توأم با بى تابى و فقر مشغول کننده.
🔹بهترین وسیله براى نیل به اهداف والاى انسانى، کمک به دردمندان و کمک به پیشرفت علم و دانش و برقرار ساختن عدالت اجتماعى و ساختن بناهاى خیر و مانند آن است;
اما اگر توأم با خودخواهى و کم ظرفیتى شود انسان را به طغیان وا مى دارد
🔹همان گونه که قرآن مجید مى فرماید: (آن گونه نیست که آنها مى پندارند، انسان طغیان مى کند هرگاه خود را مستغنى و بى نیاز ببیند»
✔️در هر حال مناسب این است که مصیبت را در عبارت بالا به مصائب مالى تفسیر کنیم; مانند ورشکست شدن در تجارت یا آفت گرفتن محصولات در زراعت و مانند آن که در قرآن مجید گاه بر آن اطلاق مصیبت شده است .
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠 «اگر گرسنگى پیدا کند ضعف؛ زمین گیرش مى کند و اگر پرخورى کند شکم پرورى او را به رنج انداخته راه نفس را بر او مى بندد»
📚 #حکمت ۱۰۸
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۸
⭕️قسمت ششم
❣امیر المومنین علیه السلام رذیله نهم و دهم افراد افراطی را مورد توجه قرار داده مى فرماید:
✨وَإِنْ جَهَدَهُ الْجُوعُ قَعَدَ بِهِ الضَّعْفُ، وَإِنْ أَفْرَطَ بِهِ الشِّبَعُ کَظَّتْهُ الْبِطْنَهُ✨
💠اگر گرسنگى پیدا کند ضعف زمین گیرش مى کند و اگر پرخورى کند شکم پرورى او را به رنج انداخته راه نفس را بر او مى بندد.
✍به یقین همان گونه که افراط در پرخورى نکوهیده است و سرچشمه بیمارى هاى جسمى و روحى است، کم خوردن بیش از حد نیز مایه ضعف و ناتوانى و عدم قدرت بر انجام مسئولیت هاست.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠(به طور کلى) هرگونه کمبود (و تفریط) به او زیان مى رساند و هرگونه افراط او را فاسد مى سازد»;
📚 #حکمت ۱۰۸
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۸
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨فَکُلُّ تَقْصِیر بِهِ مُضِرٌّ، وَکُلُّ إِفْرَاط لَهُ مُفْسِدٌ✨
💠(به طور کلى) هرگونه کمبود (و تفریط) به او زیان مى رساند و هرگونه افراط او را فاسد مى سازد»;
✍ درسى را که امام علیه السلام در این کلام نورانى اش به همه ما مى دهد در واقع درسى است که تمام علم اخلاق و سخنان علماى اخلاق در آن خلاصه شده است.
🔹 امام علیه السلام در این درس پرمعنا به همگان هشدار مى دهد که غرائزى که خداوند در انسان آفریده و در درون جان او قرار داده است همه براى حیات مادى و معنوى انسان ضرورى است مشروط بر این که به سوى افراط و تفریط کشیده نشود;
✔️ امید خوب است; ولى افراط و تفریط در آن زیان بار، احتیاط و ترس در برابر حوادث خطرناک لازم است; اما افراط و تفریط در آن سبب بدبختى است. مال و ثروت از اسباب سعادت است مشروط بر این که افراط و تفریط و طغیان و جزع در آن نباشد. خوردن غذا براى داشتن بدن سالم به عنوان مقدمه داشتن روح سالم لازم است; اما افراط و تفریط در آن مشکل آفرین مى باشد.
(پایان )
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠 ما ( اهل بيت ) تكيه گاه ميانه هستيم،
(بايد) عقب افتادگان به آن ملحق شوند و تندروان به سوى آن باز گردند.
📚 #حکمت ۱۰۹
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۰۹
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨نَحْنُ النُّمْرُقَةُ الْوُسْطَى، بِهَا يَلْحَقُ التَّالِي، وَإِلَيْهَا يَرْجِعُ الْغَالِي✨
💠ما تكيه گاه ميانه هستيم; (بايد) عقب افتادگان به آن ملحق شوند و تندروان به سوى آن باز گردند.
✍ «نُمْرُقة» در اصل به معناى پشتى يا متكايى است كه بر آن تكيه مى كنند; پشتى وسط و ميانه، پشتى ممتازى بوده كه در صف پشتى هاى مجلس مورد توجه و جايگاه افراد شريف تر بوده است.
امام می فرماید آنها كه پايين ترند بايد رو به سوى ما كنند و آنها كه بالاترند بايد نگاه خود را به ما باز گردانند (و همگى راه اعتدال را پيش گيرند).
🔹 منظور از «تالى» كسانى هستند كه اوصاف برجسته امامان اهل بيت(عليهم السلام) را انكار مى كردند و آنان را در حد فردى معمولى قرار مى دادند و منظور از «غالى» كسانى كه آنان را از حد امام معصوم بالاتر برده و صفات خدايى برايشان قائل مى شدند و حتى گاهى به الوهيت آنها رأى مى دادند.
✔️ امام عليه السلام مى فرمايد: ما هيچ يك از اين دو گروه را نمى پسنديم نه تالى و نه غالى.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠فرمان خدا را برپا ندارد، جز آن کس که در اجرای حق مدارا نکند ،سازشکار نباشد ، و پیرو آرزوها نگردد.
📚 #حکمت ۱۱۰
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۱۰
❣امیر المومنین _علیه السلام_ می فرماید
✨لاَ يُقِيمُ أَمْرَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ إِلاَّ مَنْ لاَ يُصَانِعُ، وَلاَ يُضَارِعُ، وَلاَ يَتَّبِعُ الْمَطَامِعَ✨
💠«فرمان خدا را تنها كسى مى تواند اجرا كند كه نه سازش كار باشد (و اهل رشوه) و نه تسليم و ذليل (در مقابل ديگران) و نه پيروى از طمع ها كند»
✍ بديهى است آنان كه اهل «مصانعه» (به معناى سازشكارى و رشوه گرفتن) هستند هرگز نمى توانند حق را به حق دار برسانند، چرا كه زورمندان اهل باطل آنها را خريدارى مى كنند و از حق منصرف مى سازند و در اين ميان حقوق ضعفا پايمال مى شود.
🔹 همچنين كسانى كه ضعيف و ذليل و ناتوانند قدرت اجراى فرمان خدا را ندارند، زيرا اجراى فرمان حق قاطعيت و شجاعت و استقلال شخصيت را مى طلبد و افراد زبون كه به روش اهل باطل عمل مى كنند توان اين كار را ندارند.
🔹نيز اشخاص مبتلا به انواع طمع ها; طمع در مقام، مال و خواسته هاى هوس آلود هرگز نمى توانند مجرى فرمان خدا باشند، زيرا طمع بر سر دوراهى ها و چند راهى ها آنها را به سوى خود جذب مى كند و از پيمودن راه حق باز مى دارد.
✔️به همين دليل در طول تاريخ كمتر زمامدارى را ديده ايم كه به طور كامل مجرى فرمان حق باشد (مگر انبيا و اوليا) زيرا گاه يكى از اين سه نقطه ضعف و گاه همه آنها را داشته است، از اين رو از پيمودن راه حق باز مانده است.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠حتى اگر كوهى مرا دوست بدارد از هم مى شكافد و فرو مى ريزد.
📚 #حکمت ۱۱۱
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۱۱
❣هنگام باز گشت امير مؤمنان على عليه السلام از ميدان صفين به امام خبر دادند «سهل بن حنيف» (يكى از پيشگامان اسلام، از اصحاب خاص پيغمبر اكرم و اميرمؤمنان على عليهما السلام در كوفه چشم از دنيا فرو بسته در حالى كه محبوب ترين مردم نزد امام بود.
✨وَ قَدْ تُوُفِّيَ سَهْلُ بْنُ حُنَيْف الاَْنْصَارِيُّ بِالْكُوفَةِ بَعْدَ مَرْجِعِهِ مَعَهُ مِنْ صِفِّينَ، وَكَانَ أَحَبَّ النَّاسِ إِلَيْهِ
💝امام در اين هنگام در زمينه بى وفايى دنيا و از دست رفتن سريع عزيزان فرمود:
✨لَوْ أَحَبَّنِي جَبَلٌ لَتَهَافَتَ✨
💠حتى اگر كوهى مرا دوست بدارد از هم مى شكافد و فرو مى ريزد.
✍اشاره به بى وفايى و ناپايدارى طبيعت دنيا و از دست رفتن عزيزان است كه هم آزمونى براى مردان خداست و هم هشدارى براى همگان.
🔹سپس مرحوم سيّد رضى به دنبال اين گفتار حكيمانه درباره بى وفايى دنيا مى افزايد:
✔️ «معناى اين سخن آن است كه شدائد و مصائب، به سرعت به سراغ دوستان ما مى آيند و اين سرنوشت تنها در انتظار پرهيزکاران و نيكان و برگزيدگان و خوبان است و اين سخن همانند سخن ديگرى از امام(عليه السلام) است كه فرمود: «هركس ما اهل بيت را دوست دارد بايد پوشش فقر را براى خود مهيا سازد (و آماده انواع محروميت ها و گرفتارى ها) گردد.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠هركس ما ، اهل بيت پيامبر را دوست بدارد پس بايد فقر را چون لباس رويين بپذيرد
📚 #حکمت ۱۱۲
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱۱۲
❣امیر المومنین علیه السلام می فرماید
✨ مَنْ أَحَبَّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَلْيَسْتَعِدَّ لِلْفَقْرِ جِلْبَاباً✨
💠هركس ما اهل بيت را دوست دارد بايد پوشش فقر را براى خود مهيا سازد (و آماده انواع محروميت ها و گرفتارى ها) گردد».
✍جلباب» به لباسى مى گويند كه تمام بدن يا قسمت عمده آن را بپوشاند;
در اين كه چه رابطه اى در ميان محبت اهل بيت و پوشش فقر است تفسيرهاى مختلفى شده كه از ميان همه آنها سه تفسير زير از همه مناسب تر است:
🔹نخست «اَلْبَلاءُ لِلْوِلاءِ»
بلاها به سراغ دوستان خدا مى روند و گرفتارى ها و مشكلات بيش از همه دامان پيامبران را مى گيرد سپس كسانى كه به دنبال آنها هستند سپس نيكان يكى پس از ديگرى».
🔹تفسير ديگر منظور آن است كسانى كه عشق به امام مى روزند يا حب اهل بيت دارند بايد فقر به معناى سادگى زندگى را پيشه كنند; همان فقرى كه پيغمبر اكرم درباره آن مى فرمود; فقر مايه افتخار من است و با آن بر ساير پيامبران افتخار مى كنم» اين تعبير اگر به معناى فقر «فقر الى الله» نباشد به معناى ساده زيستن و قانع به زندگى خالى از هر گونه زرق و برق و تجمل بودن است.
🔹تفسير سوم اين كه منظور از كلام حكمت آميز بالا آن است كه دشمنان اهل بيت به ويژه بنى اميه و پس از آنها بنى عباس در صدد بودند كه هر كس را پيرو اين مكتب و عاشق اين پيشوايان ببينند از هر نظر در فشار قرار دهند تا آنجا كه حتى از نظر معيشت نيز در تنگنا واقع شوند. از اين گذشته ولاى اهل بيت همان ولاى حق است و طرفدار حق در هر عصر و زمان مورد تهاجم طرفداران باطل كه عِده و عُده آنها غالبا كم نيست واقع مى شود
.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══