1517 ـ حق تلاوت الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ في قولِهِ تعالى : «الَّذِينَ آتَيناهُمُ الكِتابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ» ـ :يُرَتِّلُونَ آياتِهِ ، ويَتَفَهَّمونَ مَعانِيَهُ ، ويَعمَلُونَ بأحكامِهِ ، ويَرجُونَ وَعدَهُ ، ويَخشَونَ عَذابَهُ ، ويَتَمَثَّلُونَ قصَصَهُ ، ويَعتَبِرُونَ أمثالَهُ ، ويَأتُونَ أوامِرَهُ ، ويَجتَنِبونَ نَواهِيَهُ . ما هُو واللّه ِ بحِفظِ آياتِهِ وسَردِ حُروفِهِ ، وتِلاوَهِ سُوَرِهِ ودَرسِ أعشارِهِ وأخماسِهِ ، حَفِظُوا حُروفَهُ وأضاعُوا حُدودَهُ ، وإنّما هو تَدَبُّرُ آياتِهِ ، يقولُ اللّه ُ تعالى : «كِتابٌ أنْزَلناهُ إلَيكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّروا آياتِهِ» (1) . (2) امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه: «كسانى كه به آنان كتاب داديم، آن را تلاوت مى كنند آن گونه كه حق تلاوت آن است» ـ فرمود : آياتش را روشن و شمرده مى خوانند، سعى مى كنند معانى اش را بفهمند، احكام و فرامينش رابه كار مى بندد، به وعده اش اميدوارند، از عذابش مى ترسند، از داستانهايش سرمشق مى گيرند، از مثلهايش پند مى گيرند،امرهايش را به جا مى آورند و از نهى هايش دورى مى كنند. به خدا سوگند كه حق تلاوت قرآن به حفظ آيات و پشت سر هم خواندن حروف و كلماتش و تلاوت سوره اى و مطالعه حواشى و هوامش آن، نيست. حروف و كلماتش را حفظ مى كردند و حدود و معانيش را فرو گذاشتند، بلكه به تدبّر و تأمل در آيات آن است؛ خداوند متعال مى فرمايد: «كتابى است خجسته كه سوى تو فرو فرستاديم، تا در آيات آن تدبّر كنند» . (1) ص : 29 . (2) تنبيه الخواطر : 2/236.

چه خوش است صوت قرآن ز تو دلربا شنیدن به رخت نظاره کردن سخن خدا شنیدن

1514 ـ حفظ قرآن و ادب حفظ آن رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : مَن أعطاهُ اللّه ُ حِفظَ كتابِهِ فَظَنَ أنَّ أحَدا اُعطيَ أفضَلَ مِمّا اُعطيَ فقد غَمَطَ أفضَلَ النِّعمَةِ . (1) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس كه خدا نعمت حفظ كتاب خود را به او عطا كند و آن كس گمان كند كه به ديگران نعمتى بزرگتر از اين نعمت او داده شده است، بيگمان نسبت به بزرگترين نعمت تحقير و ناسپاسى روا داشته است. عنه صلى الله عليه و آله : إنّ الذي ليسَ في جَوفِهِ شيءٌ من القرآنِ كالبَيتِ الخَرِبِ . (2) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : كسى كه در اندرونش چيزى از قرآن نيست، همانند خانه اى ويران است. عنه صلى الله عليه و آله : بِئسَما لأِحدِكُم أن يَقولَ نَسِيتُ آيَهً كَيتَ وكَيتَ ، بَل هو نُسِّيَ . استَذكِرُوا القرآنَ ، فوالذي نَفسي بيَدِهِ لَهُو أشَدُّ تَفَصِّيا مِن صُدورِ الرِّجالِ مِن النَّعَمِ مِن عُقُلِها . (3) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خوب نيست كه فردى از شما بگويد فلان و بهمان آيه را از ياد بردم، [چنين نيست] بلكه از ياد[ش ]برده شده است. قرآن را [در ذهن خود مرور و ]يادآورى كنيد؛ زيرا سوگند به آن كه جانم در دست اوست، قرآن از سينه هاى مردان زودتر مى رهد تا شتر از زانو بندش. عنه صلى الله عليه و آله : حَمَلةُ القرآنِ هُمُ المَحفوفُونَ برَحمَهِ اللّه ِ ، المَلبوسونَ بنُورِ اللّه ِ عَزَّوجلَّ . (4) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اين قرآن دانان هستند كه در رحمت خدا قرار دارند و پوشيده در نور او. عنه صلى الله عليه و آله : أشرافُ اُمّتي حَمَلَةُ القرآنِ وأصحابُ الليلِ . (5) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اشراف و بزرگان امّت من قرآن دانان و شب زنده داران هستند. عنه صلى الله عليه و آله : إنّ أحَقَّ الناسِ بالتَّخَشُّعِ في السِّرِّ والعَلانيَةِ لَحامِلُ القرآنِ ، وإنَّ أحَقَّ الناسِ فيالسِّرِّ والعَلانيَةِ بالصلاةِ والصومِ لَحامِلُ القرآنِ . (6) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : سزاوارترين مردم به خشوع داشتن نهانى و آشكار در برابر خدا، قرآن دان است. سزاوارترين مردم به نماز خواندن و روزه گرفتن در آشكار و نهان، قرآن دان است. عنه صلى الله عليه و آله : لا يَنبغي لِصاحِبِ القرآنِ أن يَحِدَّ مَع مَن حَدَّ ، ولا يَجهَلَ مَع مَن يَجهَلُ وفي جَوفِهِ كلامُ اللّه ِ . (7) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : براى ملازم قرآن شايسته نيست با كسى كه نسبت به او تندى كرده است، تندى كند و كسى كه در اندرونش كلام خداست، با كسى كه [نسبت به وى ]رفتار جهالت آميز مى كند، جاهلانه رفتار نمى كند. الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : الحافِظُ للقرآنِ العامِلُ بهِ مَع السَّفَرَةِ الكِرامِ البَرَرَةِ . (8) امام صادق عليه السلام : حافظ قرآن كه به آن عمل كند،همراه فرشتگان پيغام آور ارجمند و نيكوكار است. عنه عليه السلام : مَن نَسِيَ سُورَةً مِن القرآنِ مُثِّلَت لَهُ في صُورَةٍ حَسَنةٍ ودَرَجةٍ رَفيعَةٍ ، فإذا رَآها قالَ : من أنتِ ؟ ما أحسَنَكِ ! لَيتَكِ لي ! فتقولُ : أما تَعرِفُني ؟ أنا سُورَةُ كذا وكذا ، لو لم تَنسَني لَرَفَعتُكَ إلى هذا المَكانِ . (9) امام صادق عليه السلام : هر كس سوره اى از قرآن رافراموش كند، آن سوره [در بهشت ]به صورتى زيبا و درجه اى رفيع در برابرش مجسم مى شود و چون او را ببيند، گويد: تو كيستى؟ چقدر زيبايى! كاش از آنِ من بودى. جواب دهد: مرا نمى شناسى؟ من فلان و بهمان سوره هستم. اگر مرا فراموش نكرده بودى، تو را به اين مكان بالا مى آوردم. (1) كنز العمّال : 2317 (2) كنز العمّال : 2478 (3) كنز العمّال : 2849. (4) جامع الأخبار : 115/202. (5) الخصال : 7/21. (6) الكافي : 2/604/5. (7) كنز العمّال : 2347. (8) الكافي : 2/603/2. (9) ثواب الأعمال : 283/1 .

ترجمه تصویری قرآن کریم صفحه ۱۵۶

1513 ـ آموزش دادن قرآن و آموختن آن رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : خَيرُكُم مَن تَعَلَّمَ القرآنَ وعَلَّمَهُ . (1) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بهترين شما، كسى است كه قرآن را فرا گيرد و [به ديگران ]آموزش دهد. عنه صلى الله عليه و آله : علَيكُم بتَعَلُّمِ القرآنِ وكَثرَةِ تِلاوَتِهِ . (2) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بر شما باد آموختن قرآن و بسيارخواندن آن. عنه صلى الله عليه و آله : مَن عَلَّمَ رجُلاً القرآنَ فهُو مَولاهُ ،لا يَخذُلُهُ ولا يَستَأثِرُ علَيهِ . (3) پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس به مردى قرآن بياموزد،مولاى اوست و آن مرد نبايد او را تنها و بى يار گذارد و خود را بر وى ترجيح دهد. الإمامُ عليٌّ عليه السلام : حَقُّ الوَلَدِ علَى الوالِدِ أن يُحَسِّنَ اسمَهُ ، ويُحسِّنَ أدَبَهُ ، ويُعَلِّمَهُ القرآنَ . (4) امام على عليه السلام : حقوق فرزند بر پدر، اين است كه نامى نيكو بر او بنهد و نيكو تربيتش كند و قرآن را به او بياموزد. الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : يَنبَغي للمؤمنِ أن لا يَموتَ حتّى يَتَعَلَّمَ القرآنَ ، أو يكونَ في تَعَلُّمِهِ . (5) امام صادق عليه السلام : سزاوار است كه مؤمن پيش از آن كه بميرد، قرآن را بياموزد يا در حال آموختن آن بميرد. (1) كنزالعمّال : 2351 (2) كنزالعمّال : 2368 (3) كنزالعمّال : 2382. (4) نهج البلاغة : الحكمة 399. (5) الدعوات : 220/600 .

1512 ـ قرآن، هميشه تازگى دارد الإمامُ عليٌّ عليه السلام : لا تُخلِقُهُ كَثرَةُ الرَّدِّ ووُلوجُ السَّمعِ . (1) امام على عليه السلام : قرآن هر اندازه هم تكرار شود و به گوش خورد ، باز كهنه نمى شود . الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ لمّا سُئلَ : ما بالُ القرآنِ لا يَزدادُ علَى النَّشرِ والدَّرسِ إلّا غَضاضَةً؟ ـ : لأنَّ اللّه َ تباركَ وتعالى لم يَجعَلْهُ لِزمانٍ دونَ زَمانٍ ، ولا لِناسٍ دونَ ناسٍ ، فهُو في كلِّ زَمانٍ جَديدٌ ، وعِند كُلِّ قَومٍ غَضٌّ إلى يَومِ القِيامَةِ . (2) امام صادق عليه السلام ـ وقتى از ايشان سؤال شد: چه سرّى است كه قرآن هر چه بيشتر خوانده و بحث شود، برتازگى وطراوت آن افزوده مى شود؟ ـ فرمود : چون خداوند تبارك و تعالى، آن را تنها براى زمانى خاص و مردمى خاصّ قرار نداده است. از اين رو، در هر زمانى و براى هر مردمى، تا روز قيامت، تازه و باطراوت است. (1) نهج البلاغة : الخطبة 156 . (2) بحار الأنوار : 92/15/8 . وعن يعقوب بن السكّيت النحوي قال : سألت أبا الحسن الثالث عليه السلام ما بال القرآن ـ وذكر نحوه ـ بحار الأنوار : 92/15/9.

ترجمه تصویری قرآن کریم صفحه ۱۵۷ https://eitaa.com/noore1