*🔰شرح و تفسیر حکمت 53🔰*
👌🔆 سخاوت واقعى
📜امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه به نكته دقيق و آموزنده اى اشاره كرده، مى فرمايد:🔻« سخاوت آن است كه ابتدايى (و بدون درخواست) باشد; اما آنچه در برابر تقاضا داده مى شود يا از روى حياست و يا براى فرار از مذمّت» ;
🔰 سخاوت را اين گونه تفسير كرده اند:
✅ حالت و فضيلتى درونى است كه انسان را به بذل مال به مستحقان و نيازمندان بدون عوض وا مى دارد.
✴️ بر اين اساس اگر كسى درخواستى كند و از آبروى خود به وسيله درخواست مايه بگذارد، آنچه سخاوتمندانه مى بخشد در واقع عوض آبروى اوست و به راحتى نمى توان نام آن را سخاوت گذاشت
✴️و نيز بخشش كه پس از درخواست صورت مى گيرد ممكن است بدين سبب باشد كه اگر بخشش نكند، درخواست كننده و يا مردمى كه از آن آگاهى مى يابند او را نكوهش و مذمت كنند،
🔶بنابراين بخشش در برابر نجات از مذمت مردم واقع شده است و بدون عوض نيست و به تعبير عموم مردم براى رودربايستى است.
🔔بنابراين سخاوت خالص و حقيقى آن است كه انسان پس از آگاهى بر نيازمندى افراد آبرومند، در حل مشكل آنها به صورت پنهانى بكوشد و نيازى به سؤال نباشد.
🔰قرآن مجيد در سوره «بقره» هنگامى كه سخن از اهميت انفاق و آثار و بركات آن به ميان مى آورد بر انفاق به كسانى تأكيد مى كند كه روى سؤال ندارند و به دليل عفت و مناعت طبع مردم آنها را در زمره اغنيا مى دانند،
🔶 مى فرمايد: (يَحْسَبُهُمُ
الْجَاهِلُ أَغْنِيَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسيمَاهُمْ لاَ يَسْئَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا).
🔰 درباره اهميت سخاوت در آيات قرآن و روايات اسلامى بحث هاى زيادى آمده است از جمله در حديثى از پيغمبر اسلام(صلى الله عليه وآله)مى خوانيم: بى شك، سخاوت هر قدر بيشتر و در مورد مناسبت تر و بدون هيچ گونه عوض مادى و معنوى و كاملاً به صورت ابتدايى باشد پرارزش تر است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۸ مهر ۱۴۰۱
⚜️#حکمت_54_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): لَا غِنَى كَالْعَقْلِ، وَ لَا فَقْرَ كَالْجَهْلِ، وَ لَا مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ، وَ لَا ظَهِيرَ كَالْمُشَاوَرَةِ.
🟡ارزش هاى اخلاقى (اخلاقى، اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: هيچ ثروتى چون عقل، و هيچ فقرى چون نادانى نيست. هيچ ارثى چون ادب، و هيچ پشتيبانى چون مشورت نيست.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۸ مهر ۱۴۰۱
*🔰شرح و تفسیر حکمت 54 🔰*
👌🔆چهار جمله پربار
📜امام(عليه السلام) در اين كلام حكيمانه و پرمايه خود در ضمن چهار جمله كوتاه به چهار مطلب مهم اشاره كرده، مى فرمايد:🔻
✨«هيچ ثروت و بى نيازى چون عقل»;(لاَ غِنَى كَالْعَقْلِ);
✨«و هيچ فقرى همچون جهل»; (وَلاَ فَقْرَ كَالْجَهْلِ);
✨«و هيچ ميراثى چون ادب»; (وَلاَ مِيرَاثَ كَالاَْدَبِ)
✨«و هيچ پشتيبانى چون مشورت نمى باشد»; (وَلاَ ظَهِيرَ كَالْمُشَاوَرَةِ).
🔹درباره اهميت عقل همين بس كه اگر عقل و تدبير باشد همه چيز به دنبال آن خواهد آمد مال و ثروت را با عقل و تدبير به دست مى آورند،
💎مقام و شخصيت نيز زاييده عقل است و آسايش و آرامش و سعادت دو جهان با عقل حاصل مى شود.
🔰به گفته بعضى از شارحان نهج البلاغه در قرآن مجيد واژه عقل و علم و مشتقات آنها 880 مرتبه آمده است و اين نشانه اهميت فوق العاده قرآن و اسلام به مسأله عقل است.
🔰رسول خدا فرمود:
🔶 خداوند هيچ نعمتى را برتر از عقل در ميان بندگانش تقسيم نكرده است. خواب عاقل از شب زنده دارى جاهل (و عبادت شبانه او) برتر و روزه نگرفتنش از روزه (مستحبى) جاهل برتر و توقفش از سفر جاهل (براى اطاعت پروردگار يا جهاد) مهم تر است و خداوند هيچ پيامبرى را مبعوث نكرد مگر اين كه عقلش كامل شد و عقل او برتر از عقول تمام امتش بود.
❇️در نقطه مقابل عقل جهل و نادانى بدترين فقر و تنگدستى است، زيرا انسان جاهل و نادان هم ثروتش را از دست مى دهد و هم آبرو و حيثيتش را و در يك كلمه دين و دنيايش را تباه مى كند.
🔸البته منظور از عقل، همان گونه كه در روايات اسلامى آمده همان هوش و فراستى است كه انسان را به خدا و اطاعت او نزديك مى كند و از زشتى ها دور مى سازد.
✴️ در دنياى ديروز و امروز افراد ظاهراً عاقلى بوده اند كه سال ها بر كشورهايى حكومت كرده اند ولى بسيارى از آنها فاقد عقل به معنايى كه در بالا آمد بوده اند.
🔸هوش و ذكاوت آنها نوعى شيطنت بوده است
🔰 همان گونه كه در حديثى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم كه بعضي از ياران آن حضرت درباره عقل از محضرش سؤال كردند
💠فرمود: «ما عُبِدَ بِهِ الرَّحْمانُ وَاكْتُسِبَ بِهِ الْجِنانُ; عقل چيزى است كه انسان به وسيله آن خدا را پرستش مى كند و بهشت را به دست مى آورد».
🔰 راوى عرض كرد مى گويند معاويه عاقل است؟ فرمود: اين نوعى شيطنت شبيه عقل است و عقل نيست._
🔰اما در مورد ادب همين بس كه اميرمؤمنان على(عليه السلام) در حديثى كه در غررالحكم آمده مى فرمايد:
⭕بهترين چيزى كه پدران براى فرزندان به ارث مى گذارند ادب است.
🔔منظور از ادب حسن معاشرت با مردم و تواضع در برابر خلق و خالق و برخورد پسنديده با همه افراد است.
💠آنچه امام(عليه السلام) درباره مشورت در اينجا بيان فرموده و آن را بهترين پشتيبان شمرده است مطلبى است كه به تعبيرات ديگر در ساير سخنان امام(عليه السلام) وارد شده است.
🔶 حقيقت اين است كه اسلام دين استبداد به راى نيست; اسلام مى گويد
خداوند تمام علم و دانش و عقل را به يك يا چند نفر نداده بلكه در ميان بندگان خدا تقسيم كرده است.
🔶اگر كسى مى خواهد به كمالِ علم و دانش و عقل برسد بايد از افكار ديگران استفاده كند و چه بسا يك مشورت، جلوى خطاهاى بسيارى را مى گيرد
✅به خصوص اين كه كسى كه قصد كارى را دارد آنچه را مطابق ميل اوست بر غير آن ترجيح مى دهد و نمى تواند به قضاوت بى طرفانه بنشيند و به همين دليل ممكن است گرفتار اشتباهات وسيعى شود.
🔹اما افرادی که از محدوده كار او خارجند بهتر و روشن تر مى توانند درباره آن قضاوت وداورى كنند.
🔰همان گونه كه در روايات متعدد وارد شده بايد طرف مشورت عاقل و خداترس و راستگو و راز نگه دار و شجاع و خيرخواه باشد تا بتوان از مشورت او بهره گرفت.
🔷درست است كه غير معصومين ممكن است گرفتار خطا شوند; ولى ضريب خطا در يك نفر هر قدر باشد در دو نفر نصف مى شود و در ده نفر به يك دهم مى رسد و احتمال آن بسيار كمتر مى شود.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۸ مهر ۱۴۰۱
⚜️#حکمت_55_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): الصَّبْرُ صَبْرَانِ، صَبْرٌ عَلَى مَا تَكْرَهُ، وَ صَبْرٌ عَمَّا تُحِبُ.
🟡اقسام بردبارى (اخلاقى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: شكيبايى دو گونه است: شكيبايى بر آنچه خوش نمى دارى و شكيبايى در آنچه دوست مى دارى.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۸ مهر ۱۴۰۱
*🔰شرح و تفسیر حکمت 55🔰*
👌🔆 دو شاخه مهم صبر
📜امام در اين گفتار حكيمانه، صبر و شكيبايى را بر دو گونه تقسيم مى كند. مى فرمايد:🔻 «صبر بر دو قسم است صبر در برابر انجام كار خوبى كه دوست ندارى و صبر بر ترك كار بدى كه دوست دارى»;
🟡در واقع نوع اول اشاره به
⭕صبر در برابر مشكلات عبادت است
⭕و نوع دوم اشاره به
شكيبايى در مقابل ترك معصيت
🔰و آنچه بعضى از شارحان گفته اند: نوع اول از نوع دوم سخت تر است، گفتار صحيحى به نظر نمى رسد، زيرا موارد، كاملاً مختلف است; گاه مورد اول مهم تر است و گاه مورد دوم تا اطاعت چه اطاعتى باشد و معصيت چه معصيتى.
🔸نيز آنچه بعضى ديگر از آنان گفته اند كه صبر در اين دو مورد از دو مقوله و دو ماهيت است آن هم به نظر درست نمى آيد،
*⃣ زيرا صبر به معناى كف نفس و خويشتن دارى و مقاومت در برابر مشكلات است; گاه مشكل انجام طاعتى است و گاه مشكل ترك معصيتى.
🔻بر اين پايه پيمودن راه حق و رسيدن به مقام قرب پروردگار و حتى رسيدن به اهداف و مقامات مادى در دنيا راه صاف و هموارى نيست.
✴️ در اين راه سنگلاخ ها، گردنه هاى صعب العبور، پرتگاه ها و حيوانات درنده و دزدان خطرناك وجود دارد.
✴️اگر صبر و مقاومت انسان كم باشد، با برخورد به اين موانع از راه مى ماند و به مقصد نمى رسد.
🔹 به همين دليل صبر و استقامت مهم ترين وسيله پيروزى انسان در دنيا و آخرت است،
🔰از اين رو قرآن مجيد مى فرمايد: «(إِنَّ الَّذينَ قَالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاّ تَخافُوا وَلا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ); به يقين كسانى كه گفتند: پروردگار ما خداى يگانه است سپس استقامت ورزيدند فرشتگان بر آنان نازل مى شوند و مى گويند: نترسيد و غمگين مباشيد و بشارت باد بر شما به آن بهشتى كه به شما وعده داده شده است».
📌بنابراين نزول و حمايت فرشتگان از مؤمنان در درجه اول مشروط به صبر و استقامت است و در جاى ديگر، قرآن مجيد مى گويد:
✨«فرشتگان بر بهشتيان از هر درى وارد مى شوند به آنها به خاطر صبر و استقامتشان درود مى گويند. چه نيكو است سرانجام آن سراى جاويدان.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۸ مهر ۱۴۰۱
۲۹ مهر ۱۴۰۱
#سلام_امام_زمانم
ما عاشق بے قرار یاریم همہ
بر درد فراق او دچاریم همہ
از پاے بہ جان او نخواهیم نشسٺ
تا سر بہ قدومش بسپاریم همہ
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
۲۹ مهر ۱۴۰۱
⚜️#حکمت_56_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): الْغِنَى فِي الْغُرْبَةِ وَطَنٌ، وَ الْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ.
🟡تهيدستى و تنهايى (اخلاقى، اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: ثروتمندى در غربت، چون در وطن بودن، و تهيدستى در وطن، غربت است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۹ مهر ۱۴۰۱
*🔰شرح و تفسیر حکمت 56🔰*
👌🔆دامنه غنا و فقر:
📜امام در اين كلام پربارش اشاره به آثار غنا و فقر مى كند و مى فرمايد: 🔻«بى نيازى در غربت وطن است و نيازمندى در وطن غربت»
(الْغِنَى فِي الْغُرْبَةِ وَطَنٌ وَالْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ)
🔶وطن جايى است كه انسان در آنجا متولد شده و چشم به روى خويشاوندان و بستگان و نزديكان گشوده و مورد علاقهآنها قرار گرفته و در هر گوشه و كنار، آشنايى دارد
🔶و غربت جايى است كه انسان نه آشنايى دارد و نه دوست مهربانى و نه يار و مددكارى.
📜امام مى فرمايد: شخص غنى هر جا برود به موجب غنايش پيوندهاى محبت را با اين و آن برقرار مى سازد و به سبب بذل و بخشش ياران و مددكارانى پيدا مى كند.
🔹ولى شخص فقير حتى در وطن خويش دوستان و بستگان را از دست مى دهد و گاه به صورت موجودى فراموش شده در مى آيد.
💢پيام امام در اين سخن اين است كه مؤمنان بايد بكوشند و بى نيازشوند و به هنگام غنا و بى نيازى از مال و ثروت خويش براى جلب و جذب قلوبو كمك به نيازمندان استفاده كنند، از عواقب فقر بترسند، چرا كه فقر مايه ذلت و گاه مطابق بعضى از روايات سبب كفر مى شود.
🔶البته اين فقر با فقرى كه در روايات از آن تعريف شده تفاوت آشكارى دارد،
_فقر ممدوح به معناى «ساده زيستن» و يا «فقر الى الله» است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۹ مهر ۱۴۰۱
⚜️#حکمت_57_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا يَنْفَدُ.
🟡ارزش قناعت و خود كفايى (اخلاقى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: قناعت، ثروتى است پايان ناپذير.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۹ مهر ۱۴۰۱
*🔰شرح و تفسیر حکمت 57🔰*
👌🌱 سرمايه بى پايان
📜امام(عليه السلام) در اين گفتار كوتاه و حكمت آميز به اهميت قناعت اشاره كرده مى فرمايد: 🔻«قناعت مالى است كه هرگز تمام نمى شود»; (الْقَنَاعَةُ مَالٌ لاَ يَنْفَدُ).
🔶در تعريف قناعت مى توان گفت: حالتى است كه انسان با داشتن آن به #حداقل ضروريات زندگى مى سازد و به دنبال زرق و برق و اضافاتى كه فكر و وقت انسان را پيوسته به خود مشغول مى دارد و آلوده انواع محرمات مى كند نمى رود.
🔹داشتن اين روحيه به منزله ثروت پايان ناپذير است، چرا كه انسان را از تمام ثروت هاى دنيا بى نياز مى سازد ;
🔹همواره سربلند زندگى مى كند و با عزت و آبرو ادامه حيات مى دهد.دست نياز به سوى ديگران دراز نمى كند و عمر خود را در مسير تشريفات و تجملات بر باد نمى دهد.
🔰در گفتار حكيمانه 44 كه قبلاً گذشت امام(عليه السلام) در فضيلت قناعت پيشگان فرمود:
✴️خوشا به حال كسى كه (پيوسته) به ياد معاد باشد و براى روز حساب عمل كند. به مقدار كفايت قانع گردد و از خدا راضى باشد».
🔰در خطبه 192 نيز امام در ميان اوصاف انبيا اين وصف برجسته را شمرده بود:🔅 آنها داراى قناعتى بودند كه دل ها و چشم ها را پر از بى نيازى مى كرد»
🔰در بحارالانوار نيز از آن حضرت نقل شده كه فرمود: من در جستجوى توانگرى برآمدم ولى آن را جز در قناعت نيافتم (زيرا حرص، غالب توانگران را راحت نمى گذارد) بنابراين قناعت پيشه كنيد تا غنى شويد»
🔶 قابل توجه اين كه اين گفتار حكيمانه از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) نيز نقل شده است همان گونه كه سيّد رضى مى گويد: «وَقَدْ رُوِىَ هذا الْكَلامُ عَنِ النَّبِىُ(صلى الله عليه وآله)»._
🔰اين حديث را «متقى هندى» در كتاب كنز العمال كه از منابع معروف اهل سنت است آورده است.
✴️اين نكته نيز حائز اهميت است كه سرچشمه بسيارى از نارضايى هاى مردم و شكايت آنها از وضع زندگى كمبودها و فقر نيست، بلكه گاه مى بينيم همه چيز دارند اما باز ناله و فرياد مى كنند.
✴️عامل اصلى آن عدم قناعت و توقعات بى حد و حساب است و اگر همگى به مقدار نياز قانع باشند آرامش بى مانندى در جامعه حاكم مى شود.
🔰ابن ابى الحديد در اينجا گفتار زيبايى از (سقراط) نقل مى كند كه مردى او را در حال خوردن بعضى از سبزى هاى بيابان ديد. به او گفت: اگر در خدمت پادشاه بودى نياز به خوردن اين نداشتى.
▫️سقراط گفت: اگر تو نيز اين گونه غذا مى خوردى نيازمند نوكرى پادشاه نبودى.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۹ مهر ۱۴۰۱
⚜️#حکمت_58_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَاتِ.
🟡توانگرى و شهوت ها (اخلاقى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: ثروت، ريشه شهوت هاست.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
۲۹ مهر ۱۴۰۱