شرح و تفسير ارادهاى برتر از اراده ما! امام علیه السلام در اين كلام نورانىاش به يكى از دلايل توحيد اشاره كرده مىفرمايد : «خداوند را بهوسيله بَرهم خوردن تصميمها، فسخ پيمانها و نقض ارادهها شناختم»؛ (عَرَفْتُ آللّهَ سُبْحَانَهُ بِفَسْخِ العَزَائِمِ، وَحَلِّ آلْعُقُودِ، وَنَقْضِ آلْهِمَمِ).
اشاره به اينكه، بسيار مىشود انسان تصميم محكمى به انجام كارى مىگيرد، اما ناگهان اراده او تغيير پيدا مىكند بىآنكه عاملى براى آن تغيير بشناسد! اين نشان مىدهد كه ارادهاى از بيرون به آن تعلّق گرفته بود كه اراده اين شخص فسخ شود وگرنه دليلى ندارد كه انسان با داشتن تصميم قوى بر كارى ناگهان منصرف شود.
اين تفسير مطابق همان روايت صدوق است كه در شرح سند اين حكمت آمده است.
تفسير ديگرى نيز براى اين كلام نورانى شده است كه بسيار مىشود انسان تصميم محكمى بر كارى مىگيرد؛ ولى تقديرات الهى مانع از آن مىگردد وانسان ناچار عقبنشينى مىكند و از آن چنين مىفهمد كه مافوق اراده او اراده ديگرى است كه اگر تعلق به چيزى گيرد هرچه برخلاف آن است دَرهم مىريزد و از بين مىرود.
كوتاه سخن اينكه اگر انسان، فعّالٌ ما يَشاء بود و هرچه مىخواست مىتوانست انجام دهد ممكن بود در وجود خدا شك كنيم؛ اما اينكه مىبيند مافوق اراده او، ارادهاى است كه در بسيارى از مواقع اراده او را بَرهم مىزند يا مانع تحقق مراد او مىشود مىفهمد عالَم، مدبّر قادر و توانايى دارد كه آن را بر طبق اراده حكيمانهاش تدبير و اداره مىكند.
در اينكه آيا واژههاى «عزائم» و «عقود» و «همم» مترادف است و همه به معناى اراده انسان است يا با هم تفاوت دارد، در ميان شارحان نهجالبلاغه اختلاف نظر است؛ بعضى هر سه را به يك معنا مىدانند و بعضى معتقدند «عزائم» ارادههاى بسيار قوى است و «عقود» مرحلهاى پايينتر و «همم» مرتبه نازله است.
در بعضى از منابع لغت، «عزم» را به معناى تصميم محكم گرفتهاند در حالى كه «همم» جمع «همت» را به معناى تصميمى كه انسان گرفته و آن را عمل نكرده ذكر نمودهاند و «عقود» معناى وسيعى دارد كه مىتواند تصميم و غير تصميم را شامل شود، بنابراين بعيد نيست كه تفاوت اين سه واژه با يكديگر بر حسب درجات قوت و ضعف باشد و امام علیه السلام مىخواهد بفرمايد گاهى مىشود ارادههاى عادى و يا ارادههاى قوى بر انجام كارها، بدون عامل شناخته شدهاى فسخ مىشود و اين نشانه وجود اراده قوىترى بالاتر از اراده ماست.
بعضى چنين پنداشتهاند كه اين كلام حكيمانه با آنچه در آيات قرآن درباره عزم و اراده آمده سازگار نيست؛ قرآن خطاب به پيغمبر اكرم صلی الله علیه وآله مىگويد: (فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللهِ) و در نكوهش ترك اولاى آدم مىفرمايد: (وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِىَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمآ).
ولى روشن است كه هيچكس نمىتواند نقش تصميم و اراده انسان را در پيشرفت كارها انكار كند، سخن در اينجاست كه گاه موارد استثنايى پيش مىآيد كه انسان تصميمى مىگيرد و عزم خود را بر انجام كارى راسخ مىكند و ناگهان به علل ناشناختهاى بَرهم مىخورد، در اين موارد استثنايى انسان احساس مىكند كه ارادهاى مافوق اراده او وجود دارد.
البته دلايل خداشناسى بسيار است.
آنچه امام علیه السلام در اين گفتار حكيمانه بيان كرده اشاره به نكته تازهاى است كه بسيارى از آن غافلند.
علامه شوشترى؛ در شرح نهجالبلاغه خود مىگويد: كلام امام علیه السلام در اينجا شبيه حديث معروفى است كه از پيغمبر اكرم صلی الله علیه وآله (در كتب بسيارى) نقل شده است كه فرمود: «ما مِنْ آدَمِىٍّ إلّا وَقَلْبُهُ بَيْنَ إصْبَعَيْنِ مِنْ أصابِعِ اللهِ؛ هيچ انسانى نيست مگر اينكه قلب او در ميان دو انگشت از انگشتهاى قدرت پروردگار قرار دارد» و سپس به اين آيه شريفه استشهاد مىكند: «(وَاعْلَمُوا أَنَّ اللهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ)؛ بدانيد كه خداوند ميان انسان و قلب او حائل مىشود و بدانيد كه بهسوى او باز مىگرديد و محشور مىشويد».
اين سخن در جاى خود صحيح است؛ ولى آنچه را علّامه شوشترى؛ آورده ازقبيل پى بردن به معلول از ناحيه علت است در حالى كه آنچه امام علیه السلام فرموده ازقبيل پى بردن به علّت از ناحيه معلول است.
اين سخن را با كلماتى از امام باقر علیه السلام پايان مىدهيم كه مىفرمايد: «كسى از جدم اميرمؤمنان علیه السلام سؤال كرد با چه وسيلهاى پروردگارت را شناختهاى؟ امام فرمود: بِفَسْخِ الْعَزْمِ وَنَقْضِ الْهَمِّ لَمّا هَمَمْتُ فَحيلَ بَيْني وَبَيْنَ هَمّي وَعَزَمْتُ فَخالَفَ الْقَضاءُ عَزْمي عَلِمتُ أنَّ الْمُدَبِّرَ غَيْري؛ خدا را بهوسيله فسخ اراده و نقض تصميمها شناختم اى بسا تصميم بر كارى گرفتم و او ميان من و خواستهام جدايى افكند و عزم انجام برنامهاى را داشتم و قضاى او عزم من را بَرهم زد
، از اينجا دانستم كه مدبّر، غير من است».
✅ کلاس نهج البلاغه و زندگی
🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi
🔸رهبرانقلاب: #حضرت_خدیجه علیها السلام با آن فطرت پاک، تا #پیامبر_اسلام صلی الله علیه و آله را دید که از حِرا برگشته، حقانیت قضیه را فهمید و ایمان آورد و پاى این ایمان ایستاد
🗓 سالروز ازدواج پیامبر اکرم(ص) با حضرت خدیجه سلام الله علیها
✅ کلاس نهج البلاغه و زندگی
🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi
هدایت شده از pedarefetneh | پدر فتنه
⭕ جو روانی راه افتاده بود به عنوان ۱۳ آبان
جوری که همه میگفتن ۱۳ آبان همه چی گرون میشه و لولو میاد مارو میخوره!
🔻ولی میبینیم بعد گذشت ۱۳ روز دلار ۳ هزار تومن ارزونتر شد!
🔻جو بازار هم آرومتر شده؛
پس میشه توی دهن ترامپ بزنیم،
اگر ملت متحد باشن و اسیر شایعات نشن!
"علی سیستانی"
🆔 @pedarefetneh 🔜 #پدرفتنه
🆔 @pedarefetneh 🔜 #پدرفتنه
هدایت شده از فراجناحی
وقتی آمریکا یمن را به آتش کشید قرار نبود خودش بسوزد ولی خدا خواست و سوخت...
عکس بالا / آمریکا
عکس پایین/یمن
Join👇
🆔 @farajenahi
❣کانال سیاسی، اعتقادی #فراجناحی👆
هدایت شده از اخبار تهران20:20
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 رهبر انقلاب: حضرت خدیجه(س) مادر دوازده امام از جمله امیرالمومنین (ع) است.
#اخبار_2030
☢️️ @Bisto30_IRIB
هدایت شده از افسران جوان جنگ نرم
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 دکتر فریدون عباسی رییس سابق سازمان انرژی اتمی:
🔹 روحانی در هر دوره ای مسئولیت داشت دستاوردهای نظام را تعلیق و تعطیل کرد/ مشی روحانی غلط بوده، هست و خواهد بود...
@Afsaran_ir
هدایت شده از افسران جوان جنگ نرم
🔺 سند حمایت سازمان سیا از سید صادق شیرازی
#شیعه_انگلیسی
@Afsaran_ir
☀️ روش مواجهه با عیوب همسر از نظر رهبر انقلاب
🌺 رهبرانقلاب: پسران، در ذهنشان دختر ایدهآلشان را نقاشی میکنند و دختران هم پسر ایدهآلشان را نقاشی میکنند؛ اما آن وجود ندارد. نه اینکه در این شهر نیست، در این کشور هم نیست؛ بلکه روی زمین هم نیست!
🔹همه ما نقص داریم. خب؛ حالا تا از هم دوریم، این نقصها را نمیدانیم؛ به مجردی که ازدواج انجام شد و کنار هم قرار گرفتیم، کمکم کمبودها ظاهر میشود. حالا ناراضی باشیم؟ نخیر؛ باید زندگی را آنگونه که هست، پذیرفت و با آن ساخت. ۸۱/۶/۶
📛 اینطور نباشد که اگر بر اثر معاشرت، اشکال و عیب و ایرادی در همسرتان مشاهده کردید، آن را بزرگ بشمارید و برای خودتان عقده و غصه کنید. ۸۲/۲/۲۸
🔺البته یک عیبهایی هست که قابل برطرف شدن است، آنها را برطرف کنید. یک عیبهایی هم هست که قابل برطرف شدن نیست؛ با آنها هم باید بسازید. ۶۳/۱/۲۴
✅ کلاس نهج البلاغه و زندگی
🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi
🔸 پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند :
« یفتح ابواب السماء بالرحمة فی اربع مواضع: عند نزول المطر، و عند نظر الولد فی وجه الوالدین، و عند فتح باب الکعبة، و عند النکاح. »
🔹 درهای رحمت آسمانی در چهار وقت گشوده میشود: موقع بارش باران، زمانی که فرزند به چهره پدر و مادرش مینگرد، هنگام گشوده شدن در کعبه، هنگام برپایی مراسم عقد و عروسی.
📚 بحار الانوار، ج۱۰۳، ص۲۲۱
✅ کلاس نهج البلاغه و زندگی
🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi