#یادداشت_اقتصادی
🌐 اینترنت گروگان بازارگرایی!
✍️ حسام کمالی
🔺 روز گذشته در یادداشتی در صفحه اقتصادی روزنامه، درباره توهم بازارگرایی سخن گفتیم و توضیح دادیم؛ چگونه این نسخه تقلیدی و پرزرقوبرق، در عمل نه تنها نتوانسته اقتصاد کشورمان را نجات دهد؛ بلکه آن را به سمت نابرابری، فساد و شکنندگی بیشتر سوق داده است. در آن متن به حوزههای مختلفی اشاره و نمونههایی از آموزش، خودرو و فناوری اطلاعات ذکر شد تا روشن شود؛ خصوصیسازی و سپردن بیقاعده امور به بخش غیردولتی چه تبعاتی دارد. حالا در همان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، شاهد مصداق تازهای هستیم که خود گویاترین شاهد بر نادرستی این رویکرد است. اخیراً یکی از اپراتورهای بزرگ کشور در گفتوگو با رسانهها از آینده نامطلوب صنعت ارتباطات سخن گفته و هشدار داده است، اگر شرایط تغییر نکند و امکان سرمایهگذاری تازه فراهم نشود، کیفیت اینترنت در معرض تهدید جدی قرار خواهد گرفت و حتی میتوان انتظار قطعیهای گسترده را داشت. اینکه این سخن درست است یا نه، یا تا چه اندازه جنبه هشدار و تا چه اندازه جنبه فشار دارد، بحث اصلی ما نیست؛ مهم این است که چنین سخنی اصولاً مطرح میشود و نشان میدهد، نظام اداره یک حوزه حیاتی، وقتی به دست بنگاههای سودمحور سپرده شود، چگونه منافع عمومی را به گروگان میگیرد.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1313737
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 «درد»های مشترک با دبیر «شعام»
✍️ وحید عظیمنیا
سخنان اخیر علی لاریجانی، مشاور رهبر معظم انقلاب و دبیر شورای عالی امنیت ملی، ناظر بر یک واقعیت تلخ است که نباید نادیده گرفته شود؛ اینکه «مردم در رفع نیازهای اولیهشان دچار مشکل هستند، این بیشتر از هر چیزی زجردهنده است»، محصول چنین شرایطی، تحدید پایداری اجتماعی است، البته در سخنان لاریجانی به این نکته هم اشاره شد که مشکلات برق، گاز، خوابیدن کارخانهها و چالشهای تأمین معیشت، اگرچه پیچیدهاند، اما «قابل حل» هستند، کافی است همت و اهتمام جمعی شکل بگیرد.
این سخنان از چند جهت اهمیت دارد. نخست آنکه برخلاف بسیاری از روایتهای رسمی که گاه فقط بر جنبههای کلان سیاسی یا امنیتی تمرکز میکنند، این بار موضوع «زندگی روزمرهمردم» و «نیازهای اولیه» مورد توجه قرار گرفته است.
دوم آنکه لاریجانی، از جایگاهی که بهطور طبیعی با امنیت ملی تعریف میشود، دغدغه اقتصاد معیشتی را بیان میکند. این همنشینی امنیت و معیشت معنای مهمی دارد، یعنی هیچ امنیت پایداری بدون تأمین حداقلهای زندگی مردم شکل نخواهد گرفت. واکاوی این «درد»های مشترک تصویر روشنتری از گرههای اصلی و مسیرهای حل آنها ترسیم میکند.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1314346
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 واگذاری طلای «زرشوران» برنامه یا نقشه؟
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 معدن طلای زرشوران در تکاب عنوان «بزرگترین معدن طلای کشور» را یدک میکشد؛ گنجینهای در ۳۵کیلومتری شهر و در نزدیکی تخت سلیمان؛ اثر جهانی یونسکو. این معدن سالهاست هم به عنوان یک فرصت اقتصادی و هم به عنوان یک چالش مدیریتی در صدر اخبار قرار دارد و واگذاری آن به بخش خصوصی سایهای از نگرانی و تردید در افکار عمومی انداخته است. مردم حق دارند بدانند آیا این واگذاری یک برنامه جدی برای توسعه است یا نقشهای جدید در امتداد تجربههای تلخ خصوصیسازی؟
🔺 تجربههای تلخ بسیاری از خصوصیسازیها را هنوز به یاد داریم، در بسیاری موارد، آنچه قرار بود به بهبود بهرهوری و کاهش بار دولت بر دوش اقتصاد منجر شود، عملاً به تعطیلی کارخانهها، بیکاری کارگران و واگذاری داراییهای ملی به افراد خاص تبدیل شد، بنابراین وقتی صحبت از واگذاری معدن زرشوران تکاب میشود، طبیعی است مردم نگران باشند. همین حالا هم که معدن تحت مدیریت دولت است، سهم قانونی منطقه از درآمدها بهطور کامل پرداخت نمیشود. طبق قانون، ۱۵درصد از درآمدهای معدنی باید به همان منطقهای که معدن در آن واقع شده است، بازگردد، اما سرنوشت این سهم مشخص نیست.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1314536
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 اهمیت «داده» به پاستور رسید
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 روز سهشنبه رئیسجمهور در مراسم روز ملی صنعت و معدن، در میان سخنانش جملهای گفت که جای امیدواری دارد؛ اینکه باید به «داده» بها دهیم. همین اشاره کوتاه کافی است نقش «داده» در حکمرانی را جدی بگیریم، چه آنکه امروز دیگر تردیدی نیست که بدون داده تصمیمات نمیتوانند مسیر درست را طی کنند، بنابراین داده امروز فراتر از یک ابزار جانبی، زیربنای اصلی حکمرانی مدرن است. هر تصمیمی که در سطح کلان گرفته میشود، از مدیریت بحرانهای زیستمحیطی گرفته تا سیاستهای اقتصادی و حتی مسائل فرهنگی و اجتماعی به داده وابسته است. اگر آمار دقیق و بهروز از منابع آب، سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و الگوی مصرف انرژی نداشته باشیم، سیاستها ناگزیر به آزمون و خطا بدل میشود، این همان چیزی است که در کشور ما بارها تجربه شده است.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1314805
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 استدلالهای خطرناک آقای وزیر!
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 وزیر نیرو روز چهارشنبه در مراسمی موسوم به «پویش توزیع و نصب لوازم کاهنده مصرف آب در استان تهران»، مدعی شد «مشکل برق به زودی حل میشود و کسانی که میگویند برق یک منطقه بیشتر قطع میشود، باید در نظر داشته باشند برق به صورت منطقهای تولید میشود». بخش نخست در مورد وعده حل مشکل برق را میگذاریم کنار دیگر وعدهها، اگر آنها عملی شده پس این یکی هم عملی میشود. فعلاً این موضوع محل بحث ما نیست. بخش دوم اظهارات آقای وزیر محل بحث است. نخست آنکه تا دیروز میگفتند برق همه کشور به صورت عادلانه و به یک میزان قطع میشود، اما به برکت رسانههای ریزودرشت مستند اعلام شد که برق روستاها و شهرهای کوچک به مراتب بیشتر از تهران و پایتخت قطع میشود و حتی در تهران هم خاموشی طبقاتی داریم، ۱۶ اردیبهشت امسال هم در مطلبی با عنوان «خاموشیهای طبقاتی!» گفتیم «تبعیض وزارت نیرو در قطعی برق مشترکان مناطق مختلف تهران، شهرستانها و روستاها بیشتر از خاموشیها مردم را آزار میدهد»، اما توانیر در جوابیهای مدعی شد «هیچ تبعیضی در خاموشیها وجود ندارد»، حالا آقای وزیر «خاموشی طبقاتی» را پذیرفته، اما استدلال عجیبی آورده است. موضوع به استدالال خطرناک برمیگردد، از آن دست استدلالهایی که اگر باب شود هر نوع کمبود را به ویژگی آن منطقه میشود حواله داد. این سخن از چند جهت خطرناک است.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1315310
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 فرامتن سفر پزشکیان به چین
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 سفرهای خارجی رؤسای جمهور معمولاً در نگاه نخست بهعنوان رویدادهای تشریفاتی دیده میشوند، اما در بسیاری از موارد آنچه در پشت درهای بسته این سفرها رقم میخورد، سرنوشت اقتصاد کشورها را تغییر میدهد. سفر پیشروی مسعود پزشکیان به چین نیز از همین جنس است. این سفر دقیقاً در آستانه اجلاس سازمان همکاری شانگهای انجام میشود و زمانبندی آن بهگونهای است که نمیتوان آن را صرفاً یک حضور نمادین یا سخنرانی در یک نشست بینالمللی دانست. چین را معمولاً دومین اقتصاد بزرگ جهان مینامند، اما به زعم برخی خبرگان، صورت صحیح این گزاره «اقتصاد اول جهان» است. فارغ از این جایگاه، چین بازیگری اثرگذار در جهان امروز است و تنظیم روابط طرفین به منظور تأمین منافع جمعی، میتواند در شرایط سخت کنونی دریچهای با مختصات جدید باشد. سالهاست درباره همکاری با شرق سخن میگوییم، اما در عمل کمتر توانستهایم از ظرفیتهای موجود بهرهمند شویم، بنابراین این سفر بیش از آنکه یک رویداد دیپلماتیک معمولی باشد، میتواند فرصتی برای بسترسازی جدید به منظور بهرهگیری بیشتر از ظرفیتهای اقتصادی باشد.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1315513
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 سرقت از گندمکاران با رمز «بیمه!»
✍وحید عظیمنیا
🔺گره حمایت از گندمکاران ظاهراً بنا نیست گشوده شود و دولتها با هر تفکر و ادعایی، ارادهای یا قدرتی برای کنارگذاشتن دلالها و سودجویان شبهدولتی راهبردیترین محصول کشورمان ندارند و به همین سبب، گندمکاران سالهاست با مشکلات متعددی از جمله تأخیر در پرداخت مطالبات، قیمتگذاری غیرمنصفانه، کمبود نهادهها و فرسودگی ماشینآلات کشاورزی، گرانی سموم و الخ دستوپنجه نرم میکنند، اما ماجرای عجیب اخیر یعنی کسر غیرقانونی پول از مطالبات گندمکاران به بهانه «بیمه اجباری»، زخمی تازه بر پیکره این قشر زحمتکش وارد کرده است. خرید تضمینی و چالشهای همیشگی سیاست خرید تضمینی گندم که از دههها پیش با هدف حمایت از کشاورزان و تأمین نیاز داخلی کشورمان اجرا میشود، قرار بود تضمینی برای معیشت گندمکاران و پایداری تولید این محصول راهبردی باشد و حتی قانونگذار، دولت را موظف کرده است گندم تحویلی کشاورزان به مراکز خرید را با نرخ مصوب خریداری و پول آن را طی ۴۸ساعت پرداخت کند، اما در عمل، این سیاست با مشکلات ساختاری و اجرایی متعددی مواجه است.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1315764
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 دعوای ارز عرض میبرد
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 چندنرخیبودن ارز، فقط یک مسئله اقتصادی نیست و حالا به معضلی مزمن تبدیل شده است و ضمن اثرگذاری به ساحتهای مختلف بازار، اعتماد عمومی و حتی ادراک مردم از عدالت را نیز تحت تأثیر قرار داده است. در میان این همه بحث و نظر، «تصمیم واحد» و «همفکری عملی» غایب است. آنچه در سالهای اخیر بهوضوح دیدهایم، دعوای بیپایان میان دو نهاد اصلی سیاستگذار اقتصاد کشورمان، یعنی وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی بوده است. یکی به دنبال شفافسازی، حذف رانت و نظمبخشی به نظام ارزی است، دیگری نگران شوکهای تورمی، جهش قیمتها و ناپایداری بازار. اما این دعوا، فراتر از یک اختلاف کارشناسی ساده است. این تقابل سالهاست به یکی از پُرتکرارترین منازعات نظام اقتصادی کشور تبدیل شده است و نتیجه آن نه به نفع تولیدکننده بوده، نه صادرکننده و نه مردم.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1315945
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 جهاد وزیر برای واردکنندگان!
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 اظهارات اخیر وزیر جهاد کشاورزی درباره تعیین قیمت خرید تضمینی گندم برای سال زراعی جدید، بار دیگر بحثهای داغی را در میان کشاورزان و کارشناسان بهراه انداخته است. وزیر با اشاره به اختلافنظرهای کارشناسی و احتمال تعیین قیمت نهایی تا پایان شهریور، ضمن تأخیر قابل توجه در اعلام قیمت، باعث ایجاد نگرانیهای جدی شده، این در حالی است که قانون «اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی» مصوب سال۱۳۹۹، چارچوبی تقریباً روشن و الزامآور برای تعیین قیمت گندم ارائه کرده است. اصرار وزارت جهاد کشاورزی بر تأخیر و تأکید بر اختلافنظرها، قطعاً به اعتماد کشاورزان آسیب میزند و این شائبه را به وجود میآورد که وزارتخانه ممکن است به جای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، در مسیری حرکت کند که منافع واردکنندگان گندم را تأمین میکند.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1316333
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 وعده معیشتی پاستور- بهارستان
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 تورم حوزه مواد غذایی یکی از مهمترین دغدغههای معیشتی مردم است، از همین رو به اولویت اصلی دولت و مجلس تبدیل شده است. افزایش قیمت اقلامی مانند برنج، حبوبات و گوشت قرمز که همواره از اجزای اصلی سفره مردم هستند، باعث شده است دغدغهها درباره تأمین غذای سالم و مقرونبهصرفه خانوادهها جدیتر از گذشته شود. این موضوع نگرانیهای جدی ایجاد کرده است، به همین دلیل دولت و مجلس بحرانهای موجود را به خوبی درک میکنند و در پی راهحلهای عملی و پایدار هستند.
🔺طرحهای متعددی در بهارستان مطرح شده و رئیسجمهور نیز در پاستور بر ضرورت مدیریت هوشمندانه منابع ارزی و چابکسازی وزارت جهاد کشاورزی تأکید کرده است. این اقدامات نشان میدهد تصمیمگیرندگان ارادهای جدی برای بهبود وضعیت دارند و قصد دارند با بازسازیهای ساختاری، فشار را از دوش مردم بردارند، اما باید توجه داشت که عبور از مشکلات کنونی نیازمند تلاش مستمر و اقدامات ریشهای است و صرف اعلام برنامههای کلی و وعدههای پرطمطراق کفایت نمیکند. آنچه امروز بیش از هر چیز اهمیت دارد، بهبود زنجیره تولید و توزیع مواد غذایی به گونهای است که ضمن حمایت از کشاورزان، قیمتها برای مصرفکنندگان نیز منطقی و مناسب باقی بماند.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1316419
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 خطا در مواجهه با بهرهوری!
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 بهرهوری پایین کارمندان دولت، سالهاست به مسئلهای تکراری در فضای سیاستگذاری تبدیل شده است؛ مشکلی قدیمی، مزمن و در عین حال، قابل پیشبینی که در همه دولتها مورد انتقاد قرار گرفته، اما هیچگاه راهحل واقعی و پایداری برای آن اجرا نشده است. هر بار که مسئله سر برمیآورد، واکنش مسئولان چیزی جز گلایههای تند، پیشنهادهای شتابزده یا تصمیمهای مقطعی نیست، اما بهرهوری با حذف صورتمسئله حل نمیشود. نمیتوان ساعت کاری کارمندان را به «چهار ساعت» تقلیل داد و بعد انتظار رشد و توسعه داشت. اگر نیروی انسانی ناکارآمد است، پرسش این نیست که چرا کار نمیکند، بلکه این است که چرا استخدام شده است و چرا همچنان برای کار نکردن، حقوق میگیرد؟
🔺یکی از بزرگترین تناقضات نظام اداری کشورمان همین است، یعنی بخش قابل توجهی از درآمدهای نفتی و منابع ملی، صرف پرداخت حقوقهایی میشود که به بهرهوری منتهی نمیشوند، در واقع پول نفت به جای آنکه در زیرساخت، فناوری یا توانمندسازی اقتصادی سرمایهگذاری شود، صرف تأمین هزینههای جاری، پرداخت حقوقهای ثابت، اداره نهادهای کمکارکرد یا بعضاً بیکارکرد و نگهداری ساختار اداریای میشود که حتی در روزهای تعطیل نیز تغییری در روند زندگی مردم ایجاد نمیکند.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1317260
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan
#یادداشت_اقتصادی
🌐 فراتر از دیپلماسی اقتصادی
✍️ وحید عظیمنیا
🔺 اقتصاد کشورمان در سالهای اخیر با چالشهای متعددی از جمله محدودیتهای تحمیلی تا نوسانات داخلی مواجه بوده است. در چنین شرایطی، ضرورت بازتعریف سیاستهای کلان اقتصادی و اتخاذ رویکردهای نوین برای پیشبرد توسعه پایدار، بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. در این میان، دیپلماسی اقتصادی بهعنوان یکی از ابزارهای راهبردی و کمهزینه، میتواند نقش تعیینکنندهای در گشودن افقهای جدید اقتصادی ایفا کند. با وجود موانع بینالمللی، کشورمان همچنان از ظرفیتهای گستردهای برای توسعه تجارت خارجی و افزایش تابآوری اقتصادی برخوردار است. تحقق این اهداف، نیازمند نگاهی جامع، برنامهریزی دقیق و بهرهگیری هدفمند از ظرفیتهای دیپلماسی اقتصادی است.
👈🏻 متن کامل در لینک زیر:
🔗 Javann.ir/1317421
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🌏 @NewsJavan