🔴 در پیشامدهای دوران غیبت چه کنیم؟
🔵 امام زمان علیه السلام فرمودند:
🌕 در پیشامدهای مهمّ اجتماعی به راویان حدیث ما مراجعه کنید، زیرا که آنان حجّت من بر شما هستند و من هم حجّت خدا بر آنان هستم.
📚 کشف الغمة في معرفة الأئمة ج۲ص ۵۳۱
ـ ـ ـ ـــــ𑁍ـــــ ـ ـ ـ
🌿کانون فرهنگی هنری شهدا گمنام
@shohada_jopar
بسم الله الرحمن الرحیم
درس اخلاق آیتالله مجتبی تهرانی
رُویَ عن الصادق(علیهالسلام) قال: «لَا إِيمَانَ لِمَنْ لَا حَيَاءَ لَهُ».[1]
کسی که حیا ندراد، ایمان ندارد. در روایتی پیغمبر میگوید: «لا دینَ لِمَن لا حَیاءَ لَه» هرکس حیا ندارد، اصلاً دین ندارد.
بحث ما بحث تقریباً سلسلهوار و علمی است. من الآن در مورد بحث ریشهیابی حیا وارد شدهام که بسیاری از رذائل اخلاقی، به خاطر افراط قوای نفسانی است.
تمام گناهان انسان از همین امور نشأت میگیرد؛ حالت افراط و تفریط در ارتباط با نیروهای نفسانی، چه فعل باشد و چه ترک باشد. سرچشمه همه اینها هم «وقاحت، بیحیایی و بیشرمی» است.
بیحیایی سرسلسله شرارتها است
به جای حساس بحث رسیدیم که گفتم بحث اساسی است و مبتلابه جامعه ما بوده و بحث اساسی مباحث گذشته تربیّتی ما است. حالا من برایتان چند روایت میخوانم. یک؛ «القحة عنوان الشر»[5] عنوان همه زشتیها وقاحت و بیشرمی است. «عنوان» یعنی «تیتر»، یعنی اگر بخواهی برای شرور، یک تیتر بگذاری، آن بیحیایی است. همه شرور زیرمجموعه بیحیایی است.
حالا روایت دیگری که خیلی روشنتر است، میفرماید: «رأس كل شر القحة»[6] سرآمد هر شری بیحیایی است. یک روایت از امام صادق(علیهالسلام) است که می فرماید: «الْوَقَاحَةُ صَدْرُ النِّفَاقِ وَ الشِّقَاقِ وَ الْكُفْرِ»[7] سرآمد همه اینها بیحیایی است، یعنی سرآمد نفاق، شقاق و کفر این است.
همه دین، حیا است
روایات دو نوع است، یک دسته وقاحت را مطرح میکند، مثل این روایاتی که الآن خواندم و در مورد با خود وقاحت بود. در یک دسته از روایات، ضدّش را وطرح میکنند و میگویند: «لَا إِيمَانَ لِمَنْ لَا حَيَاءَ لَهُ» بی شرم ایمان ندارد. این ضدّ وقاحت است. روایتی از پیغمبر اکرم است که فرمودند: «قال رسولالله(صلیاللهعلیهوآلهوسلم): الحیا هو الدین کلُّه» پیغمبر با این سخن، کار را تمام کرد. اصلاً دین حیا است. لذا آن روایتی که از امام صادق(علیهالسلام) خواندم در باب وقاحت که فرمود: صدر نفاق و شقاق و کفر، بیحیایی است، همه با همدیگر همسو است. این بحث، بحث مفصّلی است که انشاءالله اگر خدا توفیق عنایت کند بیش از سابق تذکّراتی هم داشته باشم. وقاحت و در مقابلش حیا، در تخریب و سازندگی انسان نقش اساسی دارد که من بعد در بحثم وارد آن میشوم. اگر حیا نباشد،
اگر حیا نباشد، دست ما هم از انسانیّت خالی است و هم ازالهیّت. نه انسان هستیم و نه متدیّن. در دو رابطه من دارم مطرح میکنم، هم عقل عملی و هم بُعد معنوی. از هر دو، دست خالی میشود که بعد انشاءالله وارد میشوم.
یک وقاحت تاریخی در صدر اسلام
شب اوّل جلسه ما است. التماس دعا دارم، میخواهم توسلّ پیدا کنم و یک وقاحت تاریخی را برایتان بگویم. این یک وقاحت تاریخی در تاریخ اسلام است! ایّام، ایّام فاطمیّه است. به ذهنم آمد که بنشینیم و آن وقایع را تصویر کنیم، ببینیم چه چیزی از کار در میآید؟ جوانی پدرش را از دست داده است، بنابر بعضی از نقلها جنازه پدرش هنوز روی زمین است. این خانم جوان، حامله هم هست. بنابر بعضی از نقلها بچههایش هم آنجا حضور دارند. ببینید وقاحت و بی شرمی چه قدر است! شما میتوانید تصویر کنید که بیایند در خانهاش را آتش بزنند ؟!
به این هم اکتفا نکنند، آن جور که در روایت دیدم خود زهرا(سلاماللهعلیها) نقل میکند: «وَ رَكَلَ الْبَابَ بِرِجْلِهِ» میگوید: چنان لگدی به این در نیم سوخته زد، «فَرَدَّهُ عَلَيَّ» این در را انداخت روی من «وَ أَنَا حَامِلٌ» من باردار بودم. آتش زبانه میکشید، صورت من را میسوزاند. امّا رها نکرد؛ «فَضَرَبَنِي بِيَدِهِ» چنان سیلی به صورت من زد «حَتَّى انْتَثَرَ قُرْطِي مِنْ أُذُنِي»[8] بیحیایی را ببین! میگوید چنان سیلی زد که گوشوارههایم پاره شد.
... در مباحث اخلاقی، رذیلهای تحت عنوان «وقاحت» مطرح است که من میخواهم توضیح دهم، گاهی در ارتباط با شهوت قرار میگیرد و منشأش شهوت است و گاهی منشأش غضب است. «وقاحت» از نظر لغت، به معنای «بیشرمی» است که ما هم این لفظ را در همین معنا استفاده میکنیم و به تعبیر ما یعنی «پررویی».
امام صادق(علیهالسلام) می فرماید: «الْوَقَاحَةُ صَدْرُ النِّفَاقِ وَ الشِّقَاقِ وَ الْكُفْرِ» سرآمد همه اینها بیحیایی است، یعنی سرآمد نفاق، شقاق و کفر این است...
کلیدواژه:
حیا، وقاحت، ریشه شرور، قوای نفسانی، افراط و تفریط، وقاحت تاریخی
[1] . الكافي، ج2، ص106
[2] . وقتی به نوشتههای این جلسات مراجعه کردم، دیدم که من در بعد اخلاقی، نُه جلسه و در بُعد معرفتی هشت جلسه بحث کردم، یعنی من حدود هفده جلسه اینها را در دو بُعد بحث کردم. فعلاً غرضم این است که که انشاءالله خدا توفیق بفرماید این شبها راجع به حیا در بُعد اخلاقی اش بحث کنیم.
بسمالله الرحمن الرحیم
عبدالسلام بن صالح هروی از امام رضا علیه السلام نقل می کند، حضرت می فرمود:
رحمت خدا بر کسی باد که دین و ولایت ما را زنده می کند.
به حضرت گفته شد: چگونه امر شما را احیا و زنده می کند؟.
حضرت فرمودند: علوم ما را یاد گیرد و به مردم بیاموزد؛
زیرا مردم اگر حُسن و حقایق کلام ما را بدانند قطعا از ما پیروی خواهند کرد.
عَنْ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ صَالِحٍ الْهَرَوِيِّ قَالَ:
سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا (علیهالسلام) يَقُولُ:
رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً أَحْيَا أَمْرَنَا فَقُلْتُ لَهُ وَ كَيْفَ يُحْيِي أَمْرَكُمْ
قَالَ يَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا وَ يُعَلِّمُهَا النَّاسَ
فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ كَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا.
عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص: 307.