✅زن در وضعیت جمع یا گسست؟
✍دکترمریممنصوری، عضو تحریریه مجتهده امین
در اندیشهی یونانی خدای نظم و عقلانیت، در مقابل الههی شور، میل و خلاقیت قرار داشت و تا قرن بیستم میلادی، این خدای نظم و عقلانیت است که بر فراز تاریخ اندیشه ایستاده است و به ویژه _به گفته متفکران پست مدرن_در مدرنیته، زندگی، شور و خلاقیت را سرکوب کرده است. گفتمان زندگی، که در قرن بیستم به خصوص با آرای نیچه صورتبندی شد، در مقابل نظم، عقلانیت و هرگونه جمعیافتگی امور، تلاش میکند تا بر لذت، شور و میل در متن زندگی دست بگذارد با این هدف که از سرکوب عقلانیت مدرن رهایی یابد.
در این گفتمان، هرآن چیزی که علیه نظم مرد سفیدپوست اروپایی(بعنوان نماد عقل مدرن)میتواند قرار بگیرد، به عنوان بدیلی نظمشکن و گسستمحور مطرح می شود.
نتیجهی این نگرش، جنبشهای زنان، رنگین پوستان و تمام بهحاشیهرفتگان به خصوص در دههی 1960 میلادی بود. این نگاه، زن را نمایندهی بازآفرینی شور، خلاقیت، لذت، میل و نهایتا خروج از هرگونه نظم سرکوبگرانهی عقلانیت محور در نظر میگیرد و از همین روست که به جای دست گذاردن بر نظم، با زن، به آشوب میرسد.
در مقابل، اما، رهیافت دیگری است که زن را نه تنها مبدا شور، خلاقیت و زندگی میداند، بلکه حتی در مقام انضباط اجتماعی نیز، در او، مقام جمع یافتگی این نظم را میتوان مشاهده نمود.
در این نگرش، نظم در تقابل و تناقض با شور قرار ندارد، بلکه در حرکت جوهری، پویایی و نظم، در هندسهای منظم و با «تعیین حدود در زندگی» تشریح میشود. از همین رو، زندگی، در آشوب تعریف نمیگردد، بلکه بخشی از آن را لذت، شور، شادی، تغییر، بازی و فراغت دربرمیگیرد و اینها را به عنوان بخشی از ساختار زندگی و جامعه، محترم میشمارد. و این خود، بخشی از نظمی است که در جایگاه "جمع تمام امور" است.
این نظم، سرکوبگر نیست، بلکه در مقام مراقبت و تحفظ بر هستیهای انسانی ظهور مییابد. از همین رو، زن، نه تنها استعارهای از شور و زندگی است، بلکه بیش از آن، بر مدار رحامت و مودت، در مقام جمع و جامعه است. تکثرات را تجمیع میکند و «ام امت» میگردد.
ظهور تام مقام مذکور در حضرت زهرا سلام الله علیها است که در عین آن که زن را در شرایط زندگی شورآفرین ترسیم میکند، این مقام جمع را در چشم همگان روشن میسازد. از همین رو است که ائمهی اطهار سلام الله علیهم، خود را حجت خداوند بر مردم و مادرشان، فاطمهی زهرا سلام الله علیها را حجت خداوند بر خود معرفی مینمایند یا باطن شب قدر، شبی که مقام جمعالجمع زمان است، حضرت صدیقهی طاهره سلام الله علیها برشمرده میشود. مصادیق این جمع یافتگی در احادیث معصومین علیهم السلام و تفاسیر آن کم نیست. اما در این صورتبندی از جمعیافتگی میتوان از «جامعهای بر مدار زن» سخن به میان آورد که نه تنها گفتمان بینظمی، گسست و آشوب را به چالش میکشد، بلکه از دوگانهسازیهای تقابلی خارج میشود و به نگاهی تشکیکی و طولی در وجود راه مییابد.
🔰 @p_eteghadi 🔰
💠 مادر
🔹 خط مشی سعادت بچه و جوان را #مادر معین می کند. این کار از پدر ساخته نیست او هم بی اثر نیست؛ اما خط مشی، خط فکر، خط زندگی، قول و فعل مادر است که #بهشت_می_سازد.
🔹 این #عظمت_زن است! حالا این عظمت را ـ متأسفانه ـ بیگانه از ما دارد می گیرد. ما بخواهیم جوان دینی تربیت بشود، او هفت سال در #دانشگاه_مادر است. همین مادری که این پیشانی بند را می زد، به عشق همین این فرزند جبهه می رفت.
🔹 الآن می دانید اینهایی که براساس همان #اصول_تربیت_دینی زندگی کردند ولو سنّ آنها هفتاد سال هم باشد وقتی مادر را از دست دادند #احساس_غربت می کنند، برای خیلی از ماها همین طور است! خود آدم در سن هفتاد سالگی است و تمام کارهای مادر را هم او انجام می دهد، اما وقتی مادرش را از دست داد احساس غربت می کند. این جدّی است، فرمود خط مشی سعادت و بهشت نسل آینده را مادران معین می کنند، اصلاً او #محور_عاطفه است!
🔹 تمام قبیله ها و فامیل هایی که با هم رابطه داریم «صله أصلاب» که نمی کنیم، «صله أرحام» می کنیم. این زن است که رحم دارد، رحامت از آن رحم است و این قبیله و اعضای خانواده #صله_أرحام می کنند. آن مادر است که اینها را به هم جمع می کند، رحم است، عاطفه است، مِهر است، محبت است که جامعه را اداره می کند وگرنه جامعه خشن که یا میجنگد یا میگوید به من چه! #جامعه را آن #رحم_و_عطوفت اداره می کند و سلطان این کار هم مادر است «الْجَنَّةُ تَحْتَ أَقْدَامِ الْأُمَّهَات».
:
#پادکست
#ولادت_حضرت_زهرا_س_و_روز_مادر
#آیت_الله_جوادی_آملی
📚 درس خارج فقه نکاح جلسه 425
تاریخ: 1397/11/15
🔰 @p_eteghadi 🔰
🌹زن، کرامت، عدالت
✍ بابک شکورزاده، مبلغ و پژوهشگر دینی در فکرت نوشت:
▪️برابری جنسیتی یکی از ظلمهایی بود که به اسم آزادی و عدالت، در حق زنان اعمال شد و کرامت زن را نیز به چالش کشید. عدهای هم کورکورانه همچنان دنبال این تفکر هستند، غافل از اینکه جنس زن و مرد، ذاتا و طبیعتا حداقل در بعضی از مسائل با هم تفاوت دارد و برابری جنسیتی نه تنها عدالت نیست؛ بلکه ظلمی آشکار در حق زنان است. جدای تفاوتهای روحی روانی که معمولا میان زن و مرد وجود دارد، جنبههای جسمی هم هست که برای هیچکسی با هر دین و آئینی قابل انکار نیست؛ مثل قابلیت مادرشدن برای زن و عدم تحقق آن برای مرد.
▪️اینکه هر کاری مردان انجام میدهند، به زنها نیز تحمیل شود و به گونهای وانمود شود که اگر زنان از کارهایی که به قول معروف مردانه به حساب میآید، منع شوند در حقشان جفا شده، تصوری اشتباه هست. به هر حال تفاوتهایی میان زن و مرد وجود دارد که اگر قرار باشد هر کاری که یکی از آنها انجام میدهد، الزاما طرف دیگر هم باید انجام دهد وگرنه اجحاف صورت گرفته، خودش اجحافی در حق آنهاست.
▪️درباره زن و مرد هم این مسأله جاری است و نباید این گونه تلقی شود که عدالت یعنی هر کاری که مرد انجام میدهد، زن هم الزاما همان کار را انجام دهد؛ بلکه عدالت این است که هر چیزی در جای خودش قرار گیرد. وقتی زن و مرد متناسبت با شرایط جسمی و روحی خودشان کاری را انجام دهند این میشود عدالت.
#روز_زن
#حضرت_زهرا
🔰 @p_eteghadi 🔰
💠 مادر
🔹 خط مشی سعادت بچه و جوان را #مادر معین می کند. این کار از پدر ساخته نیست او هم بی اثر نیست؛ اما خط مشی، خط فکر، خط زندگی، قول و فعل مادر است که #بهشت_می_سازد.
🔹 این #عظمت_زن است! حالا این عظمت را ـ متأسفانه ـ بیگانه از ما دارد می گیرد. ما بخواهیم جوان دینی تربیت بشود، او هفت سال در #دانشگاه_مادر است. همین مادری که این پیشانی بند را می زد، به عشق همین این فرزند جبهه می رفت.
🔹 الآن می دانید اینهایی که براساس همان #اصول_تربیت_دینی زندگی کردند ولو سنّ آنها هفتاد سال هم باشد وقتی مادر را از دست دادند #احساس_غربت می کنند، برای خیلی از ماها همین طور است! خود آدم در سن هفتاد سالگی است و تمام کارهای مادر را هم او انجام می دهد، اما وقتی مادرش را از دست داد احساس غربت می کند. این جدّی است، فرمود خط مشی سعادت و بهشت نسل آینده را مادران معین می کنند، اصلاً او #محور_عاطفه است!
🔹 تمام قبیله ها و فامیل هایی که با هم رابطه داریم «صله أصلاب» که نمی کنیم، «صله أرحام» می کنیم. این زن است که رحم دارد، رحامت از آن رحم است و این قبیله و اعضای خانواده #صله_أرحام می کنند. آن مادر است که اینها را به هم جمع می کند، رحم است، عاطفه است، مِهر است، محبت است که جامعه را اداره می کند وگرنه جامعه خشن که یا میجنگد یا میگوید به من چه! #جامعه را آن #رحم_و_عطوفت اداره می کند و سلطان این کار هم مادر است «الْجَنَّةُ تَحْتَ أَقْدَامِ الْأُمَّهَات».
:
#پادکست
#ولادت_حضرت_زهرا_س_و_روز_مادر
#آیت_الله_جوادی_آملی
📚 درس خارج فقه نکاح جلسه 425
تاریخ: 1397/11/15
🔰 @p_eteghadi 🔰
💠 توکل
🔸 #توكل نه به معنی تعطیل است (یك) و نه به معنی تقسیم كار است (دو). اگر كسی بگوید من كارها را به خدا واگذار كردم و خودش گرفتار عُطله و تنبلی بشود، این #ترك_واجب كرده است، این توكل نیست و اگر تقسیم بكند بگوید كه یك مقدار قدرت برای من است یك مقدار قدرت برای خدا، آن مقداری كه برای من است خودم انجام میدهم و آن مقداری كه مقدور من نیست به خدا توكل می كنم، این یك #شرك_خفی است این تشریك در كار است این توكل نیست. معنایش این است كه من مقداری را به حول و قوّه خودم انجام می دهم، بقیه را به حول و قوّه خدا واگذار می كنم! این با توحید سازگار نیست.
🔸 یك موحّد، با حول و قوّه الهی كار می كند نه خود را به تنبلی و عُطله محكوم می كند نه كار را از ذات اقدس الهی جدا می داند، می گوید در همه امور «بِحَولِ اللَّه وَ قُوَّتِهِ اَقُومُ وَ اَقْعُد». این ذكر نورانی مخصوص نماز نیست؛ در حال نماز، توحید را به ما آموختند؛ نه یعنی نمازگزار در قیام و قعود به حول و قوّه الهی حركت می كند، بلكه معنای این ذكر این است كه نمازگزار می گوید من معتقدم قیام من و قعود من به حول و قوّه الهی است. «بحول الله و قوّته تعالی فی جمیع اموری آناء اللیل و أطراف النهار أقوم و أقعد» نه یعنی قیام و قعود نماز من به حول و قوّه الهی است.
#آیت_الله_جوادی_آملی
#جام_معرفت
📚 سوره مبارکه فرقان جلسه 24
تاریخ: 1390/12/01
🔰 @p_eteghadi 🔰
✍
اینکه برخی علما توصیه میکنند که سوره «یس» خوانده شده و ثواب آن هدیه آن به حضرت زهرا(س) شود، مستندش چیست؟
گرچه قرائت هر بخشی از قرآن و هدیه آن به روح بزرگ بانویی که سرور جهانیان است از اجر و پاداش برخوردار خواهد بود، اما در منابع معتبر روایی، توصیهای نیافتیم مبنی بر اینکه خصوص سوره یس را برای حضرتشان بخوانیم. منشأ این توصیه شاید وجود تناسبی باشد که در توصیف این سوره از قرآن و نیز حضرت زهرا(س) ارائه شده است. بدین صورت که از جانبی حضرت زهرا(س) «ریحانة النبی» لقب گرفته[1] و از طرفی دیگر، سوره یس نیز به عنوان «ریحانة القرآن» معرفی شده است.[2]
شاید نیز چنین ختمی حاصل مکاشفات برخی اولیای الهی باشد که با وجود پذیرش اینکه دوستان خدا میتوانند مکاشفاتی داشته باشند، اما در این پایگاه متکفل تعیین صحت و سقم یکایک مصادیق آنها نیستیم.
[1]. ریحانه، لقب فاطمه زهرا(س) 93057
[2]. «عَلِّمُوا أَوْلَادَکُمْ یَس فَإِنَّهَا رَیْحَانَةُ الْقُرْآن»؛ شیخ صدوق، امالی، ص 677، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق.
#مادر
#روز_مادر
#ولادت_حضرت_زهرا (س)
🔰 @p_eteghadi 🔰
♻️امیرالمؤمنین بزرگترین منادی امنیت اجتماعی
📢برقراری امنیت اجتماعی، از جمله اهداف مهم حکومت اسلامی میباشد که در سایه آن، تحقق اهداف عالیه و رسیدن به رشد و کمال انسانی حاصل خواهد شد. امیرالمؤمنین علی علیهالسلام منادی بزرگ امنیت فردی و اجتماعی بود و اهتمام زیادی بر این مسئله داشتند.
1️⃣اولین نمونه، نوع پذیرش حکومت حضرت است که با اصرار مردم و بیعت آزادانه آنان حکومت را پذیرفت و در این زمینه مانند خلفای خودخوانده قبل، با زور و ترساندن بیعت نگرفت. حضرت در اینباره میفرمایند: بیعت با ایشان امری اجباری و از روی ناآگاهی نبوده است.
2️⃣مورد بعدی تصریح حضرت به عنوان امامالمؤمنین به این است که امنیت یکی از اهداف پذیرش حکومت است و بیان اینکه در سایه رونق دین و برپایی علائم دیانت و حفظ حدود و مرزهای شریعت، امنیت فکری، فرهنگی و معنوی و دیگر امنیتها به درستی فراهم خواهد شد.
🔰 @p_eteghadi 🔰
💠 #حدیث روز 💠
💎 چهار سؤال روز قیامت
🔻پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم):
لا تَزولُ قَدَما عَبدٍ يَومَ القيامَةِ حَتّى يُساَلَ عَن اَربَعٍ:
۱. عن عُمُرِهِ فيما اَفناهُ
۲. و عَن شَبابِهِ فيما اَبلاهُ
۳. و عَن مالِهِ مِن اَينَ َ اكْتَسَبَهُ وَ فِيمَا أَنْفَقَهُ
۴. و عَنْ حُبِّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ؛
✳️ انسان، در روز قيامت، قدم از قدم برنمى دارد، مگر آن كه از چهار چيز پرسيده میشود:
۱. از عمرش كه چگونه گذرانده است؛
۲. از جوانیاش كه چگونه سپرى كرده؛
۳. از ثروتش كه از كجا به دست آورده و چگونه خرج كرده است؛
۴. از دوستى ما اهل بيت.
📚 خصال، ص ۲۵۳، ح ۱۲۵
🔰 @p_eteghadi 🔰
✍
آیا «سلاله» لقبی از القاب حضرت فاطمه زهرا(س) است؟
واژه «سلاله» در لغت به معنای چیزی است که منشأش چیز دیگرى باشد؛ لذا به فرزند، نژاد و نسل انسان از این جهت که از انسان باقی میماند، سلاله گفته میشود و یکی از نامهای نطفه انسان نیز سلاله است.[1]
از آنجا که حضرت زهرا(س) فرزند پیامبر اسلام(ص) است، به حضرتشان میتوان «سلالة النبی» گفت، اما نه آنکه خود (سلاله) لقبی برای ایشان باشد.
در همین راستا، شعری منسوب به امام حسین(ع) نیز وجود دارد که در آن از واژه «سلاله» برای مادر بزرگوارشان استفاده شده است:
وَ فَاطِمُ أُمِّی مِنْ سُلَالَةِ أَحْمَدٍ
وَ عَمِّی یُدْعَى ذَا الْجَنَاحَیْنِ جَعْفَر[2]
و مادرم فاطمه از نسل احمد است
و عموی من جعفر صاحب دو بال(ذوالجناحین) خوانده میشود.[3]
[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال الدین، ج 11، ص 339، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
[2]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب ع، ج 4، ص 80، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق.
[3]. ر. ک: «القاب حضرت زهرا(س) در احادیث و منابع اسلامی»، 5380؛ «حضرت زهرا، اسامی و القاب»، 5525؛ «حلما از القاب حضرت زینب»، 28803.
🔰 @p_eteghadi 🔰
♨️حجاب و عرف
🔸ممکن است برخی بانوان معتقد و محجبه نظری منفی نسبت به بُرقع(نقاب صورت) و پوشاندن صورت داشته و پوشاندن صورت را پوششی افراطی بدانند. افراط را چگونه تعیین میکنیم؟ اولین پاسخی که ممکن است به نظر بیاید، حواله دادن به عرف جامعه است. برای مثال با توجه به اینکه در عرف جامعه ایران در بسیاری از مناطق روبند رایج نیست، پوشاندن صورت غیرمتعادل و افراطی به نظر میآید.
🔸اگر هدف از حجاب؛ کسب معنویت، قرب الهی و عفت فرد و جامعه است، این ملاک چه مقدار کارایی دارد؟ عرف ملاکی سیار و متغیر است و با توجه به مکان و زمان تغییر میکند، ملاکی سیال، نمیتواند تامینکننده عفت جامعه و سعادت بشر باشد، خصوصاً با توجه به ثابت بودن نیاز جنسی و عاطفی انسانها در دورهها و مکانهای مختلف.
🔹بنابر برداشت عموم فقها از حدود حجاب، میزان ضروری و واجب حجاب بانوان پوشش تمام بدن و سر و صورت است، غیر از صورت و دستها از مچ تا سرانگشت، این مقدار نیز باید بدون آرایش باشد. این حد ثابت است و با شرایط صِرفاً عرفی تغییر نمیکند. در حجاب شرعی نمیتوان به صرف عرف جامعه و زمانه اتکا کرد. ملاک محکم و جهانی حجاب، همان دستوری است که خداوند برای سعادت انسان صلاح دیده است.
🔰 @p_eteghadi 🔰
♻️تشبیهات قرآنی بصیرت
🔸قرآن کریم اشخاص بیبصیرتی همچون ابوجهل را به کور و نابینا تشبیه کرده است. از ابن عباس روایت شده است که منظور از اعمی (نابینا) در آیه «وَمَا یَسْتَوِی الْأَعْمَی وَالْبَصِیرُ»؛ «و نابینا و بینا هرگز برابر نیستند» ابوجهل است. آری انسان بیبصیرت همچون نابینا در تاریکی محض سیر میکند ولی شخص بابصیرت نه تنها خود در روشنایی سیر میکند؛ بلکه همچون نور، باعث بصیرتافزایی دیگران میشود.
⏫ لذا روایت شده منظور از نور در آیه «وَلَا الظُّلُمَاتُ وَلَا النُّورُ»؛ «و هیچ ظلمت با نور مساوی نخواهد بود.» امیرالمؤمنین علیهالسلام است و منظور از ظلمات، ابوجهل است.
🔸قرآن کریم فرق بین با بصیرت و بیبصیرت را در ضمن تشبیهی زیبا چنین تبیین فرموده است: «وَمَا یَسْتَوِی الْأَحْیَاء وَلَا الْأَمْوَاتُ»؛ «و هرگز مردگان و زندگان یکسان نیستند» با توجه به روایات اسلامی منظور از احیاء (زندگان) در این آیه افراد بابصیرتی همچون، امیرالمؤمنین، حمزه، جعفر، حسن، حسین، فاطمه و خدیجه علیهمالسلام میباشند و مقصود از اموات (مردگان)، كفّار مكه هستند که از بصیرت بیبهره بودند.
🔰 @p_eteghadi 🔰