🔻 بازخوانی توصیه های رمضانی رهبر انقلاب؛
🌘 این ماه را از دست ندهید
💡 ماه فرصتها
◻️ از قبل از شروع ماه مبارک، پیامبر معظم اسلام مردم را آماده میفرمود برای ورود در این عرصهی خطیر و والا و پربرکت؛ «قد اقبل الیکم شهر اللَّه بالبرکة و الرّحمة». در خطبهی روز جمعهی آخر ماه شعبان، بنا به روایتی اینطور فرمود: خبر داد، توجه داد به مردم که ماه رمضان فرا رسید. اگر بخواهیم در یک جمله ماه رمضان را تعریف کنیم، باید عرض کنیم ماه فرصتها... اگر از این فرصتها بتوانیم درست استفاده کنیم، یک ذخیرهی عظیم و بسیار ارزشمندی در اختیار ما خواهد بود. ۱۳۸۶/۰۶/۲۳
💡 اشکالاتتان را پیدا و برطرف کنید
در ماه رمضان در حد توان خودمان باید مراقبت کنیم، رفتار خودمان را تصحیح کنیم؛ فکرمان را، قولمان را، عملمان را تصحیح کنیم؛ بگردیم اشکالاتش را پیدا کنیم، آن اشکالات را برطرف کنیم. این تصحیح در چه جهتی باشد؟ در جهت تقوا. ۱۳۸۹/۰۵/۲۷
🔰 @p_eteghadi 🔰
هدایت شده از ایتایار
🎉یک پیشنهاد رد نشدنی🎉
شرکت در دوره #فن_بیان و سخنوری بدون پرداخت اولیه
در این دوره شرکت کنید و در پایان دوره، در صورتی که از محتوای دوره رضایت داشتید هزینه دوره رو پرداخت کنید😉
..........🗣..........
ثبت نام و اطلاعات بیشتر
در کانال [🍃رویش نو🍃] ↙️
📥 http://eitaa.com/joinchat/3207462942C82ced3bfff
.........🗣..........
مدرس: علیرضا قهرمان نیا
←با سابقه همکاری با برخی نامزدهای انتخاباتی و دانشگاه فرهنگیان →
🌙🌙ثابت شدن اول ماه
مسئله 1839=ثبوت هِلال که به مشخص شدن اول ماه قمری گفته میشود، هنگامی است که اولین قوس نازک ماه پس از پایان ماه قبلی و در شب اول ماه بعدی رؤیت شود یا رؤیتپذیر باشد و این هم به عوامل و شرایط مختلف نجومی، جوّی و مبانی فقهی بستگی دارد.
مسئله 1840 =به لحاظ اینكه زمان حکم شرعی روزهداری و افطار آن، ماه و ثابت شدن آن است، اگر مکلّف واقعا هِلال ماه را دیده باشد، یا از راههای دیگری که در مسئلهٔ بعدی گفته میشود، برای او هِلال ماه ثابت شود، احکام مربوط به آن را انجام میدهد؛ خواه برای دیگران ثابت بشود یا نه و این مسئله، تقلیدی نیست.
مسئله 1841= اول ماه از شش راه ثابت میشود که چهار مورد آن اعتبار عقلی و دو راه دیگر اعتبار تعبّدی دارد:
1. خود شخص، هِلال ماه را ببیند.
2. از راه تواتر ثابت شود، به گونهای که همگان بگویند ماه دیده شده و در محاورات عقلاً قطعآور باشد.
3. از راه شِیاعِ قولی یا عملی ثابت شود، به گونهای که مردم شهر بفهمند که فلان روز، اول ماه رمضان یا شوّال است برای مثال، وقتی در پایان ماه شعبان ببینند اغذیهفروشیها و کافهها تعطیل است و کسی لب به غذا نمیزند، معلوم میشود که آن روز، آغاز ماه رمضان است. این شیاع، علمآور است و شیاع علمآور، حجیت دارد.
4. سی شب ـ یا سی روز ـ از اوّل ماه قبلی بگذرد. با هر یک از این چهار راه، یقین به اول ماه پیدا میشود.
5. دو فرد عادل شهادت بدهند که ماه را به چشم دیدهاند، در صورتی که وصف کردن هر کدام از هِلال، برخلاف وصف کردن دیگری نباشد؛ همچنین اطمینانی برخلاف آن نباشد، بنابراین اگر در هوای صاف، افرادی همانند دو عادل برای دیدن ماه رفتند، ولی ماه را ندیدند، ادعای رؤیت دو عادل برای غیرخودشان حجّت نیست، چون اگر قابل رؤیت بود، باید دیگران هم میدیدند، پس اطمینان برخلاف در میان است.
6. حاکم شرع حکم کند که اول ماه است. دو راه پنجم و ششم، یقینآور هم نباشند، به حکم شرع حجّتاند.
🔰 @p_eteghadi 🔰
🔰 در محضر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی مدظله العالی:
💠 پایان ماه شعبان
🔹 کسانی که کتاب های دعا نوشتند بر #ماه_شعبان خیلی اصرار دارند که وجود مبارک پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) «یدْأَبُ فِی صِیامِهِ وَ قِیامِه»؛[1] تمام شب ها را عبادت و تمام روزها را روزه می گرفت. اصرار این آقایان هم همین طور است و کتاب هایی هم که اینها درباره دعا می نویسند اول سال پیش آقایانی که اصحاب دعا هستند اول ماه مبارک رمضان است و ماه شعبان آخرین ماه سال است؛ سرّ آن دو تا دلیل است: یکی نصوص و یکی ادعیه. در روایات یک تعبیر دارد، در ادعیه تعبیر دیگر. مجموع تعبیرهایی که در روایات و در ادعیه است این است که از ماه مبارک رمضان به «رَأْسُ السَّنَة»[2] یاد شده است، یک؛ از ماه مبارک رمضان به «غُرَّةُ الشُّهُور»[3] یاد شده است، دو؛ لذا آن آقایانی که اهل این حساب های معنوی هستند اول سالشان ماه مبارک رمضان است آخر سالشان ماه #شعبان لذا تمام تلاش و کوشش را می کنند که توبه و چیزی اگر هست در همین ماه شعبان انجام بدهند چون به هر حال هر تاجری آخر سال بررسی می کند. اصرار آن آقایان این است که در این آخر سال حساب ها را بررسی کنند استغفار بکنند حقی از کسی بر عهده آنهاست حق را ادا کنند که این سال با طهارت پایان بپذیرد که با طهارت وارد سال جدید بشوند و مرحوم علامه هم این شعر را از حافظ با یک احترامی می خواندند. آن غزل معروف حافظ بر این ماه شعبان خیلی تکیه می کند:
ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید ٭٭٭ از نظر تا شب عید #رمضان خواهد شد[4]
#ما_شعبان را از دست نده برای اینکه آخر سال است و عفو و گذشت و مانند آن در همین است. اگر ماه شعبان را از دست دادید وصال نصیب شما نمی شود تا لیله عید فطر، چون انسان خیال می کند که ماه مبارک #رمضان ماه پُربرکتی است، بله ماه پُربرکتی است اما ماه راه است نه ماه نتیجه! نتیجه را «لَیلَةَ الْجَوَائِز»[5] می دهند در روز عید فطر می دهند، اینجا انسان باید شب و روز تلاش و کوشش کند.
ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید ٭٭٭ از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد[6]
[1]. مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج2، ص829.
[2]. تهذیب الأحکام, ج4, ص333؛ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیه السَّلام قَالَ إِذَا سَلِمَ شَهْرُ رَمَضَانَ سَلِمَتِ السَّنَةُ وَ قَالَ رَأْسُ السَّنَةِ شَهْرُ رَمَضَانَ».
[3]. الإقبال بالأعمال الحسنة(ط ـ الحدیثة)، ج1، ص31؛ «أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیه السَّلام قَالَ إِنَّ الشُّهُورَ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِی كِتابِ اللَّهِ یوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فَغُرَّةُ الشُّهُورِ شَهْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَلْبُ شَهْرِ رَمَضَانَ لَیلَةُ الْقَدْرِ وَ نُزِّلَ الْقُرْآنُ فِی أَوَّلِ لَیلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَاسْتَقْبِلِ الشَّهْرَ بِالْقُرْآن».
[4]. دیوان حافظ، غزل164.
[5]. الأمالی، شیخ مفید، ص232؛ «فَإِذَا كَانَتْ لَیلَةُ الْفِطْرِ وَ هِی تُسَمَّی لَیلَةَ الْجَوَائِزِ أَعْطَی اللَّهُ الْعَالَمِینَ أَجْرَهُم...».
[6]. دیوان حافظ، غزل164.
📚 درس خارج فقه ارث جلسه 93
تاریخ: 1400/01/18
🔰 @p_eteghadi 🔰
* #قرآن #رمضان
💠 نتیجه احترام و انس با قرآن
🔻انسان هر چه زیادتر قرآن بخواند، اثرش را میبیند؛ به خصوص در ماه مبارک رمضان. البته قرائتی که همراه با انس و احترام به قرآن باشد، بسیار اثربخش است. وقتی قرآن کنار انسان است، انسان باید احساس کند از کلمه کلمه آن، نور تراوش میکند. یکی از راه های ورود به قرآن، قرائت کثیر و اُنس با قرآن همراه با تعظیم و احترام است. گاهی انسان ساکت است؛ ولی دلش قرآن میخواند. یک آیه در خواب برایش میخوانند و معانی بسیاری به او اِلقا میکنند که او را مشغول به آن معانی میکند...
(منبع: نرمافزار الهادی← مراقبات ماهرمضان)
┄┅═✧❁••❁✧═┅┄
✅ حجتالاسلام والمسلمین حاج شیخ جعفر ناصری:
🔰 @p_eteghadi 🔰
☑️ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری: چهارشنبه اول ماه رمضان خواهد بود
🔸براساس گزارش گروههای رصدی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری در سراسر کشور هلال ماه رمضان در غروب روز دوشنبه رؤیت نشد. بنابراین ماه شعبان ۳۰ روزه بوده و چهارشنبه ۲۵فروردین۱۴۰۰ اولین روز از ماه مبارک رمضان خواهد بود.
🔰 @p_eteghadi 🔰
این سخن از پیامبر (ص) خطاب به امام علی (ع) و از ایشان خطاب به فرزندان و جامعه صادر شده و به شرح زیر است :
«يا علي لا فقر أشد من الجهل و لا مال أعود من العقل»؛ (1)
در شرح این جمله نوشته اند:
انسان به كمك عقل به منافع و خیراتی نایل می گردد كه با مال به دست نمی آیند؛ همچنان كه با جهل و نادانی منافعی را از دست می دهد كه فقر مالی در قبال آن بسیار كم اهمیت می باشد. دیگر این كه با عقل می توان تحصیل مال كرد، ولی با مال نمی توان به عقل رسید. (2)
یكی دیگر از شرح دهندگان احادیث در شرح این حدیث نوشته است:
مال سبب رسیدن به لذات مادی جسمی است و عقل سبب رسیدن به لذات معنوی و روحانی است . با توجه به این تعریف و فایده رسانی ، معلوم است كه نبود عقل شدید تر از نبود مال است؛ زیرا با فقدان مال ، فرد از لذات مادی محروم می گردد؛ ولی با فقدان عقل فرد از لذات معنوی و روحی محروم می شود و محرومیت دوم شدیدتر از محرومیت اولی است.
علاوه بر آن ، مال بدون عقل نفع و فایده ای ندارد به خاطر مفسده های زیادی كه بر این توانگری بار می شود (در حدیث است كه مال ماده شهوت ها و طلب های بدون حساب و كتاب است) (3) اما عقل صاحب خود را از ملامت در دنیا و پشیمانی آخرت نجات می دهد؛ چون فرد را بر راه صحیح نگه می دارد و از جهت سوم مال حداكثر وسیله كسب خیر است؛ ولی عقل راهنمای به سوی خیر است و راه رسیدن به آن را نشان داده و ما را به آن می رساند . (4)
📚پی نوشت ها :
1. كلینی ، كافی ، پنجم ، تهران ، دار الكتب ، 1363 ش ، ج 1 ، ص 25.
2. همان ، ص 26 (پاورقی).
3. محمد عبده ، خطب امام علی (نهج البلاغه) ، اول ، قم ، دار الذخائر ، 1370 ش ، ج4 ، ص 14.
4. مولی صالح مازندرانی ، شرح اصول كافی ، اول ، بیروت ، دار احیاء التراث العربی ، 1421 ق ، ج1 ، ص 310 - 311
🔰 @p_eteghadi 🔰
در این روزها که بیماری واگیردار شیوع پیداکرده و جامعه در شرایط خاصی قرارگرفته عیادت از بیمار چه حکمی دارد؟
اجمالی:
در اسلام عیادت از بیمار و دیدار او از اهمیت ویژهای برخوردار است، چنانکه در روایات ازجمله نیکوترین اعمال حسنه شمردهشده است و آثار دنیوی و اخروی متعددی مانند اجر و ثواب الهی، بهره بردن از دعای بیمار، ملاقات باخدا و... دارد. عیادت از بیمار در صورت مساعد بودن شرایط از وظایف اخلاقی مؤمنین است و در صورتی باید انجام شود که شرایط بیمار و یا عیادت کننده مهیا باشد؛ اما اگر شرایط عیادت کردن مهیا نباشد مثلاً بیمار نیاز به آرامش دارد و عیادت کردن باعث ایجاد مزاحمت و شدت حال او شود و یا اینکه بیماری مسری باشد (و احتمال بیمار شدن باشد) عیادت کردن از عهده عیادت کننده ساقط میشود؛ چون در اسلام حفظ جان و سلامتی از اوجب واجبات است. در عصر حاضر به خاطر وسایل ارتباطی متعدد، میتوان بهصورت غیرحضوری مانند تلفن، پیامک، ارتباط مجازی و...از حال بیمار باخبر شد همچنین میتوان بعضی از آداب عیادت کنندگان که در روایات آمده است را انجام داد تا به ثواب عیادت کنندگان رسید.
👇👇👇👇👇👇👇👇
پاسخ تفصیلی:
بیماری، یکی از مسائلی است که همه انسانها با آن مواجهاند. بیماری در اسلام بهعنوان زندان بدن و یکی از سختترین بلاها معرفیشده است؛ درعینحال در مـکـتب انسانساز اسلام، عیادت مریض و دیدار او از اهمیت و ارزش ویژهای برخوردار است؛ زیرا ایـن رفـتـار نـیـک، مشمول رضـایـت خـداوند است و نقش بسزایی در تحکیم روابط انسانی و صمیمیت و اخوت، ایفا میکند اما این هم شرایطی دارد که در ادامه بررسی میشود.
ثواب عیادت بیمار در اسلام:
رسـول خـدا (صلیالله علیه وآله) در تـفـسـیر آیه: «فَاِذا قُضِیتِ الصَّلوهُ فـَانـْتـَشـِرُوا فـِی الاْرْضِ»؛ (۱) عـیـادت مـریض را در کنار دیگر رفتارهای ارزشمند اخلاقی، ذکر کرده، میفرماید: «مـنـظـور آیه [از پراکنده شدن در زمین] طلبکارهای دنیوی نیست؛ بلکه منظور، عیادت مریض، تشییعجنازه و دیدار برادر دینی درراه خداست» (2) همچنین برای عیادت بیمار در روایات آثار دنیوی و اخروی نیز ذکرشده است مثل اجر و ثواب الهی (3) بهره بردن از دعای بیماران (4) ملاقات باخدا (5) و... آمده است اما نکتهای که دراینباره باید توجه شود؛ اینکه عیادت کردن از بیمار جزو مستحبات دین است و اگر شخص مریض یا عیادت کننده، شرایط عیادت را نداشته باشند، شرعاً و اخلاقاً عیادت ساقط میشود؛ مثلاً بیمار نیاز به آرامش داشته باشد و عیادت از او باعث شدت بیماری او شود یا اگر بیمار دچار مریضی مسری و واگیرداری باشد و با عیادت کردن از مریض احتمال مبتلا شدن به بیماری باشد، در اینجا شخص وظیفهای (عیادت حضوری) در قبال بیمار ندارد، چون حفظ جان مؤمن از اوجب واجبات است و انسان حق ندارد، جز درراه خدا و جهاد، به بدن خود آسیبی برساند و باید در همه حال از این نعمت الهی حفاظت کند.
حفظ جان در اسلام:
در تعالیم دین، اسلام بهگونهای است که برای روح و جسم انسان ارزش فوقالعادهای قائل شده و انسان را از هرگونه واردکردن آسیب به جسم و جان خویش نهی میکند چنانکه پیامبر اسلام (ص) در این زمینه میفرمایند: «در روز قیامت از چهار چیز سؤال میشود: عمر خود را در چه راهی مصرف کردی، بدن خود را برای چه چیزی فرسودی ...»(6) از مجموع آیات و روایات استفاده میشود که وجود فیزیکی انسان یکی از نعمتهای خدادادی است که انسان باید در جهت حفظ آن از آسیب و خطر کوشا باشد و حق واردکردن کوچکترین آسیب به آنها را ندارد (جز درراه خدا و جهاد) و در صورت آسیب رساندن نزد خداوند مسئول است و باید پاسخگو باشد لذا عیادت حضوری لازم نیست حتی گاهی باید ترک شود.
وظایف و آداب عبادتکنندگان:
1. اخلاص نیت: به این معنی که تلاش صورت گیرد تا ملاقات و یا عیادت (حضوری و غیرحضوری) باانگیزهی صرفاً الهی باشد.
2. سپاس الهی به جهت عدم ابتلا به آن بیماری؛ همانطور که رسول گرامی خدا (صلیالله علی وآله و سلم) فرمودند: «هر کس هنگام دیدن بیماران، خدا را بر اینکه به آن بیماری مبتلا نشده شکر کند خدای متعال او را از آن بیماری تا همیشه حفظ میفرماید»(7) البته فرمودند: این دعا باید طوری باشد که به گوش بیمار نرسد تا مبادا سبب اندوه او شود.
2. دعا نمودن برای بیمار:
3. درخواست دعا از بیمار؛ امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: «دعای بیمار چون دعای فرشتگان است و مستجاب است پس هرگاه آنان را عیادت کردید بخواهید برای شما دعا کنند» (8) در اینجا میتوان از طریق ارتباط تلفنی، پیامکی و... از حال بیمار باخبر شد و از آنها درخواست دعا کرد.
4. تلاش برای رفع نیازهای او: اگر عیادت کننده نیازهای بیمار را (مالی، دارویی و...) جویا شود و در حد وسع خود آنها را رفع نماید، بسیار مطلوب است؛ زیرا پیامبر اکرم (صلیالله علی وآله و سلم) فرمودند: «هر کس حاجت آسیبدیدهای را بر عهده گیرد و آن را پیگیری کند تا برآورده نماید، خدای متعال برات دوری از جهنم و دوری از نفاق به او خواهد داد و هفتاد حاجت دنیوی او را برآورده فرموده و همواره در رحمت الهی غوطه خواهد خورد تا آن کار را تمام کند و هر کس در پی حاجت بیماری برود، چون روزی که از مادر متولدشده است از گناهانش پاک خواهد شد گر چه آن حاجت را نتواند برآورده کند و اگر آن بیمار از افراد خانوادهاش باشد، اجر بیشتری دارد».(9)
5. هدیه بردن برای بیمار؛ امام صادق (علیهالسلام) به اصحاب خود دستور دادند: « در عیادت بیماران میوه یا عطری خوشبو و خلاصه هدیهای با خود ببرند که سبب شادی بیمار است». (10) درصورتیکه امکان عیادت حضوری وجود ندارد اگر امکان آن مهیا است میتوان از طریق واسطه (خانواده بیمار) برای بیمار، هدیه فرستاد.
نتیجه:
اگرچه در اسلام، عیادت مریض و دیدار او از اهمیت و ارزش ویژهای برخوردار است، اما این در صورتی است که شرایط هم برای بیمار و هم برای عیادت کننده فراهم باشد. در صورت وجود مانع (مانند بیماری واگیردار و مسری) عیادت کردن ساقط میشود بلکه بالاتر از این، از باب حفظ سلامتی و جان (که از اوجب واجبات است) عیادت کردن حضوری در صورت احتمال بیمار شدن، دارای اشکال است. در این مواقع میتوان غیرحضوری مثل تلفن، پیامک و ... از احوال بیمار جویا شد.
📚پینوشتها:
سوره جمعه، آیه ۱۰: و هنگامیکه نماز پایان گرفت (شما آزادید) در زمین پراکنده شوید
مجمعالبیان فى تفسیر القرآن، فضل بن حسن طبرسى، تهران، ناصرخسرو، ۱۳۷۲ ش، ج ۱۰، ص ۴۳۵
کلینى، ابوجعفر محمد بن یعقوب؛ الکافی، چاپ چهارم، تهران، اسلامیه، 1407 ق، ج ۳، ص ۱۲۰
شعیری، محمد بن محمد؛ جامع الأخبار، چ اول، نجف اشرف، انتشارات حیدریة، بیتا ص ۱۶۴
طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن؛ الأمالی، چ اول، قم، دار الثقافة، 1414 ق، ص ۶۲۹
کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلامرضا، النص، قم، المطبعة العلمیة، چاپ دوم، 1402 ق. ص 94
راوندى، قطبالدین؛ الدعوات، انتشارات مدرسه امام مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشریف)، قم، 1407 ق، ص 220
کلینى، ابوجعفر محمد بن یعقوب؛ پیشین، ج 3، ص 117
صدوق، محمد بن على بن بابویه؛ الأمالی، انتشارات اعلمى، بیروت، چ پنجم، 1362 ش، 431 و 432
کلینى، ابوجعفر محمد بن یعقوب؛ پیشین، ص 118
🔰 @p_eteghadi 🔰
﷽
🔸آغاز پذیرش مدرسه علمیه امام زینالعابدین(علیه السلام) در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰
🔸تحت اشراف آیت الله اراکی(دامت برکاته)
💢اساتید محترم، دوستان بزرگوار لطفاً دانش آموزان عزیزی که مستعد و علاقمند به تحصیل در حوزه هستند را معرفی بفرمائید.
🔹مدرسه علمیه امام زینالعابدین(علیهالسلام)
@izaa_ir
https://eitaa.com/mj_eskandarifar
تلاوت قرآن، در همه حال مستحب و دارای ثواب است و اختصاصی به زمان و مكانی ندارد؛ مگر در مواردی كه استثنا شده است؛ از جمله این كه نبايد در هنگام تلاوت بی وضو جایی از بدن خود را به خطوط قرآن برساند و یا زمانی كه انسان جنب باشد و سوره هایی را كه سجده دارند، تلاوت نماید. دیگر این كه در هنگام تلاوت كاری انجام دهد كه منافی با تلاوت باشد؛ به طوری كه به لحاظ عرف مردم، بی حرمتی و بی ادبی به قرآن تلقی گردد؛ مثل كسلی، خواب آلودگی، دراز كشیدن و امثال آن. در این صورت، به جهت بی احترامی به قرآن، قرائت جایز نیست و بهتر است تلاوت قرآن نشود؛ وگرنه در غیر این صورت، تلاوت قرآن نه تنها اشكال ندارد، بلكه ثواب هم دارد. (1)
📚پی نوشت:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، قم، ص 67، احكام جنابت، مكتبه امیر المؤمنین، سال 1373 ش
🔰 @p_eteghadi 🔰
اصل آزادی در اعلامیه جهانی حقوق بشر شاید شاملترین و پرشاخ و برگترین و نیز مقدّسترین اصل در اعلامیه است. در ماده 18 و 19 از آزادی فکر، وجدان و مذهب و نیز آزادی عقیده و بیان و … سخن به میان آمده است. اعلامیه حقوق بشر انسان را در داشتن و نداشتن و نیز تغییر مذهب، آزاد دانسته است آقای مجتهد شبستری ضمن تایید آن مینویسند: «اگر اعلامیه حقوق بشر آزادی دین تا مرز انکار خداوند و تغییر دین را به رسمیت شناخته، معنایش این است که هیچ فرد و دولتی نمیتواند کسی را به اقرار خداوند یا عدم تغییر دین مجبور سازد و با قوه قهریه این جبر را به مقام عمل درآورد»[1].
آنچه که در این نوشتار کوتاه مورد نظر ماست آزادی عقیده و یا به عبارتی حق انتخاب دین و ایمان مذهبی و نیز آزادی تغییر مذهب از دیدگاه اسلام است.
این که انسانها قبل از گزینش دین مختارند که هر دینی را انتخاب کنند مورد تأیید اسلام است، چرا که گوهر دین و رکن اساسی آن اعتقاد و عمل قلبی است که قابلیت اجبار و اکراه خارجی و فیزیکی را ندارد. از دیدگاه اسلام انسان به لحاظ تکوین در داشتن و یا نداشتن دین ویا انتخاب این دین و آن دین آزاد است و همان گونه که اجبار و اکراه بر بی دینی و یا سایر ادیان را نمیپذیرد، خود نیز مردم را به اجبار، به اسلام درنمیآورد.
شهید مطهری با استناد به آیات قرآن و در توضیح آیه «لا اکراه فی الدین قد تبیّن الرشد من الغی» نتیجه میگیرد که خداوند میگوید: دین و ایمان اجباری نیست، راه واضح است. من فقط از شما تفکّر می خواهم. اساساً ایمانی که اسلام میخواهد قابل اجبار کردن نیست، امکان اجبار ندارد.[2]
بنابراین اسلام از پیروان خود پیروی بیدلیل نمیخواهد بلکه بایستی از روی دلائل منطقی و دور از ابهام و پیچیدگی که فرا راه همگان قرار دارد، به مبانی پایبند گردند و انتخاب دین زمانی قابل قبول و ارزشمند است که در فضا و شرایطی آزاد صورت گیرد و ایمان به عنوان یک عمل اختیاری باید بر مبنای عشق و شور و محبت استوار باشد، نه تمکین مطلق و اجباری مردمان.
«یکی دیگر از چیزهایی که خودش طبعاً زور بردار نیست و چون زوربردار نیست موضوع اجباری در آن منتفی است، ایمان است. آنچه که اسلام از مردم میخواهد ایمان است، نه تمکین مطلق، اعم از آن که ایمان داشته باشد یا ایمان نداشته باشند. آن بدرد نمیخورد و نمیتواند پایدار بماند، تا زور هست باقی است، زور که رفت آن هم منتفی میشود به انتفای علّت خودش»[3]
اما در مورد آزادی تغییر مذهب، کسانی که بر مبنای اعتقادات اسلامی به توجیه و تحلیل آن میپردازند بلا فاصله با این سؤال مواجه میشوند که آیا در اسلام آزادی تغییر عقیده از اسلام به کفر پذیرفته شده است؟ و آنان که قصد بازگشت علنی از اسلام را داشته باشند با هیچگونه محدودیت و مضیقهای روبه رو نمیشوند و مرتدّان از گزند عقوبت در امان میمانند؟
باید توجه داشت که ارتداد از موضوعاتی است که در ادیان مختلف، به عنوان «جرم» شناخته شده است.[4] در متون مقدس مسیحیت نیز فراوان از قتل کسانی که دین را رها کنند سخن به میان آمده است. فرقههای مختلف اسلامی نیز درباره کیفر مرتد اتفاق نظر دارند. هرچند در شرایط و موارد آن اختلافاتی بین آنها وجود دارد ولی در اصل حکم و حتی مجازات قتل تردیدی ندارند. ولی در دهههای اخیر برخی نویسندگان مسلمان به مناقشه در این باره پرداخته و آن را مورد تردید یا انکار قرار دادهاند. البته این تشکیکات را بدون تاثیر از جریان فرهنگی مغرب زمین و نگاه جدیدی که به آزادی عقیده و حقوق بشر وجود دارد نمیتوان دانست.
برخی از منکرین، احکام مرتد را متعارض با قرآن دانستند به این دلیل که هر حدیث و روایتی چنانچه با قرآن به عنوان یک سند قطعی و دست اول در تعارض باشد اعتبار ندارد و لذا روایات را بر قرآن باید عرضه کرد و با آن باید سنجید. بر این اساس گفتهاند احکام مرتد با آیاتی از قرآن که آزادی عقیده را به رسمیت میشناسد مانند «لا اکراه فی الدین» در تضاد است، و لذا نمیتوان بر آن اعتماد نمود.[5]درباره مخالفت احکام مرتد با آیه فوق باید گفت درست است که معنای آیه شریفه بیان همین امر واقعی و تکوینی است که گوهر دین قابل اکراه و اجبار نیست ولی این به آن معنا نیست که هرکس حتی بعد از گزینش دین، در عمل بتواند هر منکری را انجام دهد و بگوید من آزادم و کسی حق ندارد مرا از راهی که انتخاب کردهام بازدارد. اسلام با هرگونه توطئه علیه نظام و تجاهر به فسق با نهایت شدّت مخالفت میکند، به عبارت دیگر باید بین آزادی قبل از گزینش دین و آزادی بعد از گزینش دین فرق نهاد، زیرا کسی که اعمال و احکام یک دین را عمل نمیکند و یا مکتبی را ترک میکند عملاً نسبت به آن اعلام بیاعتباری کرده و صلاحیت آن را برای سعادت بشر مخدوش معرفی میکند و در نتیجه در اطمینان و اراده دیگر مؤمنان به آن آیین نیز خلل به وجود میآورد و از این نظر ورود و خروج حکم متفاوتی پیدا میکند. نظیر این مسأله در بسیاری از امور زندگی انسانها نیز اتفاق میافتد. به عنوان نمونه، افراد آزادانه و با گزینش خود را به استخدام نیروهای نظامی و انتظامی درمیآیند، اما بعد از مدتی از استخدام شدن و پذیرفتن آزادانه قوانین و مقرّرات حاکم بر نیروهای مذکور، حق تخطّی از قوانین و مقررات را ندارند و نمیتوانند به هر گونهای که خواستند تصمیم بگیرند. البته آنچه گفته شد در زمینه مسائل اعتقادی است. اما در مسائل علمی، سیاسی و اجتماعی، مجاز بودن آزادی فکر در اسلام جای بحث نیست.
📚پی نوشت ها:
[1] . مجتهد شبستری، محمد، نقدی بر قرائت رسمی از دین، تهران، طرح نو، چاپ اول، 1379، ص226.
[2] . مطهری، مرتضی، پیرامون جمهوری اسلامی، تهران، انتشارات صدرا، چاپ نهم 1374، ص118.
[3] . همان، ص119.
[4] . ر.ک: مجله حکومت اسلامی، شماره 19، مقاله آیا ارتداد کیفر حدّ دارد؟ نوشته محمد سروش، ص15ـ61.
[5] . همان.
🔰 @p_eteghadi 🔰
14_SEMO-Mohammadi-Pasokh_Be_Soalate_Eteghadi_(113).mp3
5.39M
پرسش و پاسخ اعتقادی
🔹حجه الاسلام #محمدی
جلسه 113 - فلسفه آفرینش
🔰 @p_eteghadi 🔰
در احادیث اهل بیت، چه دعاها و اذکاری برای رفع و دفع بیماری های مسری بیان شده است؟
پاسخ اجمالی
دعاهایی از معصومان (علیهمالسلام) در خصوص درمان و جلوگیری از بیماریهای مسری، نقلشده که ایشان از آن بیماریها به خداوند پناه بردهاند؛ اما آنچه بیشتر در کلام معصومان (علیهمالسلام) هست در عنوان کلی بلا و مریضی بیانشده که بیماریهای مسری را نیز شامل میشود، البته در مجموعه سفارشهای دینی دفع و رفع بلا، منحصر به دعا و ذکر نیست.
👇👇👇👇👇
پاسخ تفصیلی
بلا، بیماری و گرفتاری را اگرچه میتوان با رعایت خیلی از مسائل رو به کاهش برد، اما هیچگاه زندگی در این سرای ناپایدار را نمیتوان خالی از بلا و گرفتاری ساخت.
تأکید آموزههای دینی نیز ابتدا بر آن است که در منزلگاه دنیا، بلا و گرفتاریهای زیادی وجود دارد و در مرحله بعد به ارائه راهکارهایی برای کمتر شدن و رفع و دفع گرفتاریها و بیماریها پرداخته میشود.
برای جلوگیری و خلاصی از بیماری، سفارشهای دینی را به دودسته میتوان تقسیم کرد:
دسته اول: سفارشهایی که مرتبط با رعایت مسائل بهداشتی، تغذیه مناسب و ... است.
دسته دوم: راهکارهای معنوی که شامل دعا و امور دیگر میشود.
1. راهکارهای بهداشتی در برابر بیماری
سفارشهای فراوانی در اسلام به رعایت نکات بهداشتی شده است که ازجمله حرام بودن برخی خوراکیها، کراهت پرخوری، توصیه به پوشاندن روی ظرف، کراهت نخوردن گوشت بیش از چهل روز، کراهت خوردن غذا و نوشیدنی داغ و فوت کردن به غذا برای سرد شدن، سفارش به خوردن نمک قبل و بعد از غذا و... را میتوان بیان کرد. برای نمونه به روایت شستن دست قبل و بعد از غذا اشاره میشود:
امام صادق (علیهالسلام) فرمود:
«مَنْ غَسَلَ یدَهُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَ بَعْدَهُ عَاشَ فِی سَعَةٍ وَ عُوفِی مِنْ بَلْوَى فِی جَسَدِه»؛ (1)
هر کس دست خویش را قبل و بعد از خوردن غذا بشوید، در خوشی، گذران زندگی کند و از مریضی در امان باشد.
2. راهکارهای معنوی در برابر بیماری
دسته دوم، روایاتی هستند که راهکارهای معنوی بسیاری برای دفع و رفع بلا، در آنها ذکرشده است که بهعنوان نمونه برخی از آنها ذکر میشود:
الف) صدقه دادن
امام صادق (علیهالسلام) به نقل از پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله و سلم) میفرماید:
«إِنَّ اللَّهَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَیدْفَعُ بِالصَّدَقَةِ الدَّاءَ وَ الدُّبَیلَةَ وَ الْحَرَقَ وَ الْغَرَقَ وَ الْهَدْمَ وَ الْجُنُونَ وَ عَدَّ (ص) سَبْعِینَ بَاباً مِنَ السُّوءِ»؛ (2)
خدایی که جز او هیچ خدایی وجود ندارد، بیگمان با صدقه دادن، مریضی، وبا و طاعون، سوختن و غرق شدن، زیر آوار مردن و دیوانه شدن ـ و حضرت تا هفتاد نوع بدی را برشمرد ـ را از فردی که صدقه میدهد دفع میکند.
ب) زیارت سیدالشهداء (علیهالسلام)
امام صادق در باب ثواب زیارت ابیعبدالله به نقل از امیرالمؤمنین (علیهمالسلام) بیان میکند:
«ثُمَّ نَادَاهُمْ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِی (علیهالسلام) أَنَا ضَامِنٌ لِحَوَائِجِکمْ وَ دَفْعِ الْبَلَاءِ عَنْکمْ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَة»؛ (3)
سپس امیرالمؤمنین زائران قبر سیدالشهدا را خطاب قرار داده و میفرماید من ضامن برآورده شدن حاجات شما و دفع بلا در دنیا و آخرت از شما هستم.
ج) دعا کردن
روایتی از امام سجاد (علیهالسلام) نقلشده است که ایشان همواره میفرمودند:
«الدُّعَاءُ یدْفَعُ الْبَلَاءَ النَّازِلَ وَ مَا لَمْ ینْزِلْ»؛ (4)
دعا کردن، بلایی که نازلشده و بلایی که هنوز نازل نشده است را دفع میکند.
مقصود از این دعا، دعای خاصی نیست، تضرع و خواندن خدای متعال در دفع و رفع مریضی یا هر بدی است که به انسان میرسد، اگرچه اهلبیت (علیهمالسلام) بهصورت خاص دعاهایی نیز سفارش کردهاند که بهعنوانمثال میتوان به دعای هفتم صحیفه سجادیه (علیهالسلام) اشاره کرد.
د) صلهرحم
امام باقر (علیهالسلام) درباره آثار صلهرحم فرمودند:
«صِلَةُ الْأَرْحَامِ تُزَکی الْأَعْمَالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلْوَى وَ تُنْمِی الْأَمْوَالَ وَ تُنْسِئُ لَهُ فِی عُمُرِهِ وَ تُوَسِّعُ فِی رِزْقِهِ وَ تُحَبِّبُ فِی اهلبیتهِ فَلْیتَّقِ اللَّهَ وَ لْیصِلْ رَحِمَه»؛ (5)
صلهرحم اعمال را نیکو و بلایا را دفع کند و به اموال برکت دهد، عمر را دراز کند، وسعت رزق و روزی و محبوبیت در خاندان آورد، پس هر شخصی باید تقوای خدای متعال را پیشه سازد و صلهرحم را بهجا آورد.
3. دعاهای معصومان در برابر بیماری
علاوه بر مواردی که بهعنوان مهمترین عوامل دفع و رفع بلا در روایات اشاره گردید، در ادامه، به برخی دعاهای خاص که ائمه (علیهمالسلام) برای بیماری سفارش کردهاند نیز بیان میشود:
نقلشده است که پیامبر گرامی اسلام (صلیالله علیه و آله و سلم) برای دفع بیماریهای خاص و واگیردار چنین میفرمودند:
«اللّهمّ إنّی أعوذ بک من البرص و الجنون و الجذام و من سیئ الأسقام»؛ (6)
خدایا من از برص و دیوانگى و خوره و امراض بد به تو پناه مىبرم.
در کتاب شریف «الکافی» که معتبرترین کتاب روایی شیعه است بابی با عنوان «باب الدعاء للعلل و الأمراض» وجود دارد که مهمترین سفارشهای دعایی ائمه (علیهمالسلام) در آن آمده است؛ در ادامه، به چند روایت که هنگام مریضی، دعا و نیایشی سفارش شده، پرداخته میشود:
از حضرت صادق (علیهالسلام) روایتی نقل است که هرگاه حضرت بیمار میشد پیوسته این دعا را میخواند: «اللَّهُمَّ إِنَّک عَیرْتَ أَقْوَاماً فَقُلْتَ قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلا یمْلِکونَ کشْفَ الضُّرِّ عَنْکمْ وَ لا تَحْوِیلًا فَیا مَنْ لَا یمْلِک کشْفَ ضُرِّی وَ لَا تَحْوِیلَهُ عَنِّی أَحَدٌ غَیرُهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اکشِفْ ضُرِّی وَ حَوِّلْهُ إِلَى مَنْ یدْعُو مَعَک إِلَهاً آخَرَ لَا إِلَهَ غَیرُک؛ (7)
بار خدایا تو مردمى را سرزنش کردى و فرمودى: «بگو (اى محمد) بخوانید آنهایی را که در برابر خدا پنداشتید تا بدانید که نمىتوانند از شما زیانى را دور کنند و دگرگون نمایند» (سوره اسراء، آیه 58) پس اى خدائى که جز او نمىتواند زیان مرا دور کند و آن را دگرگون نماید رحمت فرست بر محمّد و آل محمّد و زیان مرا دور ساز و آن را از من بگردان بهسوی کسى که با تو معبود دیگرى را مىخواند، نیست شایسته پرستشى جز تو.
در حدیثی دیگر امام صادق (علیهالسلام) به هنگام مریض شدن فرزندان خویش به آنان سفارش میکرد که این دعا را بخوانند:
«اللَّهُمَّ اشْفِنِی بِشِفَائِک وَ دَاوِنِی بِدَوَائِک وَ عَافِنِی مِنْ بَلَائِک فَإِنِّی عَبْدُک وَ ابْنُعَبْدِک»؛ (8)
بار خدایا مرا به شفایت شفا بده و به دوایت مداوا کن و از بلایت سلامتیام ده، چراکه من بنده تو و بندهزاده تو هستم.
در روایت دیگر حضرت فرمودند: دست خویش بر موضع درد گذاشته و سه مرتبه بگویید:
«اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی حَقّاً لَا أُشْرِک بِهِ شَیئاً اللَّهُمَّ أَنْتَ لَهَا وَ لِکلِّ عَظِیمَةٍ فَفَرِّجْهَا عَنِّی»؛ (9)
خدا، خدا پروردگار بر حق من است؛ به او شرک نمیورزم، خدایا تو درمان و برطرفکننده این درد و هر مشکل بزرگ هستی پس این درد را از من ببر و گشایشی برایم حاصل کن.
همانگونه که گفته شد این باب، روایات دیگری هم دارد که رجوع به کتاب «الکافی» یا ترجمه آن، نکات ارزندهای دارد و البته اینها علاوه بر مراجعه به پزشک و رعایت نکات بهداشتی است.
4. ذبح گوسفند برای درمان بیماری
مرحوم شیخ عباس قمی در «مفاتیح الجنان» برای دفع وبا و طاعون که از مریضیهای مسری است میگوید:
گوسفندی نر را برای ذبح آماده کرده و در محل ذبح بگوید:
«إِلَهِی بِحُرْمَةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ، إِلَهِی بِحُرْمَةِ جَبْرَئِیلَ إِلَهِی بِحُرْمَةِ مِیکائِیلَ، إِلَهِی بِحُرْمَةِ إِسْرَافِیلَ، إِلَهِی بِحُرْمَةِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِی وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَینِ (علیهمالسلام) احْفَظْنَا وَ احْفَظْ أَوْلَادَنَا وَ أَحِبَّاءَنَا وَ أَتْبَاعَنَا وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنَ الطَّاعُونِ وَ الْوَبَاءِ یا حَفِیظُ یا حَفِیظُ یا حَفِیظُ أَدْرِکنِی یا رسولالله».
البته دستوری که مرحوم شیخ عباس قمی نقل میکند به نقل از کتاب «طب الائمه» مرحوم «ُشبر» است (10) و انتسابی به معصوم ندارد.
نتیجه
در مجموعه، آموزههای دینی ضمن تأیید این نکته که گرفتاری، بلا و مریضی از لوازم دنیاست، راهکارهایی نیز برای برطرف کردن یا به حداقل رساندن آنها بیانشده است، این راهکارها به دودسته کلی راهکارهای طبیعی و تغذیهای و راهکارهای معنوی، قابلتقسیم است، در راهکارهای معنوی، مهمترین راهکار را میتوان در صدقه دادن، زیارت سیدالشهدا رفتن، دعا کردن و صلهرحم داشتن دانست، ضمن اینکه دعاهایی نیز در خصوص خلاصی از بیماری سفارش شده که مهمترین آنها بیان گردید.
📚پینوشتها
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: اسلامیه، چاپ چهارم، 1407 ق، ج 6، ص 290، ح 1.
همان، ج 4، ص 5، بَابُ أَنَّ الصَّدَقَةَ تَدْفَعُ الْبَلَاء، ح 2.
ابنبابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، ثواب الاعمال، قم: دارالشریف الرضی، چاپ دوم، 1406 ق، ص 92.
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، همان، ج 2، ص 469، ح 5، بَابُ أَنَّ الدُّعَاءَ یرُدُّ الْبَلَاءَ وَ الْقَضَاء.
همان، ج 2، ص 152، ح 13، بَابُ صِلَةِ الرَّحِم.
پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، تهران: دنیای دانش، چاپ چهارم، 1382 ش، ص 253.
همان، ج 2، ص 564، بَابُ الدُّعَاءِ لِلْعِلَلِ وَ الْأَمْرَاض، ح 1.
همان، ح 3.
همان ح 6.
شبر، سید عبدالله، طب الائمه، بیروت: دارالارشاد، چاپ سوم، 1428 ق، ص 349 و 350.
🔰 @p_eteghadi 🔰
بر اساس توصیه مقامات بهداشتی و دستورالعملهای پیشگیرانه صادرشده، لازم است ارتباطات اجتماعی بهصورت حضوری ازجمله مهمانیهای خانوادگی، به حداقل ممکن برسد؛ اما ممکن است بعضی از مردم به دلیل عدم آگاهی یا عدم توجه به ضوابط اعلامشده، بهصورت ناخوانده به مهمانی بروند و موجبات نگرانی میزبان را به جهت سرایت و شیوع بیماری فراهم آورند. در اینگونه موارد لازم است ضمن توجه به جایگاه فرد مقابل، در یک گفتگوی محترمانه، ضوابط را به او یادآوری کرده و بیان کنیم که رعایت دستورالعملها به نفع طرفین و البته تمام افراد جامعه است.
ازآنجاکه در فرهنگ اسلامی ایرانی ما، والدین از جایگاه والایی برخوردارند لذا در اینگونه موارد لازم است زن و شوهر پیش از هر چیز به یک راهبرد مشترک در مواجهه با این مسئله دست پیدا کنند و بعد از طراحی رفتار موردنظر، با هماهنگی هم آن را اجرا کنند.
البته رسیدن زوجها به توافق مشترک در اینگونه موارد، به تفاهم قبلی آنها در زندگی و نوع تعامل گذشته آنها و کیفیت رابطه زناشویی و سطح مهارت آنها در زمینههای ارتباط مؤثر، مذاکره و حل مسئله بستگی دارد. بعضی از زوجها میتوانند این مسئله را خیلی راحت و به بهترین صورت حل کنند و همین مسئله برای برخی از زوجها ممکن است موجب بروز تنشها و درگیریهای جدی شود. خوشبختانه مهارتهای زندگی تا حدود زیادی اکتسابی هستند و ما با یادگیری مهارتهای اساسی زناشویی میتوانیم سطح تعارضات زناشویی را کاهش داده و احساس رضایت بیشتری را تجربه کنیم. (درزمینهٔ مهارتهای زندگی زناشویی میتوانید بامطالعه کتابهای پیشنهادی زیر و شرکت در کارگاههای آموزشی، اطلاعات و مهارت خود را افزایش دهید)
پس با همسرتان دراینباره صحبت کنید و به او بگویید که من مادر تو را، مادر خودم میدانم و مانند گذشته از آمدن او خوشحال میشوم و استقبال میکنم ولی از طرفی نگران بیماری هستم. همانطور که میدانی این بیماری برای بزرگترها خطرناکتر است و من علاوه بر اینکه برای بچهها نگران هستم میترسم که شاید ما ناقل بیماری باشیم و برای مادر خطری ایجاد شود. از طرفی دوست ندارم او ناراحت شود و از طرفی نگرانش هستم. در مورد مادر خودم نیز همین نگرانی و ترس را دارم. به نظر شما چهکاری بهتر است؟ هر طور که خودت صلاح میدانی عمل کن.
آنچه مهم است این است که مسؤولیت حل این مسئله به عهده همسر شماست، چراکه مادر اوست که میخواهد به منزلش بیاید. پس توصیه میکنیم در این زمینه تصمیمگیری را به شوهرتان واگذار کنید. در یک گفتگوی همدلانه که سرشار از درک متقابل باشد، مسئله بدون لجبازی و بهراحتی حل میشود. شما میتوانید از راهحلهای زیر ایده بگیرید:
آقا با مادرش صحبت میکند و خیلی محترمانه او را توجیه میکند که خروج از منزل در این شرایط برای او خطرناک است و بهتر است فعلاً با برقراری تماس تصویری با نوهها، دلتنگیهایش را کاهش دهد.
ممکن است تصمیم بگیرید خودتان ضمن رعایت نکات بهداشتی و دستورالعملها بچهها را به منزل مادر شوهر ببرید و بعد از چند دقیقه تازه شدن دیدار به خانه برگردید. در این صورت بهتر میتوانید زمان و چگونگی ملاقات را مدیریت کنید.
ممکن است تصمیم بگیرید ضمن رعایت نکات بهداشتی، پذیرای مادر شوهر بوده و در این مدت از دیدهبوسی و ارتباط نزدیک پرهیز کنید.
درهرصورت از نگرانیهای افراطی و بیمارگونه پرهیز نمایید و توجه داشته باشید که آمدن مادر همسرتان به منزل شما لزوماً به معنای انتقال بیماری نیست. شما میتوانید با رعایت نکات بهداشتی، احتمال سرایت را به حداقل برسانید.
🔰 @p_eteghadi 🔰