🔶برای دینداری، آگاهیداشتن کافی نیست؛ حکمت هم لازم است
🔶 اگر یک عالم دینی، حکمت نداشته باشد ممکن است سازِ مخالف دین بزند!
🔶اینکه آدم تشخیص بدهد «الان وقت صلح است یا نه» نیاز به حکمت دارد
🔻#نیاز_ما_به_حکمت برای تشخیص مصداق (ج۱)
📌برای دینداری کردن، آگاهیداشتن کفایت نمیکند بلکه حکمت هم لازم است. اگر تا حالا فقط از آگاهی با ما صحبت کردهاند، اشتباه کردهاند!
🔸قرآن بیش از سه مرتبه، رسالت پیامبر و انبیاء را اینگونه بیان میفرماید: «يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ» یعنی تعلیم کتاب خدا کافی نیست و پیامبر باید تعلیم حکمت هم بدهد.
📌حکمت، ابعاد مختلفی دارد؛ یکی از معانی حکمت، یا یکی از عناصر تحقق حکمت در یک فرد، این است که او بتواند حدس و گمانِ مطابق با یقینی داشته باشد و مصادیق را درست تشخیص بدهد.
🔸تشخیص مصداق، نیاز به حکمت دارد. ممکن است یک عالم دینی، بتواند استنباط احکام شرعی را از منابعش انجام دهد اما برخوردار از حکمت نباشد. لابد بخشی از حکمت برمیگردد به اینکه یک فقیه، بتواند مصداق را درست تشخیص بدهد.
📌یک فقیهی در قم بود که قبل از انقلاب، مثلاً مبارز بود و اهل زندان هم بود، اما در دوران دفاع مقدس به شاگردهایش میگفت: «نمیخواهد به جبهه بروید و خودتان را به کشتن بدهید! اگر هم مجبور شدید و رفتید، در یک گوشه و کناری باشید و زود برگردید!» این درحالی است که علی(ع) میفرماید: «إِنَّ الْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ فَتَحَهُ اللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِيَائِهِ»
🔸اگر کسی عالمِ دین باشد اما حکمت نداشته باشد، این نگرانی دربارۀ او هست که فریبِ علم خودش را بخورَد و راحت، سازِ مخالف بزند! قرآن دربارۀ چنین افرادی میفرماید: «كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً» (جمعه/۵)
📌کسی که به کتاب خدا دانا باشد اما شعور لازم-برای تشخیص مصداق- را نداشته باشد، از جایجای کتاب، مدام علیه دین استفاده میکند و در مقام تشخیص اینکه «الان از اینهمه تکالیف دینی، کدامش را باید انجام دهد؟» مدام دچار اشتباه میشود.
🔸یکی از جاهایی که حکمت بهکار میآید در عرصۀ سیاست است. اینکه آدم تشخیص بدهد «الان وقت صلح است یا نه» نیاز به حکمت دارد. در اسلام، هم صلح داریم و هم جنگ داریم، ولی باید دید، الان وقت کدام است؟ اگر جای این دو را عوض کنیم، ملت بیچاره میشوند!
👤علیرضا پناهیان
🚩هیئت ثارالله قم - ۹۷.۱۱.۱۷
👈🏻متن کامل:
panahian.ir/post/5292
@Panahian_ir
🔶یکی از معانی حکمت «توانایی تشخیص مصداق» است
🔶برای تطبیقِ درست مصداق، دو شرط اساسی لازم است
🔻 #نیاز_ما_به_حکمت برای تشخیص مصداق (ج۲)
📌یکی از معانی حکمت این است که آدم بعد از اینکه دانایی پیدا کرد، بتواند این دانایی را با عالَم واقع، تطبیق بدهد. توانایی تطبیق دانستهها و مفاهیم با مصادیق، چیزی غیر از دانستن و آگاهیداشتن است.
🔸اگر تاریخ خواندهای و میخواهی به دردت بخورد، باید بتوانی درسها و عبرتهای تاریخی را در شرایط مختلف، تطبیق بدهی. به این قدرت تطبیق، میگویند «حکمت»!
📌مثلاً از حادثۀ عاشورا چگونه میتوانیم-در مقام تطبیق با حوادث مشابه- استفاده کنیم؟ آیا باید منتظر باشیم که حتماً یک ظالمی به نام «یزید» و یک مظلومی به نام امامحسین(ع) پیدا شود و دقیقاً همۀ جزئیات حادثه، تکرار شود تا بتوانیم تطبیق بدهیم؟!
🔸برای اینکه تطبیق ما درست باشد، دو شرط یا اقدام اساسی لازم است: یکی اینکه آگاهیهای ما درست و کافی باشد و همچنین درست در کنار همدیگر چیده شود.
📌دوم اینکه، آن دلی که ادارۀ اندیشۀ انسان را بهدست میگیرد، بیمار نباشد. قلب انسان باید سالم باشد تا بتواند خوب تطبیق بدهد. قرآن دربارۀ برخی افراد میفرماید: «لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها» (اعراف/۱۷۹) اینها دلهایی دارند که نمیتوانند بفهمند؛ یعنی دلشان مریض است لذا نمیتوانند درست فهم کنند.
🔸آدم اگر دلش سالم باشد خوشفهمی پیدا میکند و بعد از اینکه برداشت درستی از یک مطلب، در ذهنش آمد، در مقام تطبیق هم میتواند درست تطبیق بدهد؛ هم در زندگی فردیِ خودش، هم در مسائل اجتماعی.
👤علیرضا پناهیان
🚩هیئت ثارالله قم - ۹۷.۱۱.۱۷
👈🏻متن کامل:
panahian.ir/post/5305
@Panahian_ir
🔶چرا امتحانهای خدا با ابهام توأمند؟
🔶آدم بیماردل، محال است از تشخیص مصداق، سالم عبور کند!
🔻 #نیاز_ما_به_حکمت برای تشخیص مصداق (ج۳)
📌امتحانهای الهی با ابهام توأم هستند. اساساً خداوند در جایی امتحان میگیرد که یک جهلی وجود داشته باشد(یبْتَلِی خَلْقَهُ بِبَعْضِ مَا یجْهَلُونَ أَصْلَهُ، نهجالبلاغه/خطبۀ ۱۹۲) وقتی همهچیز واضح و روشن باشد که دیگر امتحان معنا ندارد!
🔸خدا برای امتحانگرفتن، طبیعتاً باید فرصتِ اشتباهکردن به انسان بدهد، انسان هم اگر بخواهد یک اشتباهی مرتکب شود طبیعتاً دنبال بهانه میگردد و خداوند هم با این ابهامها، فرصت بهانهآوردن را به او میدهد.
📌در آن لحظات سخت و حساس که میخواهی تشخیص مصداق بدهی، تو هستی و تقوای خودت! تو هستی و هوای نفس خودت! تو هستی و بیماریهای دلت یا آن نوری که در قلبت هست! کسی که مرضی در قلبش باشد، محال است در امتحان اصلیِ خود، بتواند از تشخیص مصداق، سالم عبور کند.
🔸برای امتحانهای الهی، قدرت تشخیص و فهم و شعورِ انسان لازم است. وقتی ابهام باشد، کسی که بیماردل است میتواند بهانه بیاورد و از فرمان خدا سرپیچی کند، چون قضایا همیشه روشن نیست و گاهی اصلاً روشن نیست! این را باید بدانیم و بپذیریم.
👤علیرضا پناهیان
🚩هیئت ثارالله قم - ۹۷.۱۱.۱۹
👈🏻متن کامل:
panahian.ir/post/5312
@Panahian_ir
🔶گاهی تشخیص ولیّ خدا در «مصداق عدالت» با تشخیص تو فرق دارد
🔶باید آمادگی روحی داشته باشی تا امر مولایت را بپذیری
🔻 #نیاز_ما_به_حکمت برای تشخیص مصداق (ج۴)
📌موسی(ع) به خضر(ع) گفت: میخواهم پیش شما شاگردی کنم. خضر فرمود: اگر میخواهی با من بیایی، سؤال نکن (کهف/۷۰) رفتند در کشتی نشستند، خضر شروع کرد به سوراخکردن کشتی و موسی اعتراض کرد...
🔸بعضیها اینجا میگویند: «خضر داشت ظلم میکرد، درحالیکه باید عدالت داشته باشد و الا ولایت ندارد!» در پاسخ میگوییم: مصداق عدالت را چه کسی باید مشخص کند؟ اگر تشخیص ولیّ خدا، در مصداقِ عدالت با تشخیص شما تفاوت داشت، تکلیف چیست؟!
📌اگر قدرت تحلیل نداشته باشی و نتوانی حکمت اوامر امامزمان(ع) را بفهمی، حضرت بهجای اینکه جهان را اداره کند باید مدام برایت توضیح بدهد! باید قدرت تحلیل داشته باشی تا مثل موسی(ع) با خضر(ع) برخورد نکنی و به قضاوتها و دستورهای امامزمان(ع) ایراد نگیری.
🔸ممکن است امامزمان(ع) در یک مسئلهای، داوری کند و شما دلیل درستبودنِ داوری حضرت را نفهمی. لذا باید آمادگی روحی داشته باشی تا امر مولایت را بپذیری.
👤علیرضا پناهیان
🚩هیئت ثارالله قم - ۹۷.۱۱.۱۹
👈🏻متن کامل:
panahian.ir/post/5315
@Panahian_ir
🔶حکمت چگونه بهدست میآید؟
🔶باید تفکر ما تحت تأثیر تمایلات خوب ما باشد، نه تمایلات بد
🔶دوستداشتنِ اهلبیت(ع) رمز حکمت است!
🔻 #نیاز_ما_به_حکمت برای تشخیص مصداق (ج۴) - ۲
📌مخالفت با هواینفس، موجب حکمت میشود. برای رسیدن به حکمت باید هواپرست نباشیم، چون طبق روایات، هواینفس ضدّ حکمت است (محاسن/۱/۱۹۷) هواینفس، تفکر انسان را تحت تأثیر تمایلاتِ پست و بیارزش قرار میدهد و او را از حکمت، دور میکند.
📌تمایلات انسان همیشه ادارهکنندۀ اندیشۀ او هستند؛ امکان ندارد تفکر انسان-بهطور مطلق- تحت تأثیر تمایلاتش نباشد. لذا برای حکیمشدن، باید سعی کنیم تفکر ما تحت تأثیر هوای نفس ما نباشد، بلکه تحت تأثیر تمایلات خوب ما باشد.
🔸اساساً تمایلات خوب، باید در ما باشد تا حکمت راه بیافتد. مثلاً یکی از تمایلات خوب، علاقه به امور جاودانه است. علی(ع) دربارۀ مؤمنِ متقی میفرماید «قُرَّةُ عَيْنِهِ فِيمَا لَا يَزُول» اگر چیزهایی را که جاودانه است دوست داشته باشی، حکیم میشوی؛ همین دوستداشتن، تو را حکیم میکند.
📌حکمت تحت تأثیر تمایلات خوب انسان است و یکی از مهمترین تمایلات خوب، دوستداشتنِ اهلبیت(ع) است. لذا اگر اهلبیت(ع) را دوست داشته باشیم، خدا به ما حکمت میدهد؛ اصلاً رمز حکمت همین است!
🔸امامصادق(ع) فرمود اگر کسی ما اهلبیت را حقیقتاً دوست بدارد، چشمههای حکمت از قلبش بر زبانش جاری میشود. (محاسن/۱/۶۱)
👤علیرضا پناهیان
🚩هیئت ثارالله قم - ۹۷.۱۱.۱۹
👈🏻متن کامل:
panahian.ir/post/5315
@Panahian_ir