💠 جامعه دینی با لفظ ملت مأنوس است/ ناسیونالیسم چیست 💢 استاد پارسانیا 🔸مفهوم ملت یکی از مناقشه‌انگیزترین و در عین‌حال یکی از با ظرفیت­ترین مفاهیم دستگاه نظری #فارابی است، بحث پیرامون معنایی که فارابی از این مفهوم در فصل دوم کتاب الحروف با عنوان «حدوث الألفاظ و الفلسفه و المله» مراد می­کند ما را به این سمت راهنمایی کرد که در این پرونده زمینه­ای برای تأمل درباره­ی این مفهوم ملت داشته باشیم... 🔸#ناسیونالیسم باید به لفظی نظیر #قوم‌پرستی و قوم‌گرایی ترجمه گردد؛ ولی مترجمان فارسی‌زبان در ترجمه آن از لفظ #ملت استفاده کرده‌اند و این استفاده دو علت اصلی می‌تواند داشته باشد: 🔸اول آنکه مترجمان از منورالفکرانی بودند که در پایان قرن نوزدهم و سال‌های نخستین قرن بیستم، در مواجهه با مظاهر مادی غرب دچار حال روانی خاصی شده بودند که از آن به‌عنوان «غرب‌زدگی» یاد می‌شود. 🔸دوم آنکه مبارزه صریح و آشکار اسلام با عصبیت قومی و حمیت جاهلی و تلاش آن برای مهار و یا تقویت روابط عشیره‌ای در قلمرو سنت‌های دینی زمینه‌ای برای ترویج و تبلیغ آن باقی نمی‌گذارد؛ حضور زنده آیاتی که طغیان محبت‌های خانوادگی و قبیله‌ای را در قبال محبت‌های دینی تحمل نمی‌کند و از فسق کسانی خبر می‌دهد که خانواده و عشیره خود را بیشتر از خدا و رسول او دوست می‌دارند، هرگز اجازه نمی‌دهد تا قومیت در مرکز یک آیین و ایدئولوژی سیاسی تبلیغ شود. 🔸منورالفکرانی که در میان رجال سیاسی و کارگزاران اجرایی جامعه بودند به دلیل پیشینه‌های ذهنی و رفتاری خود در مواجهه با غرب و جاذبه آن به فرهنگ دینی جامعه پشت نمودند و پس از آن نیز در جهت توسعه و بسط فرهنگ غرب و برای محو فرهنگ دینی تبلیغ دیدگاه ناسیونالیستی را در دستور کار خود قرار دادند، این گروه گرچه خود فاقد حساسیت دینی بوده و بلکه کمر به قتل دیانت بسته بودند، اما جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کردند همچنان از حضور قران و تعالیم بنیادین شیعه بهره می‌برد و از این طریق احساسات و عواطف خود را بارور می‌ساخت. 🔸ترجمه ناسیونالیسم به «قوم‌پرستی» مترجمانی را که قصد تبلیغ آن را داشتند دچار مشکل می‌ساخت؛ زیرا قوم‌پرستی و قوم‌گرایی حساسیت منفی محیط دینی را به‌سرعت علیه خود تحریک می‌کرد و این مسئله موجب می‌شد تا مترجمان در ترجمه از لغاتی استفاده کنند که حساسیت و تحریک فرهنگ دینی را بر نینگیزد و بلکه در صورت امکان زمینه تبلیغ را فراهم نماید. 🔸به همان اندازه که لغت قوم و قوم‌پرستی می‌توانست علیه کسانی که قصد تبلیغ ناسیونالیسم را داشتند تحریک‌کننده باشد لغت ملت و ملت‌گرایی به دلیل محتوای دینی‌ای که دارد می‌توانست در جهت کار تبلیغی آن‌ها مفید و کارساز باشد و به همین دلیل مترجمانی که مبلغان ناسیونالیسم نیز بودند در ترجمه از این لغت استفاده نمودند، آن‌ها در حقیقت با این عمل برای هدف‌های تبلیغی خود به مغالطه لفظی دست زدند. 🔸وقتی‌که #ناسیونالیسم به اسم ملی‌گرایی تبلیغ شود جامعه دینی که با لفظ ملت مأنوس است و آن را محترم نیز می‌شمارد حساسیتی را که در برابر این جریان تبلیغی لازم است، از دست می‌دهد و به‌سادگی، در معرض القائات و آموزش‌هایی قرار می‌گیرد که به قصد حذف و نابودی #فرهنگ_دینی جامعه انجام می‌شود پس استفاده از مغالطه لفظی برای هدف تبلیغی، دلیل دومی است که برای ترجمه ناسیونالیسم به «ملی‌گرایی» می‌توان ذکر کرد. 👈 مقاله استاد پارسانیا رو در اینجا مطالعه کنید. 🆔@parsania_net