درود بر پژوهشگران عزیز امروز خورداد امشاسپند روز از اردیبهشت ماه سال 3762 مزدیسنی برابر سال 1403 هجری شمسی می باشد خرداد امشاسپند، امشاسپند کمال و رسایی و یکی از صفات اهورامزدا می باشد. در جایگاه آیینی چون نام روز خرداد با ماه خرداد برابر گردد، جشن خردادگان گیرند و از دیگر سو بر سفرههای آیینی، خرداد امشاسپند با نمود گیتوی آن، آب پاک، یادآور آموزههای اخلاقی خرداد میگردد. آموزههای اخلاقی که بازتاب آن را میتوان در اندرز گواهگیری، بسیار ژرفمندانه یافت:
داد و آیین خرداد امشاسپند، رسایی و آبادانی است. دل خود را شاد و تن خود را پاک دارید؛ زیرا پاکی تن جلوهای از اشویی روان است. ناسپاسی مکنید. اندوهگین مباشید. گیتی را به چشم نیک ببینید و از اهورامزدا خرسند و سپاسدار باشید. آبادی سازید و شادی افزایید. آب را که مایهی سرسبزی و آبادانی است پیوسته پاک داشته بیهوده از آن استفاده نکنید. (بخشی از اندرز گواهگیری)
در گامهای عرفانی، خرداد، گام رسایی است. درجهای از خداگونگی که انسان در این گام، چون راهنمایی نیکو، به مانند آب پاک، رایزن و حلال دشواریهای دیگر انسانها میگردد و چنان که یک رایزن خردمند، آیینهوار سبب دور نمودن کاستیها و رسایی دیگران میشود، آیینهی آب روان نیز سبب بالندگی گیاهان و مایهی زندگی و هستی و رسایی و آبادانی گیتی میشود.
همکاری خرداد با تشتر و باد و فروردین در تصویر اسطورهای این امشاسپند، آن هنگام که آب را به یاری باد جهت نبرد با اپوش پلید به تیرایزد میرساند، نمایان است. همراهی امشاسپندان خرداد و امرداد، همراهی رحمت و قدرت خداوندی، همراهی آب و گیاه سبز، همراهی آبادانی و دیرزیوی و همراهی رسایی و جاودانی است.
دستیابی انسان به رسایی در سایهی تلاش و گذر زمان، ارتباط خرداد و زمانان هومنشنیان مینو را نشان میدهد.
کمال آفرینش آفریدهای از آفریدگان اهورامزدا در هر چهرهی گهنبار در شش زمان از سال و دستیابی به دستآورد افزون در هر چهره و داشتن سالی سرشار از فراخی و برکت، ارتباط این امشاسپند و یائیریه هوشتی (ایزد جشنهای سالیانهی گهنبار) را بیانگر است.
و در چنین پیوندهای معنایی، روز خرداد از ماه فروردین، روز زایش خرد رسا، روز پیشبرندگی و نگهداریِ (معنی واژهی فروهر و فروردین) رسایی (معنی واژهی خرداد) و روز رسایی و ظهور بزرگ پیامبر جهانیان، اشوزرتشت اسپنتمان است.
یشت چهارم اوستا، ویژهی امشاسپند خرداد یا همان هئوروتات اوستا است و در میان امشاسپندان، تنها از اردیبهشت و خرداد، یشتهایی به یادگار ماندهاند.
در پایان به فرخندگی جشن خردادگان، و به یادکرد بزرگداشت فردوسی که چندی از آن گذشته، سرودهای از حکیم طوس را پیشکش مینمایم که در آن امشاسپندان از جمله خرداد، با ترتیب آشنا و رایج خود در میان زرتشتیان که برگرفته از هفتنیشت است، سربرمیافرازند تا گواهی دگر بار باشند بر سرچشمهی اوستایی برای بیشینه بخشهای گنجینهی ارزشمند شاهنامه:
که هرمز دهادت به دین پایگاه وُ بهمن نگهبان فرخ کلاه
همه ساله اردیبهشت هُژیر نگهبان شده بر هش و رای پیر
وُ شهریورت باد پیروزگر به نام بزرگی و فر و هنر
سپندارمذ پاسبان تو باد خرد جای روشنروان تو باد
ز خرداد باش از بر و بوم شاد تن چارپایانت [اَ]مرداد باد
دی و اورمزدت خجسته بواد در هر بدی بر تو بسته بواد
JLS_Volume 51_Issue 3_Pages 117-143.pdf
453.8K
برای مطالعه جایگاه خورداد و امرداد امشاسپند در شاهنامه فردوسی این مقاله را مطالعه نمایید
درود بر پژوهشگران عزیز امروز امرداد امشاسپند روز از اردیبهشت ماه سال 3762 برابر 1403 هجری خورشیدی می باشد آمرتات: جاودانگی، ماندگار و بیمرگی نام هفتمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی و نام پنچمین ماه است. آ، واگ (واژه) نفی هست، مٓر: به چم مردن و مرگ، تات. پسوند امرداد به پارسی آمده است. در آفرینش نگهبان گیاهان و رستنی هست ، دو گام امشاسپندان خورداد و اَمرداد به هم پیوسته هستند. آدمی بتواند این دو رده از زندگی را به وارستگی برساند و به رسایی برسد خودبهخود به بیمرگی و جاودانگی هم خواهد رسید.
در اوستا امرتات و در فارسی امرداد بنابراین امرداد یعنی بی مرگی و آسیب ندیدنی یا جاودانی. پس واژه “مرداد” . در ادب مزدیسنا جایی ندارد. امرداد یکی از امشاسپندان است که نگهبانی گیاهان با اوست. همیشه با امشاسپند هه اُروتات یا خورداد هستند.
در گات ها ، یسنا ٥١ ، بند ٧ میخوانیم:
كس به هفت رده، اهورامزدا، روان، نیک اندیشی، بهترین راستی، شهریاری مینوی، آرمان سپند، رسایی وبالندگی بی مرکی، جاودانگی برسد و بر راه آیین راستی مىرود، از بخشایش دو مینویی اهورامزدا به پاداش خواهد رسید خوشی خورداد و جاودانگی امرداد را دارا مى شود.
«مسعود سعد» میسراید:
روز امرداد مژده داد بداند
كه جهان شد به طبع باز خواند
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
روز امرداد مژده داد بدان
كه جهان شد به طبع باز جوان
عدل بارید بر جهان یك سر
دولت و ملک شهریار جهان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
دار و درخت بنشان
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (خورداد) جوی نوین کن روان/ امرداد بیخ نو اندر نشان
درود بر پژوهشگران امروز دی به آذر روز از اردیبهشت ماه سال 3762 برابر سال 1403 است
اینستاگرام kouroshsanatco به نام نام کاربری parsestudentsbook تغییر نام داد
درود بر پژوهشگران عزیز امروز آذر ایزد روز از اردیبهشت ماه سال 3762 برابر 1403 هجری خورشیدی می باشد آذرایزد نام نهمین روز از هر ماه در گاهشماری ایران باستان بود در صفحه ۲۵۶ ترجمه آثارالباقيه از ابوريحان بیرونی درباره این جشن آمده است: جشن آذرگان در روز آذر ایزد از ماه آذر بر گزار می شده است، در واقع روز نهم آذر عيدی است که به مناسبت توافق نام های روز و ماه به نام ایزد آذر آنرا جشن می گیرند و در اين روز به افروختن آتش نيازمند است. اين روز جشن آتش است و بنام فرشته ای که به همه ی آتش ها موکل است ناميده شده، زرتشت امر کرده در اين روز آتشکده ها را زيارت کنند و در کارهای جهان مشورت نمايند " … همچنین در روز آذر ایزد زیارتگاه پیرمراد در شهر یزد محل برگزاری مراسم این روز خواهد بود.
درود بر پژوهشگران عزیز امروز آبان ایزد روز از اردیبهشت ماه سال 3762 برابر 1403 هجری شمسی می باشد امروز را به نام جشن چهلم می شناسیم. اشتیاق ایرانیان نسبت بـه نوروز و نو شدن طبیعت تا حدی بوده اسـت کـه حتی جشن <چهله> هم برای نوروز برگزار می کرده اند. جشن چهلم نوروز در شیراز درکنار حوض ماهی سعدیه برپا می شد. باوری عامیانه در میان مردم وجود داشت کـه دراین روز یک ماهی سر از آب بیرون می آورد کـه انگشتری زرین همراه خود دارد کـه نشانه ي بخت و اقبال اسـت. زنان و مردان در ساعاتی جداگانه در چشمه سعدی آبتنی می کردند.
یک عقیده در میان مردم شیراز وجود داشت کـه دراین روز یک ماهی سر از آب بیرون می آورد کـه انگشتری زرین همراه خود دارد کـه نشانه ي بخت و اقبال اسـت. کرمانی ها نیز این چشن را برگزار می کنند کـه دراین روز بـه زیارت شاه خیراله میروند و از رسوم انها دراین روز پختن آش اسـت .
در استان کرمان و فارس در روز دهم اردیبهشت ماه با حضور مردم در دامنه کوهها، کنار چشمه ها و دشت و دمن برگزار می شد. هم تکنون نیز این آیین در شهر کرمان و بخش پاریز از توابع شهرستان سیرجان توسط مردم و رمه داران برگزار می شود.
روز دهم اردیبهشت کـه چهل روز از شروع سال جدید گذشته اسـت مردم کرمان و پاریز را فراهم نمودن غذا، بـه خصوص وسایل آش رشته و آش شیر و خوراکی هاي دیگر چون انواع میوه و تنقلات بـه دامن طبیعت میروند. در واقع این روز چهلمین روز از بهار اسـت و شماره چهل از زمان دین زرتشت نزد ایرانیان عددی مقدس بوده و امروزه تاثیر و تقدس این شماره را در ادیان دیگر و حتی در آیین اسلام مشاهده میکنیم. بـه طور مثال بعد از مرگ مراسم چهلم برای شادی روح فرد متوفی برگزار می کنند.
این کـه زرتشتیان اعتقاد داشتند کـه اورمزد آسمان را در چهل روز آفرید یعنی از اول فروردین بـه مدت چهل روز این آفرینش ادامه پیدا کرد و بـه همین دلیل روز “چهلم نوروز” را در روز دهم اردیبهشت گرامی می دارند و برای ان حرمت خاصی قائل هستند.
جشن چهلم نوروز جشن پایانی سده است زیرا کرمانی ها مراسم نوروز را از با برگزاری جشن سده از پنجاه روز قبل از فروردین یعنی از دهم بهمن آغاز و تا چهلم نوروز این سه ماه را جشن نوروز برگزار میکردند.
محمدعلی گلاب زاده نویسنده و مورخ کرمانی در گفتوگو با ایسنا گفت: جشن تندرستان یا جشن چهلم نوروز از جمله جشن ها و آئین هایی است که ریشه درتاریخ این سرزمین دارد.
وی افزود: بعد از جشن سده مراسماتی تحت عنوان چهارشنبه سوری و در نوروز سیزده بدر بود تا اینکه به مراسم مراسم جشن چهلم نوروز می رسیم.
گلاب زاده ادامه داد: دراین روز مردم خودشان را به دامنه ی کوه های صاحب الزمان یا در کل دامنه کوه که برخی به عنوان شیبشکان از آن یاد کرده اند -البته شیبشکان بخشی از کوههای شرقی است- می رساندند و آنجا مراسمی برگزار می کردند.
وی اضافه کرد: دلیلش این است که اصولا در گذشته کوه به عنوان یک مرکز برای دلبستگان به خداوندی و طبیعت مطرح بود و همانطور که میبینیم رسول بزرگوار اسلام در کوه به پیغمبری مبعوث می شوند.
مورخ کرمانی گفت: به هرحال کوه این شکوه و این عزمت را همواره دارا بود ومردم به همین دلیل به دامنه کوه میرفتند و مراسمی برگزار می کردند.
گلاب زاده درمورد واژه چهل اظهار کرد: خود واژه چهل ازیک تقدسی برخوردار بود و می بینیم که خداوند از چهل شب مربوط به کوه تور یاد می کند.
وی توضیح داد: دراین روز مردم به دامنه کوه پناه می بردند و در آنجا گردهمایی داشتند و زمینه ای را به وجود می آوردند که ما از آن به عنوان صله رحم یاد می کنیم. (یاهمان گردهمایی که معمولا انسان را به دامان انس و الفت وهمنشینی و هم ترازی می برد)
گلاب زاده در مورد این مراسم گفت: در این روز مراسمی هم برگزار می کردند مثل کوزه گردان یا پختن آش و به جز این دخترانی که دم بخت بودند معمولا در آن دره و کوه نیایش هایی داشتند و اعتقادشان بر این بود که این طلب همسر به نتیجه می رسد و سال دیگر زمینه ای به وجود می آید که به خانه ی همسر بروند.
مورخ کرمانی در مورد واژه "تندرستون" گفت: واژه تندرستون هم از آنجا گرفته شد که معمولا در گذشته زمینه های درمان متفاوت بود یعنی مثل امروز اصولی و برگرفته از دانش کنونی نبود، به عنوان مثال بچه ها وقتی بیمار می شدند کار تیغ داغ روی آنها انجام می داند و یا کسانی که گرفتار ترس و وحشت می شدند جایی برایشان "بوخوش" (اسپند دود کردن) می کردند معروف بود.
وی افزود: دراین کوه ها یک اتاقی بود که این اتاق معمولا به عنوان تندرستون مطرح می شد؛ در آنجا بوخوش می کردند و کسانی که دچار ترس و وحشت بودند را به آنجا می بردند اتاق را نظافت می کردند و آن آرامش لازم را به دست می آوردند.
گلاب زاده در پایان گفت:همه این مراسمات برای این بود که انسان ها دور هم جمع باشند و از حال هم باخبر باشند و خانواده ها باهم انس و الفت بیشتری داشته باشند تا آن جدایی ها و دوری هایی که معمولا سرمنشأ بسیاری از بیماران روحی وجسمی بود را کنار بگذارند و آن گونه زندگی کنند که حیات برایشان معنا پیدا کند.