نمادهای ایزد آب
آناهیتا ایزدبانوی آب شبکه ای پیچیده از نمادها و نشانه ها را پیرامون خود دارد. آشکارترین نماد آناهیتا که تا امروز در میان ما باقیست نام آبان است. ما هشتمین ماه هر سال را به افتخار آناهیتا و ایزدآب، آبان می نامیم. پیشتر نیز دهمین روز هر ماه را به این ایزد منسوب می کردند. بنابراین نماد آناهیتا به شکل واژه آبان هنوز در میان ماههای ما ماندگارست. همچنین پنجمین یشت اوستا آبان یشت نام دارد که در آن صفات آناهیتا، ستایش او، نیایش ها و قربانی هایی که به پیشگاه او پیشکش شده و مواردی از این دست را می خوانیم.
یکی از نمادهای آناهیتا چنان که در اوستا آمده، تاج هشت پر است. جالب اینکه در سنگ های مرزی (کودوروهای) کاسی ها، برخی از کهن ترین نمادها را به این ایزدبانو نسبت می دهند. کاسی ها در قرن ۱۶ پیش از میلاد از بخشهای میانی ایران زمین برخاستند، از زاگرس گذشتند و بر بابل چیره شدند و تا قرن ۵ پیش از میلاد بر این کشور سلطنت کردند. مهمترین بازمانده های تمدن آنها سنگهای مرزی کتیبه داریست که نام خدایان در آنها آمده است. در این سنگ نگاره ها ایشتار ایزدبانوی باروری و جنگ بابلی با تاجی هشت پر دیده می شود. نماد ستاره ی هشت پر به سیاره ناهید اشاره دارد و میدانیم که ایشتار یکی از همتایان بابلی آناهیتا ایزدبانوی آب ایران باستان است.
ایشتار همتای بابلی آناهیتا ایزدبانوی آب
نماد دیگر آناهیتا میوه ی انارست. انار به دلیل زیاد بودن شمار دانه ها و بارور بودنش (بخاطر زیادی دانه ها) از دیرباز نشان ناهید بوده است. به ویژه در جشن هایی که با آب پیوند داشت و در مراسمی که به بزرگداشت زنان مربوط بود انار را هدیه یا تزیین می کردند. برای همین یکی از نمادهای مشهور آناهیتا قوچی ست که میوه ی اناری در میان شاخهای خود دارد.
نماد دیگر آناهیتا گل نیلوفرست که به خاطر شکفتنش در دل آبها، شایسته است تا با ایزدبانوی آبها همتا باشد. آناهیتا مانند بسیاری از ایزدان کهن آریایی جانوری مقدس نیز دارد و آن سگ آبی ست. سگ آبی که در اوستایی بَئِوَر خوانده می شد، و در پهلوی به ببر و در زبانهای اروپای به beaver تبدیل شده است.
نیلوفر، قوچ و ببر نمادهای آناهیتا ایزدبانوی آب
سگ آبی از سویی به خاطر مقدس بودن دوست آدمیان شمرده می شد و از سوی دیگر به خاطر زیستن در آب و خانه ساختن در آب شیرین با آناهیتا پیوند داشته است. سگ آبی از پیوند دو نیرویِ مقدسِ سگ و آب پدید آمده و برای همین بسیار مقدس انگاشته می شده است تا جایی که کشتن این جانور در آیین زرتشتی کیفر مرگ را به همراه داشته است. در وندیداد کیفر هولناک کسی که سگ آبی را بکشد با جزئیات شرح داده شده و میتوان گفت متنی فقهی از ایران باستان نیست که در آن به حرمت این جانور اشاره نشده باشد. دکتر شروین وکیلی می نویسد: به گمان من سگ آبی در آغاز جانور مقدس آناهیتا بوده و پس از آن به آیین زرتشتی راه یافته است. او می نویسد: آناهیتا در آبان یشت به شکلی ناسازگون در حالی مجسم شده که ردایی از پوست سگ آبی بر تن دارد:
هفته ۱۱ تا ۱۷ فروردین: یافتن کاربردی ترین فناوری در کشور عزیزمان ایران و پژوهش و تدوین کتب های این فناوری به منظور تحقق شعار جهش تولید با مشارکت مردم
درود و سلام بر کلیه پژوهشگران گرامی : جهت بستن قرارداد جهت هرگونه تالیف، مشارکت و یا هر زمینه همکاری دیگر طبق مفاد این قرارداد با انتشارات قرارداد مربوطه را پر نموده و امضاء نمایید
و سپس برای مدیر مسئول انتشارات به شماره 09136729270 و یا آیدی @parsestudents ارسال نمایید
قابل توجه پژوهشگران گرامی می توانید اگر موارد اصلاحی در متن قرارداد می بینید نسبت به ذکر مورد اصلاحی به مدیر مسول انتشارات از طریق آی دی ایتایی مدیر مسول اقدام نمایید
درود بر کلیه پژوهشگران گرامی و عزیز اولین سروش سال شادباش و فرخنده باد هفدهمین روز از هر ماه در گاهشمار ایرانی «سروش» نام دارد و هفدهم فروردین نخستین روز سروش سال، هنگام جشن «سروشگان» يا جشن «هفدهروز»، یکی از جشنهای باستانی و قدیمی ایرانیان است.
روز هفدهم هر ماه در ستايش «سروش» ايزد پيامآور خداوند و نگاهبان بيداری بوده است. خروس و به ويژه خروس سپيد از گرامیترين جانوران در نزد ايرانيان به شمار میرفته و به سبب بانگ بامدادی، نماد سروش دانسته شده است.
واژه سروش از ریشه sru مشتق شده و در اوستا، هم به معنی «فرمانبرداری» و هم نام یکی از ایزدان است. سروش، ایزدی است که نیایش را به مردم آموخت. او از ایزدان بزرگی است که قبل از طلوع آفتاب بانگ زده و مردم را برای نیایش پروردگار فرا میخواند و بر نظم جهان مراقبت دارد. روز سروش در ماه فروردین از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و ایرانیان در این روز به عبادت و نیایش پروردگار پرداخته و به معابد میرفتند.
ایزد سروش بر فراز کوه البرز کاخی دارد، با یکهزار ستون که به خودی خود روشن و ستارهنشان است. گردونهی او را در آسمان، چهار اسب نر درخشان و تیزرو با سمهای زرین میرانند. هیچ موجودی از ایشان پیشی نمیگیرد و بدین گونه است که او دشمنان خود را هر کجا که باشند، دستگیر میکند. سروش همیشه بیدار است و هرگز به خواب نمیرود و مخلوقات مزدا را پاسبانی میکند و برای محافظت نوع بشر هر روز و هر شب، سه بار به دور زمین میگردد. نماد مادی سروش خروس نام نهاده شده که با بانگ بامدادی خود مردم را به ستایش خداوند بخواند.
صفات سروش در اوستا
سروش در میان ایزدان نخستین کسی است که زبان به ستایش خداوند و نیایش امشاسپندان گشود. نخستین کسی که مراسم مذهبی به جای آورد و پنج گاتهای زرتشت را بسرود. ایزد سروش بر آن است تا نیروهای اهریمنی چون «خشم»، «کنده یا مستی»، «بوشاسپ یا خواب و تنبلی» و از همه مهمتر «دروغ» را از میان ببرد. سروش نابودکننده دیو آز و خشم است و به همراه مهر و رشن(دو ایزد باستانی ایرانیان) اعمال انسانها را سنجیده و به نیکوکاران پاداش و به بدکاران کیفر میدهد. او فرمانروا و دهبد جهان است. بر تمامی ارزه(کشور غربی) و سوه(کشور شرقی) فرمانروایی دارد. او نگهبان تن در جهان است و برای نگهبانی آفریدگان، همواره بیدار و هوشیار بر گرد جهان میگردد. قوی بازو، چست و چالاک، چابکترین در میان جوانان، شهریار جهان، دارنده سلاح سخت، دارای سلاح آخته، دارای ابزار مینوی یعنی «اهونور»، «یسنوکرتی» و «فشوشومانتره»، «تنومانتره» یعنی دارای پیکری با کلام مقدس، پاکترین سرور پاکی، دارای اندیشهای والا، خوشسخن، نگهبان آفریدگان، پاسبان اسرار گیتی و پناهدهندهی بینوایان.
روز سروش از زبان ابوریحان بیرونی
از دیدگاه ابوریحان بیرونی، سروش اولین کسی است که مردم را برای ستایش پروردگار به زمزمه کردن امر کرده است. در این روز دعا و عبادت و به معبد رفتن بسیار نیک است.
روز سروش از زبان فردوسی
سروش در شاهنامه اولین موجود ماورالطبیعى است که در بخش اساطیرى شاهنامه، یعنى داستان کیومرث به صورت پرى پلنگینهپوش بر کیومرث آشکار میشود و او را از توطئه اهریمن و خزروان دیو آگاه میسازد و به نبرد با اهریمن برمیانگیزد و پس از کشته شدن سیامک باز هم بر کیومرث ظهور میکند و او را به ترک سوگ یکساله فرا میخواند و به نبرد با اهریمنان و دیوان، یعنى تداوم مبارزه، دعوت میکند. هنگامى که «خسرو پرویز» از «بهرام چوبین» گریخت و به کوه پناه برد و از خداوند جهان یارى خواست، سروش به پیکر انسانى سوار بر اسب درحالی که جامهاى سبز بر تن داشت، نزد خسرو پرویز آمد و او را از میان دشمنان عبور داد و به وى مژده سلطنت بخشید.