#مصاحبه_خبری
#نجف_لک_زایی
#همایش_جاودانگی_نفس
❎حجت الاسلام و المسلمین لکزایی در نشست خبری تشریح کرد
🔷انجمن مطالعات نفس راهاندازی میشود/برنامههای همایش جاودانگی نفس
✅معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشست خبری همایش بینالمللی جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت از راه اندازی انجمن بین المللی مطالعات نفس خبر داد.
⬅️حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشست خبری همایش بین المللی جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت که صبح امروز ۱۰ اسفندماه در سالن همایش های غدیر برگزار شد، اظهار کرد: در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تلاش می شود با توجه به نیازسنجی و مساله شناسی، بسته فعالیتی تعریف گردد تا در اولویت پژوهش های پژوهشگاه قرار بگیرد چون پژوهش های فردی در خارج از پژوهشگاه توسط افراد انجام می گیرد.
💠جزئیات خبر در لینک زیر
🌐http://dte.bz/cl4sc
✅جدول برنامۀ همایش بینالمللی «جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت» (افتتاحیه و اختتامیه)
⬅️سهشنبه دوازدهم اسفند ماه ساعت ۱۱-۸
💠مکان: قم، پردیسان، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تالار امام حسین (ع)
💠آیین افتتاحیه
قرائت قرآن و پخش سرود ملی ۸ تا ۸:۱۵
👤سخنرانی حجتالاسلاموالمسلمین دکتر نجف لکزایی (رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) ۸:۱۵ تا ۸:۳۰
👤 سخنرانی حجتالاسلاموالمسلمین استاد احمد واعظی (رئیس دفتر تبلیغات اسلامی) ۸:۳۰ تا ۹:۳۰
👤 ارائه مقالۀ پروفسور ماسيمو کامپانینی (استاد فقید دانشگاه میلان) توسط دکتر سیدعلی حسینی ۹:۳۰ تا ۱۰:۳۰
👤 سخنرانی حجتالاسلاموالمسلمین استاد سیدیدالله یزدانپناه (دبیر علمی همایش) ۱۰:۳۰ تا ۱۱
💠چهارشنبه سیزدهم اسفند ماه ، ساعت ۱۳-۱۴
⬅️مکان: قم، پردیسان، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، سالن علوم و اندیشه سیاسی
👤معرفی پروفسور اولریش رودُلف توسط خانم دکتر الیکا جلیلی ۱۳ تا ۱۳:۱۰
👤سخنرانی آقای پروفسور اولریش رودُلف (استاد دانشگاه زوریخ) ۱۳:۱۰ تا ۱۴
✅پنجشنبه چهاردهم اسفند ماه ، ساعت ۱۳-۱۴:۳۰
⬅️مکان: قم، پردیسان، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تالار امام حسین (ع)
💠آیین اختتامیه
⬅️قرائت قرآن و پخش سرود ملی ۱۳ تا ۱۳:۱۵
👤سخنرانی جناب آقای دکتر رضا اکبری (استاد دانشگاه امام صادق) ۱۳:۱۵ تا ۱۳:۴۵
👤تقدیر و تشکر از دستاندرکاران همایش توسط آقای دکتر محمد سوری (رئیس همایش) ۱۳:۴۵ تا ۱۴
⬅️رونمایی از آثار ۱۴ تا ۱۴:۳۰
پژوهشکده فلسفه و کلام
برنامه پنلهای همایش جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت.
💠لینک ورود به همایش:
🌐http://dte.bz/soul
هم اکنون پخش مستقیم همایش جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت در صفحه اینستا گرام پژوهشکده فلسفه و کلام
https://www.instagram.com/Phil.theo.isca.ac.ir
✅✅✅✅ آیین افتتاحیه همایش بین المللی «جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت» در تاریخ 12 اسفندماه 1399 برگزار شد.
✅✅✅✅ حجت الاسلام والمسلمین استاد سید یدالله یزدانپناه، دبیر علمی همایش بین المللی «جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت» در آیین افتتاحیه این همایش در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در سخنانی به سیر تطور تبیینهای فلسفی و عرفانی از آموزۀ معاد جسمانی پرداختند.
این استاد سطح عالی حوزه علمیه قم با بیان مختصری از مبانی سه دستگاه فلسفی در تاریخ اندیشه اسلامی، یعنی فلسفه مشاء، فلسفه اشراق و حکمت متعالیه، به تأثیر این مبانی در تبیین آموزۀ معاد جسمانی پرداختند و گفتند ابن سینا بر معاد روحانی استدلال میکند ولی دستگاه فلسفی او توان اثبات معاد جسمانی را ندارد و خود بدان معترف است؛ شیخ اشراق با توجه به تأکید نصوص دینی بر جسمانیبودن معاد، تا حدودی توانست جسمانیبودن معاد را تبیین فلسفی کند ولی به طور کامل از عهدۀ تبیین آن بر نیامد تا اینکه ملاصدرا با جمعاوری 8 دسته نصوص دینی و با دستهبندی 4 مؤلفه توانست تبیین معقولی از معاد جسمانی در دستگاه فلسفی حکمت متعالیه دست یابد. ملاصدرا اولاً صور بهشتی را به صورت تقدّری و صوری تبیین کرد و گفت شکلمندی و اندازهداشتن صور بهشتی را اثبات فلسفی کرد؛ ثانیاً گفت این صور جوهریاند؛ یعنی ما در بهشت با حقایق جوهری در ارتباطیم؛ ثانیاً این حقایق صوری جوهری نه در دنیا، بلکه در نشئه آخرت هستند و آخرت ورای دنیاست؛ رابعاً از متون دینی بر میآید که بدن اخروی همین بدن دنیوی بعینه است. درواقع صدرا با یک تلاش اجتهادی فیلسوفانه در سطح عالی معارف دینی در فهم متون دینی گام برداشت و توانست در مرحله بعدی با تأثیرپذیری از عرفان، و مبتنی بر چندین اصل به اثبات معاد جسمانی بپردازد.
✅✅✅✅ البته از آنجا که ملاصدرا فصل اخیر انسان را جنبه الوهی او میدانند قائلاند در هر مرتبه وجودی که این فصل اخیر حاضر باشد، بر اساس اصل اتحاد عاقل و معقول یا عمل و عامل، هویت واحد انسانی و کمالات او محفوظ است و اینهمانی بدن دنیوی و اخروی حفظ میگردد؛ یعنی وقتی نفس عمل در جان ما مینشیند، هویت ما ساخته میشود و این هویت است که بهشت یا جهنم ما را میسازد. او معتقد است این هویت جوهری با قوه خیال محقق میگردد. ملاصدرا با ابزراهای فلسفیاش توانست حقایق نصوص دینی، عینیت و تقدر اعمال را حفظ کند؛ یعنی توانست اثبات فلسفی کند که باطن ما در روز قیامت ظاهر میشود و سیرت دنیایی ما به صورت ظاهر اخروی درآید و این نکتهای است که او از قرآن الهام گرفته است که میفرماید: «یوم تبلی السرائر»؛ بنابراین ملاصدرا به کمک نزدیک به 20 اصل فلسفی تلاش کرد معاد جسمانی را به اثبات فلسفی برساند و به نظر میرسد وی در این تلاش فلسفی کامیاب بوده است.
این همایش تا 14 اسفندماه 1399 با ارائه مقالات پذیرفتهشده و رونمایی از 15 اثر ذیل همایش ادامه مییابد.
✅✅✅✅ گزارش پنل «اینهمانی» همایش بین المللی «جاودانگی نفس دراسلام و مسیحیت»
پنل اینهمانی در روز سه شنبه مورخ 12/12/1399 ساعت 11 تا 30/12 و 13 تا 14 به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید جابر موسویراد و دبیری آقای دکتر علیاکبر علیزاده در دانشگاه باقر العلوم (ع) تالار پژوهشکدۀ علوم و اندیشۀ سیاسی برگزار شد.
در این پنل سه مقاله ارائه شد:
✅✅✅✅ در مقالۀ اول یعنی «این همانی شخص دردنیا، عقبی و حشر از منظر توماس آکویناس» که به صورت مجازی ارائه شد، آقای دکتر ذوالفقار همتی استادیار دانشگاه تبریز اشاره کردند که آکویناس که از حکمای مسیحی است به تبع مسیحیان قائل است که معاد جسمانی بهترمیتواند به مشکلات و پرسشهای معاد پاسخ دهد. وی به دلایل فلسفی و کلامی متوسل میشود. ازنظر او نفس کمال اول است و بدن نیست، بلکه فعلیت بدن است. خدا نفوس را از عدم به وجود آورده است و پدرو مادرشریک خدا هستند. وی معتقد است که نفس به تنهایی کافی نیست و ترکیب اینها شخص را به وجود میآورد. بنابراین مجموع نفس و بدن و ماده و صورت و اعراض در ایجاد انسان دخیل هستند. ویمرگ راشر تلقی می کند،اما علی رغم شر بودن، رستاخیز بعد از مرگ وجود دارد؛ لذا باید نفس و بدن هر دو در معاد وجود داشته باشند. آنگاه به دلایل آکویناس اشاره کردند و گفتند دیدگاه او دچار تناقضاتی است که به آنها پرداختند. در پایان بعد از نتیجهگیری به پرسشها پاسخ دادند.
✅✅✅✅درمقالۀ دوم، یعنی «هویت بدن اخروی از منظر علامه طباطبایی (ره)» که به صورت مجازی ارائه شد، حجت الاسلام والمسلمین آقای صمد دهناد گفتند که در دیدگاه علامه اختلاف است برخی گفتند معاد جسمانی ملاصدرا را پذیرفته و برخی مانند آیت الله سبحانی گفتند که علامه معتقدند که دیدگاه ملاصدرا با قرآن هماهنگ نیست. اما نویسندۀ مقاله مبتنی بر این باور که علامه معاد را درقیامت مادی میداند، برای ادعای خود شواهد قرآنی ارائه دادند. در پایان بعد از نتیجهگیری به پرسشها پاسخ دادند.
✅✅✅ در مقالۀ سوم، یعنی «بررسی و نقد ملاک این همانی عددی بدن فیزیکی از دیدگاه برخی اندیشمندان اسلامی و غربی» که به صورت حضوری ارائه شد، حجت الاسلام والمسلمین آقای سید محمد قاضوی درتوضیح این ملاک در نزد برخی فلاسفۀ اسلامی مانند سیدمرتضی و علامه حلی و برخی از فلاسفۀ غربی پرداخت و پس از بحث در بارۀ پیشینۀ تحقیق، ضرورت و اهمیت آن و نیز پرداختن به دیدگاهها و تبیین آنها، به نقد و نقصهای آنها اشاره کرد و مهمترین نقص آنها را مادیگرایانه بودن آنها دانست. در پایان بعد از نتیجهگیری به پرسشها پاسخ دادند.
✅✅✅✅ پنل دوم همایش جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت با عنوان «نفس و تجسم اعمال از منظر عرفان» به ✅✅ ریاست حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدمهدی گرجیان برگزار شد.
در این پنل استاد دکتر گرجیان در مقاله خود با عنوان «نفسشناسی عرفانی در انديشه ابن عربی در کتاب الفتوحات المكیه با تأکید بر رابطه نفس و بدن» به ارائه بحث پرداختند و گفتند انسان به مثابه موجودي چند ساحتي همواره محور كاوش و پژوهش انديشمندان علوم مختلف قرار گرفته است. در اين ميان تبيين نظام فكري عرفاني پيرامون نفس انساني نيازمند به تلاش جدي و متمركزي است تا با غواصي در بحر ذخائر مطالب به جا مانده از عارفان به نظام¬سازي آن دست يافته، آن را ارائه نمود.
مدعاي اين پژوهش اين است كه مباحثي چون يگانه¬انگاري نفس و بدن در مقابل دوگانه¬انگاري پيشينيان از فلاسفه حتي عرفاي زمان محيي¬الدين ابن¬عربي و تعلق ذاتي نفس و بدن در اكثر موارد و حدوث جسماني نفس و كينونت عقلي و مثالي و مادي نفس و وجه اختصاص نفس جزئي با بدن خاص و تجسم اعمال و مباني آن و چه بسا حركت جوهريه را ميتوان به نحوي از مباحث علم النفس عرفاني اصطياد نمود.
✅✅✅✅ در ادامه این پنل آقای دکتر ابوعلی عبدالقادر محمدی به ارائه مقاله خود با عنوان «مسئله¬ فنا از دیدگاه امام خمینی(ره) و مایستر اکهارت » پرداختند و گفتند:
مبانی فنای نفس در دو قلمرو وجودشناسی و معرفتشناسی نفس بررسی می¬شود. وجود نفس مراتب سه¬گانه¬ ماده، مثال و عقل را همانند عالم کبیر به¬عنوان شؤنات نفس در خود دارد. در معرفتشناسی، نفس با قطع توجه از کثرات و تهیسازی معلومات تجربی حتا با قطع توجه از خود به شهود وحدت الهی می¬رسد. وجه اشتراک آرای امام خمینی و اکهارت را می¬توان در اصل فنا، وابستگی موجودات مظاهری به¬ حق¬ و سلوک عشقی عارف به¬سوی حق رصد نمود. به ¬باور امام خمینی، سفر با قدم عشق بعد از تجلی الوهیت (در مقام احدیت)، پس از فنا و دیگرگونی حال عارف، بعد از حصول انس و رفع وحشت است که نفس فنا را تجربه و تجلی الوهیت را شهود می¬کند. اکهارت با فرقنهادن میان «ذات نفس» و «فعالیت¬های آن» اتحاد اعلای عرفانی را با حق از طریق عشق و شناخت به¬عنوان فعالیت¬های معرفتی نفس می¬داند که ذات نفس بیرون از این اتحاد است. دیدگاه امام خمینی مبتنی بر آموزه¬های توحیدی است ¬که به ¬فنای واقعی و دگرگونی حال ¬عارف منجر می¬شود، اما فنای اکهارتی علی¬رغم فنای نفس سالک در مرتبۀ واحدی که فراتر از مرتبۀ الوهیت و فراتر از مرتبۀ وجود است رخ می¬دهد و گاهی با باور تثلیث خلط می¬شود.
✅✅✅✅✅ در ادامه این پنل آقای دکتر مهدی صفایی اصل به ارائه مقاله خود با عنوان «بررسی تجسم عمل در کتاب فتوحات مکیه» پرداختند و گفتند: تجسم اعمال یا همان رابطه تکوینی اعمال و اعتقادات انسان با لذات و آلام اخروی، از مهمترین و پیچیده¬ترین مسائل معاد است. مقاله حاضر به دنبال تبیین تجسم عمل و بررسی مبانی وجودشناختی و انسان¬شناختی آن در کتاب فتوحات مکیه است. عمده¬ترین مبانی وجودشناختی عبارتند از: وحدت وجود، تجلی، تطابق عوالم هستی و تجدد امثال. در بین مبانی مذکور، وحدت وجود و تجلی، تاثیر غیرمستقیم در ایده تجسم اعمال داشته¬ و از سوی دیگر مبانی تجدد امثال و تطابق عوالم هستی، تاثیر مستقیم در شکلگیری این دیدگاه داشته¬اند. بر اساس این مبانی، چیزی در عالم هستی معدوم نشده و با توجه به ظهور و بطون تجلیات، مرگ عبارت است از انتقال عالم ظهور به عالم بطون؛ لذا اعمال انسان از بین نمیروند و در عوالم دیگر عینیت و ظهور خواهند یافت. در بخش مبانی انسان¬شناختی نیز ابتدا به بررسی ماهیت انسان و امکان شناخت او پرداخته شده و در ادامه قوای باطنی انسان تحلیل شده است. در بین قوای باطنی، قوه خیال، ظرفی برای تلطیف محسوسات یا تجسم معانی است و راه ادراک این معانی تجسمیافته در عالم مثال نیز قوه خیالی است که خداوند در وجود انسان قرار داده است. تجرد برزخی قوه خیال نیز یکی از مقدمات اثبات تجسم اعمال است.
✅✅✅ همایش جاودانگی نفس با حضور حجت الاسلام والمسلمین استاد احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه قم افتتاح شد.
✅✅ استاد واعظی در آیین افتتاحیه این همایش طی سخنانی با عنوان «جاودانگی انسان و عرصه زندگی» به ارائه بحث پرداختند و گفتند این همایش را با یادبود دو تن از استادان بنام استاد دکتر کامپانینی و استاد دکتر علیپور برگزار میکنیم. این دو استاد در برگزاری این همایش نقش اساسی داشتهاند.
وی با اشاره به دو رویکرد عمده در مطالعات انسانی با عنوان پارادایم عملگرا (پراگماتیک) و مبناگرا گفتند بر مبنای مبناگرایی در عرصه معرفتشناسی، گزاره «انسان جاودانه است»، میتواند تأثیرگذاریهای جدی بر تعیّنپذیری عرصههای زندگی سیاسی، اجتماعی و ... انسان بگذارد.؛ زیرا در حیات آدمی الزامات اجتماعی و ارزشی، منوط به جاودانگی انسان میباشد. تکگزارۀ «انسان جاودانه است» در پارادایم پراگماتیستی چندان الزامات ایجابی در پی ندارد ولی نظام مطلوب سیاسی، تربیتی و اجتماعی نیازمند تعین خاصی از جاودانگی نفس است و آن در سایۀ یک انسانشناسی ترکیبی (منظومه خاصی از نفس جاودانه)، حاصل میشود.
✅✅✅✅ گزارش پنل «باور به جاودانگی» در همایش بین المللی «جاودانگی نفس دراسلام و مسیحیت»
پنل «باور به جاودانگی» در روز چهارشنبه مورخ 13/12/1399 ساعت 8 تا 11 به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا آل بویه و دبیری آقای دکتر ذوالفقار ناصری در دانشگاه باقر العلوم (ع) تالار شهید سلیمانی برگزار شد.
در این مقاله چهار مقاله ارائه شدند که گزارشی از آنها را در ادامه میخوانیم:
✅✅✅ در آغاز آقای دکتر سواری در مقالهای با عنوان «بررسی مسئله جاودانگی نفس در دین صابئین مندائی» به مسئله جاودانگی نفس انسان در آیین صابئین پرداختند و گفتند: این دین، یکی از کهنترین ادیان توحیدی و تنها آیین عرفانی برجایمانده از دوران باستان¬ است که بازماندگان آن هماکنون با گمنامی در خوزستان و جنوب عراق حضور دارند. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی می¬باشد که با بهره¬گیری از منابع دست اول مندائی همچون گنزا ربا (گنج بزرگ) و دراشا اد یهیی (تعالیم حضرت یحیی) انجام گرفته است. برای فهم دقیق مسئله جاودانگی نفس در این دین، ابتدا مختصراً دو مقوله هستیشناسی و انسانشناسی مندائی تحلیل و واکاوی شد. در این دین، انسان متشکل از دو بُعد مادی (جسم یا پغرا) و بُعد غیرمادی (شامل روها و نشمتا) است. نشمتا یا نفس، حقیقیترین و شریفترین بُعد انسانشناسی مندائی است که ذاتاً پاک و نفخه¬ای الهی که از جهان نور (آلما ادنهورا) در جسم خاکی (پغرا) آدمی دمیده و باعث استواری و حیات در او شده است. پس از مرگ، نشمتا از پغرای فناپذیر خود جدا شده و به سوی خالق خود در جهان نور میرود. اما قبل از رسیدن به مقصد باید مراحلی را طی کند؛ بدین صورت که ابتدا با عبور از مطراثی (طبقات هفت گانه) مورد محاسبه قرار می-گیرد و پس از تطهیر و زدودن آلودگی¬های احتمالی، به همزاد خود (دموثا) در جهان حقیقت (امشونی کشطا) می¬پیوندد و در نهایت با عبور از دریای فاصل (دریای کِشاش)، به مکان واقعی خود در جهان نور می¬رسد. تأکید برانجام برخی مناسک دینی با نام دینی مردگان، همچون دادن صدقه (زدقا)، انجام منسک مسقثا (ارتقا) و غذای آمرزش (لوفانی و دخرانی) عقیدة صابئین مندائی را به مسئله نامیرایی و جاودانگی نفس نشان میدهد.
✅✅ در ادامه آقای دکتر قدرتالله قربانی به ارائه مقاله خود با عنوان «رابطه جاودانگی و آخرتباوری با معنای زندگی انسان» پرداختند و گفتند:
جستوجوی جاودانگی، یکی از ویژگیهای ذاتی و اصیل انسان است. طلب کمالات مادی و معنوی دیگر نیز در راستای محقق ساختن میل نامیرایی انسان است. اما پدیده مرگ مهمترین مانع تحقق میل جاودانگی انسان در این جهان است. زیرا با مرگ، امید انسان به نامیرایی در این جهان مادی برباد میرود. بنابراین اگر انسان تنها متعلق جاودانگی خود را این جهان مادی بداند، با پدیده مرگ، دچار یاس و ناامیدی شده و معنای زندگی خود را از دست میدهد. چنین انسانی تنها ممکن است احساس معنا داشته باشد، اما در حقیقت زندگی او معنایی ندارد. درپاسخ به این مشکل، مهمترین راهکار، آموزه آخرتباوری است؛ یعنی باور به اینکه مرگ پایان زندگی انسان نیست، بلکه متعلق حقیقی جاودانگی آدمی در جهان دیگری محققشدنی است، که عالم آخرت نامیده میشود. به کمک این آموزه، نهتنها حس جاودانگی انسان معنای اصیل خود را مییابد، بلکه او به مرگ، بهعنوان مقدمه ضروری ورود به عالم جاویدان آخرت خوشآمد گفته و خود را برای زندگی سعادتمندانه در آن مهیا میسازد. پس، آموزه آخرتباوری، ضمن تضمین متعلق واقعی حس جاودانگیطلبی آدمی در جهان دیگر، زندگی دنیوی او را معنادار ساخته، هرگونه یأس و ناامیدی را از او دور ساخته، به رنجها، سختیها و خوشیهای او معنا داده و شوق پرواز به سوی عالم جاویدان را در او شعله¬ور می¬سازد. بنابراین، آخرتباوری شرط لازم حس جاودانگی و معناداری زندگی انسان است. در این مقاله، ضمن تحلیل خصوصیات جاودانگیطلبی انسان، ارتباط آن با آخرتباوری و نقش آن دو در معنادارساختن زندگی انسان تبیین و تحلیل میشود.
✅✅✅ سپس آقای دکتر ذوالفقار ناصری در مقالهای با عنوان «نقش توأمان اصل جاودانگی انسان و اصل خدامحوری در تأمین معنای زندگی از منظر قرآن کریم» به بحث رابطه جاودانگی و مسئله معنای زندگی پرداختند و افزودند: