دکتر حسین سوزنچی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (علیه السلام) تحریر و چکیده کردن آثار استاد شهید مرتضی مطهری را عهده دارد بوده اند که مجموعه تلاش های ایشان و همکارنشان در سال های اخیر منتشر گردیده است. به همین مناسبت گفت وگویی با وی ترتیب دادیم که بر اساس آن، دیدگاه های استاد شهید مورد بازخوانی قرار گرفته است. شاید اولین بحثی که راجع به مسئله حجاب نیازمند تبیین است، تعریف و چیستی حجاب می باشد. در این خصوص توضیح بفرمایید و دیدگاه استاد شهید مطهری(ره) را در این باره مطرح نمایید. اصل حجاب در قرآن مطرح شده است. گاهی چنین مطرح می شود که در قرآن چنین مسئله ای وجود ندارد اما در آیات31 سوره نور و 59 احزاب و ... این بحث مطرح شده است. واژه حجاب در قرآن به معنای اصطلاحی امروزی نیست و نیاز به توضیح بیشتری دارد اشکالی که وارد می شود این است که چرا شما یک جواب از پیش تعیین شده برای یک معضل اجتماعی دارید؟ چرا نمی آیید وضعیت جامعه را بررسی کنید؟ ولی به نظر بنده اقتضای دینداری همین است. زیرا ما یا دینی را قبول داریم یا نداریم اگر پذیرفتیم که دین یک حقیقت است و مسئله خاتمیت را نیز پذیرفتیم، به این معنا که قبول کردیم دین1400 سال پیش دین کهنه ای نیست، اگر همه این ها را پذیرفتیم، دستورات این دین را نیز باید بپذیریم. با این نگاه، یک پاسخ از پیش تعیین شده دراین باره می توانیم بدهیم. حقیقت قابل درک و قابل کشف است. مدخل بحث هم دینی است. اصل دلیل ما هم همین آیات و روایات است. این اصل، قابل تبیین و دلیل ما نیز قابل تبیین است. این طور نیست که چون در قرآن و روایات آمده، ما هم باید بپذیریم و هیچ دفاع عقلی هم نکنیم. برای دفاع عقلی، ابتدا در مورد چیستی حجاب مختصری بیان می کنم. حجاب در3 مرحله مطرح است: 1- پوشانیدن ظاهر است(البته در مورد زنان بحث می کنیم زیرا ظاهر زنان جذب کننده است). 2- پوشانیدن حجم قسمت های مختلف بدن است. 3- پوشانیدن رفتارهای جذب کننده، که متأسفانه برخی آن را در تعریف حجاب، فراموش می کنند. البته در ادبیات دینی ما، در آیات و روایات به این مرحله سوم بسیار توجه شده است. شهید مطهری از حجاب تعریفی دارند که زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوه گری و جلب توجه نپردازد. این مختصری از چیستی حجاب بود. در چرایی حجاب چه ابعادی مورد بحث است؟ چرایی حجاب را از دو بعد می توان مطرح کرد، یکی بعد ایجابی و دیگر بعد سلبی. در بعد ایجابی، خود دین را، صرف نظر از شرایط اجتماعی- سیاسی خاصی که در فضاهای مختلف ایجاد می شود، بررسی می کنیم، به این نحو که چه دلیلی وجود دارد که حجاب بهتر از بی حجابی باشد؟ بعد سلبی مسئله مربوط به شرایط خاص است. اشکالاتی به ما می شود که در این مرحله، آن اشکالات را پاسخ می دهیم و بعد اینکه آیا این اشکالات فلسفه ای را که در بعد ایجابی از آن صحبت شد، رد می کند یا نه؟ در بعد ایجابی می توان بحث را در سه حیثیت مطرح کرد: فردی، خانوادگی و اجتماعی. که در ادبیات غربی مسایل دو بعد تقسیم می شوند: فردی و اجتماعی. در تقسیم بندی های علوم هم یا علوم فردی هستند(بحث های اخلاقی، انسان شناسی) یا اجتماعی(جامعه شناسی و اقتصاد). در نگرش دینی، که با نگرش سنتی- فلسفی ما نیز گره خورده، یک طبقه بندی سه گانه وجود دارد: فردی، خانوادگی و اجتماعی. این تقسیم بندی سه گانه، در نگرش دینی، امر قابل دفاعی است(تقدم خانواده بر جامعه به عنوان محور اندیشه) که امروزه در ادبیات غربی به نظر می آید برعکس شده وشاید یکی از عوامل عمده تخریب خانواده نیز همین باشد. این نگاه، در خانواده ها و در مسایل اجتماعی یا فردی نیز وارد شده است. در مسایل خانوادگی، روابط را خود شخص تعیین می کند. زن یا مرد، روابط را خودشان تعریف می کنند و این یک معضل اجتماعی شده است. در بحث فردی، دو مسئله مهم است یکی بحث حیا و عفت است که شهید مطهری آن را به عنوان حفظ ارزش و احترام زن تعبیر کرده است و دیگری، بحث آرامش روانی، به عنوان مسئله فردی و نه اجتماعی. نظر شهید مطهری در بحث حیا و عفت #نهضت_پیشرفت_بانوان #اداره_تبلیغات_اسلامی #حجاب_و_عفاف