شمارۀ جدید فصلنامۀ گفتگو به موضوع «دیوانسالاری و سیاست» اختصاص یافته است. در مقالۀ اول، مراد ثقفی با بررسی روند سیاست‌زدایی از اصلاحات توضیح داده که چگونه گفتمانی فنی-مهندسی در کانون اصلاح‌طلبی قرار گرفته و چه‌بسا به‌صورت گفتاری مشروعیت‌بخش از سوی اقتدارگراترین نیروهای سیاسی برای کسب قدرت مورد استفاده قرار گیرد. بئاتریس ایبو؛ که بر تحولات اقتصادسیاسی آفریقا و خاورمیانه تمرکز دارد، در مقالۀ «از خصوصی‌سازی اقتصاد تا خصوصی‌سازی دولت» استدلال می‌کند که خصوصی‌سازی بسته به ساختار سیاسی می‌تواند به استراتژی جدید حکمرانی برای گستراندن دامنۀ قدرت حکومت تحت سیطرۀ شبکه‌های موازی منجر شود و حتی فعالیت‌های مخفیانه و غیرقانونی و اقتصاد چپاولی را افزایش دهد. مقالۀ «نظام جهانی و تهی‌شدگی ظرفیت دولت» مقاله‌ای پژوهشی است که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده است. پژوهشگران در این مقاله با بررسی داده‌های مربوط به کشورهای درحال‌توسعه استدلال کرده‌اند که سیاست‌های اقتصادی توصیه‌شده توسط صندوق بین‌المللی پول چگونه به افزایش ریسک فساد در بین بروکرات‌ها و انحصاری‌کردن ابزارهای سیاست‌گذاری و تضعیف بیشتر بروکراسی منجر شده است.

همایش isc "زنان تحصیلکرده، فرصت‌ها و چالش‌ها"

✅ شروع بررسی بودجه سال ۱۴۰۰ | انتشار متن رسمی گزارش کمیسیون تلفیق 🔗 shenasname.ir/7425 🔻رسیدگی به لایحه بودجه ۱۴۰۰ از نوبت صبح امروز شروع و تا بررسی کل مواد به صورت دوشیفت ادامه خواهد داشت. 🔻بررسی و تصویب اصل ماده واحده به بعد از تصویب همه احکام درآمدی و هزینه‌ای موکول می‌شود. 🔻ابتدا احکام درآمدی لایحه بودجه تصویب می‌شود و سپس نوبت احکام هزینه‌ای می‌رسد. 🔰 مشاهده گزارش نهایی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ به تفکیک بخش درآمدی و هزینه‌ای: 📥 shenasname.ir/7425 💠 مصوبات بودجه سال ۱۴۰۰👇 https://t.me/joinchat/AAAAADvXa5-dLDougJXkag

✔کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ رد شد 🔻نمایندگان در نشست علنی صبح امروز (سه شنبه 14 بهمن ‌ماه) مجلس شورای اسلامی پس از استماع نظرات موافقان و مخالفان و رئیس سازمان برنامه و بودجه، کلیات بودجه سال 1400 را با 99 ‏رای موافق، 148 ‏رای مخالف و 12 ‏رای ممتنع از مجموع 261 نماینده حاضر در مجلس رد کردند.

"حق خداداد ملت مسلمان در تعیین سرنوشت" 📌 غور در بیانات امام خمینی(نک: صحیفه امام، پیشین، ج‏3: ص503 و ج‏4: صص515- 492– 199 و ج‏5: صص3-5 و ج6: صص11-13) به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی و رهبر انقلاب اسلامی و راهنمای تدوین قانون اساسی حاکی از تأکید روشن و صریح ایشان نسبت به پاسداشت و تضمین حق تعین سرنوشت آحاد مردم است؛ به نحوی که هیچ‏کس حق ندارد برای مردم تعیین تکلیف نماید و چیزی را برخلاف میلشان بر آنها تحمیل کند. مردم نیز به استناد همین حق و به مدد این اختیار خداداد، مکتب اسلام را برگزیدند و موازین آن را بر مقدرات خویش حاکم نمودند و به «ملت مسلمان ایران» ارتقا یافتند. 📌 در نگاه نخست ممکن است رابطه میان حق تعیین سرنوشت مقرر در اصل 56 (هم‏ او، انسان‏ را بر سرنوشت‏ اجتماعي‏ خويش‏ حاكم‏ ساخته‏ است) و بند 8 از اصل 3 (مشاركت‏ عامه‏ مردم‏ در تعيين‏ سرنوشت‏ سياسي‏، اقتصادي‏، اجتماعي‏ و فرهنگي‏ خويش‏) از یک‌سو و بند 1 از اصل 2 مبنی بر اختصاص حاكميت به خداوند از سوی دیگر، تناقض‌آمیز به نظر برسد. اما با دقت در مفاد اصل 56 روشن می‏شود که این اصل به‌خوبی میان این دو، پیوندی عقلانی برقرار کرده است. 📌 توضیح آنکه همان خداوندی که حاکم مطلق بر جهان و انسان است و حاکمیت بالذات و بالاصاله به او اختصاص دارد چنین اراده کرده است که انسان‌ها بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم باشند و خود، آزادانه تصمیم‏گیری نمایند. البته انسان آزاد در برابر انتخاب‏های آزادانه خود قطعاً مسئول خواهد بود. اما مسئول بودن، منافاتی با آزادی در تعیین سرنوشت ندارد. به‌علاوه ازآنجاکه این حق حاکمیت بر سرنوشت «خداداد» است هیچ فرد، گروه، طیف و قشری حق ندارد انسان مسلمان را از این حق محروم کند. 📌 مفاد ذيل اصل 56، ‌عدم امكان تحميل حاكميت گروهي خاص بر مقدرات مردم است و اين خود، بيانگر حاكميت مردم بر سرنوشت خويش است. به بيان ديگر وقتي قانون اساسي مقرر مي‏كند كه هيچ گروهي نمي‏تواند از حاكميت مردم سوءاستفاده كند و ملت اين حق حاكميت را در چارچوب اصول قانون اساسي محقق و اعمال مي‏كند، دلالت التزامي به اين نكته است كه ملت حاكم بر سرنوشت خويش است. 📌 درج این نکته کلیدی در اصل 56 که هیچ‌کس حق ندارد «حق حاکمیت انسان بر سرنوشت اجتماعی خود» را از او سلب کند، به معناي پذيرش حاكميت تشريعي ملت بر سرنوشت خويش البته در حدود معين است. چه آنکه، اساساً حاكميت تكويني بر سرنوشت، امكان سلب‌شدن ندارد و چنین امری مستلزم تصرف در امور تكويني است و اين‌گونه تصرف از حدود اختيار دولت، قانونگذار و آحاد جامعه خارج است. بنابراین انسان به‌واسطه اراده و خواست خداوند، بر مقدرات فردی و اجتماعی خود حاکم است و همان مرجع اعطاکنندۀ این حق(خداوند)، حدود و چارچوب این حق در عرصه اجتماعی را تعیین می‌کند. اساس را دنبال بفرمایید ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://twitter.com/Asaas_discourse ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://Instagram.com/asaas_discourse ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://Telegram.me/Asaas_discourse ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://Eitaa.com/Asaas_discourse

جزوه آموزشی «اعتراض به آرای قطعی کمیسیون اختلافات گمرکی» شامل رویه قضایی دیوان عدالت اداری را در موضوعات ۱. اختلاف در تشخیص تعرفه ۲. اختلاف در تشخیص ارزش کالا ۳. اختلاف در تشخیص مقررات گمرکی. این مجموعه کاربردی از سوی معاونت حقوقی، پیشگیری و پژوهش دیوان عدالت اداری منتشر شده است. @qompubliclaw

حقوق در ایران متن سخنرانی محمدعلی فروغی در دانشکده حقوق در سال ۱۳۱۵ خورشیدی حکومت واقعی را علمای دین حق خود می‌دانستند و نمی‌خواستند از دست بدهند، در صورتی که هر روز در حکومت خودشان احکام ناسخ و منسوخ صادر می‌کردند، و اگر عدلیه صحیح درست می‌شد یا حکومت از دست آن‌ها بیرون می‌رفت یا مجبور می‌شدند با قید به نظامات و اصول حکومت کنند، آن هم منافی با صرفه و مصالح آن‌ها بود. ▪️ منبع: مجله یغما / شماره دوم اردیبهشت ۱۳۳۹. @qompubliclaw

مقاله "نگرشی نو به امضای قوانین در حقوق اساسی ایران" دکتر مسلم آقایی طوق دکتر محمّد رضا دولت رفتار حقیقی @qompubliclaw

مقاله "مفهوم منفعت عمومی و جایگاه آن در قانون گذاری ایران" دکتر ناصر علی منصوریان عادل شیبانی @qompubliclaw

مختصات حقوق اساسی جمهوری اسلامی از زبان بنیانگذار جمهوری اسلامی - 4 زمان: 20 دى 1357/ 11 صفر 1399 مكان: پاريس، نوفل لوشاتو مصاحبهكننده: خبرنگار راديو- تلويزيون لوكزامبورگ [آيا فكر مىكنيد نبرد و نهضتى را كه ايجاد كردهايد موجب بروز جهادى در ايران و در جاهاى ديگر مثل تركيه و ساير كشورها بشود؟] - آن مربوط به ما نيست. ملت ما در #سراسر_كشورهاى_اسلامى اثر مىگذارد و ملتها را به فكر رهايى از چنگال شرق و غرب مىاندازد. [آيا #حكومت_اسلامى حكومتى قهقراگرا نيست؟ شاه مىخواهد يك كشور مدرن برقرار كند؛ كشورهاى عربى نيز به دنبال پيشرفت هستند؛ ولى اسلام با رفرم و تغييرات اجتماعى مثل آزادى زنان مخالف است. نظر شما در اين باره چيست؟] - دولت شاه با رشد اجتماعى ما مخالف بود و تمام آزادى و استقلال كشور ما را از دست داده بود. #دولت_اسلامى قهقراگرا نيست و با همه #مظاهر_تمدن موافق است مگر آنچه كه به #آسايش_ملت لطمه وارد آورد و با #عفت_عمومى ملت منافات داشته باشد. اسلام با آزادى زن نه تنها موافق است بلكه خود #پايه_گذار_آزادى_زن در تمام #ابعاد_وجودى_زن است. صحيفه امام ؛ ج5 ؛ ص417 @qompubliclaw

کلیات طرح شفافیت آراء نمایندگان رد شد 🔹در جلسه علنی امروز مجلس طرح شفافیت آراء نمایندگان، با ۱۵۳ رای موافق،۶۳ مخالف و ۱۲ ممتنع رد شد. 🔸تصویب این طرح نیاز به دو سوم آرای نمایندگان مجلس را داشت که با اختلاف ۳ رای کمتر رد شد. @TasnimNews

بخشنامه رئیس قوه قضاییه ✴️ بخشنامه درخصوص الزام دادسراها و دادگاه‌ها و ضابطین قضایی به پذیرش مستقیم شکایات مردم ➕ضوابط ثبت و ارجاع شکایات به دادسرا، ضابطان و شوراهای حل اختلاف 🗓 تاریخ ابلاغ: ۱۳ بهمن ۱۳۹۹ 💢 متن: shenasname.ir/7914 🔖 t.me/Shenasname

#معرفی_کتاب ایران بین دو انقلاب یرواند آبراهمیان آبراهامیان در این کتاب به تحلیل تأثیرات متقابل سازمان‌های سیاسی و نیروهای اجتماعی ایران از سده‌ی نوزدهم میلادی تا انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ می‌پردازد. نیروهای اجتماعی را به «گروه‌های قومی» و «طبقات اجتماعی» تقسیم می‌کند و با توجه به دستاوردهای جامعه‌شناسان تأثیرات نظام‌های سیاسی بر نظام‌های اجتماعی را بررسی می‌کند. آبراهامیان کارش را با تبیین ساختار اجتماعی سیاسی دوره‌ی قاجار و علل و پیامدهای انقلاب مشروطیت آغاز می‌کند، با بررسی دوره‌ی رضاشاه و سقوط او و سال‌های بحرانی شهریور ۲۰  تا مرداد ۱۳۳۲ ادامه می‌دهد و بر این دوره، به‌ویژه تأثیر و تأثرهای نیروهای سیاسی، تأکید می‌کند، سال‌های پس از کودتا را تا آستانه‌ی انقلاب اسلامی به انگیزه‌ی ریشه‌یابی علل وقوع انقلاب و نیروهای مؤثر در آن از نظر می‌گذراند و اهم حوادث و نیروهای سیاسی و اجتماعیِ مؤثر این دوره را تجزیه و تحلیل می‌کند و این‌گونه نتیجه می‌گیرد که علت وقوع انقلاب توسعه‌ی ناهمگونی بود که رژیم محمدرضاشاه، خواه ناخواه، درپیش گرفته بود. @qompubliclaw

فایل کتاب "ایران بین دو انقلاب" یرواند آبراهمیان اهمیت تاریخ در درک ما از محیط و شرایط جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم آنقدر مهم است که «گوته»، ادیب و فیلسوف آلمانی در این باره می‌گوید:«کسی که از سه هزار سال بهره نگیرد، تنگدست به سر می‌برد.» وقایع صد سال گذشته‌ی ایران هم در حالی‌که دور به نظر می‌رسند بر شرایط اجتماعی حال حاضر کشور تاثیر گذار هستند. کتاب ایران بین دو انقلاب، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران معاصر با نگاهی همه جانبه، تمام مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی را برای خواننده بازگو می‌کند. @qompubliclaw

مقاله "نقش راهبردی شفافیت آرای نمایندگان در کارآمدی مجلس شورای اسلامی از نگاه حکمرانی مطلوب" @qompubliclaw

شفافیت در آشکارشدن چگونگی تصمیم‌گیری حاکمان در عرصه قدرت به‌عنوان شاخصی از کیفیت سیاست و حکمرانی، یکی از پایه‌های اصلی دموکراسی و جمهوریت و از عوامل ارزیابی اجتماعی در ایجاد حکمرانی مطلوب است. شفافیت به‌عنوان یکی از ابزارهای نظارت مردمی بر پارلمان و تاثیرگذار بر فرایند تصمیم‌گیری در کشورهاست و می‌تواند بستر تحول در عرصه قانون‌گذاری را آماده کرده و فرصتی برای آغاز اصلاحات ساختاری در بخش‌های مختلف جامعه باشد. مجلس شورای اسلامی به‌عنوان یکی از قوای اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران، در فرایند تصمیم‌گیری‌های کشور، نقشی اساسی را به‌عهده دارد که این مهم در کلیه اصول فصل ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است. از آنجا که شفافیت آرای نمایندگان از عوامل تعیین‌کننده در فرایند تصمیم‌گیری مجلس شورای اسلامی است، در این تحقیق، به بررسی ابعاد مختلف شفافیت و نقش آن در کارآمدی مجلس شورای اسلامی از طریق آرای نمایندگان، در چارچوب نظریه حکمرانی مطلوب پرداخته می‌شود. در این مقاله این پرسش را مطرح کرده‌ایم که: شفافیت آرای نمایندگان چه نقشی در کارآمدی مجلس شورای اسلامی از منظر حکمرانی مطلوب دارد؟ در پاسخ به پرسش فوق این فرضیه را مطرح کرده‌ایم که به‌ نظر می‌‌رسد شفافیت آرای نمایندگان مجلس علاوه بر تحقق حق ذاتی مردم در آگاهی‌داشتن و نظارت بر وکلای خود، امکان اطلاع همه مردم از فرایند قانون‌گذاری و نظارت بر آن را فراهم می‌آورد و سلامتی و کارایی مجلس را تضمین می‌‌کند. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است.

دیوان بین المللی دادگستری؛ امروز چهارشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۹ رای صلاحیتی خود در پرونده تحریمها را صادر کرد. دیوان همچون رای مربوط به قضیه اموال بانک مرکزی؛ خود را جهت رسیدگی به دعوای مربوط به نقض عهدنامه مودت ۱۹۵۵ میان دولتین ایران و آمریکا بواسطه تحریمهای پس از خروج امریکا از برجام، صالح دانست. دیوان هر دو اعتراض مقدماتی امریکا را رد کرد.

متن کامل رای صلاحیتی دیوان بین المللی دادگستری در قضیه نقض عهدنامه مودت به جهت اعمال تحریمهای پس از خروج برجام توسط ایالات متحده امریکا

‏ "آموزه‌های اساسی متبلور در حکم نخست وزیری" 📌 تقریباً یک ماه پس از تشکیل پنهانی شورای انقلاب اسلامی از سوی امام امت در زمان اقامت در فرانسه، ایشان در 15 بهمن 1357 حکم تشکیل دولت موقت به نخست‌وزیری مرحوم مهندس بازرگان را صادر و ابلاغ کردند. چند پیام بنیادساز در این سند اساسی جلب توجه می‌کند.(صحيفه امام، ج‏6، صص 54-55) 📌 ۱.مشورت‌مداری در اتخاذ تصمیم؛ رهبر انقلاب با وجود برخورداری از پشتوانه خدشه‌ناپذیر حمایت مردمی برای اتخاذ هر تصمیم برای پیشبرد انقلاب و نظام‌سازی، به پیشنهاد انقلابیون سرشناس و مورد قبول مردم در شورای انقلاب اسلامی مبنی بر انتصاب مهندس بازرگان به نخست‌وزیری دولت موقت اعتماد کردند. (اگرچه سالها بعد صریحا اعلام کردند مخالف نخست وزیری ایشان بودند (صحیفه امام، ج21 ص331) 📌 ۲.بارقه نظام امت و امامت؛ رهبر انقلاب اسلامی برای اثبات صلاحیت خویش در تشکیل دولت موقت، توامان به منصب شرعی امامت و رأی اکثریت قاطع ملت مسلمان ایران به این رهبری (اراده متجلی شده توده ملت در اجتماعات عظيم و تظاهرات وسيع و متعدد در سراسر ايران) استناد و تمسک جستند. 📌 ۳.شایسته سالاری مکتبی؛ نخست وزیر دولت موقت بر اساس آگاهی رهبر نسبت به دیانت و سوابق مبارزاتی ایشان منصوب شد و نه وابستگی حزبی یا گروهی وی. 📌 ۴.سه مأموریت اولویت‌دار ترسیم شده در این حکم کوتاه برای دولت موقت، همگی در راستای تحقق شعارهای مردم در جریان نهضت(۱)، وفا به وعده‌های رهبر به مردم در دوران مبارزه به ویژه در زمان تبعید در فرانسه(۲) و تثبیت و تحکیم مردم‌مداری در نظم سیاسی نو(۳) تعیین شد: ۱) انجام رفراندم و رجوع به آراى عمومى ملت درباره تغيير نظام سياسى كشور به جمهورى اسلامى ۲) تشكيل مجلس مؤسسان از منتخبين مردم جهت تصويب قانون اساسى نظام جديد ۳) انتخاب مجلس نمايندگان ملت بر طبق قانون اساسى جديد اساس را دنبال بفرمایید ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://twitter.com/Asaas_discourse ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://Instagram.com/asaas_discourse ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://Telegram.me/Asaas_discourse ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://Eitaa.com/Asaas_discourse

مختصات حقوق اساسی جمهوری اسلامی از زبان بنیانگذار جمهوری اسلامی - 5 مصاحبه [با مجله «اكسپرس» درباره غير قانونى بودن رژيم] زمان: 20 دى 1357/ 11 صفر 1399 مكان: پاريس، نوفل لوشاتو مصاحبهكننده: خبرنگار انگليسى مجله اكسپرس سؤال: [شما در كتاب خودتان- مطابق ترجمه روزنامه امريكايى هرالدتريبون- فرمودهايد جايى براى عقيده و احساسات در حكومت آينده وجود ندارد. آيا شما تصور مىكنيد كه حكومت شما از نظر آزادى با حكومت فعلى فرقى خواهد داشت؟ آيا رژيم مورد نظر شما يك استبداد مذهبى نخواهد بود؟] جواب: رژيمى كه ما مىخواهيم، رژيم «جمهورى اسلامى» است و در اسلام آزادى به طور مطلق است مگر آنچه به حال ملت و كشور ضرر داشته باشد و موجب مفسدهاى باشد. [آيا تصور مىكنيد كه برقرارى حكومت اسلامى موجب به هم زدن تعادل شرق و غرب در اين منطقه از جهان گردد؟] - حكومت اسلامى حكومتى است آزاد و مستقل و روابطش با شرق و غرب به يك نحو است. و اگر آنها روابط حسنه داشته باشند دولت اسلام هم با آنها روابط حسنه دارد؛ و اجازه نمىدهيم كسى در مقدرات مملكتمان دخالت كند. صحيفه امام ؛ ج5 ؛ ص419 @qompubliclaw

◾️ نسبت به اطلاعات شرکت‌ها حساس باشیم! 🔸یکی از مهم‌ترین شاخص‌های #شفافیت که می‌تواند تأثیری مستقیم بر پیشگیری از #فساد داشته باشد، #شفافیت_شرکتی است. 🔸#شفافیت_شرکتی یعنی همه مردم بتوانند اطلاعات شرکت‌ها، شامل اعضای هیئت مدیره، اساسنامه، تولیدات، ارز‌های اختصاص پیدا کرده به آن‌ها و موضوع تخصیص ارز و ... را مشاهده کنند. 🔸با مراجعه با سامانه رسمیو به آدرس Rasm.io شما می‌توانید خیلی از این اطلاعات را مشاهده و بررسی کنید. /منبع: سایت اندیشکده شفافیت t.me/qompubliclaw

🔴قواعد فقه عمومی(قاعده طلّ: حق حیات در حقوق شهروندی) 🔸حفظ جان شهروندان در مقابل متجاوزین و مجرمین و همچنین ضمانت خون آحاد شهروندان، از وظایف روشن و بدیهی دولت هاست. در فقه امامیّه دولت اسلامی مکلف است که خون ریخته را به هر صورت جبران سازد و از هدر رفت آن جلوگیری نماید. این مسئله اتکا به حدیث علی ابن ابیطالب(ع) دارد: لایُبطل دَم امریء مسلم؛ خون هیچ انسان مسالمی(صلح کرده) نباید هدر رود. این سخن بعد ها از قواعد مسلم فقهیه و نشانگر ارزش منیع و رفیع جان انسان شد. در جلد ۱۹ کتاب وسائل الشیعه روایتی محکم از جانب امام علی(ع) نقل گردیده که اگر کسی را در بیابان کشته یافتید دیه او از بین المال پرداخت می شود. این روایت بیان می نماید که حتی اگر قاتل مجهول باشد این قاعده برای اولیای دم جاری است و دیه بر بیت المال تحمیل می گردد. 🔻 *مفاد قاعده* 🔹تفسیر لفظ دم: دم به معنای خون است که مجاز لازمیه از جان و نفوس افراد است. یکی از حیاتی ترین ارکانِ تداوم جان یک انسان خونی است که در رگ های او جریان دارد و در این قاعده در معنای حیات و جان یک انسان به کار رفته. تفسیر لفظ مسلم:با توجه بر این مسئله که این قاعده متوجه دولت اسلامی است و همچنین رابطه خود را با حقوق عمومی حفظ می نماید؛ می توان گفت که معنای مسلم کسی است که وارد جنگ و محاربه نشده و لزوما در معنای مسلمان اعتقادی نیست. یعنی قید غالب جامعه را دربر گرفته ولی مقصود نهایی همه افرادی است که به قانون تمکین کرده و وارد صلح و سلام شده اند. از این رو این قاعده مشمول همه شهروندان تحت حاکمیت دولت اسلامی می گردد. 🔻 *دامنه قاعده* ۱_مجهول بودن قاتل: همان گونه که خدمت مخاطب عرض شد در صورتی که قتلی رخ داده باشد ولی بنا بر دلایلی همچون عدم‌ اقامه بینه یا اقرار یا شواهد و قرائن خاص، جرم را نمی توان به شخصی منتسب نمود. به عنوان مثال هنگامی که جسد مقتولی در یکی از اماکن عمومی رویت می شود اما دادسرا طی روند تحقیقاتی از انتساب این قتل عاجز می شود. دولت اسلامی موظف است خود پرداخت دیه را تقبل کند. ۲_هایشات:ارتکاب قتل به گونه ای باشد که اصولا نمی توان شخصی را متهم کرد؛ مثلا قتل یک فرد بر اثر فشار جمعیت. این تجمعات در فقه تحت عنوان هایشات شناسایی می شوند. در این موارد نیز دولت اسلامی مسئول پرداخت دیه است. ۳_قتل ناشی از خطای قاضی در صدور حکم: در صورتی که قتل ناشی از خطای قاضی در استنباط از قوانین باشد اما این خطا ناشی از تقصیر و کوتاهی نبوده باشد چون که قاضی در جهت اجرای قوانین گام برداشته بود، مسئولیت متوجه دولت است. اصل ۱۷۱ قانون اساسی بر این‌مورد استوار است. سخن غائی: اگر چه قاعده طلّ برخاسته از نگاه فقهی است اما علاوه بر آن که نگاهی به سنت دارد، همراهی خود را با دولت مدرن حفظ نموده است. جان انسان از آن چنان کرامت و جایگاهی برخوردار است که همه حرام ها و حلال ها برای حفظ آن جای خود را به یکدیگر می دهند و تجلی این قاعده در نظام‌ حقوقی ایران قابل تحسین است. ✍🏻سید محمد مولاهویزه دانشجوی حقوق دانشگاه علامه طباطبائی