🆔 @quranlive

🆔@quranlive

🎙صوت:#صحیفه_سجادیه_جلسه10 ☑️موضوع:دعای هشتم صحیفه سجادیه 👤مدرس: #حجه_الاسلام_غفوری_منش 🆔@quranlive

به نام خدا ➗➖➗➖➗➖➗➗➖➗➖➗➖➗ ◀️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_‌سجادیه 💬 جلسه: دهم 🗓 تاریخ: ۹۹/۷/۱ ⏺ موضوع: دعای هشتم صحیفه سجادیه ➗➖➗➖➗➖➗➗➖➗➖➗➖➗ ♻️ صفت‌های سه‌گانه‌ای که در جلسات قبل مطرح شد، در واقع اُمّهات و اصول رذایل اخلاقی هستند که بسیاری از صفات زشت، ریشه در این سه صفت دارد: حرص، غضب، حسد. امام (علیه‌السلام) در ادامه چند ویژگی‌‌ را مطرح می‌کنند که بنا بر قول شارحان صحیفه، در واقع درمان و جبران سه صفت قبل می‌باشد: صبر، قناعت، خوی خوش. ✴️ چهارمین صفت ناپسندی که امام سجاد (علیه‌السلام) در این دعا از آن به خدا پناه می‌برند، ضعف صبر است: "ضَعْفِ الصَّبْرِ". 🔴 معنای ضعف: در ادبیات عربی دو کلمه را داریم: "ضَعْفِ" به فتح ضاد و "ضُعْفِ" به ضم ضاد. زمانی‌که عرب "ضَعْفِ" را به کار می‌برد به معنای سستی در عقل و روح و روان است. اما "ضُعْفِ" به معنای ناتوانی و سستی در جسم است. در این دعا، امام سجاد (علیه‌السلام) کلمه ضَعْفِ" را به کار برده‌اند که به معنای سستی در روح و روان است. 🔴 معنای صبر: 🌐 معنای لغوی: در لغت، کلمه "صَبر" به معنای حبس و مهار کردن است. وقتی حیوانی را مهار کرده و نگه می‌دارند تا از چریدن و علف خوردن او جلوگیری کنند عرب می‌گوید: صَبَرتُ الدَّابَّه: من این حیوان حبس کرده و نگه می‌دارم و به او اجازه چریدن نمی‌دهم. 🔰 تعبیر دیگری که معنای صبر از آن فهمیده می‌شود، زمانی که امام سجاد (علیه‌السلام) در مجلس اموی خود را معرفی می‌کنند، چنین می‌فرمایند: اَنَا اِبنُ مَن قُتِلَ صَبراً؛ من فرزند آقایی هستم که او را به "قتل صبر" کشتند. ❓قتل صبر، چه نوع قتلی است؟ می‌گویند یکی از رفتارهای زشت عرب جاهلی این بود که از سر تفریح، حیوانی را به بند می‌کشیدند و هدف تیر قرار می‌دادند، به شکل زشتی آن حیوان را در وسط قرار داده، ضرباتی می‌زدند و می‌کشتند. 🌐 معنای اصطلاحی: اما در اصطلاح اخلاقی، صبر را اینگونه معنا می‌کنند: صبر، مهارتی در وجود انسان است، یک ملکه و توانمندی. بر خلاف آنچه ما تصور می‌کنیم که صبر یک صفت اخلاقی است، اصلا صبر، یک توانمندی است؛ مهارتی در وجود انسان که او می‌تواند به وسیله آن سرکشی‌ها، زیاده‌خواهی‌ها و جست و خیزهای نفس خود را مهار کند. 🌐 معنای عرفی: در رفتارهای عملی جامعه، صبر را به "نشستن" معنا می‌کنند: بنشینم و صبر پیشه گیرم. یعنی صبر مفهومی است که از آن یک برداشت انفعال‌گونه می‌شود، در حالیکه صبری که قرآن معرفی می‌کند، انفعال نیست؛ حرکت و پویایی است ♦️عبارات زیبای قران درباره صابران 🔅 إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَيْرِ حِسَابٍ (زمر، ۱۰): صابران اجر بی‌پایان خدا را به طور کامل دریافت می‌کنند. 🔅 أُولَٰئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُم مَّرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا (قصص، ۵۴): صابران، به دلیل صبر و شکیبایی که دارند دو مرتبه پاداش دریافت می‌کنند. 🔅 أُولَٰئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا (فرقان، ۷۵): در پاداش عبادالرحمن می‌فرماید: آنان به پاداش رفیعی می‌رسند به خاطر صبرشان. 🔅 وَ اصْبِرْ وَ مَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ (نحل، ۱۲۷): به پیامبرش دستور می‌فرماید که صبر کن و صبر تو نباید باشد مگر به خدا. 🔅 وَ لِرَبِّكَ فَاصْبِرْ (مدثر، ۷): برای پروردگارت صبر و شکیبایی کن. 🔅 وَ اصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (لقمان، ۱۷): ای پیامبر، به خاطر آنچه از دشمنانت می‌رسد صبر کن که این شکیبایی قطعا از کارهای لازم و قعطی است. حوزه های مختلف صبر علمای اخلاق، صبر را "اُمُّ المحاسن" می‌دانند؛ یعنی تمام صفات اخلاقی به نوعی به صبر برمی‌گردد. 💢 صبر و عفت: مثلا یکی از صفات اخلاقی عفت است که به صبر برمی‌گردد. عفیف به کسی می‌گویند که نفسش را در مقابل شهوات نفسانی مهار می‌کند. مانند صبر عفیفانه حضرت یوسف (علیه‌السلام) در مقابل زلیخا ... . 💢 صبر و حرص: اینکه در مسائل اقتصادی، انسان وجود خود را در برابر حرص نگه دارد که به صبر برمی‌گردد که انسان با صبوری کردن در قبال دنیا شرف و دین خود را نفروشد. 💢 صبر و شجاعت: شجاعت در برابر دشمن جلوه‌ای از صبر در میدان نبرد و در مواجهه با دشمن است. ♦️پایان صبر: صبر، خودش سختی‌هایی دارد؛ اما میوه صبر شیرینی است و پایان صبر همیشه پیروزی است. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: لاَ يَعْدَمُ الصَّبُورُ الظَّفَرَ وَ إِنْ طَالَ بِهِ الزَّمَانُ (نهج البلاغه، حکمت ۱۵۳)؛ اگرچه روزگار برای انسان سخت می‌گذرد؛ اما پایان کار برای کسانی که بر سختی‌های روزگار صبر می‌کنند ظفر و پیروزی است. خداوند هم می‌فرماید: وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ (بقره، ۱۵۵) ای پیامبر، به صابرین بشارت بده که پایان کار، پایان شیرینی است و پیروزی است. ادامه دارد ... ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ 🆔@quranlive

✴️ پنجمین صفت ناپسندی که حضرت از آن به خدا پناه می‌برند، کمی قناعت است: "قِلَّةِ الْقَنَاعَةِ". 🔴 معنای قِلَّةِ: "قِلَّةِ" به معنی اندک بودن و گاهی به معنای فقدان و نبودن است. خدایا به تو پناه می‌برم از کمی، از نبودن یا از اندک بودن قناعت. 🔴 معنای قناعت: قناعت را در لغت، رضایت معنا می‌کنند؛ اما در اصطلاح علم اخلاق می‌گویند، قناعت: الاِکتِفَاءُ بِقَدرِ الحَاجَهِ و الضَرُورَه؛ اینکه انسان به مقدار نیاز و ضرورت اکتفا کند. الاِستِغنَاءُ بِالمُوجوُد؛ به مقدار موجود، نیاز خود را برطرف کند و به قدر حاجت و ضرورت خود رضایت بدهد. قناعت یکی از صفات بسیار مهم در وجود انسان است و اگر بخواهیم به معنای امروز جامعه معنا کنیم، می‌گویند: احساس خشنودی، شادمانی و لذت درونی از داشته‌هایی که ما نقشی در وجود آنها نداشتیم؛ مثلا صورت ظاهری خودمان: القَانِعُ بِمَا رَزَقَهُ اللهُ؛ انسان قانع باشد به آنچه خدا روزی‌اش کرده است. قناعت در روایات 💎 آمده است که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) از جبرئیل پرسیدند: مَا تَفسِیرُ القَنَاعَه؛ تفسیر قناعت چیست: جبرئیل پاسخ داد: یقنع بما یصیب من الدنیا یقنع بالقلیل و یشکر الیسیر؛ انسان قانع کسی است که به آنچه از دنیا به او رسیده اگر چه کم باشد، قانع باشد و اندکِ خدا را شکرگزار باشد. اکثر مردم، قناعت را نشستن و تنبلی معنا می‌کنند.؛ یعنی چیزی را که دارم به آن بسنده کنم و کوشش نکنم تا چیزی را افزایش بدهم. در حالیکه قناعت نباید مانع رشد انسان شود. 💎 امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: مِن شَرَفِ الهِمَّه لُزُومُ القَنَاعَه؛ یکی از نشانه‌های شرافت و همت بلند، پای‌بندی به قناعت است؛ یعنی در عین اینکه، انسان حریص نیست و از نعمت‌هایی که خدا به او داده خشنود است، تنبل هم نیست و تلاش می‌کند. انسان قانع به روزی‌های خدا اکتفا می‌کند؛ اما استعدادهای خودش را هم شکوفا می‌کند. سعی می‌کند حرکت کند؛ اما یک شادی و رضایت‌مندی درونی هم در داشته‌های خودش دارد. 💎 امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: القَنَاعَهُ مَالُ لاَیَنفَدُ؛ قناعت، ثروتی است که هیچگاه از بین نمی‌رود. 💎 در تعبیر دیگر، پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: القَنَاعَهُ مُلکُ لاَ یَزُولُ؛ قناعت سلطنتی است که هیچگاه، زوال نمی‌پذیرد. یا: القَنَاعَهُ کَنزُ لاَ یَفنَی؛ قناعت، گنجی است که تمام نمی‌شود. یکی از اسباب رسیدن به آرامش، همین قناعت است که انسان شادمانی درونی داشته باشد، نه اینکه دائم معترض، پریشان و غمگین باشد. انسانهایی که به قسمت و تقدیر الهی راضی‌اند آرامش درونی دارند. 💎 امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: مَن اقتَصَرَ عَلَی بُلغَهِ الکَفَاف... ؛ اگر کسی به روزی کفاف الهی بسنده کند، در مسیر آرامش قدم برداشته و در سایه امن و راحت الهی جای گرفته است. پس راه رسیدن به آرامش، اکتفا به روزی‌های الهی است و اینکه انسان به آنچه خدا برای او قرار داده خرسند و خشنود باشد. آفات قناعت: 🔆 حرص: یک آفت مهمی که قناعت را خراب می‌کند و آن را در وجود انسان از بین می‌برد، حرص است. لذا در روایات فرموده‌اند: از حرص اننقام بگیرید با قناعت، آنچنانکه از دشمن‌تان انتقام می‌گیرید با قصاص. 🔆 نیازهای کاذب: بیشتر چیزی که قناعت را از بین می‌برد، خواسته‌های غیر ضروری ما است. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) یکی از اوصافی که برای اهل تقوا می‌فرمایند این است: حَاجَاتُهُم خَفِیفَه؛ متقین، نیازهای‌شان اندک است. (نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳) خداوند هم خطاب به پیامبرش می‌فرماید: و َلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا (طه، ۱۳۱)؛ به آنچه ما عده‌ای از مردم را بهره‌مند کردیم، چشم خودت را فقط به زرق و برق زندگی دیگران ندوز. ✴️ ششمین صفت ناپسندی هم که حضرت از آن به خدا پناه می‌برند، درشت‌خویی است: "شَكَاسَةِ الْخُلْقِ". 🔴 معنای واژگان: "شَكَاسَةِ" به معنای درشتی و سختی است. "الْخُلُقِ" هم جمع "خُلق" است و در جلسه اول توضیح داده شد. توضیحات این عبارت، ان شاءالله در جلسه آینده تقدیم خواهد شد ... . 📚 تکلیف: در روایات، سه حوزه برای صبر گفته شده است. این سه نوع صبر را با توضیح آن بنویسید. ╭┅┅┅┅❀🍃🖤🍃❀┅┅┅┅╮ 🆔 @quranlive ╰┅┅┅┅❀🍃🖤🍃❀┅┅┅┅╯

🆔@quranlive

🆔@quranlive

🎙صوت:#خانواده_قرآنی_جلسه9 ☑️موضوع: ویژگی های دوران بلوغ 👤مدرس: #حجه_الاسلام_فیض_آبادی 🆔@quranlive