📖 #آموزش_حکمت_اشراق
✍️ استاد یزدانپناه
💢بخش شانزدهم
❇️ متافیزیک نوری حکمت اشراق
🔘 اهمیت نظام نوری
🔺 مهم ترین بحثی که بنیاد حکمت اشراق را آشکار می سازد نظریه نظام نوری سهروردی است. اهمیت این بخش تا بدان پایه است که روش اشراقی و معرفت النفس اشراقی برای دستیابی به این بخش سامان یافته است و اساساً به همین جهت سهروردی فلسفه خود را حکمت نوری، فقه الانوار و علم الانوار می نامد.
🔘نظام نوری ابتکار شیخ اشراق
🔺 نظریه نظام نوری با همه جوانب و گستردگی اش، قطعاً از نوآوری های فلسفی شیخ اشراق است که به اعتقاد خود وی از القای الهی نشئت گرفته است و سابقه ای در میان حکمت مشایی وارداتی ندارد. با این حال، وی در مواجهه ای همدلانه با حکمت پیشینیان و مشاهیری همچون افلاطون و حکمای قدیم ایران، همۀ آنها را مبتنی بر نظام نوری دانسته و بر اساس همین نظام نیز آنها را بازسازی می کند. سهروردی اگرچه در آثار دیگرش همیشه اشاره ای به این نظام دارد، اما طرح تفصیلی این نظام تنها در مهم ترین اثرش حکمة الاشراق، صورت بسته است.
🌐 مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق
🔘 مقدمۀ 1. معرفت نفس، نقطه آغازین متافیزیک نوری
🔺 شروع فلسفۀ اشراق، هم به لحاظ اتفاق تاریخی و هم به لحاظ تعلیمی، از معرفت نفس است. شناسایی نفس و درک هویت نوری آن، نقطۀ عطف در دستیابی به نظام نوری و درک و فهم هستی شناسی اشراقی است.
🔺 سهروردی می کوشد پس از تثبیت هویت نوری نفس، هویت نوری موجودات مافوق نفس تا حق تعالی را اثبات کرده، راهی روشن به متافیزیک و الهیات نوری باز کند. وی این مسیر را در سه گام اساسی طی کرده است:
🔘گام نخست: علم حضوری نفس به خود
🔺 علم حضوری نفس به خود، در دو سطح جریان دارد:
🔺 الف) سطح برتر از علم حضوری نفس به نفس که ویژه خواص است و در حال تجرد از بدن و خلع بدن روی می دهد.
🔺ب) سطح نازل تر از علم حضوری نفس به نفس، همگانی است؛ به گونه ای که در همه انسان ها از خواص و عوام وجود دارد. این سطح از علم حضوری که هنگام ارتباط معمولی نفس با بدن تحقق دارد، با اندکی تأمّل و درنگ درونی آشکار می شود.
🔘گام دوم: هویت نوری نفس
🔺 حقیقت نفس، حقیقتی ادراکی است به گونه ای که علم حضوری نفس به نفس همیشگی و یکپارچه بوده، سراسر نفس را در همۀ لحظات بقای آن پوشش می دهد. نه یک لحظه غیبت وجود دارد ونه هیچ کجای آن غایب است، بلکه نفس واقعیتی بسیط و یکسره ادراک است. بنابراین، نفس هویتی جز ادراک حضوری خود و عدم الغیبه ندارد و خود پیدایی و خود آشکاری، همۀ واقعیت نفس را شکل می دهند.
🔺 سهروردی چنین واقعیتی را هویت نوری می داند و از نفس به دلیل همین ویژگی به عنوان «نور محض» یاد می کند.
🔘 گام سوم: هویت نوری موجودات مافوق نفس
🔺 شیخ اشراق با روش برهانی مبتنی بر مقدمّه شهودی و حضوری، هویت نوری موجودات ما فوق نفس تا باری تعالی را اثبات می کند و می گوید وقتی نفس هویتی ادراکی و نوری دارد و حقیقتی بسیط و امری یکسره ظهور و ادراک است، موجودات مافوق نفس که حقایقی برتر و عالی تر از نفس هستند به طریق اولی دارای هویت نوری و ادراکی اند.
🔺 شیخ اشراق به تدریج به این نتیجه می رسد که نفس انسان واسطۀ میان عالم نور و ظلمت عالم ماده است؛ زیرا آنچه مافوق نفس است، هویتی نوری خواهد داشت و آنچه مادون نفس است، هویتی غیر ادراکی دارد و یکسره ظلمت و تاریکی است.
🌐 حیات و فیاضت نور
🔺 سهروردی، به راحتی مسئله نور جوهری را با حقیقت حیات گره می زند؛ زیرا جوهر نوری مساوق علم و علم و ادراک یا خود حیات است؛ یا اثر آن. بنابراین، هر نور جوهری ضرورتاً حیّ و زنده است؛ یعنی شیخ اشراق از راه یکی از دو نشانۀ حیات که همان ادراک و علم است به وجود حیات در نورهای جوهری دست یافته است.
🔺 نور حقیقتی است که « ظاهرٌ بذاته و مُظهِرٌ للغیر» است، یعنی نور ذاتاً خودپیدا و پیدا کننده و آشکار ساز اشیای دیگر است؛ چراکه هویت نور، اشراق و نورافشانی است. بنابراین، نور ذاتاً فیّاض و مُشرق است.
🔺 سهروردی با توجه به این روند همۀ موجودات عالم را به دو قسم حیّ و میت (زنده و مرده) تقسیم می کند؛ نفس و مافوق آن حیّ و موجودات جسمانی و مادی که مادون نفس اند، مرده و میّت اند.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 49_56
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
❇️ روشنفکریهای ناهمگون
🔸کافی است به انواع و اقسام پروژههای روشنفکری در تاریخ معاصر ایران از عهد مشروطیت تا کنون نظری افکنده شود تا آشکار شود که چه میزان با درون مایه و دغدغههای روشنفکری تولد یافته در عصر روشنگری و روشنفکری در غرب، متفاوت بوده است.
🔸برای بسیاری از این پروژههای روشنفکری «دین محور» و «هویت محور» در تاریخ استعمال این واژه در ایران را به هیچ وجه نمیتوان هم سوء و هم محتوای با پروژه روشنفکری عصر روشنگری دانست. چرا که هدف اصلی آن فاصله گرفتن از سنت و بلند کردن ارکان مدرنیته بوده است.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#روشنفکری
#روشنگری
#دمکراسی
#مدرنیته
#تاریخ
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
01_13951117_فلسفه_اجتماعی_حکمت_متعالیه.MP3
10.45M
📚 درس گفتار
🔊 فایل صوتی سلسله جلسات #فلسفه_اجتماعی_حکمت_متعالیه
🎙دکتر سید مهدی امامی جمعه
⏰ 17 بهمنماه 1395
💠 با موضوع: فلسفه اجتماعی حکمت متعالیه و چرایی طرح آن
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
📖 #آموزش_حکمت_اشراق
✍️ استاد یزدانپناه
💢بخش هفدهم
❇️ مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق
🔘 مقدمه 2. تقسیم های نور و ظلمت
🔺 سهروردی پس از آنکه در میان مادّه و مادیات و عالم ابعاد _که وجودهای غیر ادراکی اند_ وجود نوری و ادراکی موجودات مافوق نفس را به اثبات رساند، به نظامی در تبیین هستی دست می یابد که می توان آن را «نظام نور و ظلمت» نام داد.
🔘 تقسیمات نور
🔺 نور چون وجود به دو قسم «نور فی نفسه لنفسه» و «نور فی نفسه لغیره» منقسم می شود.
1️⃣ انوار جوهری
🔺 «نور فی نفسه لنفسه» همان نورهای جوهری اند، نورالانوار، انوار طولی و عَرضی، نفوس فلکی و انسانی همگی نورهای جوهری اند. سهروردی از نورهای جوهری به نور «نور محض» یاد می کند.
2️⃣ انوار عرضی
🔺 «نور فی نفسه لغیره» نورهای عرضی اند که شیخ از آنها به « نور عارض» تعبیر می کند. نورهای عارض نیز دو قسم اند؛ « نور عارض مجرد» نورهایی هستند که از نورهای جوهری عالی بر نورهای جوهری پایین دست می تابند و اشراق می شوند. این نورها نسبت به جواهر نوری سافل، نورهای عرضی محسوب می شوند که موجب ازدیاد روشنائی آنان می شود. سهروردی از این نورهای عارض مجرد به «نور سانح» یاد کرده است.
🔺 قسم دیگر از نورهای عارض، «نورهای عرضی مادی» هستند. همه نورهایی که در عالم ماده قرار دارند مثل نور خورشید و نور چراغ ها و نور شمع همگی نورهای عارض بر جوهر تاریک جسم اند و بدین ترتیب، تقسیم حوزۀ نورها به پایان می رسد.
🔘 تقسیمات ظلمت
1️⃣ ظلمت جوهری
🔺 حوزه ظلمت نیز دو گونه است. گونه نخست ظلمت جوهری است. ظلمت جوهری، همان جسم است که در اصطلاح خاص اشراقی از آن به «برزخ» یاد می شود. جوهر ظلمانی به علت غیبتی که سراسر آن را فراگرفته، هیچ گونه نور، ادراک و شهودی در آن وجود ندارد.
2️⃣ ظلمت عرضی
🔺 غیبت و احتجاب جسم، موجب غیبت و احتجاب همه اعراض جسم، همانند سفیدی، سیاهی، اضافات _به غیر از نور عرضی مادی_ می شود و با این حساب، عالم ماده یکپارچه هویتی غیرادراکی یافته و در تاریکی و ظلمت غوطه ور است.
🔘 چالش های نظام نور و ظلمت
1️⃣ مشکلات ظلمت محض دانستن عالم ماده
🔺 ظلمت دانستن عالم ماده مشکلات فلسفی، عرفانی و دینی به همراه دارد؛ چراکه اگر نظام عالم براساس نظم تشکیکی شکل گرفته باشد، نمی توان عالم ماده را که ضعیف ترین مراتب موجودات است به کلی از نور بی بهره دانست. به تعبیر صدرالمتألهین اگر عالم ماده _به جهت امتداد مقداری_ سراسر غیبت است، از جهتی دیگر _که همان جهت وحدت اتصالی است_ دارای حظّ نوری است.
🔺 عرفان نیز با توجه به مبنای وحدت شخصیه وجود، همه عالم را یکسره نور تلقی می کنند و تعبیرهای آنها درباره ظلمت عالم ماده در فضای نسبیت معنا و تفسیر می شود. از منظر دینی تسبیح گویی همه موجودات حتی ذرات عالم ماده با تحلیل شیخ اشراق از ظلمت عالم ماده ناسازگار است.
2️⃣ ناهماهنگی قائل شدن به نور عرضی مادی با مبنای فلسفی نظریه نور و ظلمت
🔺 تحلیل شیخ اشراق از نور عرضی مادی و جای دادن آن در حوزه نور با تفسیر فلسفی ای که وی از نور مطرح کرده، کاملاً ناهماهنگ است. تفسیر فلسفی نور به ظهور و حضور و ادراک باز می گردد. این در حالی است که نور مادی هیچ گونه ادراکی برای خود یا دیگران همراه ندارد؛ جز آنکه جزء شرایط اشراق ابصاری نفس به موجودات در عالم ماده است.
3️⃣ نامشخص بودن جایگاه موجودات مثالی در این طرح
🔺 با آن که شیخ شهاب الدین سهروردی کاشف عالم مثال است، ولی جایگاه این عالَم و موجودات مثالی در نمودار ارائه شده روشن نیست. آیا موجود مثالی در حوزه اقسام نور قرار دارد، یا در حوزه عالم ظلمت است، یا حقیقتی میانه دارد و نیمه نورانی و نیمه ظلمانی است؟ و اگر بعدها در دستگاه فلسفی ملاصدرا مشخص شده و موجود مثالی را نیمه تجردی محسوب داشته اند و فرض اخیر را درباره موجود مثالی بپذیریم، تبیین حقیقت نیمه نوری چگونه خواهد بود؟
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 56_59
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
02_13951124_ارائه_الگویی_برای_نگاه.MP3
10.45M
⏺ فایل صوتی سلسله جلسات #فلسفه_اجتماعی_حکمت_متعالیه
🎙 دکتر سید مهدی امامی جمعه
⏰ 24 بهمنماه 1395
💠 با موضوع: ارائه الگویی برای نگاه نوین به فلسفه اسلامی
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⛔️ نسل سوم روشنفکری
🎙استاد شهریار زرشناس
🔹نسل سوم روشنفکری در دوره رضا شاه بسیار متنوع، پر تعداد و فعال است. این نسل یک بخش تکنوکرات بروکرات دارد که عملاً دولت را در دست میگیرد.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#روشنفکری
#نسل سوم
#رضا_شاه
#محمد_علی_فروغی
#تاریخ
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
May 11
📖 #آموزش_حکمت_اشراق
✍️ استاد یزدانپناه
💢بخش هجدهم
◾️ مقدمات متافیزیک حکمت اشراق
🔘 مقدمه 3. احکام کلی نور
🔺 اگر وجود در دستگاه های دیگر فلسفی احکام کلی دارد، یعنی احکامی که وجود از آن جهت که وجود است، آنها را داراست، نور نیز احکام کلّی دارد.
1️⃣ بداهت نور
🔺 در فلسفۀ مشایی و صدرایی محور مباحث وجود است. از همین رو، فلاسفه نخست به این مفهوم پرداخته و آن را بدیهی می شمارند و سپس مباحث فلسفی را پی می گیرند. در فلسفه اشراق، نور محوری ترین جایگاه را دارد؛ از این رو، در آغاز باید تکلیف این مفهوم از لحاظ معنایی و تصوری روشن شده و پس از آن نظام مبتنی بر نور پی ریزی شود.
🔺 از نظر شیخ اشراق همه اشیائی که دو شرط محسوس بودن و بساطت را داشته باشند، بی نیاز از تعریف و بدیهی اند.
🔺شیخ اشراق می گوید: نور واقعیتی بدیهی و مفهومی آشکار است و نیازمند هیچ گونه تعریفی نیست؛ بلکه از آنجا که نور آشکارترین مشهود و محسوس است، بدیهی ترین امر نیز هست. نور نه تنها آشکار ترین چیز هاست، بلکه آشکار کننده دیگر اشیا نیز هست؛ از این رو، روشن تر و بدیهی تر از نور وجود ندارد.
2️⃣ تشکیکی بودن نور
🔺 ابداع کننده تشکیک درون ذاتی در فلسفۀ اسلامی ، شیخ اشراق است.
🔺 سهروردی بر اساس دستگاه فلسفی خود ماهیت نور را حقیقتی تشکیکی دانسته و باور دارد که میان نورها رابطۀ تشکیکی برقرار است. بنابراین، اگر واجب الوجود نور است و عقول طولی و عَرضی و نفوس هر یک نور هستند، هرگز بدان معنا نیست که واجب الوجود به اضافه امری غیر از نور، نورالانوار شده و عقل نخست به اضافه چیز دیگری، یا کم شدن چیزی، متمایز از نورالانوار شده است؛ بلکه شدت یا ضعف موجود در خود نور موجب می شود یک نور، نورالانوار و واجب الوجود شود و نوری دیگر، در مرحله ای دیگر قرار گرفته و حقیقت عقل نخست را تشکیل دهد و شدت گرفتن جهات ضعف در دیگر مراحل، بقیه انوار جوهری حتی نورهای عرضی مجرد را سامان می دهد تا جایی که به نظر سهروردی نور عرضی مادی نیز از ضعفِ بسیار شدیدِ حقیقت نور تحقق یافته است.
🔺 با آنکه تعریف نور و مفهوم نور _بدون هیچ کم و کاستی _ بر همه نورها صادق است، حقیقت خارجی نورها به حسب شدت و ضعف شان که عین حقیقت خارجی آنهاست، از یکدیگر مختلف خواهد بود.
🔘 چالش نظریه تشکیک شیخ اشراق
🔺سهروردی به شدت بر ظلمانی محض بودن عالم ماده پافشاری دارد و عالم ماده را سراسر ظلمت می شمارد و چنین دیدگاهی نظام تشکیکی را دچار چالش ساخته و موجب گسست شدیدی میان عالَم ماده و عوالم برتر دیگر می شود.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 59-62
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
هو الحکیم
🎙سخنرانی و گفتگو با:
دکتر ابراهیم آزادگان, رییس دانشکده فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف
💠 عنوان: چگونه جهان میتواند به آگاهی از خود برسد؟
📅 تاریخ: پنجشنبه ۲۷ آبانماه، ساعت ایران ۱۹:۳۰
پلتفورم آنلاین دانشگاه صنعتی شریف
🌐 https://vc.sharif.edu/ch/philsci-speech
🔹چکیده: نظریه تکاملی در تعبیر مادهگرایانهاش (که نئوداروینیسم خوانده میشود)، بر این ادعاست که بعضی ترتیبیافتگیهای خاص مولکولی، در میان تعداد زیادی از ترتیبیافتگیهای ممکن، میتوانند به سیستمهای زنده دارای تعقل و خودآگاهی تکامل یابند، سیستمهایی که قادرند بر استدلال، شناخت، ادراک متفکرانه، انتخاب بین امکانات مختلف، فهم، ارزیابی مکانیسمهای منطقی حافظ حقیقت، و خود را در لوای قوانین جهانشمول قرار دادن.
🔹اینجانب استدلال خواهم کرد که این قوه تعقل و شناخت شگفت را نمیتوان در یک چارچوب طبیعتگرایانه از نظریه تکامل شرح داد.
🔹 هم از منظر تاریخ تکاملی امکان پدید آمدن قوه عقلانیت و هم از نظر متافیزیکی امکان تقلیل طبیعتگرایانه این قوه مورد بررسی قرار میگیرد.
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
⏺ مؤلفههای روشنفکری
🔻ویژهگی که این سه مؤلفه دارد این است که آنها نسبت به مقوله دین ورزی و دین ناباوری، بی طرف و خنثاست، یعنی میتواند هم معرّف روشنفکر سکولار باشد و هم روشنفکر دین باور.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#روشنفکری
#باز_اندیشی
#نظریه_پردازی
#سنت
#اندیشه
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
📝 به گزارش روابط عمومی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، بزرگداشت روز جهانی فلسفه با عنوان «#دیگری» در روز 25 آبان ماه 1400 به صورت مجازی برگزار میشود.
🔹در این بزرگداشت اندیشمندان و پژوهشگران حوزه مختلف به طرح دیدگاههای خود پیرامون موضوع «دیگری» میپردازند.
🎙 سخنرانان:
غلامرضا زکیانی؛ غلامحسین ابراهیمی دینانی؛ سیّدمصطفی محقق داماد؛ شهرام پازوکی؛ سیّدحمید طالبزاده؛ علیاصغر مصلح؛ شهین اعوانی؛ جلیل امیدی؛ جبّار رحمانی؛ حسین اسکندری؛ رضا کوهکن؛ کاوه بهبهانی؛ علی حسینخانی؛ اسماعیل رادپور؛ سعید ماخانی؛ راضیه زینلی؛ زهرا دنیایی.
💠لینک شرکت در همایش
🌐 www.irip.ac.ir/u/138
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
📖 #آموزش_حکمت_اشراق
✍️ استاد یزدانپناه
💢بخش نوزدهم
◾️ مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق
🔳 مقدمه3. احکام کلی نور
3️⃣ شهود انوار نسبت به یکدیگر
🔺 تحلیل سهروردی از پدیده شهود آن است که هویت نوری در کنار نبودن حجاب ، ادراک و شهود را رقم می زند. در عالم انوار همۀ هویت ها، نوری و ادراکی اند؛ افزون بر آنکه هیچ مانع و حجابی نیز در آنها وجود ندارد.
🔺 این همه، بستر را برای شهود همه انوار نسبت به یکدیگر فراهم می سازد. نورالانوار همه نورها را شهود می کند و هر نوری نورالانوار و دیگر نورها را مشاهده می کند. نورهایی که علت دیگران هستند معلول های خود را شهود می کنند و معلول های نوری، علت های خود را شهود می کنند و شدت نور علت، تنها موجب ضعف ادراک نور معلول می شود و اصل ادراک و شهود نور علت را از آن سلب نمی کند. همه نورهای جوهری _اگرچه در عداد علت نباشند_ نسبت به ماده و مادیات نیز ادراک شهودی دارند.
🔺 هرنور جوهری همه چیز عالم از نورالانوار تا موجودات عالم ماده را البته با تفاوت هایی، ادراک می کند و تنها آنچه قدرت ادراک دیگر چیزها را ندارد جواهر مادی و ظلمانی هستند که نه خود را درک کرده و نه موجودات دیگر را ادراک می کنند.
🔺 چرا نفس انسانی همچون خود ما با آنکه هویت نوری و ادراکی دارد، امور فراوانی بر او مخفی هستند و بسیاری از انوار حتی گاهی نورالانوار، بر او پنهان هستند و امور گسترده ای از عالم ماده نیز بر او پوشیده است؟
🔺 پاسخ شیخ اشراق آن است که اگرچه نفس هویت ادراکی و نوری دارد و حقیقت مقدار که حجاب است در او وجود ندارد، ولی آنچه در «حکم حجاب» است در نفس انسانی تا هنگام مفارقت از بدن، موجود است و آن اشتغال به بدن و جسم و جسمانیات است و این اشتغال موجب التفات نفس انسان از دیگر حقایق عالم و مانع ادراک آنها می شود و موجب احتجاب انسان می شود.
🔺 شیخ اشراق علم حقایق نوری به یکدیگر و به عالم ماده را از سنخ علم حضوری و شهودی به شمار می آورد و در غیر نفس که به جهت ارتباط با بدن علم حصولی نیز در آن راه دارد، در بقیه نورها تنها علم حضوری جریان دارد.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 63_64
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
❇️ روایت تحصيل و پژوهش در زمينه هوش مصنوعي؛ نگاهی به مطالعات میان رشته ای و کاربرد هوش مصنوعی در علوم گوناگون
🔰هسته هوش مصنوعی مرکز رشد و نوآوری پژوهشگاه با همکاری مرکز تعاملات بینالمللی علم و فناوری به صورت مجازی برگزار میکند:
🎙با حضور:
#محمدحسین_امیرحسینی
⏰ چهارشنبه 26 آبان ماه، ساعت 18:00
📡 ثبت نام از طریق:
🌐 iict.ac.ir/events
📱کسب اطلاعات بیشتر : 09331002672 (آقای جهانی)
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
29.41M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
❇️ روشنفکر بوروکرات-تکنوکرات
🔻مراد از روشنفکر بوروکرات-تکنوکرات کسانی هستند که بیشتر کار مدریتی می کنند.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#روشنفکری
#محمدعلی_فروغی
#مدریت
#فرهنگ
#اندیشه
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
30.24M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
❇️ پیام راسل به آیندگان
▪️مایلم به دو نکته اشاره کنم. یک نکته اندیشهای و یک نکته اخلاقی
🔹 مساله اندیشهای: وقتی درباره موضوعی مطالعه میکنید یا فلسفهای را بررسی میکنید؛ فقط بپرسید واقعیت و حقیقت نهفته در آن چیست.
🔹 مساله اخلاقی: عشق ورزیدن خردمندانه است و تنفر ورزیدن ابلهانه است.
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
📖 #آموزش_حکمت_اشراق
✍️ استاد یزدانپناه
💢بخش بیستم
◾️ مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق
🔳 مقدمه 3. احکام کلی نور
4️⃣ محبت و قهر در انوار
🔺 از نظر سهروردی هر نوردانی به نور عالی محبت داشته و بدان عشق می ورزد. سّر این عشق ورزی دو چیز است؛ نخست، کمال افزون تری که در نور عالی وجود دارد و دوم، زیبایی و جمالی که با حقیقت نور گره خورده و به شکل عالی تر در نور برتر وجود دارد. آن کمال و این جمال همچون مغناطیسی نور سافل را به خود جذب می کند.
🔺 اما هر نور عالی در مقایسه با نور سافل، دارای قهر است. بنابراین، نور سافل به نور عالی عشق می ورزد و نور عالی نسبت به نور سافل قهر دارد.
🔺 در فلسفۀ اشراق، از هیمنۀ وجودی و شکوه و جلال نور عالی نسبت به دانی، به گونه ای که سیطرۀ وجود عالی در سراسر نور دانی موج زند و همراه با استغنای وجودی عالی باشد به قهر یاد می شود؛ چنان قهری که هرگاه دانی در عالی بنگرد، درعین لذت بردن و عشق ورزیدن، احساس ذلّت و خاکساری و ناچیزی می کند و هرگاه عالی به خود بنگرد، نسبت به مادون احساس عزت و سربلندی می کند. چنین قهر وجودی موجب شده است شیخ اشراق از عقول و مفارقات طولیه و عَرضیه یا همان مُثُل افلاطونی «انوار قاهره» تعبیر کند.
🔺 شیخ اشراق در جایی وجود محبت و عشق از نور عالی به نور دانی را نفی کرده و این رابطه را منحصر در رابطۀ قهری دانسته.
🔺 خداوند تنها عاشق خویش است؛ زیرا او کامل ترین و زیباترین موجود است و هر کمال و زیبایی دیگری، دونِ اوست. با این حال، در جایی دیگر ضمن طرح قاعده ای فلسفی_اشراقی، به وجود محبت از سوی نور عالی نسبت به نور سافل افزون بر وجود رابطه قهری تصریح می کند می گوید:«انّ لکلّ علة نوریة بالنسبة الی المعلول محبّة و قهراً و للمعلول بالنسبة الیها محبة یلزمها ذلّ»
🔺 صدرالمتألهین معتقد است عشقِ علت به معلول، نه از باب عشق به غیر، بلکه از جهت عشق به خویش است. پس عشقِ علت به معلول، نه به خاطر نفس معلول، بلکه به جهت عشق به خود و پیامدها و آثار خود است. با توجه به این تبیین، متن نخست با متن دوم هماهنگ خواهد بود. با چنین طرحی، جایگاه فلسفیِ عشق در نظام نوری روشن می شود و کل نظام نوری با حقیقت عشق (اعم از قاهرانه و فقیرانه) پیوند استواری برقرار می کند.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 64_67
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
❇️ نقد پذیری(1)
🔹نقد را میتوان در یک تقسیم بندی کلی به «نقد درونی» و «بیرونی» تقسیم کرد. مراد از نقد درونی «عدم تناسب مقدمات با نتایج و توصیف فقدان وجود دلایل توجیهی برای پارهای از مدعیات».
🔹 اما مراد از نقد بیرونی «همواره بر پایه پذیرش شاخصها و معیارهای بیرونی و تاکید بر پارهای باورهای و ارزشهای خاص صورت میگیرد.» یعنی نقد کردن بر اساس مقبولات و مطلوباتی که اعتبار آن قبلا سنجیده شده.
🔹تفاوتی که میان تفکر حوزوی و تفکر غیر حوزوی وجود دارد در این جهت نیست که در تفکر حوزوی، اساساً مجالی برای نقد و بازاندیشی خویش وجود ندارد. بلکه در آن است که شاخصها و معیارهای نقد بیرونی، یکسان نیست.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#روشنفکری
#اندیشه
#تفکر_حوزوی
#نقد
#نقد_بیرونی
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
📖 #آموزش_حکمت_اشراق
✍️ استاد یزدانپناه
💢بخش بیست و یکم
◾️ مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق
🔳 مقدمه 3. احکام کلی نور
5️⃣اشرافات و سوانح در انوار
🔺 نورهای عالی به جهت آنکه هویت نوری دارند و مانعی برای شهود در برابر آنها وجود ندارد نورهای دانی را مشاهده می کنند اما نورهای دانی _افزون بر شهودِ نور عالی_ در همان موطن نور عالی دو چیز دیگر نیز از ناحیه نور عالی نصیب آنان می شود:
🔺 اول، اشراق های جوهری که اصل تحقق نورهای دانیِ جوهری را به جعل بسیط تأمین می سازند
🔺 دوم، اشراق های عرضی که _براساس مکاشفات اهل معرفت_ پس از تحقق نورهای دانیِ پدید آمده، از اشراق های جوهری، پیاپی از ناحیۀ نورهای عالی به صورت جعل ترکیبی به نورهای دانی می رسند. شیخ اشراق از این اشراق های عرضی به «سوانح نوریه» یاد می کند. این اشراق های عرضی و سوانح نوری، صفات و کمالات نورهای دانی را سامان می بخشند.
🔺 آنچه در این میان اهمیت فراوانی دارد، کیفیت اشراقات جوهری و عرضی است. شیخ اشراق توضیحاتی در این باره داده است که به شدت مسئله علّیت را عمق بخشیده و فلاسفه بعدی، همچون صدرالمتألهین از آن استفاده فراوان برده اند به گونه ای که امروزه ما در فلسفه اسلامی از آن به «اضافه اشراقیه» در مقابل «اضافه مقولیه» یاد می کنیم.
🔺در تحلیل سهروردی، اشراق جوهری و عرضیِ نور عالی، به انفصال چیزی از نور عالی _در اشراق جوهری_ ، یا به انتقال چیزی از نور عالی _در اشراق عرضی_ نیست، بلکه بی آنکه چیزی از نور عالی کاسته شود، نسبت (اضافه و شعاعِ) جوهری یا عرضی _که از نور عالی ضعیف تر است_ بدو قائم و بدان متوقف و وابسته است؛ یعنی در فرایند علیّت با مجموعه ای روبه رو هستیم که مرحله ای ضعیف تر از نور ، بر مرحله ای قوی تر توقف و تکیه دارد.
🔺 بعدها صدرالمتألهین طرح اشراقیه را می پذیرد ولی برخلاف شیخ اشراق که آن را به اشراق های جوهری و عرضی عالم انوار و اشراق های عرضی مادی عالم ماده اختصاص داده است، وی آن را درهمه نظام عِلّی و معلولی جریان می دهد و کیفیت پیدایش و ظهور عالم ماده از عوالم مافوق را نیز از سنخ اضافه اشراقی می شمارد. این در حالی است که سهروردی اشراق را ویژه نور تلقی کرده است. وی علیت انوار برای جواهر غاسقه مادی ر ابا واژه «ظلّ» تبیین کرده، می گوید: در نورهای پایین تر از نورالانوار دو جهت فقر و غنا وجود دارد. جهت فقر و ضعف همان است که مثلاً نورِ عقل اول (نور اقرب) وقتی خود را با نورالانوار مقایسه می کند، در خود ظلمت و تاریکی ای احساس می کند( استغساق و استظلام) و جهت غنا همان نوری است که با اشراق نورالانوار در عقل اول محقق می شود.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 68_70
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
motali-3.MP3
9.42M
✳️ فایل صوتی سلسله جلسات #فلسفه_اجتماعی_حکمت_متعالیه
🎙 دکتر سید مهدی امامی جمعه
⏰ 1 اسفندماه 1395
📋با موضوع: دو کارکرد تاریخی- اجتماعی فلسفه اسلامی
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
motali-4.MP3
9.56M
🎧 فایل صوتی سلسله جلسات #فلسفه_اجتماعی_حکمت_متعالیه
🎙 دکتر سید مهدی امامی جمعه
⏰ 8 اسفندماه 1395
📋 با موضوع: چرایی و چگونگی ورود فلسفه اسلامی به عرفان
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
📖 #آموزش_حکمت_اشراق
✍️ استاد یزدانپناه
💢بخش بیست و دوم
◾️مراتب هستی در متافیزیک نوری (1)
🔺 چگونگی چینش موجودات عالم مطابق نظام نوری و بررسی هریک از موجودات در دستگاه اشراقی از بحث های مهمِ فلسفۀ اشراق است.
🔘 گزارش مختصر نظام نوری اشراقی
🔺 «نورالانوار» در رأس هرم نوری قرار دارد. پس از آن، بر اساس قواعد فلسفی ای مانند قاعده الواحد، تنها یک موجود مجرد نوری می تواند تحقق یابد. این موجود در فلسفۀ مشاء عقل نخستین نام دارد و در حکمت اشراقی با نام «نور اقرب» شناخته می شود.
🔺 پس از آن انوار طولی «قواهر أعلَونِ» فراوانی_ که تعداد آنها به هیچ نحو منحصر در ده عقل نیست_ تحقق می یابند. این انوار طولی افزون بر شکل دادن به انوار عَرضی (ارباب انواع و مُثُل عقیله) _که از ویژگی های فلسفه اشراق است_ ستارگان ثوابت در فلک هشتم، خود فلک هشتم و احیاناً افلاک دیگری که به صورت احتمالی میان فلک ثوابت (فلک هشتم) و فلک محیط (فلک نهم) قرار دارند تحقق می بخشند و در پی آن، هریک از هفت فلک دیگر همچنین همۀ انواع جوهریِ مادون فلک قمر (فلک اول) به وسیلۀ ربّ النوع های خود متحقق می شوند.
🔺 پس از ارباب انواع، عالم مثال و موجودات مثالی، یا همان «مُثُل مُعَلَّقَه» _ که از کشف های پر اهمیت سهروردی است _ قرار دارد و سپس نفوس ناطقۀ فلکی و انسانی _ که در حکمت اشراق به «انوار مدبّرۀ اسفهبدی» شهرت دارند_ تحقق دارند و در نهایت عالم ظلمانی ماده و جواهر غاسقه قرار دارد.
1️⃣ نورالانوار
🔺 سهروردی بر اساس نظام فلسفی نوری خود در بیشتر موارد، برای اشاره به حق تعالی، از ترکیب واژۀ نور استفاده می کند و از تعبیرهایی مانند؛ «نورالانوار»، «نور محیط» ، « نور قیوم»، «نور مقدّس» ، «نور اعظم اعلی» و «نور قهّار» بهره می برد.
🔘 اثبات نورالانوار
🔺 سهروردی در بسیاری از مواضع، همانند فلاسفه عمل کرده و از راه برهان امکان ماهوی، برهان حرکت و دیگر برهان های متعارف، واجب الوجود را اثبات می کند و البته همه جا جسته و گریخته به نقد و بررسی و ارزیابی می پردازد. اما برهانی که می توان آن را محصول نگاه سهروردی به شمار آورد و با دستگاه فلسفی او هماهنگی بیشتری دارد، توجه به جوهر نوری فقیر است.
🔺 سهروردی در این برهان می گوید: اگر نور مجرد _ که همان هویت نوری جوهری قائم به خود است _ در هویت نوری اش فقیر و محتاج باشد، بی تردید نور آغازین نبوده، معلول دیگری است. بنابراین، یا معلول جوهر غاسق است، یا معلول اعراض ظلمانی است، یا معلول نور عرضی مادی است، یا معلول نور مجرد جوهری قائم است.
🔺 علت مادی به اصطلاح فلسفه در وضع و جهت اثر می گذارد؛ در حالی که معلول نور مجرد است.
🔺 همیشه علت، برتر از معلول و کامل تر از اوست. این درحالی است که در این سه فرض، معلول کامل تر از علت است و چنین چیزی محال است. بنابراین، علت وجود «جوهر نوری مجردِ فقیر» هیچ یک از جوهر غاسق، یعنی جسم و اعراض جسمانی و نور عرضی مادی نمی تواند باشد.
🔺 این مسأله به اضافه ابطال دور و تسلسل، نور مجرد جوهری ای که ذاتاً غنی و بی نیاز بوده و ورای آن نوری نباشد را ثابت خواهد کرد.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 70_72
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
31.48M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📽 روشنفکری ارگانیک
🎙دکتر کمال اطهاری
🔸 روشنفکر ارگانیک؛ روشنفکری که برای جامعه برنامه دارد. با جامعه ارتباط دارد.
🔸 همه روشنفکرهای مشروطه حتی اشرافشان با مردم ارتباط دارند.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#روشنفکری
#اندیشه
#مردم
#جامعه
#روشنفکر_ارگانیک
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
⛔️ نقد پذیری(2)
🔸چه تفاوتی است میان کسی که یک جانبه گرایانه و تعصب آمیز بر پارهای برداشتهای سنتی پای میفشارد و حاضر به تامل و تفکر راجع به آنها نیست با کسی که یک جانبه گریانه هر چه مدرن است به عنوان واقعیت موجود و پذیرفتنی میستاید و منکرانش را فاقد تفکر و عقلانیت میخواند؟
🔸باید اجازه داد که روشنفکر حوزوی در مقولات مدرن و چالشهایی که مدنیت معاصر بر فکر دینی تحمیل کرده است به تامل و تفکر بپردازد؛ بی آنکه با مطلق دانستن دست آورد مدرنیسم، مقولات و پارادایمهای مدرنیته را بر او تحمیل کرده و از پیش تفکر وی را محکوم و مطرود بدانیم.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#روشنفکری
#اندیشه
#مدرنیته
#انتقاد
#عقلانیت
#روشنفکر_حوزوی
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
📖 #آموزش_حکمت_اشراق
✍️ استاد یزدانپناه
💢بخش بیست و سوم
◾️ مراتب هستی در متافیزیک نوری (2)
1️⃣ نورالانوار
🔘وحدت نورالانوار
🔺 شیخ اشراق نیز پس از اثبات نورالانوار می گوید: وجود دو نور غنیّ بالذات تصور ناشدنی است؛ زیرا در فرض تعدد و تکثّر نورهای غنی، نکته اساسی آن است که چه عاملی موجب اختلاف، امتیاز و در نهایت تکثّر آنها شده است. سهروردی برای اثبات عدم تکثر نورالانوار، پنج فرض از موارد تکثّر را نقد و بررسی می کند و با نفی آنها فرض تکثر نورالانوار از اساس باطل و وحدت آن اثبات می شود.
🔘 دوام نورالانوار
🔺 وقتی همۀ موجودات به نورالانوار وابسته اند، معنایش آن است که اگر نورالانوار معدوم شود، همه چیز نابود خواهد شد؛ ولی از ویژگی های نورالانوار دوام و بقای اوست؛ به گونه ای که به حسب ذات خود عدم ناپذیر است.
🔘 نامتناهی بودن حق تعالی
🔺 شیخ اشراق خداوند را بی نهایت می داند و می گوید: نورالانوار شدیدترین حدّ و کمال نوری را داراست و در نفس نوریتش غیر متناهی است. البته او بی نهایتی نورالانوار را نه آن گونه که عرفا درک می کنند، بلکه در بستر تشکیک خاصی نور معنا می کند.
🔺 اشکال اگر نورالانوار در نهایت شدّت است، نباید بر ما مخفی بماند پاسخ این مسئله از شدّت نورانیت خداوند و ضعف قوای ما بر می خیزد و خللی در شدّت ظهور و آشکاری نورالانوار پدید نمی آورد؛ چنان که از شدّت نور خورشید نمی توان در جرم آن نگریست.
🔘 علم باری تعالی
🔺 شیخ اشراق به صورت مفصل از این صفت الهی بحث کرده است و با آنکه بحث از علم باری تعالی را از جهاتی پیش برده است، با نقد علم عنایی مشاء و حذف علم به اشیا پیش از ایجاد، نقش هستی شناختی علم را در شکل گیری کثرت به شدّت فروکاسته است و با اینکه دیدگاه وی در باب علم خداوند با استقبال فلاسفۀ پس از وی حتی صدرالمتألهین مواجه شده، اما مهم ترین نقد صدرالمتألهین به همین بخش از گفتار اوست که وی علم پیش از ایجاد را سامان نداده است و چنین معنایی خلل جدی در تبیین روند فاعلیت باری تعالی پدید آورده است.
🔺 سهروردی با ابتنا بر هستی شناسی نوری و دیدگاه های ویژه اش در باب علم اشراقی و حقیقت ابصار، علم خداوند را در شش نکته پیگیری کرده است.
1️⃣ علم ذات به ذات
🔺 علم خداوند به ذات خودش را با هویت نوری خداوند تبیین می کند.
2️⃣علم ذات به ماسوا، پس از ایجاد
🔺 علم خداوند به اشیا را در موطن خودِ اشیا و به نحو حضوریِ اشراقی می داند.
3️⃣ علم خداوند به ماسوا در مرحلۀ عالَم ماده
🔺 اگرچه شیء مادی را عالِم به خود یا دیگری نمی داند، اما هیچ منعی در آنکه موجودی مادی، معلوم شیء مجردی قرار گیرد، نمی بیند. او موجودات مادی متغیّر را به دو گونه معلوم پروردگار می داند؛ نخست، آنکه خداوند مثل همه اشیای دیگر، مادّیِ موجود، به نحو علم حضوریِ «در موطن فعل»، عالم است.
🔺 دوم، آن است که صورت های همۀ امور مادی چه آنها که در گذشته موجود بوده اند و چه آنها که هم اینک موجودند، یا آنها که در آینده تحقق می یابند، صورت های همه آنها پیش از وجود مادیشان، در نفوس فلکی نقش بسته و موجود است و این نفوس با همه صورت ها ،معلوم حضوری پروردگارند.
4️⃣ علم خداوند به ماسوا پیش از ایجاد
🔺 خداوند از طریق صورت های موجود در نفوس فلکی، قبل از ایجاد اشیای مادی، بدان ها علم دارد. این تنها علم تفصیلی پیش از ایجاد از نگاه سهروردی است. آنچه بسیار اهمیت دارد آن است که او علم پیش از ایجاد کلّ عالَم را در مرحلۀ ذات حق تعالی تصویر نکرده است.
5️⃣ ارجاع علم حق تعالی به بصیر بودن
🔺 هویت ذات به ذات و همچنین علم ذات به اشیاء، به بصیر بودن و شهود باز می گردد؛ یعنی علم حق تعالی همان بصیر بودن حق است؛ زیرا هویت علم ،به شهود رجوع دارد و هویت شهود به بینایی و ابصار تحلیل می شود.
6️⃣ تغیّر و تکثّر در علم باری تعالی
🔺 با حذف ارتسامی عنایی از مقام ذات و سپس با طرح علم اشراقیِ حضوری که به صورت اضافۀ اشراقیه تحلیل می شود، نشان داده است همه این اضافه ها خارج از ذات حق تعالی هستند و تغییر اضافه و همچنین تکثر آنها تأثیری در مقام ذات خداوند ندارند و موجب تغییر و کثرت در ذات نمی شوند.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 73_79
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat
05_13951215_دلایل_ناتوانی_عرفان.MP3
10.76M
🎧 فایل صوتی سلسله جلسات #فلسفه_اجتماعی_حکمت_متعالیه
🎙 دکتر سید مهدی امامی جمعه
⏰ 15 اسفندماه 1395
📋 با موضوع: دلایل ناتوانی عرفان در شناخت آسیبهای خود (با تأکید بر عرفان ابنعربی)
♻️آدرس کانال:
🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat