لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
معاد در قرآن ص۱۰۰شماره۲
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
مصباح الهدی ج۱ ص۴۷۹
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
اکسیر محبت۱۳
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
مصباح الهدی ج۱ص۴۷۹
اصل امتناع تناقض
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصل امتناع تناقض یکی از اصطلاحات بهکار رفته در علم منطق بوده و به معنای استحاله اجتماع و ارتفاع دو نقیض در موضوع واحد است.
فهرست مندرجات
۱ - توضیح اصطلاح
۲ - فایده بحث تناقض
۳ - جایگاه اصل امتناع تناقض
۴ - مستندات مقاله
۵ - پانویس
۶ - منبع
توضیح اصطلاح
[ویرایش]
از موارد اولیات [۱] جلیّ یا روشن «اصل امتناع تناقض» است. اصل عدم تناقض یعنی نقیضان در موضوع واحد در وجود و عدم، جمع نمیشوند.
فایده بحث تناقض
[ویرایش]
فایده بحث تناقض، آن است که هر چیزی را با نفی نقیضش میتوان اثبات کرد، چرا که نفی نقیض، مساوی با اثبات اصل است.
جایگاه اصل امتناع تناقض
[ویرایش]
اصل امتناع تناقض از مهمترین اصولی است که برای کشف حقایق عالم لازم است، بلکه ریشه تمامی آنهاست، چه اینکه اگر تناقض جایز باشد، هیچ چیزی اثبات نمیشود؛ نهایت اینکه ما بتوانیم بر حقانیت فلان مطلب دلیل اقامه کنیم، اما اگر نقیض و عدم آن نیز ممکن باشد، چگونه خود آن را میتوان اثبات کرد؟ به همین سبب است که این اصل را «اصل الاصول»، «ام القضایا» و «اول الاوائل» نامیدهاند، [۲] چه اینکه تمام قضایا حتی بدیهیات اولیه نیز بر آن متوقفاند و وجدان هر کسی، حتی اطفال، هر چند که اصطلاحات را نمیدانند، آن را به خوبی میداند و مییابد. [۳]
از نظر فلاسفه و منطقیان، اصل تناقض «ام القضایا» است؛ یعنی نه تنها مسائل منطقی، بلکه قضایای تمام علوم و تمام قضایایی که انسان آنها را استعمال میکند، گرچه در عرفیات، بر این اصل مبتنی است و اگر اصل امتناع اجتماع نقیضین و امتناع ارتفاع نقیضین صحیح نباشد، منطق ارسطویی به کلی بیاعتبار است. [۴]
برخی دیگر از منطقیان درباره اصل امتناع تناقض آوردهاند: «اصل عدم تناقض بالذات ضروری و مسلم است و واسطه ندارد و سایر اصول دارای واسطه هستند و واسطه در همه اصول دیگر، امتناع اجتماع نقیضین است و باز گشت همه اصول به این اصل است».
[۵]
[۶]
مستندات مقاله
[ویرایش]
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
(۱) گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
(۲) صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی.
(۳) خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی.
(۴) مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.
(۵) مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی.
پانویس
[ویرایش]
۱. ↑ صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی، ص۱۸۰.
۲. ↑ صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی، ص۶۸۸-۶۸۹.
۳. ↑ گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۳۸.
۴. ↑ مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی (منطق-فلسفه)، ج۱، ص۷۹.
۵. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۱۲۳.
۶. ↑ خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۳۶.
منبع
[ویرایش]
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اصل امتناع تناقض»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۸.
ورود به سامانه / ایجاد حساب کاربریالعربیة | اردو
پیشرفته
سیاست و ضوابط: تلاش ویکیفقه تدوین دانشنامهایی در حوزه علوم اسلامی است. یکی از سیاستهای اصلی آن رعایت احترام به صاحبان نظریه است. اتقان حوزههای علمیه با رعایت اتقان و استناد، انجام میشود.
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
شرح فیض خاص
💠 فیض خاص
🔸 سخنی را بعضی از بزرگان علمای امامیه ـ فرقه ناجیه ـ كه سید بودند از وجود مبارك امام صادق (سلام الله علیه) نقل می كردند و خودشان هم به همین حرف معتقد بودند كه وجود مبارك امام صادق (صلوات الله و سلامه علیه) می فرمود: «وَلَایتِی لِعَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ أَحَبُّ إِلَی مِنْ وِلَادَتِی مِنْه»؛[1] من كه معتقد به ولایت امیرالمؤمنین هستم، این فیض و این بركت بالاتر از ولادت من از آن حضرت است. درست است كه من فرزند آن حضرت هستم و فرزند آن حضرت بودن یک #فخر است، اما معتقد به #ولایت او بودن و آگاه به #ولایت آن حضرت بودن فضیلت بیشتری دارد. گرچه آن مقامی كه برای اهل بیت (علیهم الصلاة و علیهم السلام) است برای دیگران نیست، ولی راه برای پیروی از آنها هم بسته نیست باز است.
🔸 از بیانات نورانی خود رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) رسیده است كه فرمود: «أَنَا وَ عَلی أَبَوَا هَذَهِ الاُمَّة»؛[2] من و علی بن ابی طالب هر دو پدران این امّت هستیم. آنها پدران ولایی هستند نه میلاد! اگر كسی آنها را به عنوان ولایت بپذیرد، به عنوان پدرِ معنوی بپذیرد و فرزند معنوی آنها بشود همان فیضی كه نصیب دیگران شد بهره او می شود؛ منتها در حدّ خاصّ خودش! بنابراین این فیضی كه نصیب كریمه اهل بیت #فاطمه_معصومه (سلام الله علیها) شده است نصیب دیگران هم می شود؛ منتها در حدّ شایسته خود آنها [نصیبشان می گردد].
[1]. الفضائل (لابن شاذان القمی)، ص125.
[2]. معانی الاخبار، متن، ص52.
#ورود_حضرت_معصومه_علیها_السلام_به_قم
#پدران_معنوی
#ولایت
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1390/07/07
🆔 t.me/esratvtelegram
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
انسان به انسان ص۱۲۶ شماره۱
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
انسان به انسان ص۱۲۶شماره۲
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
انسان به انسان ص۱۲۶شماره۳
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
مصباح الهدی ج۱ ص۴۸۶
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
ادب توحیدی ص۶۶