🔰درس بيست و يكم: ابعاد اعجاز قرآن (14)
🌅3. اعجاز تشريعى
🔸جامعيت احكام اسلامى(معاملات و احکام اجتماعی)
از عبادات كه بگذريم، ابواب معاملات و در كنار آن احكام انتظامى اسلام، آن اندازه گسترده و فراگير است كه مايه حيرت دينپژوهان گرديده است. اصولًا شريعتى به گستردگى شريعت اسلام- كه تمامى ابعاد حيات جامعه را زير ديدگاه خود قرار داده باشد و در هر يك نظر داده باشد- وجود ندارد. يگانه دين الهى زنده جهان، اسلام است و بس:
«إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ ...»(آلعمران، 19.)«وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلامِ دِيناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِينَ»(آلعمران، 85.).
..ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
🌷زندگی تون با برکت و شادی ماندگار🌷
👈 ورود به محفل قرآنی رحیق👉
🔰درس بيست و دوم: دفع شبهه تحريف(1)
🔹شبهه تحريف قرآن، پيوسته مورد انكار و ردّ علما و محققين بزرگ اسلام قرار گرفته است. بررسى شبهه تحريف به دليل ارتباط با حجّيت ظواهر قرآن اهميت دارد؛ از اينرو لازم است اين مسأله از ريشه مورد ارزيابى قرار گيرد و صحت و سقم اين مسأله معلوم شود.
🌅تحريف در لغت
تحريف از ريشه «حَرْف» به معناى كناره است و تحريف كلام، كناره زدن از مسير طبيعى آن است. مسير طبيعى الفاظ و عبارتها همان افاده معانى حقيقى و مراد واقعى آنها است و در صورت انحراف از آن معانى، تحريف تحقق مىيابد؛ لذا تحريف كلام را چنين تعريف كردهاند:
«تفسير نمودن برخلاف آنچه ظاهر آن است».
اينگونه تفسير، نوعى تأويل نارواست؛ يعنى دگرگون ساختن كلام و برگرداندن آن به سويى ديگر؛ اينگونه تحريف را تحريف معنوى مىگويند؛ زيرادر واقع، دلالت لفظ را دگرگون مىسازد و از مسير خود منحرف مىكند.
...ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
🌷زندگی تون با برکت و شادی ماندگار🌷
👈 ورود به محفل قرآنی رحیق👉
🔰درس بيست و دوم: دفع شبهه تحريف(2)
🔹شبهه تحريف قرآن، پيوسته مورد انكار و ردّ علما و محققين بزرگ اسلام قرار گرفته است. بررسى شبهه تحريف به دليل ارتباط با حجّيت ظواهر قرآن اهميت دارد؛ از اينرو لازم است اين مسأله از ريشه مورد ارزيابى قرار گيرد و صحت و سقم اين مسأله معلوم شود.
🔰تحريف در اصطلاح
تحريف در اصطلاح به هفت معنا آمده است:
1. تحريف در دلالت كلام
تفسير و تأويل ناروا به گونهاى كه تفسير با لغت هماهنگ نبوده و وضع و قرينهاى بر آن تفسير و تأويل وجود نداشته باشد و صرفاً طبق دلخواه، تفسير و تأويل شده باشد. اينگونه تأويل غير مستند، تأويل باطل و تفسير به رأى شمرده مىشود. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودهاند:
«هر كسى قرآن را به دلخواه خود تفسير كند، بايد جايگاه خود را در آتش مشخص سازد».[ غوالي اللئالي؛ ج 4، ص 104، شماره 154.]
2. قرار دادن آيه يا سوره در مصحف برخلاف ترتيب نزول
اينگونه جابجايى درباره سوره، صورت گرفته است، ولى احتمال آن در آيات، بسيار ضعيف است.
3. قرائت بر خلاف قرائت مشهور
اين كار از صدر اول تا قرنها ادامه داشته است و برخى از قرّاء برخلاف قرائت معروف قرائت مىكردند.
4. قرائت بر خلاف لهجه قريش
هر يك از قبايل، لهجه مخصوص به خود داشتند و برخلاف لهجه قريش، قرآن را تلاوت مىكردند؛ در حالى كه قرآن به لهجه قريش نازل شده بود؛ البته پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله اين اختلاف لهجهها را اجازه دادند و حديث «نزل القرآن على سبعة أحرف» ناظر به اختلاف لهجههاست.
5. تبديل كلمات
يعنى برداشتن لفظى از قرآن و جايگزين كردن مرادف آن. عبداللَّه بن مسعود تعويض كلمات را- به شرط آنكه به اصل معنا صدمه وارد نكند- جايز مىدانست؛ لذا كلمههاى سخت و دشوار قرآن را به كلمات سهل و آسانتر تبديل مىكرد.
6. افزودن بر قرآن
از ابن مسعود روايت شده است كه برخى كلمات را به عنوان تفسير در خلال آيه مىآورد تا مراد آيه را روشنتر سازد، چنانكه در آيه تبليغ، جمله «إنّ علياً مولى المؤمنين» را زياد نموده و آيه را چنين مىخواند: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ [إنّ علياً مولى المؤمنين] وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ»[ مائده؛ 67.] و نيز عجارده (برخى از خوارج كه اتباع ابن عجرند) گمان داشتند كه سوره يوسف در قرآن افزوده شده است.[ الملل و النحل؛ ج 1، ص 128.]
7. كاستن از قرآن
برخى گمان بردهاند، قرآن بيش از اندازه موجود بوده است و از روى سهو واشتباه يا عمداً از آن كاسته شده است.
شبهه تحريف در قرآن به سه معنى اخير است و بيشتر بحث درباره مسأله تحريف در همينجاست. دليل مطرح شدن مسأله كاستن از قرآن برخى روايات اهل سنت و نيز رواياتى از شيعه است؛ ولى اين موضوع مورد اجماع است كه هرگز بر قرآن چيزى افزوده نشده است.
...ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
🌷زندگی تون با برکت و شادی ماندگار🌷
👈 ورود به محفل قرآنی رحیق👉
🔰درس بيست و دوم: دفع شبهه تحريف(3)
▪️شبهه تحريف در قرآن به سه معنى اخير است و بيشتر بحث درباره مسأله تحريف در همينجاست. دليل مطرح شدن مسأله كاستن از قرآن برخى روايات اهل سنت و نيز رواياتى از شيعه است؛ ولى اين موضوع مورد اجماع است كه هرگز بر قرآن چيزى افزوده نشده است.
🖋منشأ قول به تحريف
▪️منشأ قول به تحريف، رواياتى است كه در كتب حديثى اهل سنت و شيعه آمده است. ظاهر اين روايات به تحريف كتاب دلالت دارد؛ اما يا سندهاى آنها ضعيف و فاقد اعتبار است، يا دلالتهاى آنها نارسا و قابل تأويل است؛ به همين دليل در كتب اصولى و كلامى، اين روايات به طور كلى مردود شناخته شده است.
▪️علامه شيخ محمد جواد بلاغى در مقدمه تفسير «آلاءالرحمان» درباره اينگونه روايات مىگويد: «برخى [از اين روايات] از نظر مفهوم، اختلاف بسيار دارند و به تنافى و تعارض منتهى مىگردند؛ بهعلاوه سند بيشتر اين روايات به كسانى باز مىگردد كه علما آنان را به ضعف گفتار، فساد مذهب و جفا در روايت وصف كردهاند و برخى از آنها نيز به دروغگويى و دروغپردازى شهرت دارند و هرگز نقل روايت از آنان جايز نيست؛ گروهى حتى امامت ائمه را قبول نداشتند و با آنان دشمنى مىكردند. اين اوصاف كافى است كه روايت اين افراد قابل اعتماد نباشد»[تفسير آلاء الرحمان؛ ج 1، ص 25.].
📃اينجانب با بررسى تمام اين روايات- چه منقول از اهل سنت و چه منقول از شيعه- چنين يافتم كه اين قبيل روايات- كه طعن بر شريعت است- غالباً يا مجعول و به دست دشمنان دين ساخته و پرداخته شده است و يا آنكه قابل تأويل به وجوه ديگر است و ربطى به مسأله تحريف ندارد.[براى آگاهى از ادله ر. ك: علوم قرآنى؛ ص 479- 460.]
...ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
🌷زندگی تون با برکت و شادی ماندگار🌷
👈 ورود به محفل قرآنی رحیق👉
🔰درس بيست و دوم: دفع شبهه تحريف(4)
🌅دلايل نفى تحريف
دلايل نفى تحريف بسيار و مبسوط است؛ آنچه در اينجا مىآوريم خلاصهاى از اين دلايل است:
1. گواهى تاريخ
✅پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله شخصاً محافظ قرآن بود و پيوسته به حفظ، ثبت و ضبط آن دستور مىداد و مسلمانان موظّف بودند آنرا ثبت و حفظ كنند و بدين منظور از آن نسخههاى متعدد تهيه مىكردند و در خانههاى خود در ميان صندوق يا كيسههاى مخصوص نگهدارى مىكردند و لحظهاى از آن غافل نمىماندند.
✅علاوه بر ثبت و ضبط قرآن در مصاحف، نسخههاى متعددى تهيه و در گستره قلمرو اسلامى پخش كردند. مسأله حفظ قرآن نيز از همان زمان رواج يافت و عدّه بىشمارى به عنوان «حافظان قرآن» در ميان جوامع اسلامى منزلت يافتند.
✅علاوه بر توده مردم، نقش بزرگان و دانشمندان اسلامى در عنايت به اين كتاب قابل توجه است. اين كتاب همواره در شؤون گوناگون و سرنوشت ساز مسلمين نقش اول داشته و در علوم مختلف اسلامى پايه و اساس شمرده شده است. راهنما و هدايت كننده هر دانشمندى- كه در رشتهاى از علوم اسلامى مطالعه مىكرد- قرآن بود.
✅بسيارى از علوم اسلامى صرفاً به جهت رسيدن به حقايق قرآن بهوجود آمده است و دانشهاى بسيارى در ميان مسلمانان از قرآن نشأت گرفته است؛ بنابراين همواره دانشمندان علوم اسلامى نيازمند به قرآن بودند و با آن سروكار داشتند و اگر چيزى از آن كم يا به آن افزوده مىشد مورد شناسايى قرار مىگرفت.
...ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
🌷زندگی تون با برکت و شادی ماندگار🌷
👈 ورود به محفل قرآنی رحیق👉
🔰درس بيست و دوم: دفع شبهه تحريف(5)
🌅دلايل نفى تحريف
دلايل نفى تحريف بسيار و مبسوط است؛ آنچه در اينجا مىآوريم خلاصهاى از اين دلايل است:
1. گواهى تاريخ(در پست هفته قبل توضیح داده شد)
2. ضرورت تواتر قرآن
شرط پذيرفتن قرآن اين است كه در هر حرف و هر كلمه و حتى در حركات و سكنات، متواتر باشد؛ يعنى همگان (جمهور مسلمين) آنرا دست به دست و سينه به سينه، به طور همگانى نقل كرده باشند. آنچه در زمينه تحريف گفتهاند كه «فلان كلمه يا فلان جمله از قرآن بوده»؛ چون خبر واحد[منظور از خبر واحد، روايتى است كه به حد تواتر نرسيده باشد.] مىباشد، قابل قبول نيست و طبق اصل «لزوم تواتر قرآن»- كه يكى از مسائل ضرورى اسلام و مورد اتفاق علماست- مردود شمرده مىشود. اساساً خبر واحد در مسائل اصولى و كلامى فاقد اعتبار است و صرفاً در مسائل فرعى اعتبار دارد.
3. مسأله اعجاز قرآن
يكى ديگر از مسائلى كه قاطعانه، شبهه تحريف را نفى مىكند، مسأله اعجاز قرآن است و علما آنرا بزرگترين دليل بر ردّ شبهه تحريف دانستهاند؛ چراكه لازمه افزودن، امكان هماوردى با قرآن است و مىدانيم كه هيچ كس قدرت آنرا ندارد كه آيهاى همانند قرآن بياورد به گونهاى كه از جهت فصاحت، بلاغت، بيان و محتوا با قرآن تفاوتى نداشته باشد:
«قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً؛[اسراء، 88.] بگو اگر تمامى انس و جنّ گرد هم آيند و بخواهند همانند اين قرآن را بياورند، هرگز نتوانند، گرچه همگى پشت در پشت يكديگر قرار گيرند».
همچنين كم نمودن از قرآن نيز موجب مىگردد تا نظم اوّلى كلام به هم بخورد و از بين برود و درنتيجه سبك و اسلوب بلاغى كلام تغيير يابد؛ بنابراين نمىتوان گفت كه نظم جديد- كه بعد از كاستن حاصل شده است- همان نظم الهى و وحى است.
همينگونه است «احتمال تبديل كلمات قرآن»؛ زيرا هرگونه تبديل و تغيير در نظم و جمله بندى كلمات قرآن موجب مىشود كه صورت قرآن تبديل شده و از صورت وحى بودن خارج شود؛ و در اين صورت، نسبت دادن كلام تغيير يافته به تبديل كننده اولويّت دارد- تا اينكه به خداوند نسبت داده شود- پس هرگونه گمان زيادت، نقص يا تبديل در كلمات قرآن، با مسأله اعجاز منافات دارد.
...ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
https://eitaa.com/rahighemakhtoom
🔰درس بيست و دوم: دفع شبهه تحريف(6)
🌅دلايل نفى تحريف
دلايل نفى تحريف بسيار و مبسوط است؛ آنچه در اينجا مىآوريم خلاصهاى از اين دلايل است:
1. گواهى تاريخ
2. ضرورت تواتر قرآن
3. مسأله اعجاز قرآن
دلایل سه گانه بالا را در پست های پیشین توضیح دادیم .
4. ضمانت الهى
يكى از روشنترين دلايل بر سلامت قرآن، ضمانتى است كه خداوند عهدهدار شده تا قرآن را پيوسته مورد عنايت خود قرار دهد و از گزند آفات مصون بدارد:
«إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ؛[سوره حجر آیه 9] ما اين قرآن را به تدريج نازل كردهايم و قطعاً نگهبان آن خواهيم بود». اين آيه سلامت قرآن را كاملًا تضمين مىكند. مقتضاى «لطف» نيز چنين است؛ زيرا قرآن سند زنده اسلام و دليل صحت نبوّت است و بايد همواره از گزند آفات مصون و محفوظ بماند.
5. عرضه روايات بر قرآن
از دلايل ديگر سلامت قرآن و عدم تغيير آن در طول تاريخ، رواياتى است كه از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است. از جمله فرموده است: «براى رسيدن به هر حقى، حقيقتى است كه آن حق را آشكار مىكند و براى پى بردن به هر درستى و راستى، نورى وجود دارد كه به آن راهنمايى مىكند [و قرآن همان حقيقت و نورى است كه روشنگر حقيقتها و صوابهاست] پس هر چه [از احاديث] با قرآن موافق است آنرا برگزينيد و هرچه با آن مخالف است را واگذاريد»[علوم قرآنى؛ ص 454.].
اكنون اين پرسش مطرح مىشود كه اگر احتمال آن مىرفت كه قرآن مورد دستبرد قرار گيرد و از اعتبار ساقط شود، آيا جاى آن بود كه معيار سنجش قرار گيرد و دليل روشن بر صحت و سقم روايات باشد؟ هرگز! قرآن بايد همواره راه سلامت را در پيش داشته باشد تا بتواند اعتبار خويش را ثابت نگه داشته و معيار سنجش حق و باطل باشد.
...ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
https://eitaa.com/rahighemakhtoom
🔰درس بيست و دوم: دفع شبهه تحريف(7)
🌅دلايل نفى تحريف
دلايل نفى تحريف بسيار و مبسوط است؛ آنچه در اينجا مىآوريم خلاصهاى از اين دلايل است:
1. گواهى تاريخ
2. ضرورت تواتر قرآن
3. مسأله اعجاز قرآن
4. ضمانت الهى
5. عرضه روايات بر قرآن
دلایل پنج گانه بالا را در پست های پیشین توضیح دادیم .
6. نصوص اهل بيت (ع)
در زمينه نفى تحريف، روايات خاصّى از ائمه معصومين عليهم السلام در دسترس است كه بهطور كلى احتمال تحريف يا شبهه تحريف را منتفى مىسازد[اصول كافى؛ ج 2، ص 627، شماره 1.]. شيعه اماميه نيز بهپيروىاز اهلبيت معتقدند كه همواره قرآن ازهرگونه تحريف، مصون و محفوظ بوده است. دراينجا به ذكر يك نمونه از اين روايات اكتفا مىكنيم:
امام باقر عليه السلام در نامهاى به سعد الخير چنين نگاشته است: «و يك نمونه از پشت سر افكندن قرآن، آن بود كه حروف و كلمات آنرا ثابت نگاه داشتند، ولى حدود و احكام آنرا تحريف و تغيير دادند»[اصول كافى؛ ج 1، ص 69.]. در اين روايت شريف، از دستبرد به معانى و تفاسير منحرف سخن به ميان آمده است؛ ولى الفاظ و عبارات قرآن همچنان دستنخورده شمرده شده است.
...ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
https://eitaa.com/rahighemakhtoom
🔰درس بيست و دوم: دفع شبهه تحريف(8 و پایان)
🌅دلايل نفى تحريف
دلايل نفى تحريف بسيار و مبسوط است؛ آنچه در اينجا مىآوريم خلاصهاى از اين دلايل است:
1. گواهى تاريخ
2. ضرورت تواتر قرآن
3. مسأله اعجاز قرآن
4. ضمانت الهى
5. عرضه روايات بر قرآن
6.نصوص اهل بیت (ع)
دلایل شش گانه بالا را در پست های پیشین توضیح دادیم .
7. نظر علماى بزرگ شيعه
علماى شيعه، همواره قائل به تحريف نشدن قرآن بودهاند؛ البته برخى اخباريون افراطى- كه در زمره شاخصين علماى شيعه قرار نگرفتهاند- در اين زمينه مطالبى را گفتهاند كه نبايد به حساب عموم شيعه گذاشت. بى مناسبت نيست در اينجا به كلام يكى از بزرگان علماى اماميه درباره نفى تحريف قرآن اشاره كنيم:[ بيانات بزرگان شيعه را درباره نفى تحريف در كتاب« صيانة القرآن من التحريف» بهتفصيل آوردهايم.]
شيخالمحدّثين، ابوجعفر، محمدبنعلى بنالحسين بنبابويه صدوق (متوفاى 381) در رساله اعتقادات چنين مىگويد: «اعتقاد ما بر اين است قرآنى كه بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل گرديده، همين قرآن موجود است كه در دست مردم قرار دارد با 114 سوره، بى كم و كاست؛ و هر كس به ما نسبت دهد كه قرآن را بيش از اين مىدانيم، دروغگوست»[اعتقادات شيخ صدوق همراه با شرح باب حادى عشر؛ ص 94- 93.].
ردّ اتهام؛ بسيارى از بزرگان علماى اهل سنّت- كه منصفانه مسأله تحريف را بررسى كردهاند- شيعه اماميّه را از تهمت قول به تحريف مبرّا دانستهاند. اولين كسى كه شهادت به نزاهت موضع شيعه داده است، ابوالحسن علىبناسماعيل اشعرى (متوفاى 324)- شيخ اشاعره و بنيانگذار مكتب اشعرى- است كه امروزه جهان تسنّن پيرو اين مكتب هستند. وى در اين زمينه چنين مىگويد:
«شيعه اماميه دو دستهاند: يك دسته كوته نظرانِ ظاهر بين كه فاقد انديشهاند و در مسائل دينى داراى نظر و آراى عميق نيستند. اينان قائل به تحريف در جهت نقص برخى كلمات بودهاند و دليل آنان رواياتى است كه نزد محققين طائفه فاقد اعتبار است؛ ولى همين دسته نسبت به زيادتى در قرآن، به كلى منكرند و مىگويند: هرگز در قرآن زيادتى رخ نداده است. دسته دوم، محققين و صاحبانِ نظر و اجتهادند كه هر دو جهت زيادت و نقص را منكرند. آنان مىگويند: قرآن همچنان كه بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شده، تاكنون دست نخورده است و از گزند تحريف، به طور مطلق، در امان بوده است و زيادت، نقص و تبديل و تغييرى در آن حاصل نشده است»[الف) مقالات الإسلاميين؛ ج 1، ص 120- 119. ب) صيانة القرآن من التحريف؛ ص 81- 79.].
همچنين برخى ديگر از علماى بزرگ اهل سنّت همچون استاد شيخ محمد محمد مدنى و محمد عبداللَّه درّاز از موضع شيعه دفاع كرده و به طور كلى اين نسبت را به شيعه ظالمانه دانستهاند.[صيانة القرآن من التحريف؛ ص 81- 79.]
الحمد لله رب العالمین .پایان مباحث کتاب آموزش علوم قرآن
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت
#آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
https://eitaa.com/rahighemakhtoom
#قرآن_شناسی
🔖علوم قرآنی/تعریف
علوم قرآنى، به مجموعه اى از علوم اطلاق مى گردد که براى فهم و درک قرآن مجید به عنوان مقدمه فراگرفته مىشوند.
به بیان دیگر، مباحثى که قبل از تفسیر قرآن و فهم آیات الهى، آشنایى با آنها براى هر مفسّر و محقّقى لازم است، مجموعه مباحث علوم قرآنى را تشکیل مى دهند.
🌷زندگی تون با برکت و شادی ماندگار🌷
«ورود به محفل تفسیر وقرآن شناسی رحیق»
#قران_شناسی
⚡️قوم «یأجوج و مأجوج» که بودند؟ آیا جن بودند یا انسان، و کی ظهور میکنند؟
▪️در قرآن کریم دو بار از «یأجوج و مأجوج» سخن به میان آمده یکی در آیه ۹۴ سوره کهف و دیگری در آیه ۹۶ سوره انبیا.
▪️#یأجوج و #مأجوج دو قبیله وحشی بودند که در قسمتهای شمال آسیا زندگی میکردند و مزاحم مردم اطراف خودشان میشدند.
▪️برخی مفسران نوشته اند: اینها گروهی بودند که حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد در عصر کورش زندگی میکردند و به سرزمینهای ایران نیز هجوم آوردند که با اتحاد حکومت «ماد» و «فارس» شکست خوردند و حتی مردم «قفقاز» از «کورش» خواستند که در مقابل اینها سدّی بنا کند [ در مورد این که آیا «ذی القرنین» همان کورش بوده یا نه، نظرهای متفاوتی مطرح است. (ر. ک: نمونه، ج ۱۲، ص ۵۴۲) ] .
▪️در قرآن آمده که «ذو القرنین» در آنجا سدّی آهنین بنا کرد تا مردم آن منطقه از شرّ «یأجوج و مأجوج» در امان باشند [برخی این سد را بر دیوار چین منطبق دانسته اند و بعضی گفته اند: این سد همان سد «مأرب» در سرزمین یمن میباشد. البته معلوم است که این دو، مصالحش از آهن و مس نیست بلکه از مصالح ساختمانی معمولی ساخته شده است. (همان) ] .
▪️ مردم آن سرزمین گفتند: ای ذو القرنین! در واقع یَأجُوج و مَأجُوج در این سرزمین فسادگرند، و آیا هزینه ای در اختیار تو قرار دهیم، تا این که بین ما و بین آنان سدّی قرار دهی؟ ». آیه ۹۴ سوره کهف
▪️ (ذوالقرنین گفت: ) قطعات بزرگ آهن برایم بیاورید (و آنها را روی هم بچینید) تا وقتی که کاملاً میان دو کوه را بپوشانید، (او) گفت: (در اطراف آن آتش افروزید، و) در آن بدمید. (آنها دمیدند) تا قطعات آهن را سرخ و گداخته کرد، گفت: اکنون مس مذاب برایم بیاورید تا بر روی آن بریزم. (سرانجام چنان سد نیرومندی ساخت) که آنها [= طایفه یأجوج و مأجوج] قادر نبودند از آن بالا روند؛ و نمی توانستند نقبی در آن ایجاد کنند. »آیه ۹۶ و ۹۷ کهف
▪️جنس یأجوج و مأجوج و زمان خروج آن ها آن چیزی که از ظاهر قرآن استفاده میشود این است که این ها، از جنس غیرانسان شمرده نشدند بنابراین دلیلی نداریم که اینها را از جنیان بدانیم؛ بلکه آن چه از روایات و نظر مفسران به دست میآید آنها قومی وحشی بودند که دیگران را اذیت میکردند و در آن موقع سرکوب شده اند.
▪️در مورد قیام آنها در سوره انبیاء آیه ۹۶ میفرماید: «تا آن زمان که «یأجوج و مأجوج» گشوده شوند و آنها از هر محل مرتفعی به سرعت عبور کنند. »
«آیا منظور از گشوده شدن این دو طایفه، شکسته شدن سد آنها و نفوذشان از این طریق به مناطق دیگر جهان است؟ یا منظور نفوذ آنها به طور کلی در کره زمین از هر سو و هر ناحیه میباشد؟ آیه فوق صریحاً در این باره سخن نگفته، تنها از انتشار و پراکندگی آنها در کره زمین به عنوان یک #نشانه پایان جهان و مقدمه رستاخیز و #قیامت یاد کرده است. [.نمونه، ج ۱۳، ص ۵۰۳.]
📝جستارهای قرآنی را دنبال فرمایید
@rahighemakhtoom
⚡️مفهوم آسانى در قرآن
▪️#آسانى، معادل #یُسر در زبان عربى است. بیشتر لغویان، یُسر را ضدّ عُسر و به معناى آسانى و بىنیازى دانستهاند .(مفردات، ص 891 ، «يسر»؛ لسانالعرب، ج 15، ص 446، «يسر».)
▪️مشتقات گوناگون یُسر در قرآن 44 بار آمده (المعجم المفهرس، ص 879 ، «يسر».) که اغلب به همین معنا به کار رفته است.
▪️ مفهوم آسانى را در قرآن کریم مىتوان در قالب واژههایى مانند تخفیف، هیّن، وسع، عفو *، رفق، رحمت *، مغفرت * و اِنظار جُست.
▪️ از نفى اثم، حرج، جناح، تثریب، إصر، اطاقة، ضیق و مشقّت نیز مفهوم آسانى استفاده مىشود؛ چنان که توجّه به مجموعه این واژهها در آیات مىتواند گستره مفهومى آن را در قرآن بنمایاند.
▪️ مفهوم آسانى در مجموعه ساختار معرفت دینى تجلّى دارد؛ از قبیل آسانى تصرّفات خدا در نظام تکوین در دنیا و آخرت، آسان شدن کارها به دست خداوند، آسانگیرى در تشریع احکام دینى و دستور به آسانگیرى در روابط دینى و اجتماعى. گستره این مفهوم در تشریع احکام تا جایى است که مىتوانگفت بناى شریعت بر آسانگیرى است.
▪️از برخى مصادیق آسانى به تساهل * و تسامح نیز تعبیر شده است که شاید این اصطلاح برگرفته از روایات متعدّدى از پیامبراکرم «صلىاللهعلیهوآله» است که من به شریعت سهله سمحه برانگیخته شدهام ؛(وسائل، ج 20، ص 106؛ بحارالانوار، ج 65 ، ص 319و346؛ الكافى، ج 5 ، ص 494.")
▪️بر همین اساس، برخى از فقیهان در استنباطات احکام فقهى، بارها به سهلة و سمحة بودن شریعت استناد کردهاند؛ البتّه قرآن براى آسانى، حدود و مرزهایى قائل شده است.
#قرآن_شناسی
🎇«لطفا صفحه معرفتی جستارهای قرآنی را دنبال کنید»
@rahighemakhtoom