یکشنبه,۱۴ بهمن ۱۴۰۳
موسسه تحقیقات و نشر معارف اهلالبیت علیهمالسلام
ترجمه و شرح حکمت 1 نهج البلاغه: هوشیاری در فتنه ها
ترجمه و شرح حکمت 1 نهج البلاغه: هوشیاری در فتنه ها
۳۱ تیر ۱۳۹۶ 0معارف
متن نهج البلاغه
نهج البلاغه ( نسخه صبحی صالح )
باب المختار من حِكَم أمير المؤمنين عليه السلام و يدخل في ذلك المختار من أجوبة مسائله و الكلام القصير الخارج في سائر أغراضه:
قَالَ (علیه السلام): كُنْ فِي الْفِتْنَةِ كَابْنِ اللَّبُونِ، لَا ظَهْرٌ فَيُرْكَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ.
فرهنگ لغت
فرهنگ نهج البلاغه (رحیمی نیا)واژه های نهج البلاغه (عمران علی زاده)
ابْنُ اللَبُون: بچه شتر دو ساله.
ترجمه
ترجمه : آیتیانصاریاندشتیشهیدیفیض الاسلاممکارم شیرازی
باب گزيده سخنان حكمت آميز و اندرزهاى امير المؤمنين عليه السلام و در اين گزيده است پاسخ پرسشهايى كه از آن حضرت شده و نيز سخنان كوتاه او در باره مطالبى كه منظور نظرش بوده است.
على (ع) فرمود: به هنگام بروز فتنه چون اشتر دو ساله باش كه نه پشتى استوار دارد كه بر آن سوار توان شد و نه پستانى شيرده، كه از آن شير توان دوشيد.
شرح
شرح : پیام امام امیر المومنین ( مکارم شیرازی )شرح ابن میثم بحرانی ( ترجمه محمدی مقدم )منهاج البراعه (خوئی)جلوه تاریخ درشرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ( مهدوی دامغانی )
بهترين روش در فتنه ها:
امام(عليه السلام) در اين حکمت پرمعنا مى فرمايد: «در فتنه ها همچون شتر کم سن و سال باش; نه پشت او قوى شده که سوارش شوند نه پستانى دارد که بدوشند»; (قَالَ(عليه السلام): کُنْ فِي الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ، لاَ ظَهْرٌ فَيُرْکَبَ، وَلاَ ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ).(1)
براى روشن شدن محتواى این کلام بسیار پرمعنا لازم است قبلاً دو واژه «فتنه» و «ابن لبون» تفسیر شود:
فتنه، از ماده «فتن» (بر وزن متن) در اصل به معناى قرار دادن طلا در کوره است تا خالص از ناخالص جدا شود سپس به معناى هرگونه آزمایش و امتحان و بلا و عذاب و حتى شرک و بت پرستى و آشوب هاى اجتماعى آمده است و در اینجا منظور همان آشوب هاى اجتماعى است.
لبون، به شترى گفته مى شود که به جهت زائیدن مکرر پیوسته در پستانش شیر است (لبون به معناى شیر دار است از ماده لبن) و ابن لبون به بچه چنین شترى گفته مى شود که دو سال آن تمام شده و وارد سال سوم شده است; نه قوت و قدرت چندانى دارد که بتوان بر پشت او سوار شد و نه پستان پر شیرى (زیرا هم کم سن و سال است و هم نر) و به این ترتیب هیچ گونه استفاده اى از آن در آن سن و سال نمى توان کرد.
از اینجا روشن مى شود که هدف امام این است که انسان به هنگام شورش هاى اهل باطل و فتنه هاى ناشى از خصومت آنها با یکدیگر نباید آلت دست این و آن شود; باید خود را دور نگه دارد و به هیچ یک از دو طرف که هر دو اهل باطل اند کمک نکند.
در این گونه موارد معمولاً هر کدام از طرفین به سراغ افراد بانفوذ و باشخصیت مى آیند تا از نفوذ و قدرت آنها براى کوبیدن حریف استفاده کنند. در این هنگام باید این افراد بلکه تمام افراد، خواه ضعیف باشند یا قوى نهایت مراقبت را به خرج دهند که در دام فتنه گران و غوغاسالاران نیفتند مبادا دین و یا دنیاى آنها آسیب ببیند و همان گونه که در بالا آمد در بعضى از روایات جمله «ولا وَبَر فَیُسْلَب» نیز به آن افزوده شده است یعنى شتر دو ساله پشمى هم ندارد که آن را بچینند و از آن استفاده کنند.
نمونه این فتنه ها در صدر اسلام و قرون نخستین فراوان بود که امامان اهل بیت و یارانشان همواره از آن کناره گیرى مى کردند حتى داستان قیام ابو مسلم بر ضد بنى امیه گرچه در ظاهر براى کوبیدن باطلى بود ولى در باطن براى تبدیل باطلى به باطل دیگر و حکومت بنى عباس به جاى بنى امیه بود. به همین دلیل هنگامى که ابو مسلم به وسیله نامه اى پیشنهاد حکومت و خلافت را به امام صادق(علیه السلام) کرد امام آن را نپذیرفت زیرا مى دانست در پشت پرده این قیام چه اشخاصى کمین کرده اند و به تعبیر دیگر امام مى دانست این یک فتنه است که دو گروه باطل به جان هم افتاده اند و نباید به هیچ کدام امتیازى داد.
روایاتى که از ائمه هدى(علیهم السلام) درباره فضیلت عزلت و گوشه گیرى به ما رسیده است غالباً ناظر به این گونه شرایط است.
از جمله امام امیرالمؤمنین(علیه السلام) طبق آنچه در غررالحکم آمده مى فرماید: «الْعُزْلَةُ أَفْضَلُ شِیَمِ الاَْکْیَاسِ; گوشه گیرى برترین خصلت افراد باهوش و زیرک است».(2) و در حدیث دیگرى از آن حضرت مى خوانیم: «سَلاَمَةُ الدِّینِ فِی إعْتِزَالِ النَاسِ; سلامت دین انسان درکناره گیرى از مردم است».(3)
در حدیث گویا و روشنى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم هنگامى از آن حضرت سؤال کردند: چرا گوشه گیرى را انتخاب کرده اید؟ فرمود: «فَسَدَ الزَّمَانُ وَتَغَیَّرَ الاِْخْوَانُ فَرَأَیْتُ الاِنْفِرَادَ أَسْکَنَ لِلْفُؤَاد; زمانه فاسد شده و برادران تغییر روش داده اند به همین دلیل، آرامش دل را در تنهایى یافتم».(4)
قرآن مجید نیز اشاراتى به این معنا دارد از جمله درباره حضرت ابراهیم مى خوانیم که او گروه بت پرستان را مخاطب قرار داد و گفت: «(وَأَعْتَزِلُکُمْ وَما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ وَأَدْعُوا رَبِّی); از شما و آنچه غیر از خدا مى خوانید و مى پرستید کناره گیرى مى کنم و (تنها) پروردگارم را مى خوانم».(5)
در داستان اصحاب کهف نیز در آیه 16 سوره «کهف» اشاره به گوشه گیرى آنها از گروه فاسد و مفسد شده است.
از آنچه گفته شد به خوبى روشن مى شود که هرگز منظور امام(علیه السلام) این نبوده است که اگر گروهى باطل بر ضد مؤمنان و طرفداران حق برخیزند نباید به حمایت مؤمنان حق جو برخاست; این سخن بر خلاف صریح قرآن است که مى فرماید: «(فَإِنْ بَغَتْ إِحْداهُما عَلَى الاُْخْرى فَقاتِلُوا الَّتى تَبْغى حَتّى تَفىءَ إِلى أَمْرِ اللّه); اگر گروهى از مسلمانان بر گروه دیگرى ظلم و ستم روا داشتند (و اصلاح در میان آن دو از طریق مسالمت آمیز امکان پذیر نشد) با جمعیت ستمگر پیکار کنید تا به سوى حق باز گردند».(6)
ممکن است تفاوت بین جمله «لا ظَهْرٌ فَیُرْکَبُ» و جمله «وَلا ضَرْعٌ فَیُحْلَبُ» در این باشد که نه کمک هاى مستقیم به فتنه جویان کن (مانند سوارى دادن مرکب) که خودش وارد معرکه شود و نه کمک هاى غیر مستقیم مانند کمک هاى مادى به این گروه ها کردن رواست شبیه شیر دادن براى تغذیه افراد.
همان گونه که در سند این حکمت اشاره شد این کلام امیرمؤمنان على(علیه السلام) بخشى از وصیت طولانى است که امام امیر مؤمنان على(علیه السلام) به فرزند گرامى اش امام حسن مجتبى(علیه السلام) فرموده است که قسمتى از آغاز آن را براى مزید فایده در اینجا مى آوریم. فرمود: «کَیْفَ وَأَنِّى بِکَ یَا بُنَیَّ إِذَا صِرْتَ فِی قَوْم صَبِیُّهُمْ غَاو وَشَابُّهُمْ فَاتِکٌ وَشَیْخُهُمْ لاَ یَأْمُرُ بِمَعْرُوف وَلاَ یَنْهَى عَنْ مُنْکَر وَعَالِمُهُمْ خَبٌّ مَوَّاهٌ مُسْتَحْوِذٌ عَلَیْهِ هَوَاهُ مُتَمَسِّکٌ بِعَاجِلِ دُنْیَاهُ أَشَدُّهُمْ عَلَیْکَ إِقْبَالًا یَرْصُدُکَ بِالْغَوَائِلِ وَیَطْلُبُ الْحِیلَةَ بِالتَّمَنِّی وَیَطْلُبُ الدُّنْیَا بِالاِْجْتِهَادِ خَوْفُهُمْ آجِلٌ وَرَجَاؤُهُمْ عَاجِلٌ لاَ یَهَابُونَ إِلاَّ مَنْ یَخَافُونَ لِسَانَهُ وَلاَ یُکْرِمُونَ إِلاَّ مَنْ یَرْجُونَ نَوَالَهُ دِینُهُمُ الرِّبَا کُلُّ حَقّ عِنْدَهُمْ مَهْجُورٌ یُحِبُّونَ مَنْ غَشَّهُمْ وَیَمَلُّونَ مَنْ دَاهَنَهُمْ قُلُوبُهُمْ خَاوِیَةٌ لاَ یَسْمَعُونَ دُعَاءً وَلاَ یُجِیبُونَ سَائِلاً قَدِ اسْتَوْلَتْ عَلَیْهِمْ سَکْرَةُ الْغَفْلَةِ إِنْ تَرَکْتَهُمْ لَمْ یَتْرُکُوکَ وَإِنْ تَابَعْتَهُمْ اغْتَالُوکَ إِخْوَانُ الظَّاهِرِ وَأَعْدَاءُ السَّرَائِرِ یَتَصَاحَبُونَ عَلَى غَیْرِ تَقْوَى فَإِذَا افْتَرَقُوا ذَمَّ بَعْضُهُمْ بَعْضاً تَمُوتُ فِیهِمُ السُّنَنُ وَتَحْیَا فِیهِمُ الْبِدَعُ فَأَحْمَقُ النَّاسِ مَنْ أَسِفَ عَلَى فَقْدِهِمْ أَوْ سُرَّ بِکَثْرَتِهِمْ فَکُنْ عِنْدَ ذَلِکَ یَا بُنَیَّ کَابْنِ اللَّبُونِ لاَ ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ وَلاَ وَبَرٌ فَیُسْلَبَ وَلاَ ضَرْعٌ فَیُحْلَب; فرزندم چگونه خواهى بود هنگامى که در میان قومى گرفتار شوى که کودک آنها گمراه و جوانشان هواپرست و پیرانشان امر به معروف و نهى از منکر نمى کنند، عالم آنها حیله گر فریبکارى است که هواى نفس بر او چیره شده و به دنیاى زودگذر چسبیده و از همه بیشتر (ظاهرا) به تو روى مى آورد و در انتظار حوادث دردناکى براى توست و با آرزوها چاره جویى مى کند و دنیا را با تمام قدرت مى طلبد.
(مردم آن زمان) ترسشان از نظر دور و امیدشان نزدیک است (به عذاب هاى آخرت بى اعتنا و به مواهب دنیا شدیداً علاقه مند هستند) تنها از کسى حساب مى برند که از زبانش مى ترسند و اکرام نمى کنند مگر کسى را که امید بخششى از او دارند. دینشان ربا و هر حقى نزد آنها به فراموشى سپرده شده، افراد فریبکار را دوست دارند و سراغ کسانى مى روند که از همه بیشتر چاپلوسى کنند.
دل هاى آنها خالى (از یاد خدا) است، سخن حقى را نمى شنوند و به درخواست سائلى پاسخ نمى گویند، مستى غفلت بر آنها غالب شده، اگر آنها را رها کنى دست از تو بر نمى دارند و اگر از آنها پیروى کنى فریبت مى دهند، در ظاهر برادرند و در باطن دشمن، رفاقت آنها با یکدیگر بر اساس بى تقوایى است و هنگامى که از هم جدا شوند یکدیگر را نکوهش مى کنند، سنت هاى الهى در میان آنها مى میرد و بدعت ها زنده مى شود نادان ترین مردان کسى است که از فقدان آنها متاثر شود یا از کثرت آنها خوشحال.
فرزندم در چنین شرایطى که (آتش فتنه ها شعله ور است) همچون شتر کم سن و سال باش نه پشتى دارد که سوار شوند و نه پشمى که بچینند و نه پستانى که بدوشند... .(7)
*
پی نوشت:
1. سند گفتار حکیمانه: این جمله ـ به گفته مرحوم خطیب در کتاب مصادر ـ از کلمات مشهور امام(علیه السلام) است که قبل از سیّد رضى «ابوحیان توحیدى» (متوفاى 380) در کتاب الامتاع والمؤانسة و بعد از سیّد رضى مرحوم آمدى در کتاب غررالحکم (با تفاوتى) آن را آورده است و از روایتى که رضى الدین على بن یوسف حلّى (برادر علاّمه حلّى) در کتاب العُدد القویة آورده است استفاده مى شود که این جمله بخشى از وصیتى است که امام(علیه السلام) براى فرزندش امام حسن(علیه السلام) بیان فرموده است (البته با تفاوت هایى) و از جمله این تفاوت ها اضافه جمله «وَلا وَبَر فَیُسْلَب; و نه پشمى دارد که آن را بچینند» است. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 7)
2. غررالحکم، ص 318، ح 7350.
3. همان، ص 319، ح 7365.
4. میزان الحکمه، ج 8، ماده عزلت، ح 12911.
5. مریم، آیه 48.
6. حجرات، آیه 9.
7. بحار الانوار، ج 74، ص 234، ح 3.
فهرست ترجمه و شرح حکمت های نهج البلاغه ترجمه و شرح حکمت نهج البلاغه
نهج البلاغه حکمت های نهج البلاغه ترجمه و شرح نهج البلاغه فتنه فتنه در نهج البلاغه رهایی از فتنه حکمت 1 نهج البلاغه حدیث درباره فتنه
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث
طنین وحی
دانلود نرم افزار قرآنی طنین وحی
دانلود نرم افزار قرآنی طنین وحی
۰۸ اردیبهشت ۱۴۰۳
متن نهجالبلاغه
فهرست خطبه های نهج البلاغه
فهرست خطبه های نهج البلاغه
۲۵ دی ۱۳۹۵
فهرست نامه های نهج البلاغه
فهرست نامه های نهج البلاغه
۲۸ تیر ۱۳۹۶
فهرست حکمت های نهج البلاغه
فهرست حکمت های نهج البلاغه
۲۹ شهریور ۱۳۹۶
ترجمه ها و شروح نهج البلاغه
فهرست ترجمه و شرح خطبه های نهج البلاغه
فهرست ترجمه و شرح خطبه های نهج البلاغه
۱۷ مهر ۱۳۹۶
فهرست ترجمه و شرح نامه های نهج البلاغه
فهرست ترجمه و شرح نامه های نهج البلاغه
۱۷ مهر ۱۳۹۶
فهرست ترجمه و شرح حکمت های نهج البلاغه
فهرست ترجمه و شرح حکمت های نهج البلاغه
۲۹ شهریور ۱۳۹۶
مطالب مرتبط
ترجمه و شرح حکمت 369 نهج البلاغه: مهجوریت اسلام و قرآن
ترجمه و شرح حکمت 369 نهج البلاغه: مهجوریت اسلام و قرآن
۰۶ آبان ۱۳۹۶
ترجمه و شرح خطبه 151 نهج البلاغه؛ بخش چهارم: وظیفه مردم در فتنه
ترجمه و شرح خطبه 151 نهج البلاغه؛ بخش چهارم: وظیفه مردم در فتنه
۱۳ دی ۱۳۹۵
ترجمه و شرح خطبه 173 نهج البلاغه؛ بخش دوم: صبر و بصیرت در فتنه
ترجمه و شرح خطبه 173 نهج البلاغه؛ بخش دوم: صبر و بصیرت در فتنه
۲۶ بهمن ۱۳۹۵
ترجمه و شرح خطبه 187 نهج البلاغه؛ بخش دوم: در مواجهه با فتنه ها
ترجمه و شرح خطبه 187 نهج البلاغه؛ بخش دوم: در مواجهه با فتنه ها
۱۵ فروردین ۱۳۹۶
ترجمه و شرح خطبه 151 نهج البلاغه؛ بخش سوم: ویژگیهای فتنه و آثار آن
ترجمه و شرح خطبه 151 نهج البلاغه؛ بخش سوم: ویژگیهای فتنه و آثار آن
۱۳ دی ۱۳۹۵
ترجمه و شرح خطبه 164 نهج البلاغه؛ بخش دوم: پیشوای عادل و پیشوای ظالم
ترجمه و شرح خطبه 164 نهج البلاغه؛ بخش دوم: پیشوای عادل و پیشوای ظالم
۱۲ بهمن ۱۳۹۵
ترجمه و شرح خطبه 189 نهج البلاغه؛ بخش سوم: علم امام علی علیه السلام
ترجمه و شرح خطبه 189 نهج البلاغه؛ بخش سوم: علم امام علی علیه السلام
۱۷ فروردین ۱۳۹۶
ترجمه و شرح خطبه 158 نهج البلاغه؛ بخش دوم: عاقبت حکومت ظالم بنی امیه
ترجمه و شرح خطبه 158 نهج البلاغه؛ بخش دوم: عاقبت حکومت ظالم بنی امیه
۰۲ بهمن ۱۳۹۵
ترجمه و شرح حکمت 15 نهج البلاغه: هرکسی درخور سرزنش نیست
ترجمه و شرح حکمت 15 نهج البلاغه: هرکسی درخور سرزنش نیست
۰۳ مرداد ۱۳۹۶
ترجمه و شرح خطبه 156 نهج البلاغه؛ بخش چهارم: آزمایش امت اسلامی
ترجمه و شرح خطبه 156 نهج البلاغه؛ بخش چهارم: آزمایش امت اسلامی
۲۶ دی ۱۳۹۵
صفحه اصلی درباره ما تماس با ما
هرگونه کپی برداری از مطالب سایت آزاد است.کلیه حقوق این سایت متعلق به موسسه اهلالبیت میباشد.
حکمت۱.mp3
30.06M
#بهترین روش در هنگام بروز فتنه
#آشوبهاوعمل اختیاری انسان
#شرایط امتحان پیش می آید
#اقتضای عالم دنیا امتحان است،داربلا
#آشوبهای اجتماعی،لَبون
#فقر ذاتی موجودات امکانی
#اگر می خواهیدعاقل شوید،روبه نهجالبلاغه بیاورید
#بسیج جهاد تبیین،برای تثبیت
#برای مرضهای فکری،جوابگو باشیم
#شیطان،باطل را زینت می دهد
#نیت،اخلاص،انگیزه نقش موثری درعقل عملی دارد
#چهاردهبهمن۴۰۳
#حکمت
#نهجالبلاغه
الحمدلله ۴۴.mp3
44.72M
#الحمدالله
۱۴۰۰#سال دوری از غدیر
#یامسهل
#خوشبین به خدای متعال
#ماه رجب،ماه منادا
#ماه شعبان،ماه مناجات
#ماه رمضان،ماه ملاقات
#بالاترین معرفت،معرفت به توحید
#حمدابدی وازلی وسرمدی
#خداوند متعال،ذره را خریدار است
#باور به استخدام الهی برای عبادت وبندگی
#ما اجر محسنین را ضایع نمی کنیم
#لباس های بهشتی متنوع
#دستورات الهی همراه با دوست داشتن ومحبت
#تکیه گاه دائمی
#خوشبین به خداوند متعال
#صدقه ماه شعبان
#حمد
#دعایابوحمزهثمالی
#چهاردهبهمن۴۰۳
توحید در قرآن ۸.mp3
28.58M
#توحیددرقرآن
#چهاردهبهمن۴۰۳
#بشیر وانذار
#چقدر بشارتها را باور کردید
#آیااستخدام برای بندگی را باور دارید؟
#خداوند،ذره را هم حساب میکند
#ما استخدام شدیم برای صلوات
#هرگز اجر محسنین را ضایع نمی کنیم
#برای بدیها،جَزاءََ وِفاقاََ
#فرق مؤمن باسکولار
#دوستان ورفقای بهشتی
#قرآن کتاب نور،وعالم می پروراند
#پیام های قشنگ قرآن برای کیست؟
#حکمت نظری،کنار حکمت عملی
#به خدای متعال خوشبین باش
معراج ۱.mp3
22.26M
#معراج
#چهاردهبهمن۴۰۳
#ورودی درگاه الهی با اذن ولی خدا
#ماه رجب،ماه منادا
#ماه شعبان،ماه مناجات
#ماه رمضان،ماه ملاقات باخداست
#راه معراج باز است،راه عبودیت
#بصیرت حق بینی است
#علت جداشدن از راه اهل بیت
#معراج ،آرزوی مؤمن
#تابع ومتبوع در درجه شهود
#بررسی معراج،درابعاد مختلف
#سیر زمینی وآسمانی
#آزادی قدس
#مسبحات سته،هرشب قبل خواب تلاوت کنید
⚜باسلام و احترام ⚜
🌼ضمن تبریک اعیاد شعبانیه انشاءلله فردا دوشنبه کلاس صبح بوستان غنچه اندیشه۶۰ و سه شنبه ساعت۱۰ صبح امام هادی توسط استاد گرامی خانم شبانی تدریس میشود...
🌿هدیه به حضرت ابالفضل العباس علیه السلام صلوات🌿
Hamd_006L.mp3
3.14M
🎙صوت تفسیر قرآن
🔺 سوره حمد: جلسه ۶
🔖 آیه: ۲
📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۹/۱۳
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
📚لینک متن کامل جلسه:
esra.ir/fa/web/javadi/w/-5-1363-09-11-
🆔 @tafsire_tasnim1
#حمد