✳️سهم #پژوهش_در_درس_خارج
🔹فعالیت شاگرد در درس خارج، به سه دسته تقسیم میشود که هر سه را باید انجام دهد. دسته اول، فعالیتهای تمهیدی؛ دسته دوم، فعالیتهای تقریری و دسته سوم، فعالیتهای پژوهشی.
🔻فعالیتهای تمهیدی این است که طلبه باید برای درس خارج مهیا شود ... طلبه باید پیشمطالعه دقیق داشته باشد، اقوال را ببیند ... و هر چه آمادگیهای قبل از درس خارج، بیشتر باشد، میزان و سطح بهرهمندی از درس خارج بیشتر میشود.
🔻فعالیت دیگر، فعالیت تقریری است. درس خارج به لحاظ اهمیت و نیز هدف مهمی که بر دوش خود دارد که ایجاد اجتهاد است، حتماً باید همراه با فعالیت تقریری باشد، چه تقریر شفاهی و چه تقریر کتبی. شاگرد باید بعد از درس، درس را تقریر کند. چه در قالب مباحثه... و چه تقریر کتبی با قلم خودش (نه اینکه حرف های استاد را من البدو الی الختم بنویسد).
🔻علاوه بر تقریر، یک مرحله دیگر هم وجود دارد که آن، نقد و پژوهش است. پس طلبه باید فعالیت تحقیقی هم داشته باشد. مثلاً اینکه استاد میگوید قال فلانٌ کذا، آیا درست میگوید؟ باید تحقیق شود یا اینکه ببیند وقتی استاد استدلالی میکند، درست استدلال کرده است؟ طلبه باید نسبت به آن نقد کند. پس اگر این رکن رکین تحقیق و فعالیت تحقیقی نباشد، درس خارج، ارزش و فایدهای ندارد و طلبه به مقلّدی تبدیل میشود که حرفهایی را میشنود که تأثیر دارد، اما اجتهادی را که خود طلبه پا پیش بگذارد و جرئت نظر دادن پیدا کند، به همراه نمیآورد.
📎حجت الاسلام احمد مبلغی، رهنامه، ش 7، ص16و17
✍️پانوشت: گویا #پژوهش به معنای واقعی کلمه در درس خارج نیز چندان یافت نمی شود!
👉@rahnameh
✅پیشنهادی شش مرحله اي، برای حضور بایستۀ #پژوهش_در_درس_خارج
🔻حجت الاسلام عبدالحمید واسطی:
1️⃣طلبه درس خارج، در مرحله نخست، مسئله را صرفاً به عنوان یک ایده دریافت کند و موظّف باشد صورت مسئله را موجّهسازی بکند که آیا واقعاً مسئله همین است با همین تقریر؟
2️⃣برای حل مسئله فرضیهپردازی بکند. مقصود از فرضیهپردازی این است که بدون مراجعه به منابع و کارهایی که متخصّصین انجام داده اند سعی کند مستقیماً از آیات و روایات پاسخ مسئله را استخراج کند و این استخراجِ خود را بتواند قدم به قدم توضیح بدهد و استدلال عملیات استخراج خود را بیان کند. استظهارها ناخودآگاه نباشد، بلکه مستندسازی بشوند و نتیجهگیریها مبتنی بر مقدمات باشد.
3️⃣نظرات متخصّصینی را که به این مسئله پرداختهاند و همین مسیر را طی کرده اند، شناسایی کند.
به مطالعه تطبیقی این نظرات بپردازد، نقاط اشتراک، نقاط اختلاف، علت اختلاف و تأثیر این اختلاف را روشن کند.
4️⃣فرضیه خود را با این مطالعات تطبیقی مقایسه کند و سپس اصلاح و تکمیل یا تأیید نسبت به نظر خودش داشته باشد.
آنگاه یک تقریر اولیهای را به صورت یک بسته علمی از مسئله و نظرش تنظیم کند،
5️⃣ بعد سر کلاس برود. یعنی در مرحله ابتدایی تولید علم صورت بگیرد بعد سر درس برود. اگر این کار را انجام بدهد حتّی اگر استاد، استادی پژوهشمحور یا مسئلهمحور نباشد، تفکر شاگرد فعال خواهد شد چون استاد به صورت ناخودآگاه این مراحل را با شدّت و ضعفهایی در مراحل مختلف طی میکند، و شاگرد دائم ذهن خود را در یک موقعیت تطبیقی بین عملیات خودش با عملیات استاد قرار میدهد و نقاط اشتراک و نقاط اختلاف بین کار خودش و کار استاد را ردیابی میکند، به خصوص کشف علّت اختلاف که چرا این مطلب را استاد متوجّه شده و من متوجّه نشدم یا استاد کجا را دیده و من ندیدم را ردیابی خواهد کرد.
6️⃣در نهایت هم حتماً در یک جمعبندی نهایی در قالب یک «مقاله»، آن مسئله تدوین بشود و تأثیر آن مسئله بر فضای فکری، فضای رفتاری چه در مقیاس خُرد و چه در مقیاس کلان توصیف شود. حل مسئله نباید ابتر بماند. مسئلهای داشتیم که حل شد، حال چه اثری دارد؟ حتماً تاثیر آن مسئله در عمل و کاربرد پیگیری و ارائه بشود.
📚رهنامه، ش 7، ص 19.
👉@rahnameh
🌿⭕️🌿درس خارج به سبک مکتب سامرا؛ نوعی از حضور بایستۀ #پژوهش_در_درس_خارج
🔹سبک سامرایی به سبک «شاگردمحوری»، معروف و دارای ویژگیهای منحصر به فردی است. میرزای شیرازی، بارزترین مجری این روش بوده است.
در این روش، ابتدا استاد مسئله اصولی یا فرع فقهی را مطرح، و پس از بررسی موضوع توسط استاد، اصل بحث، به صورت شاگردمحوری و مباحثه میان شاگردان و استاد آغاز میشود و شاگردان به اظهار نظر و نقض و ابرام میپردازند و از آرا و افکار آنها در درس بهره برده میشود.
🔹همه شاگردان پیش از حضور در درس، به تحقیق و بررسی آرا و تفکر میپرداختند. سپس در کلاس شرکت میکردند.
🔹وقتی از میرزای شیرازی سؤال میشد، ابتدا ایشان از شاگردان نظر میخواستند و پس از اظهار نظر شاگردان، به آنها جواب میداد و با این شیوه، استعداد شاگردان هم شناسایی میشد.
🔹از آنجا که این سبک بر اساس شاگردمحوری بود، گاهی استاد چندین ساعت به کلاس ادامه میداد. میرزای شیرازی، بر اساس استعداد شاگردان، آن ها را امتحان میکرد و به آنها موضوع تحقیق میداد. سپس از آنها نتیجه تحقیق را میخواست.
♦️افزون بر میرزای شیرازی، میرزا محمدتقی شیرازی، سید میرزا حسن شیرازی، سید محمد فشارکی، میرزا عبدالهادی شیرازی، از طرفداران مکتب سامرا بودهاند. در این سبک، افراد با سرعت بیشتری پیشرفت میکردند و طی مدت کوتاهتری مجتهد میشدند. آخوند خراسانی و شیخ فضلالله نوری و بسیاری دیگر، از پرورش یافتگان این روش هستند.
♦️در این مکتب طلبه حکم محققی را دارد که استاد فقط راهنمای اوست. همچنین در این روش، روحیه علمی در شاگرد به وجود میآید و تثبیت میشود و او نحوه فعالیت جمعی را در حل و فصل مسائل علمی فرا میگیرد. در این سبک، شاگرد روش منطقی اندیشیدن، صحبت کردن و ارائه نظر به دیگران و احترام به نظر مقابل را میآموزد.
📚حجت الاسلام محمدعلی رضایی اصفهانی، مقاله «سبکهای مختلف درس خارج»، رهنامه، ش 7
#پژوهش
#طلبه_محوری
👉@rahnameh
پیشنهاد #موضوع_پژوهش
📚عنوان: «ویژگی های شهرِ دوستدار کودک از منظر اسلامی»
🔻توضیحات:
یکی از موضوعات جالب در دو سه دهه اخیر «شهر دوستدار کودک» (CFC) است. تحقيق در حوزه شهرهاي دوستدار کودک، از سال هاي 1980م به بعد مورد توجه قرار گرفت. عمده اين تحقيقات در راستاي تخصيص حق شهروندي به بچه ها و رسيدگي به خواسته ها و نيازهاي آنها بود.
امروزه «شهر دوستدار کودک» مورد توجه برنامه ريزان و دست اندرکاران امور شهري قرار گرفته است، چرا که تعداد جمعيت کودکان مناطق شهري جهان (شهرهاي کشورهاي در حال توسعه) در حال افزايش هستند اما معمولا به نیازها و اقتضائات این بخش سرنوشت ساز جامعه کمتر توجه می شود و عمدتا سیاستها واقدامات شهری معطوف به شهروندان بالغ است. به دیگر بیان با گسترش موج شهرنشینی در دنیا از سویی و افزونی جمعیت از سوی دیگر، کودکان در تحولات مدرن شهری نادیده گرفته میشوند و لزوم توجه به آنها در شهرها بیش از پیش احساس میشود.
نظریه «شهر دوستدار کودک» برای اولین بار توسط یونیسف یا همان صندوق حمایت از کودکان ارائه شده است.
💠با این همه هنوز این موضوع از زاویه حقوق کودک در اسلام و اهداف، آرمانها و ویژگی های فرهنگی و نظام تربیتی اسلام مورد کاوش کافی قرار نگرفته است و به عنوان نمونه با استناد به آیه «ارسله معنا غدا یرتع و یلعب» (یوسف: 12) می توان دو مولفۀ طبیعت گردی و بازی در فضای طبیعی را مورد تاکید و دقت نظر قرار داد و راهبرد توسعه طبیعتگرایی را در راستای افزایش توجه به نیاز شهرهای کودک_دوست پیشنهاد داد. طبیعی است که مجموع این راهبردهای اسلامی، شهر را به سوی بستری برای برآوردن نیازهای مختلف کودک و رشد و پرورش همه جانبه او سوق میدهد.
♨️گفتنی است درباره شهر دوستدار کودک مقالات متعددی نوشته شده اما چنانکه گذشت با رویکرد اسلامی و در نظر گرفتن فرهنگ و آرمانهای اسلامی چندان مورد توجه نبوده است.
کتاب حکمت نامه کودک (از منشورات دار الحدیث قم) و مباحث حقوق کودک در اسلام و اشارات آیاتی که درباره کودکی حضرت یوسف، کودکی حضرت اسماعیل، فرزند لقمان، دوران کودکی حضرت موسی و ... است می تواند رهگشا باشد.
#سطح_چهار
#کاربردی
👉@rahnameh
🌿معرفی چند منبع برای موضوع «ویژگی های شهرِ دوستدار کودک از منظر اسلامی»
🔻کتاب «شهر اسلامی دوستدار کودک»؛ 1398ش؛ آستان قدس رضوی
🔻مقاله «بررسی تطبیقی تعامل کودک با محیط شهری از منظر اندیشۀ اسلامی و غربی»؛ 1397ش ـ مرتضی میرغلامی و همکاران
🔻مقاله «شهر مربی کودک، بازتولید الگوی شهر دوستدار کودک در بستری ایرانی اسلامی»؛ 1398 ـ مرتضی میرغلامی و همکاران
#معرفی_اثر_پژوهشی
#موضوع_پژوهش
👉@rahnameh
✅رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از فضلای حوزه علمیه:
♦️شما آقایان چرا #پایاننامه نمی نویسید؟!
یک نفر دانشجو، چهار سال، پنج سال دورهیی را می بیند؛ بعد موضوعی را به او میدهند؛ استاد او را راهنمایی میکند و یک رساله به وجود میآورد؛ خیلی هم خوب است.
♦️الان اگر همین آقایان طلاب ما، بعد از آنکه پنج سال، شش سال، ده سال درس خارج رفتند، یک استاد راهنما بگیرند و یک موضوع فقهی به آنها بدهند و بگویند کار کنید، ببینید از همین طریق چهقدر موضوع حل خواهد شد!
۱۳۷۰/۱۱/۳۰
#کلام_رهبری
👉@rahnameh
🔷♦️🔸 توانایی حوزه برای تحول در علوم انسانی
🔹آیت الله سید احمد مددی:
✳️ این علوم انسانی چیزی نیستند که ما در مقابل آن ها کمر خم کنیم. چرا بعد از سی سال، با وجود این همه امکانات که در اختیار ما بود نتوانستیم دانشگاه ها را در بخش علوم انسانی، متأثر از تفکر اسلامی کنیم؟
✳️ ما در علوم انسانی می توانیم نظریات جهانی ارائه دهیم. نسبت به آن زوایایی که ما در فقه کنکاش کردیم این علوم ناچیز هستند.
✔️گفتگو با رهنامه پژوهش ش 8
#خودباوری
👉@rahnameh
✅فهرست برچسب های کانال جهت جستجوی مطالب مورد نیاز:
#آیه_پژوهشی
#حدیث_پژوهشی
#کلام_رهبری
#مقاله_علمی (ساختار مقاله علمی)
#بروشور
#موضوع_پژوهش 🍃
#چشم_انداز_پژوهش
#مهارتهای_پژوهشی
#اهمیت_پژوهش
#لوازم_پژوهشگری
#آموزش_پژوهش_محور
#آموزش_پژوهش_گرا
#سیره_پژوهشی_بزرگان
#آسیب_شناسی_پژوهش
#معرفی_اثر_پژوهشی
#پژوهش_در_درس_خارج
#رسالت_پژوهشی_حوزه
#روش_شناسی_پژوهش
#نیازمحوری_در_پژوهش
#موانع_پژوهش
#تفکر
#تفکرمحوری
#تفکر_انتقادی
#کلام_بزرگان
#الزامات_پژوهش
#نشاط_پژوهشی
#خلاقیت
#خودباوری
#دوره_آموزش_روش_تحقیق
#تخصص
#تخصص_گرایی
•┈┈••••✾•🌿🌸🌼🌸🌿•✾•••┈┈•
💌با معرفی کانال به دوستانتان به گفتمان سازی پژوهش در میان طلاب کمک کنید:
👉@rahnameh
✅پیشنهاد #موضوع_پژوهش
📚عنوان: «تحلیل ویژگی های موثر سبک زندگی اجتماعی اسلام بر افزایش امید به زندگی»
🔻توضیحات:
«امید به زندگی» یا متوسط طول عمر، یک شاخص آماری است که نشان میدهد اعضای یک جامعه به طور میانگین چقدر عمر میکنند، یا به عبارت دقیق تر، انتظار میرود چقدر عمر کنند.
برای افزایش این شاخص در دنیا عمدتا بر افزایش سطح بهداشت و درمان تاکید می شود در حالی که سبک زندگی اسلامی در قلمرو حیات اجتماعی آکنده از مولفه های است که به شکل غیر مستقیم سبب افزایش امید به زندگی در جامعه اسلامی می گردد.
بررسی زوایای مطلوبیت طول عمر در اسلام (به عنوان مقدمه) و تحلیل چگونگی تاثیر ابعاد مختلف سبک زندگی اجتماعی اسلام بر افزایش نرخ امید به زندگی جامعه اسلامی، موضوعی کاربردی و جذاب است که می تواند بخشی از ظرفیتهای تمدن اسلامی را آشکار سازد.
♨️گفتنی است برای این منظور می توان به روایات طول عمر مراجعه نمود ولی نباید پژوهش خود را منحصر به این روایات کرد چرا که قطعا آنچه در این روایات آمده است از باب انحصار نیست بنابراین ضروری است با مطالعۀ ابعاد گسترده حیات اجتماعی مورد نظر اسلام و ارتباط سنجی آن با موضوع میزان امید به زندگی، در صدد بود با تحلیل مناسب، تحقیق نسبتا جامعی را ارائه نمود.
🌿به عنوان نمونه، ویژگی های: خانواده دوستی، جمع گرایی، دیگر خواهی و اخلاق مداری بخشی از ویژگی های سبک زندگی اجتماعی اسلام است که سبب افزایش میزان امید به زندگی می شود؛ البته هر یک نیازمند مستندسازی، تحلیل، استدلال و تبیین جامع مصادیق است.
#سطح_دو
#کاربردی
👉@rahnameh
💠🍃💠در حوزه، ارزش «تدریس» به مراتب بیش از ارزش «کار پژوهشی» است!
🔻در دانشگاه کار پژوهشی در قالب پایاننامه است و جزو سابقه درسی استاد به شمار میآید، ولی در حوزه این گونه نیست. به شخصی که پانزده سال سابقه تدریس داشته باشد، توجه میکنند، ولی برای بررسی پانزده پایاننامه، هیچ ارزشی قائل نمیشوند! از این رو، استادها به این موضوع اهمیت نمیدهند.
🔸گفتگوی حجت الاسلام رضا اسلامی با رهنامه، شماره 10، ص 11.
#آسیب_شناسی_پژوهش در حوزه
#هنجارهای_حوزوی
👉@rahnameh
✅مرعوب بودن، سدی بر سر راه نقد و نوآوری
🔻باید طلبه را به سوی ذهن پرسشگر سوق بدهیم و کاری کنیم که برخوردش با مطالب، برخوردی فعال باشد، و در برابر بزرگان مرعوب نباشد؛ زیرا مرعوبیت، ویژگی بدی به شمار میآید.
🔻ما نباید اینقدر شخصیتی علمی را بزرگ کنیم که طلبه باورش نشود او هم میتواند فکر بکند یا باورش نشود که کلام آن شخص هم میتواند اشکال داشته باشد. مثلاً بگوییم فلان آقا استوانه و کوه علم است، تالی تلو معصوم است و با امام زمان (عج) دیدار کرده است.
طلبه هم فکر میکند، چون او با امام زمان (عج) دیدار داشته است، پس به او نمیتوان اشکال کرد.
🌐گفتگوی رهنامه با حجت الاسلام رضا اسلامی، شماره 10، ص 9.
#موانع_پژوهش
#لوازم_پژوهشگری
#خلاقیت
#خودباوری
👉@rahnameh