مشهدآباد (1) مشهد کجاست؟ مشهدآباد، قرار است سلسله یادداشت هایی باشد درباره ظرفیت ها، فرصت ها یا تهدید هایی که مشهدالرضا (ع) در دوره معاصر با آن روبه رو بوده و هست و خواهد بود. در این یادداشت ها سعی می کنم با محوریت مشهد و خراسان، مهم ترین موضوعاتی را که می تواند به بهبود و پیشرفت مشهد کمک کند، مورد پرسش قرار دهم. چندان مقید به ارائه راهکار نیستم؛ چون به استناد «حُسنُ السؤال؛ نصف‌العلم»، راهکار را برآمده از طرح پرسش درست می دانم و به نظر می رسد ما درباره زیست شهری و ایده مدنیت در دوره معاصر، در ایران و به ویژه در مشهد، پرسش های درستی را طرح نکرده ایم. به لحاظ تاریخی، ابن بابویه قمی، در عیون اخبارالرضا (ع)، فصلی را به مشهد اختصاص داده و سخن از مشهد رضوی به میان آورده است و متون تاریخی دیگری نیز نام مشهد را بر این سرزمین نهاده اند؛ اما «آباد»شدنِ مشهد به عنوان یک شهر محل سکونت، گویا بعد از تخریب توس در پسِ حمله میران شاه، پسر تیمور لنگ و مهاجرت مردمان توس به مشهد، در اواخر سده هشتم هجری رقم خورده است. در دوره صفویه با نظر به گرایش آن ها به تشیع، مشهدالرضا(ع) رونق بسیار زیادی گرفت و در زمان نادرشاه افشار، پایتخت ایران شد. تقریبا تا اواخر دوره افشاری، ساخت اصلیِ شهر مشهد قدیم، به لحاظ شهرسازی شکل گرفت و بسیاری از محلات قدیمیِ آن، سامان یافت. درباره مشهدِ قدیم، آثار بسیار نوشته شده و کسب اطلاع از آن، چندان دشوار نیست. اما مشهد جدید یا مشهد معاصر که موضوع یادداشت های مشهدآباد است، باید به تناسب ایران جدید یا به تعبیر دقیق تر، ایران معاصر فهمید. ایران و به تعبیری جهان اسلام، از دوره قاجار، به ویژه از دوره ناصری، وارد مرحله جدیدی از تاریخ خود شده که به دوره معاصر مشهور است. دوره معاصر، در این معنا، نه به معنای صدسال یا یک قرن، بلکه ورود به «عصر» و تاریخی است که مختصات آن، با کلِ تاریخ گذشته، تمایزات جدی و ماهوی دارد و مسائل متفاوتی نسبت به گذشته برای آن طرح کرده است. برای درک این تفاوت، بحث های عمیق فلسفی و نظری صورت گرفته، اما می توان با قدری تأمل در شرایط زندگی انسان های هزار سال گذشته و اکنون، این تمایز عظیم را دریافت. گسترش فناوری، شکل گیری دولت-ملت های مدرن، فروپاشی الگوی سلطنت و فراگیری جمهوری و مردم سالاری، سکولارشدنِ سبک زندگی انسان، شیفتگی به دستاوردهای جهان غربی، گسترش علوم جدید غربی به جای علوم سنتی، گسترش رسانه و فضای مجازی و نظایر آن ها آن قدر واضح و مشهود است که جای بحثی درباره تمایز ماهوی دوره معاصر از دوره گذشته باقی نمی گذارد. با این حال مشهد، به دلیل آنکه هویت و بنیانِ شهریِ آن بر مشهدِ حضرت رضا (ع) بنا نهاده شده است، بیشتر اقتضائات دوره معاصر را در ساخت شهری اش متجلی می سازد و اغلب تضادهایی را که اهل نظر درباره مواجهه جهان سنتیِ ما با دنیای مدرن غربی مورد تأمل قرار داده اند، می توان در وضعیت معاصر این شهر مذهبی مشاهده کرد. در یادداشت های بعدی، درباره این اقتضائات معاصر در مکان زمانِ مشهدالرضا (ع) با نظر به موضوعات پایتخت فرهنگی معنوی جهان اسلام، توسعه و پیشرفت، عدالت خواهی، هویت، تکنوکراسی، نهاد علم، زیارت و گردشگری، زبان و ادبیات، صنعتی شدن، آسیای مرکزی و تمدن نوین اسلامی به طرح پرسش خواهم پرداخت. ما تا نتوانیم به طور جدی درباره تحول سترگی که در دوره معاصر (دست کم از اواسط دوره قاجار) به تجربه آن نشسته ایم، فکر کنیم، راه حلی برای برون رفت از مشکلات فعلی مشهد نخواهیم یافت. https://shahraranews.ir/fa/publication/content/14331/383847

‏ ‏ مسأله خودآگاهی و نبود روایت معقول بومی از واقعیت های معاصر این روزها در هر حوزه ای مسائل و رخدادهای مختلفی ذهن ما را درگیر خود میکند که در قبال هر کدام موضع متفاوتی داریم اما سوال اینجاست که هر کدام از این مسائل چگونه شکل گرفته، تا چه اندازه با واقعیات موجود همخوانی دارد ،روایت ما از آنها چطور ساخته شده و این روایت ها چه نسبتی با هویت فرهنگی و تاریخی ما برقرار می کند؟ مبنای هر پاسخی به این سوالات در خودآگاهی ما نهفته است. خودآگاهی از اکنون خود که در نسبت پیوسته با هویت یابی تاریخی و چشم انداز آینده است. مسأله ای که فقر آن در جامعه ما چه در نوع کنش گری عاملیت ها و چه در کیفیت کارکرد ساختارهای مختلف اجتماعی بازتاب یافته و فقدان روایت منسجم و معقول از پدیده ها و مسائل معاصر را به دنبال داشته است. نتیجه چنین امری نوعی انفعال از خودبیگانگی و مصرف زدگی فزاینده ای است که ابعاد بسیاری از زندگی امروز مارا در ساحات مختلف علمی ،اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و.... فرا گرفته است تا آنجا که مسائل دغدغه ها و اولویت های فکری و زندگی ما و حتی نوع پاسخگویی به آن ها متأثر از روایت های بیرونی است که در قالب رسانه های جمعی و اجتماعی بازنمایی می شود. در شرایط ضعف حافظه فرهنگی غفلت از ظرفیت های بومی و نبود روایت معقول از واقعیتهای جاری طبیعی است که روایت های رقیب فرهنگی و سیاسی جایگزین شده و هر کدام به نوعی پاسخگوی چالش های هویت یابی جوان امروز باشد که ثمره آن یک هویت التقاطی ومتناقض است. شواهد این امر نه فقط در مصرف فرهنگی ما که حتی درنوع موضع گیری ما نسبت به رخدادهای سیاسی مشهود است چگونه است که بسیاری در مواجهه با تهاجمات بی سابقه غرب به افغانستان، عراق فلسطين و يمن سكوت میکنند و در مسأله اوکراین مواجهه فعال دارند یا چگونه است که برخی شعار ایران دوستی و باستان گرایی می دهند اما گرایش حداکثری به غرب دارند یا شعار عرب ستیزی میدهند و مصرف کننده فعال شبکه های سعودی هستند؟ دلیل این امر روشن است چون اساسا روایت و قصه روشنی از تحولات جهانی و ماهیت وقایع پیرامونی نداریم خودآگاهی و متعاقبا برخورداری از چشم اندازی روشن در چارچوب روایتی منسجم از ایران آینده شرط لازم در مواجهه معقول با مسائل نوپدید و پاسخگویی به آنهاست. #خودآگاهی #هویت_ایرانی_اسلامی #حافظه_فرهنگی #ایران_آینده

بیانات رهبر انقلاب در دانشگاه علوم اسلامی رضوی،(۱۳۶۴/۰۶/۱۱). ✅ مطالبه تدابیر گمشده ❓واقعاً پاسخ جریان انقلابی در باره این تدبیر و مطالبه سی و هشت سال قبل رهبر انقلاب چیست ؟ 🔺 فرمایشات مهم ۳۸ سال قبل رهبری و ۱۲ سال زمانی که از مجموع ۵۰ سال، برای ما باقی مانده است: 🔸 ما به بازنگری در تمام ابواب و کتب فقهیه احتیاج داریم. فقه غنی و سرشار و ارزشمند ما که خیلی انصافاً فقه قوی و استدلالی و عمیقی است، یک عیب دارد، آن عیب را شماها باید برطرف کنید. آن عیب، عبارت است از اینکه این فقه برای این صورت و این فرض نوشته شده که یک حکومت ظلمی جوری بر سر کار باشد که بر خلاف «ما أنزل‌الله» دارد حکم می‌کند و اجرا می‌کند، یک عده شیعهٔ مستضعف مظلوم هم یک گوشه‌ای زندگی می‌کنند. این فقه، دستورالعمل آن عده شیعه‌ی مستضعف مظلوم است. فقه حکومتی نیست؛ در تنقیح و تحقیق فقه کنونی ما، روزگاری که این فقه بخواهد نظام جامعه را اداره بکند پیش‌بینی نشده؛ ... این عیب را شما باید برطرف کنید. شما باید یک‌بار دیگر، از طهارت تا دیات، نگاه کنید و فقهی استنباط کنید برای حکومت‌کردن. 🔸 ما می‌خواهیم الآن حکومت کنیم، بر مبنای فقه اسلام. اسلام، اقتصاد دارد، روابط اجتماعی دارد، سیاست مالی دارد، سیاست پولی دارد، روابط خارجی دارد، جنگ دارد، صلح و مذاکره دارد، آتش‌بس موقت دارد، نظام کارگری وکارخانه دارد، مسائل حکومتی دارد، قانون‌گذاران دارد، مدیران دارد، بیعت دارد، اولوالامر دارد، اطاعت از اولوالامر دارد، ارتش دارد، سلسله مراکز دارد؛ اینها در اسلام هست، مگر می‌شود بگویید نیست؟ خیلی خب پیدا کنید ببینیم. باید کاری کنید که وقتی کسی رسالهٔ عملیه را باز کرد، بداند چرا مالیات دارند می‌گیرند و چه‌جوری باید بگیرند و اگر نگیرند چگونه می‌شود و بقیهٔ چیزهای دیگر. از اسلام باید اینها استقصاء بشود. این کار را شما باید بکنید. 🔸 ۵۰ سال وقت داریم ما برای این کار؛ بنده نمی‌گویم اینها را شما سه‌چهارساله درست کنید، ۵۰ سال وقت دارید؛ ۵۰ سال، زمان زیادی است، اما این کار هم بسیار کار عظیمی است. اگر شما قدم اول را برنداشتید قدم پنجاهم برداشته نخواهد شد، این را بدانید. امروز ما داریم حکومت می‌کنیم، اداره می‌کنیم کشور را، اما این ادارهٔ امروز ما، با ناشی‌گری، با بی‌اطلاعی، با عدم تجربه، با ندانستن نظر اسلام در بسیاری از موارد همراه است. همین مقدارش است که در دنیا این غوغا را به پا کرده، همین مقدارش است که قدرت‌ها را از ما می‌ترساند، اگر آن‌جور کامل و صحیحش بود ببینید چه می‌شد. (بیانات در دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ۱۳۶۴/۰۶/۱۱).

🔸گردهمایی سالانه اعضای هیئت علمی و دانشجویان گروه علوم اجتماعی ⏰زمان چهارشنبه ۱۹ مهر ساعت۱۲ 🏠مکان سالن شهید سلیمانی(آمفی تئاتر)

و از فلسطین و استواری‌اش از گلوله‌های آتش در زمین‌هایش از گندمزار‌های اشک‌آلودش از شکوفه‌هایش الفبای تازه‌ای می‌سازم. 🏴 داغدار مردم مظلوم فلسطین هستیم که به‌ناحق به‌دست رژیم غاصب صهیونیستی به خاک و خون کشیده شدند. ⚫انجمن علمی علوم اجتماعی دانشگاه رضوی

🔺 تجمع مردمی در اعلام انزجار از جنایات رژیم غاصب صهیونیستی 🔸چهارشنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۲ ، ساعت ۱۱:۳۰ 🔹حرم مطهر رضوی ، صحن قدس [ Ravi_Rezvan ]

# اطلاعیه باسمه تعالي اولین جلسه از سلسله جلسات نقد و بررسی اقتصاد ایران با حضور دکتر حسین راغفر هيت علمی دانشگاه الزهرا تاریخ :چهارشنبه 26 مهر ماه ساعت 16 مکان :سالن کنفرانس شهید سلیمانی

💠پایان‌نامه‌ای که ناپدید شد پژوهشی در دانشگاه حیفا دربارهٔ قتل عام فلسطینیان در سال ۱۹۴۸ (از مجموعه نشست‌های فاجعه، ۱) با حضور دکتر مهدی مجتهدی عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد ⏰شنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۲ . ساعت ۱۲ الی ۱۳:۴۵ دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، تالار شیخ طوسی ◀️ لینک پخش زنده (ورود به عنوان Guest ترجیحا با حروف انگلیسی) @ENOEnsani

🔸شصت و سومین جلسه کرسی علمی ترویجی با موضوع "واکاوی مبانی و اصول سبک پوشش اسلامی ایرانی؛ از بعد هستی شناسی تا هنجاری" 🔹 ارائه دهنده: دکتر حسین مهربانی فر 🔹ناقدین: دکتر سیدمحسن میرسندسی و دکتر سهیلا پیروزفر 🔸مدیر جلسه: حجت الاسلام دکتر مصطفی شاهبازی ⏰شنبه 29 مهر۱۴۰۲، ساعت12:00 🕌 ساختمان شماره ۲ دانشگاه علوم اسلامی رضوی اتاق جلسات #کرسی_علمی_ترویجی #دانشگاه_علوم_اسلامی_رضوی @razaviac

🔻تشکل طلبگی ربیون برگزار می‌کند: 🔸نشست علمی 🔹با موضوع تأملی درباره بنیان‌های سکولار صهیونیسم یهود معاصر 🔰با حضور جناب دکتر محمد رضا قائمی نیک ▫️جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی ⏰ پنجشنبه ۴ آبان، ساعت ۱۴:۳۰ ▫️مکان، دانشگاه ۵، مسجد و رضویه میرزای ناظر 💠 تشکل طلبگی ربیون 🌐 @rebbiion

تاملی دربارۀ بنیان‌های سکولار صهیونیسم یهودیِ معاصر یکی از تصورات رایج دربارۀ منازعات رایج در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، تلقی این منازعات در چارچوب منازعات اسلام و یهودیت است و بنابر این تلقی است که کشورهای اسلامی و بعضی از تحلیل‌گران، راه‌حل این منازعات را در طرح ایده‌های سکولار و تالیِ آن، یعنی عادی‌سازی روابط با اسرائیل دنبال می‌کنند. با این‌حال نه تنها این راه‌حل‌ها، بلکه اصل طرح مسئلۀ مذکور ناشی از تلقیِ نادرستی از سکولاریسم در دنیای مدرن معاصر و مهمتر از آن، عدم درک دقیقِ رابطۀ صهیونیسم یهودی با سکولاریسم معاصر است. در این جلسه، گفتگو درباره این طرح مساله است.

📃دورکیم و قواعد شناخت جامعه 🎤استاد محمدرضا قائمی نیک