🔸فردوسی و مقام "سخن" ✒سید حسین شهرستانی (مدیر گروه حکمت هنر) روز بزرگداشت حکیم ابولقاسم فردوسی را روز پاسداشت زبان فارسی نامیده‌اند. این، البته امری است شایسته. چرا که #فردوسی ایران را با احیاء زبان فارسی زنده کرد. آن هنگام که جغرافیای سیاسی ایران از دست رفته بود، او جغرافیای فرهنگی ایران را در مرزهای زبان فارسی برقرار کرد تا بر این پایه سامان سیاست و مدنیت ملی ایرانیان تجدید شود. اما من برآنم که اگر فردوسی را صرفا پاسدار زبان فارسی و بواسطه آن مرزبان ایران بدانیم، هنوز منزلت والای او را نشناخته‌ایم. فردوسی پاسدار زبان یا "سخن" در کلیت آن است و بدین ترتیب از هستی "انسان" مرزبانی و مراقبت می‌کند. بدین نظر نه ایران که انسان و جهان وامدار شاعر بزرگ طوس است. چرا که شاعران بزرگ از حدود مرزهای ملی و قومی فرامی‌روند. فردوسی به‌مثابه شاعر حقیقی، حقیقت #سخن را که سرمایه آدمیت و جوهر جهان است به یاد می‌آورد و بدین یادآوری آنرا "تازه" می‌کند و بدین ترتیب جهان تازه می‌شود: هین سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود سخن در ظرف زیست روزمره در معرض فرسایش است. ما مردم روزمره، سخن را مصرف می‌کنیم و بدین ترتیب نیروی آن را تخلیه می‌کنیم. کلمات در زندگی روزمره شتابان و سرگردان از این‌سو بدان‌سو پرتاب می‌شوند. در وضع معمول زبان، ابزاری است بی‌جان که ما بی‌آنکه بدان ملتفت باشیم و در آن درنگ کنیم، آنرا "به‌کار می‌بریم". واژه‌ها، این گوهرهای معدن وجود، کدر و خاک‌آلود زیر دست و پای ما می‌غلطتند و بدین ترتیب کهنه و کم‌فروغ می‌گردند. شاعر اما، این جواهر را از زمین برمی‌گیرد، غبار غفلت از آنها می‌زداید و در پرتو درخشش آن خیره می‌ماند. شعر، شعاع خیرگی شاعر است در تماشای فروغ سخن. سخن را سخن‌دان ز گوهر گزید ز گوهر ورا پایه برتر سزید شاعر یادآور ما بدین معنی است که سخن جوهر جان آدمی است و سبک انگاشتن سخن، سرسری گرفتن وجود و بیهوده انگاشتن زندگی است. این سبک انگاشتن سخن، بلیه و واقعه‌ی فراگیر زمانه ماست و به‌تعبیر فردوسی: سخنها از اندازه اندر گذشت این بلیه نه فقط مردم عامی که بسیاری از اهل علم و دانشگاهیان و روحانیان و هنرمندان و مداحان و سیاستمردان و حتی ادیبان و شاعران را دربر می‌گیرد. در این روزگار بطالت سخن و بی‌قدری کلام و مصرف بی‌لگام کلمات و تراکم پرگویی، همه ما به درنگ در سخن سخندانان بزرگ محتاجیم تا دریابیم مادام که سخن سست و خوار ماند، نه دنیایی خواهیم داشت و نه دینی. بیا تا جهان را به بد نسپریم به کوشش همه دست نیکی بریم نباشد همی نیک و بد پایدار همان به که نیکی بود یادگار همان گنج و دینار و کاخ بلند نخواهد بدن مر تورا سودمند سخن ماند از تو همی یادگار سخن را چنین خوارمایه مدار 🌐 @Rcica_ir 🔵 Rcica.ir *تصویر، نگاره‌ای است از چهره فردوسی و سه شاعر معاصر او (عنصری، فرخی و عسجدی) در حاشیه حکایتی از تذکره الشعرای دولتشاه سمرقندی، حکایتی که گرچه مستند و صحیح نیست اما به‌وجهی شیرین و شنیدنی است. https://www.instagram.com/p/CAKmfd_pXtF/?igshid=1kd71q5nq58o6

پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی ♦ #گفتگوهای_مجازی_درباره_کرونا 🎙دکتر وحید یامین پور: تجربه همدلی کرونا می تواند به شخصیت اجتماعی ما بدل شود اولین نشست از نشست های «بررسی ابعاد فرهنگی و اجتماعی پدیده کرونا» دوشنبه ۲۵ فروردین به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی برگزار شد. ♦️میثم مهدیار مجری کارشناس این نشست در ابتدای این گفتگو با اشاره به این که کارویژه علوم انسانی معنابخشی به پدیده های اجتماعی است گفت: پدیده ی کرونا در جهان وضعیت جدیدی را ایجاد کرده است، که هنوز بسیاری از ابعاد آن روشن نشده است و از این رو گفتگو درباره ی کرونا سهل و ممتنع است. سهل از این جهت که همه ی جهان درگیر آن است و ممتنع از آن جهت که برای اولین بار است که جهان مدرن درگیر چنین پاندمی ای می شود. ابتدا تصور می شد که تنها چین، ایران و چند کشور دیگر درگیر هستند و تحلیل های خاصی در این باره تولید می شد، اما در هفته های گذشته که بسیاری از دیگر کشورها درگیر این پدیده شده اند، ادبیات قبلی هم دچار چالش شده است. ♦️دکتر وحید یامین پور رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا باید این پدیده را متمایز و خاص ببینیم یا مانند دیگر بحران ها مثل سیل و زلزله با آن مواجه شویم گفت: بین اندیشمندان جهان در حوزه علوم انسانی کسی را ندیدم که پدیده ی کرونا را ساده، زودگذر و قابل پیش بینی دانسته باشد. همه معتقدند جهان پساکرونا جهان دیگری است. دنیا در یک شوک و حیرتی فرو رفته است، که اگر همین فردا اعلام شود جهان با یک معجزه از این ویروس پاک شده همین ۳ ماه گذشته کافیست تا از آن به عنوان یک دوره عجیب در تاریخ یاد شود. برخی شخصیت‌های سیاسی آن را با جنگ جهانی دوم قیاس کرده اند و اذعان داشته اند در 80 سال اخیر هیچ اضطراب و اضطراری جهانی که کل بشر را دچار کند، در این حد و اندازه وجود نداشته است. کرونا چون خطری است که در سر تا سر زمین وجود دارد و بیخ گوش تک تک افراد بشر است و می توان گفت تاریخ به قبل و بعد از کرونا تقسیم خواهد شد. ♦️وی افزود: عمده اندیشمندان معتقدند این ماجرا پروژه جهانی سازی بر اساس استانداردهای آمریکایی را تحت الشعاع قرار خواهد داد. نهاد علم و به ویژه نهاد بهداشت و درمان که گردش مالی بسیار بالایی دارد و شاخصه هزاره سوم هستند و به انسان مدرن ادعای خدایی داده بود و بشر جدید با آنها می‌خواست به بهشت زمینی دست پیدا کند امروز زیر سوال رفته اند. اگر سازمان ملل متحد و بقیه سازمان های جهانی را نتیجه تکامل فهم جمعی بشر بدانیم امروز این سوال مطرح می شود که در این بحران جهانی سازمان ملل کجاست و چه راهکاری برای حل آن دارد؟ چه همکاری و همگرایی مؤثر بین الملی در مبارزه با کرونا انجام گرفت؟ تنها کاری که شکل گرفت این بود که کشورها مرزهای خود را به روی یکدیگر بستند. ♦️دکتر یامین پور ادامه داد: بسیاری از کشورها با شیوع کرونا به درون گرایی و ملی گرایی و جدا شدن از فضای بین المللی سوق پیدا کرده اند.، با این اوصاف و با فروریختن ادعاهای گذشته درباره ی جهانی سازی یا جهانی شدن امیدوارم این مسائل بر درک روشنفکران ما از فضای جهانی هم تأثیر گذارد. اگر ما بپذیریم که در این پدیده ی جدید جوامع سرنوشت مشترکی پیدا کرده اند و مسیری که تاکنون رفته و ساختارهای موجود بر این سرنوشت جدید بی تأثیر بوده اند، از این جهت نگاه ها می تواند معطوف به مسیر جایگزین گردد و فرصتی برای طرح آلترناتیوهای جهانی شود. ♦️این استاد دانشگاه با اشاره به فعالیت های اجتماعی که حول کرونا در کشور شکل گرفته است افزود: یکی از اتفاقات منحصر به فردی که در کشور ما اتفاق افتاد، گشایش های جدیدی است که ما در حل این بحران به آن دست یافتیم و آن به طور مشخص «ترمیم آسیب ها با بازگشت به مردم» بود. مسئله کرونا دو لبه دارد از طرفی باهم بودن مردم را نشانه گرفته است و هر نوع اجتماعی را ممنوع می کند و از طرفی جز با همکاری و همگرایی مردم نمی توان بر آن غلبه کرد و در همین فضا بود که به توصیه رهبر انقلاب با «مواسات و همدلی» می توان این شکاف و بحران اجتماعی را جبران کرد و به عبارتی تهدید را به فرصت تبدیل کرد. در حالیکه بسیاری از روشنفکران ما در تحلیل ها صرفاً به نقش سیاست و دولت توجه کرده اند، این توجه دادن به نقش مردم بسیار مهم است و این جایگزینی است که ایده و اجرای آن در دیگر کشورها دیده نمی شود و حتی می توان به آن‌ها پیشنهاد داد.

ادامه: [ص۲] ♦️یامین پور درباره ی امکان تداوم این «مواسات اجتماعی» اضافه کرد: در انقلاب و جنگ تحمیلی نیز این تجربه همگرایی اجتماعی را شاهد بودیم و اگر الان نیز این تجربه را با هوشمندی حفظ کنیم تبدیل به شخصیت اجتماعی ما می‌شود. در دهه ۸۰ و ۹۰ احساس کردیم بسیج با بحران مأموریت مواجه شده است، اما الان فرصتی برای آن فراهم شده تا به مأموریت‌های اجتماعی خود برای ایجاد پیوند بین مردم باز گردد، چرا که هیچ نهادی جز بسیج محلات امکان شناسائی آسیب دیدگان از کرونا را ندارد و تکاپوی بسیج در دوران کرونا منجر به ورزیده شدن این نهاد می شود. این دقیقاً یک مانور و رزمایش است. نباید این رزمایش را رها کرد و باید آن را به نسل‌های بعدی آموزش داد. ♦️یامین پور در پایان با اشاره به تأثیر پدیده¬ی کرونا بر نهاد خانواده گفت: تا قبل از شیوع کرونا تفریح در کشور ما به سبک کشورهای لیبرال محدود به گشت و گذار، سینما رفتن و... بود، اما گونه‌ای از تفریح که آثار ماندگاری دارد، تفریح و انبساط خاطر ناشی از با هم بودن است. در زندگی مدرن میان زوجین و والدین و فرزندان کمتر تخاطب صورت می‌گیرد و باعث گسست نسلی شده است، اما در این ایام این فرصت نیز وجود دارد که مهارت با هم بودن را به خانواده‌ها آموزش بدهیم. ما دوران مراقبت پزشکی را می‌گذرانیم، این را می‌توان به یک تجربه ی انفسی مراقبه تبدیل کرد. این نیاز به آموزش و ادبیات سازی دارد که علمای ما از پس آن بر می آیند، همچنین رسانه‌ها هم می‌توانند نقش مهمی در این خصوص داشته باشند.

🔻#گفتگوهای_مجازی_درباره_کرونا 🎙دکتر‌ سجاد صفار هرندی: بحران كرونا؛ از تأملات هستی‌شناسانه تا منازعات هویتی دومین نشست از نشست­های مجازی «بررسی ابعاد فرهنگی و اجتماعی پدیده­‌ی کرونا» ۲۸ فروردین ماه از سوی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی برگزار شد. 🔶دکتر سجاد صفار هرندی مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، دومین مهمان گفتگوی مجازی در باب بررسی ابعاد فرهنگی و اجتماعی پدیده­‌ی کرونا در مقدمه­‌ی این گفتگو بیان کرد: رسالت دانش و به طور اخص علوم انسانی معنابخشی به جهان انسانی و توضیح تجربه­‌ی زنده اوست. از این رو، در هنگامه­‌ی مواجهه با بحران حاد و خطیری چون کرونا، اهل نظر و اندیشه فضا را غنیمت می‌­شمارند تا رنگ اندیشۀ خود را بر واقعیت جاری بزنند و وضعیت را بر حسب دستگاه خود معنا کنند. در عین حال، کارکرد و ویژگی چنین تجاربی فراهم آوردن مجالی است تا اهالی دانش در رویارویی با یک وضعیت بغرنج، ایده­‌های خود را به آزمون گذاشته و محدودیت­‌های آن را دریابند. 🔶وی افزود: در رابطه با مسئله‌­ی کرونا جدای از جنبه­‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی که در جای خود مهم است، یکی از مهمترین ایده­‌های نظری که این روزها طنین آن بیشتر از قبل شنیده می­شود و صرفاً از جانب منتقدین مدرنیته، سنت‌گرایان یا اهالی الهیات و متألهین نیست بلکه بسط و عمومیت بیشتری یافته، اذعان بر مسئله­‌ی عجز و ناتوانی انسان در مقابل عظمت هستی و در معنای محدود این دنیایی آن در برابر طبیعت است. حتی یورگن هابرماس که خود را وارث سنت روشنگری می­داند در خصوص این اپیدمی جهانی بر همین نکته دست گذاشته و ناتوانی و جهل بشر را متذکر می‌­شود. 🔶صفار هرندی در ادامه بیان کرد: آنچه که ماهیت رویداد اخیر را با رنج و مشکلاتی که در گذشته­ بشر با آن روبرو بوده متفاوت می­‌سازد، فراگیر و فراتر بودن از تجربه­‌های فردی و محلی انسان است. مسئله عجز همیشه در تاریخ بشر بوده است و هر انسانی به صورت وجودی و درونی در موقعیت­‌های گوناگون رنج ، ناکامی، مرگ عزیزان و غیره را تجربه کرده است، اما امروز این عجز و ناتوانی به طور همزمان و فراگیر خود را بر آحاد بشر تحمیل کرده است. کل پروژه­‌ی مدرنیته به یک معنا تلاشی بود برای محافظت انسان در برابر این بلایا. 🔸️آن چیزی که مسئله­‌ی کرونا را خاص می­کند، از یک سو جهان­شمول بودن و از سوی دیگر نسبت آن با کلیت مدرنیته و تمدن جدید غرب است. بعد از گذشت حدود ۳۰۰ سال از داعیه­‌های نجات­بخشی علم و تاکید بر قدرت و سلطه­‌ی انسان بر جهان به واسطه­‌ی علم، شاهدیم که کرونا یک دهن­کجی به همه­‌ی این داعیه­‌ها و دعاوی کرده و بار دیگر عجز و محدودیت وجودی انسان در برابر هستی را به او متذکر می­شود. همان فقر وجودی انسان که در سنت عرفان و حکمت اسلامی خصوصاً حکمت صدرایی اشاره شده است. 🔸️مسئله اینگونه نیست که با پیشرفت علم و تکنولوژی مصائب انسان حل و فصل شود. انسانی که تا حد زیادی رخدادهای طبیعی را در جهت مقاصد، مطامع و منافع خود به تصرف در آورده است، به یک­باره متأثر از ویروس کرونا، آگاه میشود که مسألۀ ناتوانی و انقیادناپذیری هستی نسبت به انسان نهایتاً لاینحل است. این چیزی نیست که با دانش بیشتر یا توسعه بیشتر یا امثال آنها حل و فصل شود. بلکه مسأله­ای هستی­شناختی است. وضع انسان در نسبت با هستی است. البته تذکر به این به عجز و فقر به معنای نفی علل و اسباب، قدری­گری و انفعال وجودی نیست، بلکه نگرشی است که کل این اسباب را فاقد اصالت می داند و با نگاه توحیدی آن را فاقد موضوعیت می­داند. 🔶وی افزود: فقر وجودی انسان در مواجهه با بحران کنونی اتفاق مهمی است که حتّی بشر مدرن، سخنگویان مدرنیته و روشنفکران هم به آن اشاره می­کنند. ­این نقطه‌ای است که بحث فرهنگ و هنر هم می­‌تواند به میان بیاید. تجربه­‌ی وجودی و لحظه یا آن خاصی از خلال این اپیدمی و پاندمی جهانی پیدا شده است. فرهنگ و هنر می­تواند به این تجربه­‌ی جهانی عمق ببخشد وآن را از ساحت ناخوداگاه به ساحت خوداگاه بیاورد. به خصوص هنری که خود را در نسبت با مسئله­‌ی امر قدسی و حقیقت توحید فهم و معنا می­کند و از آن به هنر دینی تعبیر می­‌شود. 🔸کارکرد و کارویژه­‌ی فرهنگ و هنر این است که این لحظه و آنِ خاص را به طور دائم، حتّی زمانی که ما از این تجربه عبور کردیم، متذکر شود و موقعیت بنیادین وجودی ما را در نسبت با آن تعریف کند.

ادامه: [صفحه ۲] 🔶وی در ادامه گفت: ذهنیت طرح شده از سوی برخی جامعه­‌شناسان و روان‌شناسان در دوران مدرن ، باور و عقیده‌ی دینی را محصول موقعیت­‌های ترس می­داند که به واسطه­‌ی یک امر متعالی تلاش می­کند تا بر هراس خود چیره شود. اندیشه دینی باید این توضیح و معادله را به صورت واژگونه بازسازی کند. مبنای این توضیح نگاه مبتنی بر توحید و فقر کل ماسوا نسبت به مبدأ و منشأ هستی است. 🔸در واقع شرایط رنج و ابتلا به شدائد موقعیتی است تا حقیقت محجوب امکان پدیداری پیدا کند. باور به امر متعالی، امری فطری است که به هنگام حوادث، مورد توجه انسان واقع می­شود. احوال و غفلت روزمره یک نوع حجاب است و موقعیت­‌های خاص ما را نسبت به وضع حقیقی خود در هستی آگاه می­کند. همانطور که قرآن می­فرماید: فَإذا رَکِبُوا فِی الفَلکِ… و این چیزی است که به عنوان یکی از مضامین جدی، محورهای مهم و دستورکار قلمرو هنر و اندیشه میشود به آن توجه کرد. 🔸این پژوهشگر حوزه­‌ی فرهنگ بیان کرد: پدیده­‌ی کرونا با همه­‌ی مهیب بودن روزی به پایان خواهد رسید و بعید است که پایان تاریخ باشد. عقیده ندارم که این تجرب‌ه­ی خاص جهانی، حصار و قلعه­‌های امنی را که تمدن‌­ها، گروه­‌ها، هویت‌های فرهنگی، اجتماعی و صنفی برای خود ایجاد کرده‌­اند، را از بین ببرد و ذوب کند، به خصوص با شناختی که از اصحاب علوم انسانی داخلی داریم. به عنوان یک مطایبۀ کاملاً جدی باید امیدوار باشیم که در غرب حرکتی صورت گیرد، شاید از تبعات و نتایج آن در اینجا بهره ببریم، چون تا وقتی از مرکز پیام نیاید اصحاب پیرامون کاری از پیش نخواهند برد. می­توان امید داشت تا اصحاب اندیشه و هنر از این تجربه­‌ی جمعی جهانی کوله‌بار خود را پرکرده باشند برای منشا خلاقیت و آفرینش­های هنری برجسته در جهت نگاهی که مطرح شد. 🔸دکتر صفار هرندی در پایان در پاسخ به این سؤال که آیا در حوزه­‌ی فرهنگ عمومی و سیاست نگاهی که ما از قبل به غرب داشتیم تغیری کرده یا نه؟ گفت: از حیث فردی و روانشناسی با توجه به برداشت شهودی که من از اطراف خود دارم، به نظر می­رسد در بطن این تجربه ما با گرایشاتی نسبت به جنبه‌های دینی، اخلاقی و اجتماعی روبرو هستیم. نمودهایی همچون یاد مرگ و بی اعتباری دنیا و اهمیت و اصالت یافتن مسائل اخلاقی،عاطفی و خانوادگی نسبت به دغدغه­‌های قدرت و ثروت. 🔸اما از حیث جمعی برای جامعۀ ما ماجرای اخیر کرونا جدا از زاویه‌­ای که تا الان گفتگو کردیم، حاوی تکانه مهمی از حیث مباحث هویتی بود. تجربه­‌ی جهانی اخیر، شاید بتواند نقطه عطفی در مناسبات هویتی ما و غرب باشد. روشنفکرانی که هویت خود را در سایه­ی تفکرات غربگرایانه تعریف کرده­‌اند و قلعه­‌ی محکمی از آن ساخته اند، دچار ضربه و خلل­‌های جدی خواهند شد. 🔸در طول دو سه دهه اخیر با جریانی روبرو هستیم ­که هم جنبه‌ی رسانه­ای دارد که رسانه­‌های داخلی و خارجی به آن پرداخته­‌اند و هم جنبه نظری و شبه نظری که در بسیاری از اظهارات روشنفکران غربگرا در فضای سیاسی و اجتماعی ایران می­بینیم، حتّی در قالب لطیفه وارد مناسبات بین فردی جامعه­‌ی ما هم شده که من نام آن را «ایده استثناانگاری» مینامم. ایده‌­ای که معتقد است یک سری ویژگی­‌های خاص که عموما بد، منفی و استثناء هستند در مردم ایران وجود دارد که آن­ها را از جامعه­‌ی متمدن، عقلانی و نظم یافته غرب متمایز می­کند. یک رابطه­‌ی دو قطبی که در یک سو همه­‌ی رذائل و ضعف­‌ها و از سوی دیگر آن همه­‌ی کمالات و مطلوبات قرار دارد، با تاکید بر اینکه همه­‌ی مشکلات و مسائلی که با آن مواجه هستیم اسثنائی و مخصوص جامعه­‌ی ایران است. این جریان به صورت سازمان­یافته تبدیل به بخشی از ذهنیت یک جمع مهم و قابل ملاحظه­ از مردم ایران شده، طبقه­‌ی متوسط شهری که به نوعی گرایشات نوخواهی، احساس خودباختگی و تحقیر هویت ملی در بین آن­ها وجود دارد. 🔸 بحران کرونا و مجموع اتفاقاتی که در نظام سلامت و بهداشت کشورهای توسعه یافته افتاد، تصمیمات به سرعت تغییر یابنده، حالت پریشانی و بلاتکلیفی و تبعات آن در صحنه­‌ی اجتماعی و فرهنگی این جوامع، تصویر واقعی غرب را نمایان کرد. گرچه روشنفکران غربگرای ایرانی این فرصت را به خود در جهت بازنگری در ایده­‌های قبلی نخواهند داد و کماکان در حال احیای گفتمان گذشته از یک زاویه­‌ی جدید هستند. فقط تعداد محدودی اذعان می­دارند که بر خلاف تلقی قبل جامعه­‌ی ایران پوچ و فاقد سرما­یه­‌ی اجتماعی نیست و می­تواند در مقابل چنین مسائلی تاب­آوری داشته باشد.

🔸️ #تاملات_کرونایی ♦️ آیا ما یک جامعه کوتاه مدت و استبدادزده هستیم؟ 🖋میثم مهدیار استعمار قبل از اینکه مبتنی بر نیروی تغلب و زور بتواند جهان غیر غربی را مستعمره کند می بایست زمینه های فرهنگی حضور خود را مهیا می کرد. شرق شناسان و جهانگردان غربی با حمایت مالی کمپانی های استعماری به سراسر دنیا سفر می کردند و در قالب سفرنامه ها تصویری عقب افتاده و بدوی و غیرمتمدن از جهان غیر غربی می ساختند تاحضور نظامی و اقتصادی غربی ها توجیه شود. این تصویر سازی آنقدر قوی بود که بسیاری از شرقی ها نیز چنین تصویری از خود را باور و حضور استعمارگران را به نفع خود می دانستند و لفظ استعمار اصلا به معنای طلب عمران و آبادی بود. "ادوارد سعید" در اثر مُعظَم خود که سنگ بنای مطالعات پسا استعماری شد این دست از تصویر سازی ها را "شرق شناسی" نامیده است. آنطور که سعید و خلف او اشاره کرده اند بر اساس این تصویر سازی های شرق شناسانه انسان غیر غربی انسانی تنبل و تن پرور، خود محور، استبداد زده، دروغگو، شهوت ران، حسود و ریاکار، منفعل، نظم ناپذیر، نامشارکتی و... توصیف شده است. همانطور که اشاره شد شرق شناسی فقط در غرب محدود نماند و بواسطه ارتباطات استعماری این گزاره ها به عینه در کار بسیاری از نویسندگان شرقی که به دنبال تحلیل شخصیت و منش و اخلاقیات کلی ملت های خود برای فهم علل عقب ماندگی شان بوده اند نیز تکرار شده اند که برخی ها این شق از بررسی ها را "خودشرق شناسی" نامیده اند. در کشور ما نیز این الگو به عینه تکرار شده است و ما در دو سده اخیر کتاب های بسیاری از نویسندگان وطنی در نقد اخلاقیات و منش ایرانیان به نگارش درآمده است. موج اول این کتاب ها در دوره مشروطه بود که در قالب رساله های سیاسی اجتماعی توسط منورالفکران نسل اول طبع می شد و بازتاب های بسیاری در مطبوعات آن دوره داشت. موج دوم این کتاب ها با کتاب "خلقیات ما ایرانیان " محمد علی جمالزاده در دهه 40 شروع شد و در دهه ۵۰ و بعد به صورت گسترده در دهه هفتاد و هشتاد توسط نویسندگان دیگری همچون علی محمد ایزدی، حسن نراقی، حسن قاضی مرادی، علی رضا قلی، محمود سریع القلم ، صادق زیباکلام ، کاتوزیان و ... دنبال شده است. جمال زاده که یک داستان نویس مدرن بود در این کتاب پا را از داستان نویسی فراتر گذاشته و به عنوان یک آسیب شناس در پی شناخت دردهای جامعه ایران بود. از نظر او به دلیل خلقیات مان بوده است که ما ترقی نکرده ایم و تا این خلقیات فاسد را درمان نکنیم عقب ماندگی جبران نخواهد شد. او این دردها را نه از زبان خودمان بل از زبان ناظر بیرونی یعنی سفرنامه نویسان غربی بیان کرده است. برخی از این خلقیات منفی که جمال زاده برای ایرانیان تصویر کرده عبارتند از : دروغگو، کلاهبردار، کم جرئت و ترسو، از خود راضی و خود پسند، لا ابالی و ... . اگرچه جمال زاده در ذکر مولفه های منفی خلقیات ایرانیان از منظر سفرنامه نویسان برخی نکات مثبت از دیدگاه آنان را لابه لای این نکات منفی ذکر می کند اما دیگر نویسندگان و جامعه شناسانی چون کاتوزیان، سریع القلم، زیباکلام، قاضی مرادی، ایزدی، نراقی، که تحت تاثیر مستشرقین خارجی و امثال جمال زاده و صادق هدایت در داخل بوده اند همین نکات مثبت را نیز حذف کرده اند و به اسم "آسیب شناسی خلقیات ایرانیان" تصویری که از تاریخ ایران و ایرانیان ساخته اند به صورت یکدست کاملا تاریک و سیاه است: ایران جامعه ای کوتاه مدت و کلنگی و سراسر استبدادی و ایرانیان در طول تاریخ شان منفعل، نامشارکتی، استبداد زده، سیاست زده، مغرور، ترسو، انتقاد ناپذیر، دارای شوق ویرانگری، احساساتی، جزم اندیش، زیاده طلب، خود مدار، تنبل، استبداد طلب، تک رو، ریاکار، ستیزه جو، دروغگو و... بوده اند. نکته مهم در این تصویر سازی ها این است که عمده این نویسندگان این صفات را در میان ایرانیان در طی قرن ها ثابت و مستمر و حتی به صورت ذات گرایانه ای ژنتیک می دانند. البته همانطور که دکتر آرمین امیر در کتاب "ره افسانه زدند" نشان داده عمده این احکام و تصویرسازی ها بیشتر ماحصل کپی کاری از منابع مستشرقان و نیز قوه داستان سرایی این نویسندگان بوده و فاقد روش مندی علمی بوده است. اما به عکس این تصویرسازی ها، این روزها که جهان و کشور ما درگیر مقابله با کروناست، مشارکت های اجتماعی داوطلبانه در سطح وسیعی در کشور و به صورت محلی و ملی دیده می شود: از مردمی که داوطلبانه ماسک و گان می دوزند تا کسانی که به ضدعفونی معابر می پردازند، آنهایی که برای بیماران و کادر درمان آبمیوه تدارک می بینند، داوطلبانی که تغسیل اموات را عهده دار شده اند، موجرهایی که اجاره های مستاجران را بخشیده اند و خیریه هایی که برای آسیب دیدگان اقتصادی این روزها و سالمندان و ناتوان ها ارزاق تهیه می کنند و...

ص [2] وقتی به این حجم و سطح از نظم و همکاری های جمعی، مشارکت های خودجوش و فعالیت های خستگی ناپذیر نگاه می کنیم بسیاری از آن تصویر سازی های استعماری و اروپامدارانه از خلقیات منفی ایرانیان رنگ می بازد. البته این به این معنی نیست که مردم ما در زمانه کرونایی کژرفتاری نداشته اند یا دیگر ملت ها اهل مشارکت های داوطلبانه نبوده اند اما مرور اجمالی و مقایسه ای نگارنده( که داده هایی از کانال ها و گفتگو با هموطنان و فعالان رسانه ای ساکن در دیگر کشورها گردآوری کرده) نشان می دهد حجم مشارکت های داوطلبانه ایرانی ها به نسبت دیگر ملت ها (حتی از همان هایی که احزاب سیاسی ریشه دار داشته اند) اعجاب برانگیز است. اینک پرسش اصلی اینجاست: آیا این حجم از نظم و فعالیت های مدنی خودجوش اتفاقی است؟ آیا بدون سابقه تاریخی عینی و ذهنی، امکان شکل گیری چنین سطحی از این مشارکت ها امکان پذیر است؟ آیا آنطور که برخی جامعه شناسان سیاست زده ایرانی تَکرار می کنند جامعه ایرانی یک جامعه کوتاه مدت و استبداد زده بوده و هست؟ انقلاب اسلامی خود محصول چنین مشارکت های محلی بود و شاید از همین جهت بود که صلح آمیزترین و فراگیرترین انقلاب مدرن نام گرفته است؛ جنگ هشت ساله که خود یک جنگ جهانی (جنگی با مشارکت ۳۲ کشور علیه یک کشور) بود با چنین مشارکت های مردمی در جلو و پشت جبهه اداره می شد و سالهاست هیات های مذهبی و خیریه ها و انجمن های محلی صحنه بروز و ظهور چنین مشارکت هایی هستند و مردم ما در فرهنگ عمومی شان در جشن و عزا، صندوق های قرض الحسنه خانگی و... چنین مشارکت هایی را بازتولید کرده اند. اما با این همه گویا تولید کنندگان کلیشه های استعماری به جامعه ما نمی نگرند. کلیشه ها و اسطوره هایی که کمترین کارکرد آنها تحقیر هویت و فرهنگ ایرانیان و نابود کردن "اعتماد به نفس ملی" آنهاست. اعتماد به نفسی که زمینه خلاقیت، فعالیت و کنشگری در اقتصاد و جامعه است. این روزها شاید دوباره مجال این پرسش نیز فراهم شده است: آیا صرفا یک نوع دموکراسی وجود دارد و نمی توان به آلترناتیوهای دیگر متناسب با تاریخ و فرهنگ خودمان بیاندیشیم؟

📚اثر جدید از پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی: 📕"چگونه تحلیل گفتمان انتقادی انجام دهیم" 🖌نویسنده: دیوید مکین و آندره آمِیِر مترجم: مهدی کوچک‌زاده و محمدقلی میناوند 📖برگی از کتاب: 🔸تحلیل متن، یکی از پربحث‌ترین بحث‌ها در علوم اجتماعی و ارتباطات می‌باشد. البته دامنۀ بحث‌ها خیلی گسترده است ولی یک وجه مشترک در میان تمام این بحث‌ها هست که همه می‌خواسته‌اند متن را طوری تحلیل کنند که از طریق آن بشود منظور مؤلف را فهمید. و چون خیلی وقت‌ها منظور مؤلف، منظور غرضمندی است و با قدرت یا ایدئولوژی پیوند خورده، تحلیل متن جنبه‌ای انتقادی پیدا کرده است. 🔸 زبان بخشی از شیوه‌ای است که مردم با آن به دنبال ترویج بعضی از دیدگاه‌ها دربارۀ هستی و «بدیهی‌ساختن» آن‌ها هستند؛ به‌ وسیلۀ زبان است که انواع مشخصی از سنت‌ها، اندیشه‌ها، ارزش‌ها و هویت‌ها رواج می‌یابند و بدیهی‌سازی می‌شوند و سپس نهادهایی مانند مدارس نیز به محلی برای به‌قانون‌درآوردن و نشر چنین دانشی بدل می‌شوند. زبان از آنچه ما آن را فرهنگ خود می‌دانیم تفکیک‌ناپذیر است. 🔸زبانشناسی انتقادی یک سری امکانات را در اختیار تحلیلگر قرار می‌دهد تا به وسیلۀ آن، گفته‌ها و ناگفته‌های متن را به چنگ بیاورد. منتها نواقصی داشت. نواقص موجود در زبانشناسی انتقادی در گرایشی به نام تحلیل گفتمان انتقادی برطرف شد؛ یعنی که جعبۀ ابزار تحلیلگر کامل‌تر شد. تحلیل گفتمان انتقادی به صورت نظام‌مند ارتباط متن با ایدئولوژی و قدرت را مشخص می‌کند. 🔸تحلیل گفتمان انتقادی، یک رویکرد بِینا رشته‌ای برای مطالعهٔ گفتمان است که زبان را به عنوان شکلی از کارکرد اجتماعی بررسی می‌کند و بر نحوهٔ بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی به وسیلهٔ متن و گفتگو تأکید می‌کند. 🔸کتاب میر و مکین، یعنی کتاب حاضر، این ویژگی را دارد که اکثر امکانات تحلیل گفتمان انتقادی را به صورت دقیق و فهرست شده و با ذکر مثال‌های فراوان دسته‌بندی و ارائه کرده است. همچنین این کتاب، مجموعه‌ای از روش‌ها و شیوه‌های تحلیل دقیق ارتباطات بصری را نیز ارائه می‌کند. علاقمندان می‌توانند کتاب را از طريق لينك زير تهیه کنند: https://www.sooremehr.ir/fa/book/3299/% #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه #انتشارات_سوره_مهر 🌎 rcica.ir

📚 اثر جدید پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی به بازار نشر آمد: 📕"پاره های انسان شناسی جنگ و شهادت" (مجموعه مقالات، جلد اول) 🖊به کوشش و ترجمه میثم مهدیار و سیروس ذولفقاری 💼 خرید اینترنتی کتاب: 🌐https://www.sooremehr.ir/fa/book/3304 #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه #انتشارات_سوره_مهر ID: @RCICA_IR 🌐 RCICA.ir

📚اثر جدید پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی به بازار نشر آمد: 📕"پاره های انسان شناسی جنگ و شهادت" (مجموعه مقالات، جلد اول) 🔻معرفی: 🔸در این کتاب هشت مقاله ترجمه و یک تألیف در کنار هم قرار گرفته‌اند. وجه مشترک این مقالات علاوه بر قلمرو آنان، یعنی مقوله جنگ و مفهوم شهادت در ایران، روش آن‏هاست. عمده این مقالات ذیل روش نشانه‌شناسی و زیبایی‌شناسی انتقادی قرار می‌گیرند و در برخی از مقالات نویسندگان تلاش کرده‌اند رویکردی پدیدار‏شناسانه در فهم مقوله دفاع مقدس/ جنگ هشت‌ساله ایران از طریق تحلیل بازنمایی آن در ادبیات، هنرهای تجسمی و نیز فرهنگ و هنر عامه اتخاذ کنند. 🔸در مقاله اول، «شهادت در فرهنگ سیاسی ایرانیان»، پیشینه مفهوم شهادت در ادبیات کلاسیک و معاصر و دیدگاه روشن‌فکران معاصر ایرانی بررسی شده است. 🔸مقاله دوم، «‏خاطرات رستگاری‌بخش: پرتره‌‌نگاری در مراسم یادبود»، به بررسی پیشینه پرتره‌نگاری در سنت شیعی و تداوم آن در دفاع مقدس پرداخته است. 🔸«‏هنر دیواری در ایران پس از انقلاب» عنوان مقالة سوم این مجموعه است که در آن سنت دیوارنگاری در ایران بعد از انقلاب و تطورات و نسبت آن با قدرت با بررسی نمونه‌هایی از آن در شهر تهران از سوی نویسنده تحلیل شده‌است. 🔸در مقاله‌ چهارم، «‏پوسترهای ایرانی دربارۀ جنگ ایران و عراق»، نیز سه پوستر از مجموعه پوسترهایی که در زمانه جنگ از سوی هنرمندان ایرانی تهیه شده‌اند از طریق نوعی نشانه‌شناسی و زیبایی‌شناسی انتقادی بررسی شده‌اند. 🔸مانند سه مقاله قبلی، «‏مطالعات تمثیل‌شناسی بر روی پیکر شهدا» شش پوستر از پوسترهای انقلاب و دفاع مقدس را که مربوط به قبل، حین و بعد از انقلاب بوده‏ به صورت تطبیقی تحلیل و بررسی کرده است. 🔸در مقاله ششم، «‏نقاشی‌های مربوط به جنگ و سفر زیارتی در ایران»، نقاشی‌‏های دیواری ناصر پلنگی در مسجد جامع خرمشهر، که از مناطق زیارتی کاروان‌های راهیان نور در ایران است، به صورت تطبیقی با نقاشی‌های دهة بیست در آلمان پس از جنگ جهانی اول بررسی شده است. 🔸مقاله «‏تفاوت‌ها در نحوه نمایش تصاویر شهدا در فضاهای خصوصی و عمومی جنوب تهران» به بررسی تطبیقی دیوارنگار‌ه‌‏ها و بیلبوردهای منطقه علی‏آباد (خزانه) در جنوب تهران با آلبوم‌های خصوصی و فضاهای خانوادگی خانواده شهدا پرداخته است. 🔸مقاله هشتم تلخیصی از کتاب نفیس ‏راز جعبه آیینه است که در آن نویسنده با رویکردی انسان‌شناختی و با روش نشانه‌‏شناسانه به بررسی جعبه آیینه‌های مزار شهدا در جامعه ایرانی پرداخته است. در مقاله آخر، «موزۀ شهدا در تهران، تجسم خاطرات در ایران پس از انقلاب»، نیز کارکردهای فرهنگی و اجتماعی موزه شهدا و تفاوت‌های آن با مفهوم مألوف موزه مدرن بررسی شده است. 🖊به کوشش و ترجمه میثم مهدیار و سیروس ذولفقاری 💼 خرید اینترنتی کتاب: https://www.sooremehr.ir/fa/book/3304 #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه #انتشارات_سوره_مهر ID: @RCICA_IR 🌐 RCICA.ir https://eitaa.com/rcica_ir/247 .

📌افتتاح ساختمان جدید کتابخانه حوزه هنری به زودی 🔻این کتابخانه با بیش از ۸۰ هزار کتاب،از کاملترین کتابخانه‌های تخصصی فرهنگ و هنر ایران است. #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه ID: @RCICA_ir 🌐 RCICA.ir

📚#معرفی_کتاب 📌به مناسبت چهاردهم خرداد ماه، سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) 📗کتاب «امیر قافله عشق» اثر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، به قلم دکتر همایون همتی، سال انتشار۱۳۸۸ 📖کتاب حاضر مجموعه مختصری از مقالات، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌هایی تحریریافته در شناخت و شناسائی ابعادی از اندیشه و منش امام خمینی (ره) است. 🍃برگی از کتاب: 🔸امام خمینی(ره) توانست در نظر و عمل، عرفانی ناب، شرعی و راستین عرضه کند که هم بر معیارهای دینی و محتوای شریعت استوار است و هم با روح و نیاز جامعه و زمان و نیاز انسانِ دربندِ روزگار ما، سازگار. 🔸امام خمینی (ره) از میان انواع تئوری‌های مشروعیت حاکم و حکومت، مشروعیت الهی را می‌پذیرد و مشروعیت حاکم را به صفات مدنظر در اسلام همچون عدالت و علم به قانون و عقل و تدبیر می‌داند و می‌فرماید: «دو شرطی که برای زمامدار پس از شرایط عامّه، مثل عقل و تدبیر، ضروری است، عبارتند از علم به قانون و عدالت.» #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه #انتشارات_سوره_مهر ♨️ @rcica_ir 🌎 rcica.ir

📚#معرفی_کتاب 📌به مناسبت چهاردهم خرداد ماه، سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) 📗کتاب «چراغ راه» اثر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، به قلم دکتر همایون همتی، سال انتشار۱۳۹۸ 📖در این اثر که مجموعه‌ای از مقالات و سخنرانی‌های همایون همتی در داخل و خارج از کشور پیرامون ابعاد گوناگون اندیشه و شخصیت امام خمینی (ره) می‌باشد، نویسنده تلاش نموده با زبانی امروزین و نگاهی نو، اندیشه جامع و شخصیت والای آن رهبر فرزانه و اصلاحگر بزرگ را فرادید نسل کنجکاو و اندیشور جامعه قرار دهد 🍃برگی از کتاب: تفکر اشراقی و عرفانی امام در کنار تعهد او به خدا و عشق عمیق او به انسان‌ها یعنی مظاهر حضرت دوست، ترکیب بدیع و بی‌بدیلی به وجود آورده است که برای همه‌ی آزادی‌خواهان و عدالت‌طلبان سرمشق و آموزنده است. معنویت را در کنار سیاست نشاندن و پیونددادن دین و دنیا و عجین ‌ساختن عرفان با عزت‌طلبی و ظلم‌ستیزی، بخشی از پیام و میراث عظیم امام است که برای همه‌ی آزادگان و معنویت‌جویان شایسته‌ی اتباع است. #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه #انتشارات_سوره_مهر ♨️ @rcica_ir 🌎 rcica.ir

📚اثر جدید پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی به بازار نشر آمد: 📕"رسانه، نژاد و بازنمایی: عرب‌ها و مسلمانان در رسانه‌ها پس از یازدهم سپتامبر" 🖊نویسنده: اِو‌ِلین السلطانی ترجمه: محمدمهدی وحیدی 🔸درباره‌ی کتاب: این کتاب مشارکتی مهم در حوزه‌ی مطالعات فرهنگی و رسانه‌ای است. درست است که کتاب به موضوع آشنای نژادپرستی امریکایی می‌پردازد، با مسئله بغرنج تازه‌ای نیز درگیر می‌شود که عبارت است از: تداوم این نژادپرستی در دنیایی چندفرهنگی که خود را فارغ شده از مسائل نژادی می‌داند. "اوِلین السلطانی" نشان می‌دهد چگونه می‌توان به طرز موفقیت‌آمیزی به نقد مسائلی پرداخت که در گفتمانْ درونی شده‌اند. به‌علاوه او، ضمن استفاده از نظریات نظریه‌پردازان مطرحی چون جورجوآگامبن و جسبیرپوار، امکانات نظری تازه‌ای را عرضه می‌کند که می‌توانند در نظریه‌پردازی‌های آتی استفاده شوند. 📖برگی از کتاب: 🔸این مفهوم که ایالات متحده بر نژادپرستی غلبه کرده‌ است، ضمن وسوسه‌انگیز بودن، فریبنده نیز هست. اگر ارزش صوری این تصویر‌گری‌های مثبت را در نظر بگیریم، اگر باور کنیم شخصیت‌پردازی‌های پیچیده از تروریست‌ها و تصویرسازی‌ها از مسلمانانِ میهن‌پرستِ شجاع واقعاً مشکل کلیشه‌سازی را حل می‌کند، آن‌گاه سیاست‌ها و اقدامات نژادپرستانه تحت لوای ضدیت با نژادپرستی ادامه خواهد یافت. تنوع بازنمایی‌ها، حتی وفور شخصیت‌های دوست‌داشتنی، به خودی خود نشان‌دهنده پایان نژادپرستی نیست و مشکل کلیشه‌سازی نژادپرستانه را هم حل نمی‌کند. 💼 خرید اینترنتی کتاب: 🌐 https://www.sooremehr.ir/fa/book/3325

📌ادامه جلسات درس‌گفتار جستجوی حکمت اجتماعی در خردنامه فردوسی از یکشنبه ۱۸ خرداد‌ماه 🎙با ارائه: سیدحسین شهرستانی ⏱يكشنبه‌ها، از ساعت ۱۷ تا ۱۹ #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه ID: @RCICA_ir 🌐 RCICA.ir

🔻شیوع کرونا در شرایط افول مدرنیته؛ مقدمه تحولات بزرگ 🎙مدیر گروه حکمت و هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی گفت: شیوع کرونا در وضعیت افول و بحران مدرنیته و شرایط ناهنجاری و فقدان اقتدار به مراتب اثرگذار تر خواهد بود و تحولات را سرعت بیشتری می بخشد. 🖊به گزارش "سرویس فرهنگی" سایت خبری تحلیلی رادیو گفت و گو، دکتر سید حسین شهرستانی مدیر گروه حکمت و هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در برنامه "گفتگوی فرهنگی" درمورد انسان پساکرونا اظهار کرد: کرونا یک حادثه بزرگ و فراگیر به همراه تجربه عمیقی است که قطعاً تبعاتش سال‌های سال مناسبات ما را درگیر خواهد کرد. 🔸وی متذکر شد: ما در رابطه با تعیین حدت و شدت و گستره تبعات کرونا از جمله تغییر سرنوشت بشریت باید جوانب احتیاط را رعایت کنیم و نمی‌توانیم خیلی دقیق و مطمئن از آن صحبت کنیم. 🔸شهرستانی همچنین گفت: گرچه کرونا برای بشر مدرن که لحظه به لحظه در برابر تجربه‌های بحرانی بزرگ و تغییر وضعیت ساختاری زندگی خود قرار گرفته یک تجربه بحرانی محسوب می‌شود اما در عین حال ممکن است چندان تاثیرگذار هم نباشد. 🌐 http://radiogoftogoo.ir/NewsDetails/?m=175103&n=651088 ID: @RCICA_ir 🌐 RCICA.ir

ادامه:[صفحه۲] 🔸مدیر گروه حکمت و هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در ادامه اظهار کرد: مردم دنیا در چهل پنجاه سال اخیر چندین تحول بزرگ در حوزه تکنولوژی و فناوری‌های تاثیرگذار بر زندگی بشر همچون گستردگی اینترنت را پشت سر گذرانده‌اند و از طرف دیگر تحولات بسیار زیادی در عرصه سیاست مانند جنگ سرد را شاهد بودند بنابراین بشر در برابر بحران‌های مختلف دیگر فراموش کار نخواهد بود. 🔸وی یادآور شد: در زمان شیوع آنفولانزای اسپانیایی میزان کشته‌ها بسیار بالا بود اما این اتفاق خیلی هم در حافظه جمعی تمدن بشری باقی نماند چراکه در اوج و بلوغ تمدن مدرن اتفاق افتاد و لذا خیلی دیده نشد اما کرونا در وضعیتی اتفاق افتاده که مدرنیته دچار سستی و زوال شده و از نقطه اوج قدرت خود فاصله گرفته است. 🔸شهرستانی بر این باور است که کرونا صرفاً یک ویروس بیولوژیک نیست بلکه یک واکنش خاص تمدنی در این عصر با این امکانات است و به عبارتی دیگر، پدیده‌ای است که در این مقطع از تاریخ هویتش را بروز می‌دهد. 🔸مدیر گروه حکمت و هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی بیان کرد: وجه مهم اثرگذاری کرونا در این است که در شرایط افول و بحران مدرنیته اتفاق افتاده است و بنابراین شیوع کرونا در شرایط ناهنجاری و بی نظمی و فقدان اقتدار به مراتب می‌تواند اثرگذار تر باشد و تحولات را سرعت بیشتری ببخشد. 🌐 http://radiogoftogoo.ir/NewsDetails/?m=175103&n=651088 #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه

📚كتاب "مقدمه‌ای بر نظریه فیلم" به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی به چاپ چهارم رسید. 🖊نویسنده:رابرت استم مترجم: گروه مترجمان به سرپرستی احسان نوروزی 📙معرفی کتاب: 🔸کتاب "مقدمه‌ای بر نظریه فیلم"، تاریخی تحلیلی از نظریه فیلم در «سده سینما» عرضه می‌کند. در این کتاب به بحث‌هایی نظیر، پدران نظریه فیلم، ماهیت سینما، فرمالیسم روسی و مکتب باختن، مکتب فرانکفورت، موج نگره مؤلف، مسئله زبان فیلم، ورود فمینیسم، زایش تماشاگر، بوطیقا و سیاست پست‌مدرن و... پرداخته شده است. 🔸کتاب حاضر از نظریه‌پردازان سینمای صامت، همچون ویچل لیندسی و هوگو مانستربرگ، شروع می‌کند و تا آخر دگرگونیهای نظریه فیلم و مطالعات فرهنگی (نظریه شناخت، دولوز، نظریه پسا استعماری و نظریه دیجیتال) پیش می‌آید. این کتاب با نگاهی جهانی به بررسی تغیراتی می‌پردازد که در کشورهایی همچون فرانسه، آلمان، روسیه، ایتالیا، ایالات متحده، مکزیک، برزیل و آرژانتین انجام گرفته و می‌کوشد بر اتصال‌های این تغییرات تأکید کند. 🔸این کتاب، نظریه فیلم را درون بافت جریان‌های فلسفی و تاریخی و‌سیع‌تری قرار می‌دهد. مقدمه‌ای بر نظریه فیلم که با زبانی فرهیخته اما قابل فهم نوشته شده، درآمدی درخشان منسجم بر عرصه‌ای غنی و متنوع به حساب می‌آید، که در حقیقت بخشی از کتاب‌های سه‌گانه انتشارات «بلک ول» در مورد نظریه معاصر فیلم است. 💼 خرید اینترنتی کتاب: 🌐 https://www.sooremehr.ir/fa/book/881/ #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه #انتشارات_سوره_مهر ID: @RCICA 🌐 RCICA.ir

💡محفل عصرنشینی هنر و اندیشه "#دیدار" از سر گرفته می‌شود. 🎬 محفل بیست و یکم: نمایش و تحلیل فيلم "THE PLATFORM" 🔸گورن، مسیحی مارکسیست یا دون‌کیشوتی متوهم در جهان طبقاتی؟ 🔸پلتفرم در ستایش بشر یا در نکوهش آن؟ 🔸آیا نتفلیکس فیلمی در نقد سرمایه‌داری ساخته است؟ 🔸چرا پلتفرمِ اسپانیایی، در همه جای جهان دیده شد؟ قدرتِ هم‌ذات پنداری با فیلم ناشی از چیست؟ 📌با حضور: _دکتر محمد خندان: عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران _کمیل سوهانی: پژوهشگر، کارگردان و تهیه‌کننده سینمای مستند و اصحاب علوم‌انسانی، هنر و اندیشه ⏰سه‌شنبه ۲۷ خرداد‌ماه ۱۳۹۹، ساعت ۱۶:۳۰ 📪خیابان سمیه، نرسیده به حافظ، حوزه هنری، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، طبقه دوم، سرای شهید آوینی 🔹حضور تمامی علاقمندان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی آزاد و مزید امتنان است. #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_اندیشه 🌍 rcica.ir ♨️ @rcica

#نمایشگاه_کتاب 📚ارائه آخرین کتاب‌های منتشر شده از پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در غرفه مجازی سوره مهر در نمایشگاه تهران 📌با ۲۵٪ تخفیف و‌ارسال رایگان 🔻جهت بازدید و خرید از این غرفه به آدرس زیر مراجعه فرمائید: 27.sooremehr.ir ⏰۲۵ خرداد لغایت ۸ تیر . #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_اندیشه #انتشارات_سوره_مهر 🌍 rcica.ir ♨️ @rcica

📸 #گزارش_تصویری 💡محفل بيستم و یکم عصرنشینی هنر و اندیشه #دیدار نمایش و تحلیل فيلم "THE PLATFORM" 📌با حضور: _دکتر محمد خندان: عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران _کمیل سوهانی: پژوهشگر و مستندساز ⏰سه‌شنبه ۲۷خرداد‌ماه #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_اندیشه 🌍 rcica.ir ♨️ @rcica

🖊 گزارش محفل بيستم و یکم عصرنشینی هنر و اندیشه #دیدار تحلیل فيلم "THE PLATFORM" 🔻بیست و یکمین عصرنشینی هنر و اندیشه دیدار با نمایش و نقد فیلم Platform The سه‌شنبه‌ ۲۷ خرداد‌ماه با حضور دکتر محمد خندان عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و کمیل سوهانی پژوهشگر و مستند ساز در پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی برگزار شد. 🔸کمیل سوهانی در ابتدای این نشست گفت: این فیلم برخلاف ظاهر که ضد سرمایه‌داری است، یک سازوکار کاملاً سرمایه‌دارانه الآن ما را دور هم جمع کرده که درباره این فیلم صحبت کنیم. ابتدا باید با نت‌فلیکس آَشنا شویم که این فیلم را خریده است. نت‌فلیکس یک شرکت توزیع محصولات صوتی و تصویری است که الآن حدود 40 درصد پهنای باند آمریکا و 15 درصد پهنای باند جهان را در اختیار دارد. این شرکت از جایی به بعد وارد تولید هم می‌شود. با این عملکردی که از خود نشان داده معلوم نیست در آینده مردم به سینما بیایند یا خیر چون هر کس می‌تواند هر فیلمی در هر کجای جهان را که می‌خواهد در خانه خودش ببیند. 🔸این پژوهشگر و مستندساز افزود: فیلم Platform The فیلم خوبی نیست اما این‌که امروز اینجا نشستیم و درباره یک فیلم غیر خوب صحبت می‌کنیم به خاطر این است که نت‌فلیکس پشت آن آمده است. نت‌فلیکس سازوکاری کاملاً سرمایه‌دارانه دارد و همه ما را دور زده تا بنشینیم و یک فیلم ظاهراً ضد سرمایه‌داری را ببینیم. فیلم Platform The مجذوب ایده خودش است و وقتی این‌طور باشد دیگر فیلم، فیلم متواضعی نیست و پرمدعاست. فیلم دچار تورم نماد است و آخر هم نمی‌تواند آن را جمع کند و همه معتقدند سکانس آخر آن سکانس خوبی نیست. صوت نشست: https://t.me/RCICA/614 🌐

ادامه[صفحه ۲] 🔸وی ادامه داد: شخصیت اصلی فیلم گاهی وقت‌ها نماد مسیح و گاهی وقت‌ها نماد دون کیشوت می‌شود. طبقه صفر ظاهراً اتاق فکر و فضای مدیریتی است که این سیستم را خلق کرده است و این سیستم نقص‌هایی دارد. طبقه بالای این سیستم که طبقه صفر آن است یا به این معناست که خدا در آنجا نشسته و قرار است شخصیت اصلی فیلم در نقش مسیح پیغامی را به خدا برساند و بگوید این سیستمی که برپا کرده‌ای اشکالاتی دارد. یا به این معناست که این سیستم، سیستم سرمایه‌داری است. در این صورت نگاه او به سرمایه‌داری نگاه ناقصی است و نمی‌خواهد آن را تقبیح کند بلکه می‌خواهد آن را اصلاح کند. می‌گوید سرمایه‌داری فقط در بخش توزیع دچار مشکل است و الا در بخش تولید یک سفره بسیار رنگین می‌چیند. اگر منظور از طبقه صفر خدا باشد معنایش می‌شود این‌که یک خدای ناتوان و غافل این سیستم را خلق و سپس آن را رها کرده است. 🔸کمیل سوهانی اضافه کرد: این فیلم اصل تنازع بقا را در ناخودآگاه همه ما جا می‌اندازد. در زمان داروین زیست‌شناس روس به نام کروپوتکین که به اندازه داروین باسواد بوده کتابی می‌نویسد تحت عنوان «تعاون بقا» اما آن کتاب هیچ‌گاه خوانده نمی‌شود و در ایران هم یک ترجمه از آن موجود نیست. او اثبات می‌کند که رفتارهای تهاجمی بین حیوانات بسیار کمتر از رفتارهایی است که به هم کمک می‌کنند تا زنده بمانند. 🔸محمد خندان در ادامه گفت: به اصرار یکی از اقوام این فیلم را دیدم و اصرار او برایم عجیب بود. فیلم خوبی به نظرم نیامد اما دیدم خیلی راجع به آن حرف زده می‌شود. راجع به پیام فیلم می‌توان صحبت کرد. یکی از ضعف‌های اساسی فیلم این است که به‌قدری نمادهای مختلف و متضاد در آن آمده که گویی ما در یک خلأ رها شدیم و در انتها هم نمی‌فهمیم که فیلم چه می‌خواست بگوید. آشکارا متکی به استعاره‌ها و سمبل‌های طبقاتی است. این‌که هر کس بالاتر است هر چه می‌خواهد می‌خورد و به طبقات پایین چیزی نمی‌رسد و این‌طور پیام‌ها. فیلم هیچ توضیحی درباره مبنای این اختلاف طبقاتی نمی‌دهد و یک شانس و اقبالی وجود دارد که بر اساس آن ممکن است شما یک روز در یک طبقه باشید و روز دیگر در طبقه دیگر. 🔸عضو هیئت‌علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران افزود: در مجموع فیلم را یک بیانیه آنارشیستی می‌دانم. غیر از مفهوم طبقه که در نگاه اول ممکن است پیام اصلی فیلم باشد استعاره خوردن هم در فیلم خیلی مهم است. نام فیلم هم همان سکویی است که روی آن سفره است. آغاز فیلم از طبقه صفر است و گویی یک کارگاهی است که امکانات زندگی از آنجا تهیه می‌شود که مهم‌ترین آن همان غذا هست. از طرفی گویا اشاره به گناه نخستین در فیلم وجود دارد. این‌که این افراد در این گودال گناه کرده‌اند و به هبوط دچار شده‌اند. من فکر می‌کنم طبقه صفر خیلی به دولت ارجاع نمی‌دهد. نظمی را بیان می‌کند که گویی سازنده ندارد و همه محکوم به این هستند که به آن تن دهند و بسته به تقدیر در این طبقات بالا و پایین شوند. 🔸وی سپس عنوان کرد: در ابتدای فیلم می‌گوید جریان این گودال چیست و پیرمرد جواب می‌دهد: خوردن. این پاسخ خیلی مهم است و تا آخر فیلم با ماست. این خوردن از آن پلت فرم شروع می‌شود و همه باید بجنبند و سهم خود را از آن سفره بردارند تا صورت‌های حادی که به آدم‌خواری و کانیبالیسم منجر می‌شود. خوردن یکی از استعاره‌های رقابت و نزاع و از آن خود کردن و مالکیت است. حتی می‌تواند استعاره‌ای برای قانون جنگل باشد مبنی بر این‌که هر کس زورش می‌رسد بخورد و توجه به دیگران نداشته باشد. این خوردن نشانگر جامعه رقابتی است که در آن ‌همه رقیب هم‌اند. این وضع بدی را ایجاد می‌کند که ما احساس کنیم با یک سری افرادی در یک زندان تیره‌وتار هستیم و هیچ‌چیز ما را به هم پیوند نمی‌دهد جز خوردن و این‌که در خوردن رقیب هم هستند. 🔸محمد خندان در پایان گفت: از دل این مسئله نفرت ایجاد می‌شود و فضایی در فیلم هست که عدم احساس همدلی و همبستگی را حس می‌کنیم. در این میان، دون کیشوت فیلم یا منجی فیلم به دنیای نجات همه و تغییر سیستم است. اسطوره آدم‌خوار در دنیای جدید احیا شد. یکی به این دلیل که بتوانند آن را در مقابل متمدن بودن قرار دهند. دلیل دیگر این‌که در فلسفه سیاسی به تدوین فلسفه مدرن کمک می‌کند و آدم‌خوار معادل وضع طبیعی هابز است. آدم‌خوار در این فیلم حضور جدی دارد. وجود دولت به این دلیل لازم است که به آن وضع آدم‌خواری پایان دهد اما در این فیلم اثری از دولت وجود ندارد. 🔸این نشست در ادامه با پرسش و پاسخ همراه بود. گزارش مبسوط صوتی و تصویری در سایت پژوهشکده: https://tinyurl.com/ycnuow7x 🌍 rcica.ir ♨️ @rcica

🎙صوت نشست بیستم و یکم‌ عصرنشینی هنر و اندیشه #دیدار- تحلیل فیلم "THE PLATFORM #پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی #باشگاه_هنر_و_انديشه گزارش مبسوط در سایت پژوهشکده: https://tinyurl.com/ycnuow7x 🌍 rcica.ir ♨️ @rcica