خداوند متعال حد ندارد؛ مکان ندارد؛ زمان ندارد و افعال او برای تفهیم خلق است
قَالَ سَیّدُنا و مَولانا امِيرُ الْمُؤْمِنِين علی بن ابی طالب صلوات الله علیه:
أَسْمَاؤُهُ تَعْبِيرٌ وَ أَفْعَالُهُ تَفْهِيمٌ وَ ذَاتُهُ حَقِيقَةٌ وَ كُنْهُهُ تَفْرِقَةٌ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ خَلْقِهِ قَدْ جَهِلَ اللَّهَ مَنِ اسْتَوْصَفَهُ وَ تَعَدَّاهُ مَنْ مَثَّلَهُ وَ أَخْطَأَهُ مَنِ اكْتَنَهَهُ فَمَنْ قَالَ أَيْنَ فَقَدْ بَوَّأَهُ وَ مَنْ قَالَ فِيمَ فَقَدْ ضَمَّنَهُ وَ مَنْ قَالَ إِلَامَ فَقَدْ نَهَّاهُ وَ مَنْ قَالَ لِمَ فَقَدْ عَلَّلَهُ وَ مَنْ قَالَ كَيْفَ فَقَدْ شَبَّهَهُ وَ مَنْ قَالَ إِذْ فَقَدْ وَقَّتَهُ وَ مَنْ قَالَ حَتَّى فَقَدْ غَيَّاهُ وَ مَنْ غَيَّاهُ فَقَدْ جَزَّأَهُ وَ مَنْ جَزَّأَهُ فَقَدْ وَصَفَهُ وَ مَنْ وَصَفَهُ فَقَدْ أَلْحَدَ فِيهِ وَ مَنْ بَعَّضَهُ فَقَدْ عَدَلَ عَنْهُ
حضرت آقا امیرالمومنین علی بن ابی طالب صلوات الله علیه:
نامهاي خداوند نمايانگر اوست و كارهايش براى فهمانيدن وجود او. ذاتش حقيقت محض است و كُنه او فرق بين وى و آفريدگان اوست. هر كس براى خدا صفتى خواسته [در واقع] خدا را نشناخته و هر كس براى خدا مانندى پنداشته از او درگذشته و هر كس در جستجوى كنه او برآمده به خطا رفته است. هر كس گويد كه وى در كجاست، جايگاهى برايش پنداشته و هر كس گفته در چيست، او را در چيزى گنجانيده و هر كس گفته تا چه چيز است، به نهايت او قايل شده و هر كس گويد: چرا هست، برايش علّتى تراشيده و هر كس گويد: چگونه است، او را تشبيه كرده و هر كس گويد: از چه زمانى بوده، براى او وقتى در نظر گرفته و هر كس گويد: تا چه زمانى خواهد بود، براى او پايانى تصوّر كرده و هر كس پايانى براى او بپندارد براى او جزء قايل شده و هر كس او را تجزيه پذير بداند، وصف پذير دانسته و هر كه وصف پذيرش بپندارد در باره او ناروا گفته و هر كس او را چند پاره پنداشته از او روگردانده است.
تحف العقول، النص، ص: 63 - خطبته في إخلاص التوحيد
الإحتجاج (طبرسي)، ج2، ص: 399
وَ مَنْ قَالَ فِيمَ فَقَدْ ضَمَّنَهُ
مولا می فرماید: هر كس گفته خداوند در چيست، او را در چيزى گنجانيده.