پنج شنبه مغرب فقهی ۱۴۰۱/۲/۱۵ موضوع: #مصرف_مال_در_راه_حرام سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: در روز قیامت قبل از اینکه انسان قدم از قدم بردارد از او چهار سؤال می شود که یکی از آنها این است که: ...عَمَّا اکْتَسَبَهُ‏ مِنْ‏ أَیْنَ‏ اکْتَسَبَه وَ فِيمَ أَنْفَقَهُ .... از مالش سؤال می شود که از چه راهی به دست آورده و در چه راهی مصرف کرده است. (تحف العقول ؛ النص ؛ ص56) انسان نسبت به پولی که به دست می آورد و همچنین نسبت به پولی که هزینه می کند باید توجه داشته باشد که از جهت شرعی دچار گناه و معصیت نشود؛ لذا چند مساله شرعی در‌بارۀ مصرف مال در راه حرام عرض می شود: 1. مصرف کردن مال در راه حرام گناه و خودش نوعی کفران نعمت الهی است و در برخی موارد، مصرف مال در راه حرام، خود نوعی تشویق و ترویج گناه بوده و حرام است. و کسی که مالش را در راه حرام مصرف کند، پرداخت خمس آن مالی که در راه حرام مصرف شده واجب است. (1) 2. هزینه کردن مال در جهت خرید مواد مخدر یا فیلم و عکسهای مبتذل و مستهجن بلکه هر ابزاری که اعتقاد و اخلاق انسان را فاسد کند یا برگزاری مجالس رقص و موسیقی حرام و مانند اینها، حرام است و درآمدی که فردی از این راهها و مشابه این راهها بدست آورد، درآمد حرام محسوب می شود. (2) 3. اگر انسان بخواهد وسیله یا نرم افزاری را تهیه و خریداری کند که دارای استفاده حلال و حرام است اما ترس این باشد که خودش یا خانواده اش به حرام و گناه آلوده می شوند، نباید چنین وسیله را تهیه کند. مثلا استفاده از موبایل های لمسی و دارای نرم افزار اندروید در جهت حلال شرعا اشکالی ندارد ولی در همین مورد اگر کسی می ترسد با خرید چنین موبایلی به گناه آلوده می شود، با توجه به اهمیت گناه نکردن در پیشگاه خداوند، نباید این چنین موبایلی را تهیه کند. (3) خداوند توفیق دوری از گناه را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد. نکات توضیحی و منابع: (1) (رساله مراجع م 1775 ؛ رساله آموزشی، ج1 درس 68 ص: 283 ؛ توضیح المسائل جامع م 2317) (2) (رساله مراجع م 2055 و 2064 و 2070 ؛ رساله آموزشی، ج1 درس 12 ؛ اجوبه الاستفتائات س 1403 ؛ منهاج الصالحین، المکاسب محرمه م 9) (2) (المسائل المنتخبه(للسیستانی) م 647) @AhkameHarameRazavi