1. حکم خمس مکان کسب و ابزار کار در صورتی که آن با درآمد بین سال خریده شده:
🔒خمس ابزار کار و مکان کسبی که با درآمد بین سال خریداری شده است به چه صورت محاسبه می شود؟
🔑- ابزار کاری که از طریق درآمد بین سال تهیه شده است، خمس دارد، مگر به مقداری باشد که با پرداخت خمس آن، باقی مانده آن برای تامین مخارج زندگی در حد شأنش کافی نیست که در این صورت خمس ندارد حتی در صورتی که بتواند در سالهای آینده خمس آن را بدهد. (حضرت امام، امام خامنه ای)
🔑 - ابزار کار چنانچه از درآمد بین سال تهیه شده باشد خمس دارد مگر آنکه فرد هم اکنون یا در آیندۀ نه چندان دور نتواند خمسش را بپردازد؛ به این معنا که اگر خمس آن را هرچند با دستگردان و پرداخت به صورت اقساط در طیّ چند سال بپردازد، ادارۀ امور زندگی مناسب با شأن و به صورت معمول، غیر ممکن یا همراه با سختی طاقتفرسا که معمولاً تحمّل نمیشود بوده یا آنکه مجبور میشود به کسبی که شایستۀ شأن او نیست مشغول شود. که در این صورت، پرداخت خمس ابزار کار لازم نیست؛ البتّه اگر میتواند خمس قسمتی از آن را به صورت نقد یا اقساط بدهد، پرداخت همان مقدار لازم میباشد. (آیت الله سیستانی)
🔑- ابزار خمس دارد، مگر ابزاری که اگر خمس آن را هر چند به صورت تدریجی بدهد با بقیّه آن، زندگی او در حدّ آبرو و شؤونش اداره نمی شود. بنابراین، اگر با پرداخت خمس آن، لطمه اى به كار او نمى خورد، بايد خمس آن را بدهد. (آیت الله مکارم)
💡نکته: اگر مکلف ابزار کار و یا مکان کسب (مانند مغازه) را با عین درآمد بین سال خریده باشد یا بهذمه خریده باشد و از درآمد بین سال دینش را ادا کرده باشد، در سررسید سال خمسی، خمس آن بر اساس قیمت فعلی محاسبه میشود. (مراجع عظام تقلید)
📚آدرس:
سیدروحالله خمینی، تحریر الوسیلة، کتاب الخمس، م۱۳؛ سیدروحالله خمینی، استفتائات، ج۱، احکام خمس، ص۳۵۵، س۳۵؛ امام خامنه ای، اجوبةالاستفتائات، م952، جزوه خمس م33، مستند دست خط، م8؛ سیدعلی خامنهای، استفتا از سایت بهشمارۀ ۵۸۱۳۲۷؛ سیدعلی سیستانی، توضیح المسائل جامع، ج2،م 640؛ سایت آیت الله مکارم:
https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=44803&mid=255444
العروة الوثقى مع التعلیقات، کتاب الخمس، اقتباس از م۷۵؛ سیدمحمدحسن بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ج۲، اقتباس از م۱۷۶۰ و ۱۷۸۰.