دوشنبه ظهر فقهی ۱۴۰۳/۴/۲۵ موضوع: #حق_الناس مناسبت: روز تاسوعا سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.ضمن عرض تسلیت به مناسبت تاسوعای حسینی.  شخصی به نام موسى بن عمير از پدرش نقل مى كند كه امام(عليه السلام) (در روز عاشورا) به من فرمود: نادِ فِى النّاسِ أَنْ لا يُقاتِلَنَّ مَعي رَجُلٌ عَلَيْهِ دَيْنٌ. دهند اعلام شود کسی که بدهکار است در رکاب حضرت نجنگد. چند نکته پیرامون این حدیث شریف: به راستى چقد عجيب است كه انسانى در بحرانى ترين شرايط، حتّى به بدهكارى هاى اصحاب و ياران خود به مردم توجّه داشته باشد و راضى نشود بدهكاران همراه او پيكار كنند و شهيد شوند؛ مبادا حقوق مردم از دست برود. اگر حق مالی مردم به عهده کسی هست در صورت توانایی باید آن را ادا کند مثلا اگر انسان بابت خرید کالایی به کسی بدهکار است و بدهکاریش را پرداخت نکرده یا آسیب بدنی زده هر چند در ایام کودکی یا اینکه مالی را از یک مسلمانی ضایع کرده و مانند اینها که مصداق حق الناس و حق مالی مردم است که باید ادا شود  اگر انسان بخواهد بدهی خود را پرداخت کند چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود وی بدهد و اگر فرد فوت کرده می‌بایست به ورثه‌اش بپردازد. اگر پرداخت مستقیم بدهی به ‏طلبکار سبب آبروریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است می‌تواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات؛ بدهی خود را پرداخت کند. و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست.  اگر به طلبکار دسترسی ندارد باید برای پیدا کردن او تلاش کند و چنانچه از پیدا کردن طلبکار مایوس شود باید (احتیاط یا فتوا)باید با اجازه دفتر مرجع تقلید مقدار بدهی را از طرف طلبکار به فقیر شرعی(متدین) صدقه بدهد.  در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم که بر اساس روایات، امام علیه السلام سخن ما را می‌شنوند و سلام ما را پاسخ می‌دهند. حضور در پیشگاه امام علیه السلام اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در  اطراف ضریح مطهر پرهیز شود حتی صلوات هم آهسته فرستاده شود تا ضمن حفظ احترام مقام امام علیه السلام و رعایت ادب حضور مزاحمتی برای حضور قلب زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند. خداوند ما را مدیون احدی قرار ندهد به برکت صلوات @AhkameHarameRazavi