💐 ثبات در اهداف و مبانی و تغییر در روشها و ابزارها
نظام اسلامی مانند همه نظامهای سیاسی دارای اهداف، مبانی و ارزشهای ویژهای است که فلسفه وجودی آن را شکل میدهد و به همین علت با سایر نظامها تمایز دارد.
در جامعه اسلامی، این اهداف اگرچه والا و الهیاند اما توسط انسان های معمولی و خطاکار با ابزارها و روشهای مادی و بشری در جامعه پیگیری میشوند و انتظار کاملاً بیجا و توهم آمیزی است که ملائکه یا انبیا و صدیقان این فلسفه وجودی را در جامعه محقق سازند.
چالش واقعیت_آرمان و فاصله میان وضع موجود با وضع مطلوب، ریشه در آسیبهایی دارد که از ناحیه انسانهای خطاکار معمولی در تصدی مناصب رخ میدهد. باید تلاش کرد فاصله واقعیت_آرمان را کوتاه تر ساخت.
رصد فعالیتهای مسئولان و نهادها صورت میگیرد تا از خطاهای احتمالی جلوگیری و اشتباهات انجام شده برطرف شود.
بدیهی است عدول از مبانی و اهداف نظام به هیچ وجه قابل پذیرش نیست اگرچه ممکن است روشها و ابزارها برای تحقق بهتر اهداف تغییر یابند و هیچ تعصبی نسبت به آنها وجود ندارد.
امامین انقلاب تاکید داشتهاند که مسئولان نباید به گونهای عمل کنند که تصور شود نظام از اهداف خود عدول کرده است.
«نباید برای رضایت چند لیبرال خودفروخته در اظهارنظرها و ابراز عقیدهها به گونهای غلط عمل كنیم كه حزبالله عزیز احساس كند جمهوری اسلامی دارد از مواضع اصولیاش عدول میكند. تحلیل این مطلب كه جمهوری اسلامی ایران چیزی بهدست نیاورده و یا ناموفق بوده است، آیا جز به سستی نظام و سلب اعتماد مردم منجر نمیشود! تأخیر در رسیدن به همهی اهداف دلیل نمیشود كه ما از اصول خود عدول كنیم. همهی ما مأمور به ادای تكلیف و وظیفهایم، نه مأمور به نتیجه. اگر همهی انبیا و معصومین علیهمالسلام در زمان و مكان خود مكلف به نتیجه بودند، هرگز نمیبایست از فضای بیشتر از توانایی عمل خود فراتر بروند و سخن بگویند و از اهداف كلی و بلندمدتی كه هرگز در حیات ظاهری آنان جامهی عمل نپوشیده است، ذكری به میان آورند.»
صحیفه نور، ج ۲۱ص ۸۸
«به هیچ وجه عدول از مبانی و عدول از ارزشها جایز نیست اهداف، اهداف الهیاست و هیچ تردید، شک یا ارتدادی از این اهداف جایز نیست؛ اما در روشها بایستی تکامل، اصلاح، تغییر و رفع خطا جزو کارهای دائمی و برنامههای همیشگی ما باشد.ببینیم کدام روش ما، ولو به آن عادت کرده باشیم، غلط است، آن را عوض و اصلاح کنیم. باید مراقب باشیم که جای این تعبیرات عوض نشود؛ یعنی ما در زمینه اهداف میگوییم: استقامت. باید جای «هدف» را با «روش» اشتباه نکنیم.
استقامت در روشها لازم نیست،استقامت در اهداف لازم است. درکار روشها، آزمون و خطا جاری است.»
« بنابراین نمیتوان به اسم اصلاحات اهداف و مبانی را تغییر داد.بعضی به نام نواندیشی و به نام اصلاح،هدفها تغییر ایجاد کرده یا تجدید نظر میکنند؛ این اصلاح نیست این برگشتن از راه و عقب گرد است ارتجاع است.»
بیانات امام خامنهای، ۱۴ خرداد۱۳۸۵
معمولا در خلأ ایدئولوژی و خلأ رهبری و نبود پیروان ثابتقدم و حاکمیت مقامات سستعنصر و ضعیفالایمان و رخنه نفوذیهای فرصتطلب و فرصتطلبان نفوذی است که زمینه عقبگرد و انحراف از اهداف و آرمانها، چرخش از اصول و عدول از مواضع نهضت فراهم میشود، انحرافات نهضتها زمانی رخ میدهد که چنین مواردی به لحاظ ساختاری و حقوقی در یک نظام سیاسی قابلیت تحقق داشته باشند و گرنه با امتناع روبهرو خواهد شد.
اگر نظام سیاسی و حکومتی از نهادینهسازی ارزشها و آرمانهای خود غافل بماند، اگر سازوکارها و راهکارهایی برای حفظ، تقویت و تداوم فلسفه وجودی خود در استاد بالادستیاش پیشبینی نکند، اگر حرکت و پیشبرد اهداف و آموزش متکی و قائم به شخص و در نتیجه توقفپذیر باشد، آن نظام سیاسی، تضمینی برای بقا و استمرار خود و اهداف و آرمانهایش ندارد و هر آن ممکن است با خطر استحاله یا تغییر ماهیت یا سیرتزدایی، نفوذ و رخنه نااهلان و عناصر نامطلوب، عقبگرد از اهداف و آرمانها و ارتجاع یا رجعتطلبی روبهرو شود.
نهاد مؤسس جمهوری اسلامی برای آنکه این نظام سیاسی و ارزشهای برآمده از آنکه ریشه در اسلام ناب محمدی صلی اللهعلیهوآلهوسلم دارد دچار انحراف و عقبگرد و رجعتطلبی و نفوذ و استحاله نشود، بر اساس آموزههای دین پیامبر خاتم (صلی اللهعلیهوآلهوسلم) همواره بر لزوم حضور تودههای مردم در صحنه انقلاب تأکید کرده و به همین دلیل سازوکارها و راهکارهایی همچون نقشآفرینی مردم در عرصه سیاست و نیز امر به معروف و نهی از منکری دعوت به خیر را به عنوان یک وظیفه شرعی و قانونی برای همگان در اصول قانون اساسی مقرر داشته است. امامت مستمر و اجتهاد مستمر در قالب نهاد «ولایت فقیه» و شخص فقیه نیز سازوکار بسیار مهمی است که برای جلوگیری از انحراف و رجعتطلبی رجعتطلبان و عقبگرد از اصول و آرمانها در نظام نهادینه شده است.