❇️ آزادی یا اسارت 🔸 این روزها از آزادی و قداست آن زیاد می‌شنویم. در یادداشت حاضر، از «تأثیر جهان‌بینی دینی بر فهم درست آزادی و ارزش‌گذاری آن» گفتگو خواهیم کرد. 🔹 تصور رایج در افراد این است که عمل نکردن من به دستورات دینی و قوانین اسلامی تن دادن به خواسته خودم و حاکم کردن اراده خودم در زندگی است. در نتیجه اگر اجباری در زمینه رعایت دستورات دینی وجود داشته باشد آزادی من سلب شده و خودم برای خودم تصمیم‌گیر نبوده‌ام. 🔺 در حالی که این، تصوری ناشی از درک نادرست واقعیت و توهمی ناشی از بی‌اطلاعی نسبت به عوامل تأثیرگذار در تصمیم‌گیری‌های انسان است. 🔹 در گزاره‌های دین بر تأثیر شیطان در اراده انسانها بسیار تأکید شده و در آیات قرآن و روایات، به صورت مکرر نسبت به آن تذکر داده شده است. ❓ولی سؤال اینجاست که ساز و کار تأثیر شیطان بر اراده انسان چگونه است؟ با وجود این همه تأکید قرآن بر اینکه از شیطان بر حذر باشیم، چرا تا به حال شیطان را مقابل خود ندیده‌ایم؟ مگر قرار نبود این دشمن قسم‌خورده از جلو و عقب و راست و چپ به سمت ما بیاید؟ پس چرا آن را احساس نمی‌کنیم؟ 🔑 پاسخ این سؤال کلید حلّ بسیاری از معمّاهاست. و امری است که می‌تواند ذهنیت ما را نسبت به بسیاری از مسائل از جمله آزادی تغییر بدهد. در هر لحظه از زندگی افکاری به ذهن ما خطور می‌کند و مدام درحال گفتگو با خود هستیم، مسائل را محاسبه می‌کنیم خاطرات را مرور می‌کنیم، در مورد افراد قضاوتهایی داریم، درمورد تصمیماتی که باید بگیریم فکر می‌کنیم و .... و معمولا این افکار به حب و بغض‌ها، به بیم‌ها و آرزوها و خلاصه به احساسات مختلفی در ما می‌انجامد و ذهن ما همچون اتاق فرماندهی از طریق همین افکار، کارهای ما را تنظیم و مدیریت می‌کند. 🔺 تصور اولیه این است که در همه این حالات، خود ما هستیم که در ذهنمان با خود گفتگو می‌کنیم و افکار خود ماست که خالق احساسات و تنظیم‌کننده کارهای ماست. در حالی که درک درست از هستی و تأثیرات موجود در آن، تصویر متفاوتی به ما ارائه می‌کند. ✅ خداوند در قرآن در توصیف شیطان می‌فرماید: «الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ»(آن موجودی که در درون سینه انسان‌ها وسوسه می‌کند.) ✅ و در آیه ای دیگر می‌فرماید: «وَ إِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ» (شیاطین به صورت مخفیانه به دوستانشان مطالبی القا میکنند.) 🔺 این مطلب در روایات به صورت روشن‌تر توضیح داده شده است. آنجا که می‌فرمایند قلب هر انسان دو گوش دارد. در یکی از آنها ملکی از ملائکه خدا می‌دمد و با او سخن می‌گوید و در دیگری شیطانی می‌دمد و با او سخن می‌گوید. (کافی، جلد ۲، ص ۲۶۷) 🔺 با این نگاه، تصویر جدیدی نسبت به افکار خود پیدا می‌کنیم. همه آنچه که تا قبل از این گمان می‌کردیم سخنان ما با خودمان است و بر اساس آن میل‌ها و دوستی‌ها و دشمنی‌ها و بیم‌ها و امیدها و تصمیماتمان شکل می‌گرفت، از این به بعد با یک علامت سؤال مواجه می‌شوند: ❓آیا این من هستم که با خود سخن می‌گویم یا شیطانی است که در ذهن من می‌خواند؟ و اینجاست که ذهنیت ما نسبت به آزادی نیز دستخوش تغییر می‌شود. بسیاری از تصمیمات که من تصور می‌کردم آزادانه گرفته‌ام و بسیاری از راه‌ها که فکر می‌کردم بدون تبعیت از دیگری رفته‌ام و اراده خودم را در آنها حاکم کرده‌ام و از بند اسارت هرچه غیر از خودم رها بوده‌ام و برای این مسأله قداست و ارزشی هم قائل بوده‌ام، اکنون باید در همه اینها تردید کنم. و اینگونه، معنای تعبیر بندگی شیطان که در قرآن مورد تاکید قرار گرفته است روشن می‌شود: «ألَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَنْ لاَ تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ» (آيا با شما عهد نكردم اى فرزندان آدم كه شيطان را نپرستيد، كه او براى شما دشمن آشكارى است؟) ♨️ بله؛ آنچه امروز به نام آزادی در عمل به دستورات خدا، مقدس شمرده می‌شود اسارت و بندگی شیطان در مقابل بندگی خداست. محمدصادق احمدی 🌹🇮🇷🌹 ✋راهنمای مباحث عفاف ویژه اساتید https://eitaa.com/Chastity/3191