🔻
لهویات فرهنگی، درآمدی بر ابزارهای اثرسنجی
🖋مجتبی فرهنگ
هر تهاجمی نظامی باقتضاء جغرافیا، زمان و جبهه ای که در آن است از امکانات متناسب استفاده می کند. عملیات های نظامی مستلزم تهیه «گرای دقیق» و شناسایی اطلاعات عملیات منطقه ای می باشد که با پیدا کردن آن «عملیات های سنگین توپخانه ای» شروع خواهد شد. نبرد در عرصه فرهنگ هم دارای شباهت های این چنینی است. تهاجم فرهنگی که هدف تغییر آن «ذهنیت ها و خواست ها و سبک ها» می باشد از ابزارهای مختلفی استفاده می کنند و برای مقابله به مثل با این تهاجامات باید متناسب با «نقاط عملیات زن دشمن» و وضعیت «مخاطب خودمان» دست به عملیات های آفندی و پدافندی زد وگرنه پاتک ها و عملیات ها در نقطه درستی بر زمین نخواهد نشست و اقدامات ما جزو «لهو و یا یک شوی فرهنگی» چیزی نخواهد بود.
با این مقدمه اگر به اتمسفر غالب اقدامات فرهنگی کشور بنگریم و فارغ از سویه های محتوایی و نوع برنامه ریزی ها بر وجه ابزارهای فرهنگی متمرکز شویم، ابزارها و قالب ها تمرکزشان بیشتر بر لایه «برنامه ریزی های فرهنگی» می باشد و به «ابزارهای پسینی» در خط فرایندی عملیات فرهنگی، توجهی غالبا نمیشود. این مسئله به عنوان یک خواسته رهبری در دیدار های عمومی و خصوصی بسیار مورد تاکید بوده است که به اثرسنجی و ارزیابی محصولات، اقدامات، ساختارها برآییم و لازمه اینکار استفاده از ابزارهای درخور آن می باشد.
ایشان می فرمایند:«ما فقط دلمان به این خوش نباشد که حالا کتابی را تولید کردیم؛ البتّه بلاشک تولید کتاب یا تولید فیلم و تولید هنری مهم است؛ منتها در کنار این، پیدا کردن مخاطب یا به یک معنا تولید مخاطب [هم] مهم است. سعی کنید کتاب را بتوانید به ذهن مخاطبین برسانید».۱۳۹۵/۰۹/۱۵
ایشان تصریح دارند که برای تولیدات فرهنگی مخاطب آن را پیدا کنیم و یا آن مخاطب را بسازیم و اثرات این تخاطب و رفت و امدهای بین «تولید کننده فرهنگی» و «مخاطب فرهنگی» را مورد سنجش قرار دهیم. موضوع و مسئله در این رهنمود این است که تخاطب شما به مرحله «بازخوردگیری» و به مرحله «بازآرایی» برسد و این فرآیند مرتب ادامه یابد. یکی از الزامات تحقق خواسته ایشان، استفاده از روش ها و ابزارهایی است که «جریان کنشگری» را مورد اثرسنجی قرار دهد. با نگاهی جامع میتوان ابزارهای اثرسنجی را در سه لایه ذیل برشمرد:
🔸
ابزارهای اثرسنجی کنشگری های شخصی
بوم ها
بازی و معما
آزمون ها
مصاحبه
مناظره
ایفای نقش
شبیه سازی میدانی
چک لیست ارزیابی
کارخواست حل مساله
🔸
ابزارهای اثرسنجی کنشگری برنامه ها
نظرسنجی
مباحثه
ارایه شفاهی دست اندرکاران
میزان استقبال
جلسات نخبگانی
اجرای پایلوت
چک لیست ارزیابی
تجربیات مدون و شفاهی
🔸
ابزارهای اثرسنجی کنشگری های ملی
هوشی مصنوعی
آمایش های و پیمایش ها
کانون های ارزیابی
مطالعات موردی
فراخوان کشنگری
همان طور که شاهد هستیم، وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور بسیار جدی است! با توجه به آنچه گذشت و تقریبا همه ما از آن آگاهیم، بی برنامگی و کوتاهی و بی توجهی یک قسم از ناکارآمدی های فرهنگی می باشد و زاویه دیگر این ناکارآمدی ها انجام عملیات نااثرگذار است که پر تکرار و مداوم در حال انجام است و علت آن «عقلانیت شهودی» و «نا اثرسنج» مدیران فرهنگی کشور می باشد.
ما به دوره ای تعلق داریم که فرهنگ را این خطر تهدید می کند که با ابزارهای فرهنگی در حال نابودسازی آن هستند و می توانیم باهمین ابزارها به اصلاح آن پرداخت. مسئله این است که کدامین ابزار «اثرگذار و اثرسنج» است و تمرکز خودمان را بیشتر بر ابزارهای اثرسنج گذارده تا با اصلاح فرآیند ها، «بازدهی فرهنگی» بیشتری را رقم بزنیم.
#اثرسنجی_فرهنگی
ایتا | بله | تلگرام
🆔
@cultural_governance