🕋🕋🕋سپس تسبیحات را به ایشان آموخت و فرمود :
📋《ﺇِﺫَﺍ ﺃَﺧَﺬْﺗُﻤَﺎ ﻣَﻨَﺎﻣَﻜُﻤَﺎ ﻓَﻜَﺒِّﺮَﺍ ﺃَﺭْﺑَﻌﺎً ﻭَ ﺛََﻼﺛِﻴﻦَ ﺗَﻜْﺒِﻴﺮَﺓً، ﻭَ ﺳَﺒِّﺤَﺎ ﺛََﻼﺛﺎً ﻭَ ﺛََﻼﺛِﻴﻦَ ﺗَﺴْﺒِﻴﺤَﺔً، ﻭَ ﺍﺣْﻤَﺪَﺍ ﺛََﻼﺛﺎً ﻭَ ﺛََﻼﺛِﻴﻦَ ﺗَﺤْﻤِﻴﺪَﺓً》
♦️ای فاطمه(س)! هرگاه خواستید بخوابید، سی و سه مرتبه سبحان الله، و سى و سه مرتبه الحمدالله و سى و چهار مرتبه الله اكبر بگوييد.
سپس حضرت زهرا(س) از آموختن این تسبیح خرسند شد و فرمود :
📋《رَضِيتُ عَن اللهِ و عَن رَسُولِه》
♦️من از خدا و رسولش راضى شدم.(۶)
بعد از اینکه پیامبر اکرم(س) از مساعدت و دادن خدمتگزار به حضرت فاطمه(س) امتناع نمود و براى تقويت جسم و جان فاطمه(س) تسبيح هاى معروف را به دختر ارجمند خويش آموخت، طولى نكشيد كه آيه نازل شد و اين روحيه پيامبر(ص) را موجب رضايت پروردگار عالم و پاداش بزرگ الهى اعلام كرد، و در عين حال جلب رضايت و مساعدت فاطمه(س) را نيز مجاز و سبب خوشنودى خداوند دانست.
📋《وَ إِمّٰا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ اِبْتِغٰاءَ رَحْمَةٍ مِنْ رَبِّكَ تَرْجُوهٰا فَقُلْ لَهُمْ قَوْلاً مَيْسُورَاً》
♦️و اگر به امید رحمتى که ازسوی پروردگارت جویاى آنى، از ایشان روى مى گردانى، پس با آنان به نرمی سخن بگو.(۷)
نقل شده است که؛
📋《فَلَمَّا نَزَلَت هَذِهِ الآیَةُ أَنفَذَ رَسُولُ اللهِ(ص) إِلَیهَا جَارِیَةً لِلخِدمَةِ وَ سَمَّاهَا فِضَّةً》
♦️هنگامی که این آیه نازل شد، حضرت رسول خدا(ص) کنیزی را به استخدام و خدمتگزارى فاطمه(س) مامور كرد و او را فضه نامید.(۸)
حضرت علی(ع) در مورد فضه فرموده است :
📋《اَللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِی فِضَّتِنَا》
♦️خدایا برای ما، فضه را مایه برکت قرار بده.(۹)
بعد از آمدن فضه، حضرت فاطمه(س) کارهای خانه را بین خود و فضه تقسیم می کرد؛ یک روز خود و یک روز فضه کارها را انجام میداد.
قطب الدین رواندی می نویسد :
روزی سلمان فارسی به خانه فاطمه(س) آمد.
آن حضرت(س) را دید که در کنار آسیاب نشسته و به آرد کردن جو برای خانواده مشغول است.
دست بانوی دو سرا، مجروح شده و پینه بسته و خونش بر چوب آسیا لخته بسته است.
در همان حال فرزند کوچکش امام حسین(ع) در گوشه ای از خانه از گرسنگی در اضطراب و گریه است.
سلمان گفت : ای دختر رسول خدا(س)! دست های شما از آسیاب کردن مجروح شده است.
فضّه خادمه تان حاضر است چرا این کار را به او نمی سپارید؟
حضرت(س) فرمود :
📋《اَوْصَـانى حَبيبِى رَسـُولُ اللهِ(ص) اَنْ تَكُونَ الْخِدْمَةُ لَها يَوْماً وَلى يَوْماً فَكانَ اَمْسِ يَوْمَ خِدْمَتِها وَ الْيَوْمُ يَوْمُ خِدْمَتى》
♦️رسول خدا(ص) به من وصیت کرده است که خدمت خانه یک روز با او باشد و روز دیگر با من و امروز نوبت من است.(۱۰)
فضه در ماجرای بیماری حسنین(ع)، که علی(ع) و فاطمه(س) نذر کردند در صورت بهبودی آنان سه روز روزه بگیرند، با آنان همراه شد و چنین نذری کرد.(۱۱)
امام علی(ع) هنگام دعوت به وداع فرزندان خود با پیکر مادر، فضه را هم خطاب قرار داده و فرموده است :
📋《یا أُمَّ كُلْثُومٍ(س) یا زَینَبُ(س) یا سُكَینَةُ یا فِضَّةُ یا حَسَنُ(ع) یا حُسَینُ(ع) هَلُمُّوا تَزَوَّدُوا مِنْ أُمِّكُم》
♦️ای ام کلثوم(س)، ای زینب(س)، ای سکینه، ای فضه، ای حسن(ع)، ای حسین(ع)، بشتابید و بیایید با مادرتان وداع کنید.(۱۲)
فضه بعد از شهادت حضرت زهرا(س)، به امام علی(ع) رسید و امام علی(ع) او را پس از آزادی به همسری ابوثعلبه حبشی درآورد و او از خانه امام(ع) خارج شد و بیست سال بعد از شهادت فاطمه(س) زندگی کرد.(۱۳)
تاریخ دقیقی بعد از این جریان در مورد او در دست نیست.
〽️〽️نتیجه گیری :
اسماء و ام ایمن کنیز فاطمه زهرا(س) نبودند و
تنها کنیز فاطمه(س) فضه بود. حتی طبق قول یکی علمای معاصر ، فضه نیز کنیز نبوده و از دختران پادشاهان هم جوار بوده که شهرت فاطمه زهرا(س) را شنیده بود و خواستار آشنایی با قرآن را داشت و به این ترتیب، به مدینه آمد تا شاگرد قرآن فاطمه زهرا(س) باشد، ولی حضرت(ع) به خاطر مشغله خانه داری و بچه داری قبول نکردند، تا اینکه فضه گفت :
من در امور منزل تو را کمک می کنم، تا تو نیز به من قرآن یاد بدهی و حضرت(س) قبول کرد!
و این شد که؛ فضه پس از شهادت حضرت فاطمه(س) حدود بیست سال با آیات قرآن حرف میزد و به دیگران پاسخ میداد.
که به نظر، صحت این قول بعید است.
📚منابع :
۱)خصال شیخ صدوق، ج۱، ص۳۶۵
۲)اسد الغابه ابن اثیر، ج۷، ص۲۲۶
۳)صحيح بخاری، ج۵، ص۲۱۴۰
۴)الاحتجاج طبرسی، ج۱، ص۱۳۸
۵)وسائل الشیعه حر عاملی، ج۱۴، ص۱۲۳
۶)علل الشرائع شیخ صدوق، ج۲، ص۳۶۶
۷)سوره اسراء، آیه ۲۸
۸)عوالم العلوم بحرانی، ج۱۱، ص۴۳۴
۹)الثاقب فی المناقب طوسی، ص۲۸۱
۱۰)الخرایج و الجرایح راوندی، ص۵۳۰
۱۱)اعلام النساء المؤمنات حسون، ص۶۹۹
۱۲)بحارالأنوار مجلسی، ج۴۳، ص۱۷۹
۱۳)الحسین(ع) و بطلة کربلاء مغنیة، ص۲۸۷
⚘اللهم عجل لولیک الفرج ⚘
@ DinAssLamm