#پرسش
آیا در زمان پیامبر اسلام(ص) هم سه تا سلام آخر نماز را میخواندهاند؛ یعنی پیامبر به خودشان سلام میگفتند؟
#پاسخ_اجمالی
سلام و درود فرستادن بر خویشتن ایرادی ندارد و شواهدی قرآنی نیز در این زمینه وجود دارد؛ مانند اینکه قرآن کریم از زبان حضرت عیسی(ع) میفرماید: «وَ السَّلامُ عَلَیَّ یَوْمَ وُلِدْتُ وَ یَوْمَ أَمُوتُ وَ یَوْمَ أُبْعَثُ حَیًّا»؛[1] و سلام (خدا) بر من، در آن روز که متولّد شدم، و در آن روز که میمیرم، و آن روز که زنده برانگیخته خواهم شد!
همچنین در برخی مواقع انسان میتواند خود را مجازاً مخاطب و یا غایب قرار دهد، همانطور که در فرازی از دعا آمده است: «إِلَهِی کَأَنِّی بِنَفْسِی وَاقِفَةٌ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ قَدْ أَظَلَّهَا حُسْنُ تَوَکُّلِی عَلَیْک»؛[2] خدایا! خود را چنان مینگرم که گویا در برابرت ایستاده و آن توکّل نیکویى که بر تو دارم بر من سایه افکنده است.