🔻خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنین؛ (انبیاء آیه۸۸) ما دعاى او را به اجابت رساندیم و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم و همین‏گونه مؤمنان را نجات مى‏ دهیم. 🔸بعضی ‌ها ذیل تفسیر آیه مذکور، فرق بین همّ و غمّ را اینگونه گفته ‏اند که «همّ» آن ناراحتی فکری است که انسان، ترس وقوع در آن را دارد، ولی در آن واقع نشده است، ولی «غمّ» آن ناراحتی است که انسان در آن قرار گرفته است. 🔻به هر حال، ممکن است در کسی، «هَمّ» از یک درصد وجود داشته باشد تا ۹۵ درصد و بیشتر. هَمّ ممکن است علل مختلفی داشته باشد که بعضی از آن‌ها صحیح و بعضی ناصحیح است. 🔸بعضی از هموم هست که بد نیست و در مسیر اولیاء و انبیاء علیهم‌السلام نیز وجود داشته است؛ مانند نگرانی‏ هایی که انبیاء برای بعضی قضایای امت خود یا مسائل اجتماعی داشته ‌اند. ‌ 🔻«همّ» مانند یک بخاری است که می‏ تواند حرارتی مناسب داشته باشد؛ یعنی «همّ» می‌تواند انسان را متوجه خدا کند، ولی گاهی می ‏شود که این بخاری به خاطر مصالح اخروی و گرفتاری‏ های نفسانی، آتش می‏ گیرد و حرارت زیاد تولید می‏ کند و کارخانه وجود انسان، غیر قابل تحمّل می‏ شود. 🔸تولید حرارت زیاد، از مراکز مختلف سرچشمه می‌گیرد. گاهی ممکن است اعصاب معده به هم بریزد و تولید همّ شود، گاهی به واسطه خستگی مغز و گاهی نیز به خاطر خستگی بدن، همّ به وجود می‌آید. گاهی هم ممکن است قوه غضبیه که یک قسمت دیگر از این کارخانه است بی‌خود یا تحت شرایطی، فعالیتش را زیاد کند که باعث تولید همّ می‏ شود. 🔹برای خاموش کردن آن حرارت اضافی، هیچ چیزی مؤثرتر از توجهات به حق‌تعالی نیست. چون آتش‌گردان معرکه هموم، قوه خیال است. وقتی خیال، مشغول به ذکرالله شد، آرام می‌گیرد. ‌ ‌ @gasdak313