✍️ پیرامون وام اربعین... 🔰 اولا‌: پرداخت وام 10 میلیون تومانی به زائران اربعین اصلا و اساسا حرکت خوبی است که از سوی نظام بانکی اتفاق افتاده است. در سیستمی که حجم بالایی از تسهیلات دچار انحراف میشود، اعطای تسهیلات خرد در قالب وام ازدواج، فرزندآوری، اربعین و... حداقل مرهمی خواهد بود بر آلام مردمی که زیر فشار تورم، قدرت خرید خود را از دست داده اند. 🔰 ثانیا:‌ برخی خبرگزاریهای مربوط به جریان نفاق داخلی و خارجی با تمسک به مسائل فقهی پیرامون این وام ها سعی داشته اند که این کار را تخریب کنند و به این وسیله به حرکت مقدس اربعین ضربه بزنند. مترفینی که بویی از انسانیت نبرده اند و هزینه نگهداری سگهایشان از هزینه زندگی بسیاری از مردم بالاتر است اساسا نجس دهان تر از آنی هستند که درباره اربعین و هرگونه حواشی آن سخن بگویند. 🔰 ثالثا: اما از منظر فقهی تا کنون دو تقریر از این تسهیلات از سوی مسئولین امر ارائه شده است: 1️⃣تقریر اول ارائه تسهیلات در قالب وام قرض الحسنه، با کارمزدی اندک است. قالب پرداخت این تسهیلات قرض به شرط ودیعه است. ودیعه در این عقد از جنس پول اعتباری و به مبلغ 2.5 میلیون تومان است. به لحاظ فقهی این عقد از چند جهت دارای اشکال است: 1- بانکها به جهت ماهیت پول اعتباری و سیستم بانکی در این ودیعه (یا رهن) تصرف میکند و عملا لوازم ودیعه رعایت نمیشود 2- اساسا قرض به شرط هر گونه زیاده منجر به ربوی شدن وام میشود. (این نکته در تقریرِ قرض به شرط قرض بودن این تسهیلات نیز صادق است) 2️⃣تقریر دومی که از این تسهیلات ارائه شده این تسهیلات را در قالب عقود مرابحه دانسته است. در این فرض نیز این تسهیلات خالی از شکال نیست. اشکالات این تسهیلات از چند جهت قابل بررسی است: 1- اساسا اصل عقود مرابحه بانکی به جهت رعایت نکردن ریسکهای شرعی، دارای اشکال است. این اشکال مورد تذکر مرحوم موسویان نیز بوده لکن هنوز اصلاحی نسبت به آن صورت نگرفته است 2- موارد مصرف این تسهیلات مرابحه در صورتی که در خدمات واقع شود از نظر برخی مراجع همچون آیت الله وحید خراسانی مشروع نیست. 🔸جدا از اینکه در تمامی فروض مطرح شده مصرف کردن این تسهیلات جهتِ امری غیر از مخارج سفر اربعین عمل نامشروعی است و به نوعی نقض شرط ارتکازیِ مورد نظر تسهیلات دهنده است. اتفاقی که قطعا در بسیاری از موارد رخ خواهد داد. 🔸در مجموع پیشنهاد میشود با توجه به مشکلات پیش گفته این تسهیلات چه در قالب قرض و چه مرابحه، جهت خرید ارز مورد نیاز زائران (صرفا دینار) اختصاص یافته و مبلغ ودیعه نیز از این تسهیلات حذف شود. هر چند اخذ سود از این تسهیلات چندان مطابق با هدف مقدس مردم از سفر اربعین نیست و بهتر است این وامها در قالب قرض الحسنه و بدون کسب سود اخذ شود. علی الخصوص که عقود مرابحه بانکی، به طور ریشه ای عقود مشکل داری است. احمد ارشاد --------------------------------------- گروه حکمرانی و اقتصاد مرکز راهبری برهان 🆔 https://eitaa.com/HokmraniEghtesad_borhan