📚 روشنفکری در غرب و ایران
✍🏼 قسمت ۹۹
🔰 ادوار تاریخی لیبرالیسم در ایران
از آنچه پیش از این آوردیم روشن شد که لیبرالیسم تجسّم نفسانیت بشر جدید و ایدئولوژی ترویج و توجیه سرمایه‌سالاری و اباحیت بوده است و هسته مرکزی تفکّر سیاسی جدید غربی را تشکیل داده و جزء لازم آن بوده است. این ایدئولوژی مظهر خودبنیادی و اعراض از حق در تمدّن غربی است.
اگر لیبرالیسم رکن اصلی و لاینفکّ تاریخ تمدّن غرب در عصر جدید بوده، در نسبت با تاریخ ما پدیده‌ای کاملاً وارداتی به‌شمار می‌رود. شواهد تاریخی گواه بر این امرند که ایدئولوژی لیبرالیسم در ایران از دل مجامع فراماسونری در لندن و تهران پدید آمده و نقش و وظیفه تاریخی آن برقراری نظام غارتگرانه سرمایه‌سالاری و تعمیق غرب‌گرایی بوده است.
♦️به بیان دیگر، لیبرالیسم، سرپل ایدئولوژیک وابستگی تمام‌عیار ما به بیگانگان بوده است. دو عامل اساسی در تعیین زمینه‌ها و شرایط جذب فرهنگ لیبرالیسم غرب در میان قشرها و گروه‌های مختلف اجتماعی نقش داشتند:
۱. آشنایی و برخورد با غرب؛
۲. غیبت تفکّر و معرفت دینی و ضعف یقین و به‌دنبال آن فطور و سستی در ایمان و اعتقاد به سنّت‌های الهی و آسمانی.
در اغلب جوامع غیر غربی، به‌ویژه در جوامع اسلامی و از جمله در ایران، دو عامل یاد‌شده بیشتر در میان رجال سیاسی و دربار، حضور داشت و بعد از رجال سیاسی، دیگر قشرهای شهری و قبل از همه بازار در مواجهه با غرب قرار می‌گیرد؛ زیرا بازار در کار تجارت بوده و از امکانات مالی و رفاهی مناسب نیز برخوردار است.
🔹رجال سیاسی به جهت تماس با غرب، مناسب ترین افراد برای لژهایی بودند که قصد جذب نیرو داشتند، مانند: سفیران، وزیران امور خارجه، اشراف‌زادگان و درباریانی که برای اوّلین‌بار جهت کسب مهارت‌ها و علوم غربی راهی غرب می‌شدند. از سوی دیگر نقشی که رجال سیاسی در اجرای سیاست‌های غربی می‌توانستند برعهده گیرند، عامل دیگری بود که نظر لژ‌ها را قبل از همه به خود جلب می‌کرد.
نخستین مروّج لیبرالیسم و غربزدگی در ایران در زمره اوّلین ایرانیان بودند که به عضویت فراماسونری در آمدند.
ادوار تاریخی حیات لیبرالیسم در ایران را می‌توان این‌گونه فهرست کرد:
ـ لیبرالیسم عهد مشروطه (دوره اوّل)؛
ـ لیبرالیسم عهد پهلوی (دوره دوم)؛
ـ لیبرالیسم پس از انقلاب اسلامی (دوره سوم).
🔸لیبرالیسم عهد مشروطه
لیبرال‌ها در دوره مشروطه اصلی‌ترین نمایندگان و حامیان استعمار انگلیس و روس در ایران بوده و نقش تاریخی ایشان ایجاد زمینه‌های ترویج مدرنیسم و غربزدگی در ایران، سوارشدن بر جنبش اعتراضی و عدالت‌خواهانه مردمی در مشروطه و تبدیل آن به ابزاری جهت محدودکردن نفوذ اسلام و روحانیون بوده است.
جریان منورالفکران لیبرال، بیشترین همت خود را دراین دوره به تغییر نگاه به دین و ایجاد نگاه مثبت به غرب به کار گرفت . تعداد قابل توجهی از این منورالفکران را ملاحظه می کنیم که با استفاده از روشهای مختلف، مخصوصا تدوین ونشرکتاب، ایجاد روزنامه ها و نوشتن مقالات، تشکیل انجمن ها و محافل فرهنگی و سیاسی ، انتشار شبنامه ها و رواج اتهامات مختلف، بردن شاهان به سفرهای اروپایی، حضور در مناصب قدرت مخصوصا درصدر اعظمی و وزارت دربار و خارجه و معارف، به دنبال تحقق این هدف بودند. ادامه دارد...
#روشنفکری_در_ایران_و_غرب
🆔 @Jarianshenasi